Spacer po parkach Ostrowa Wielkopolskiego

1. Spacer po parkach Ostrowa Wielkopolskiego Beata Olszak Szkoła Podstawowa nr 5 im. Mieszka I w Ostrowie Wielkopolskim

2. Zapraszam na wędrówkę po parkach w centrum Ostrowa Wielkopolskiego: Parku Miejskim, im. Karola Marcinkowskiego i im. Emilii Sczanieckiej. Zdjęcia wykonane zostały przez uczniów klasy 2a. Przedstawiają walory przyrodnicze parków, a także miejsca warte odwiedzenia.

3. Park Miejski Leży w centrum Ostrowa Wielkopolskiego, w prostokącie między ulicami: Ledóchowskiego, Piłsudskiego, Kompałły i aleją Powstańców Wielkopolskich. Jego powierzchnia wynosi 6 hektarów. W południowej części parku znajduje się staw o powierzchni 0,6 hektara. Park powstał w latach 1942-1943, a przy jego zakładaniu zatrudnione były polskie więźniarki z niemieckiego obozu pracy, który znajdował się w Ostrowie. Przed II wojną światową zaczęto budować tu szkołę powszechną. Niemiecki zarząd miasta polecił rozebrać budynek, a teren włączyć do tworzonego parku. Park Miejski modernizowany był w latach 50. i 70. XX wieku.

4. Przy wejściu znajduje się głaz narzutowy z tablicą

5. Park Miejski to enklawa zieleni. Miejscem ciekawym przyrodniczo jest staw parkowy. Jego południowo-wschodnią cześć porasta zwarty szuwar pałkowy. Na jego brzegu spotkać można różne gatunki jaskrów o drobnych, żółtych kwiatach. W czerwcu pięknie wyglądają kwitnące kosaćce żółte (popularnie zwane irysami), rosnące na brzegu stawu lub wysepce.

6. Łyska najczęściej zamieszkuje płytkie zbiorniki wód stojących o dobrze rozwiniętym pasie trzcin. Ostatnio pojawia się często w parkach miejskich. Pokarmem łysek są bezkręgowce, drobne kręgowce, ikra ryb i skrzek żab, delikatne części roślin, a zimą małże, glony oraz odpadki.

7. Wczesną wiosną, często już pod koniec marca, pary zaczynają bronić swych rewirów przed intruzami i budują z roślin pływające platformy. Gniazdo ma ukryte w trzcinach, na skraju płytkiej wody lub na kopcach turzyc.

8. Staw jest też lęgowiskiem i znaczącym zimowiskiem krzyżówek. Zasiedlają one wszelkie tereny podmokłe i obrzeża wód, przy czym akceptują towarzystwo ludzi.Od kilkudziesięciu lat występują w parkach miejskich. Miasto jest dla nich miejscem bezpieczniejszym (mniej drapieżników, zakaz polowań w miastach).

9. Krzyżówki są wszystkożerne i łatwo przystosowują się do nowych okoliczności (plastyczność ekologiczna). Gniazdozakładają zwykle w pobliżu wody, pod osłoną roślinności, najczęściej na niewielkim kopczyku.

10. Nad stawem można spotkać krążące śmieszki – najpospolitsze na śródlądziu Polski mewy.Swoje gniazda budują w miejscach, w których nie osiedlają się inne mewy, np. w łanach trzcin, na pływających wyspach osoki i tataraku. Często można je zobaczyć pływające na powierzchni wody.

11. Z ptaków wróblowych w parku występują m.in. zięby, kosy i kwiczoły. Kwiczoł to niewielki ptak wędrowny z rodziny drozdów. W menu tych ptaków można znaleźć dżdżownice, owady, drobne skorupiaki. Część pożywienia kwiczoł wygrzebuje z ziemi. Jesienią i zimą zjada miękkie owoce, szczególnie jabłka, głóg i jarzębinę.

12. Licznymi mieszkańcami Parku Miejskiego są szpaki. Samce na wiosnę mają bardzo połyskliwe upierzenie, a nasadę dolnej części dzioba niebieskawą.

13. Spacerując można spotkać kosa. Ptak ten gniazdo buduje w rozwidleniu lub przy pniu drzew i krzewów.Miejskie kosy do jego budowy wykorzystują sznurki, druty, kawałki folii i papier.

14. Na drzewach zawieszonych jest prawie 50 skrzynek lęgowych, zastępujących brakujące w parku naturalne dziuple lęgowe.Większe skrzynki (na zdjęciu) zamieszkują szpaki, a mniejsze sikory bogatki i modraszki oraz wróble mazurki. Skrzynki zimą służą sikorom jako noclegowisko (schronienie przed mrozem).

15. Do największych ptaków żyjących w parku należą gołębie grzywacze. Swoje „nieporządne” gniazda budują przy pniach lub w rozwidleniach gałęzi drzew.

16. W parku występują też gołębie miejskie, będące potomkami gołębi skalnych

17. Park Miejski to zbiór kilkudziesięciu gatunków nasadzeń roślin drzewiastych, wśród których najliczniejsze są jesiony, topole i klony. Najwyższe z nich są topole.

18. Na uwagę zasługują: glediczia trójcierniowa, platan klonolistny, leszczyna turecka oraz różne odmiany jabłoni ozdobnych. Występują również modrzewie, dąb szypułkowy, świerk pospolity, jodła pospolita, leszczyna pospolita, grab pospolity, żywotniki (tzw. tuje), kasztan jadalny, jałowiec chiński, sosna czarna, klon polny i inne.

19. W parku można spotkać pięknie wyglądające wierzby płaczące.

20. Wiosną zachwycają nas kwitnące czereśnie oraz jabłonie.

21. Platan klonolistny to jedno z ciekawszych drzew naszego parku. W Hiszpanii wierzy się, że jego kora noszona w portfelu wpływa na jego obfitą zawartość.Jego cechą charakterystyczną jest szaropopielata korowina łuszcząca się długimi, wąskimi płatami, po których zostają bardzo charakterystyczne seledynowożółtawe ślady o dość gładkiej fakturze.

22. Glediczja trójcierniowa nazwana została przez dzieci „drzewem fasolkowym”, ze względu na płaskie, czerwonobrązowe i błyszczące, łukowate strąki o długości 15-40 cm, często powrozowato skręcone.

23. Podczas wycieczek klasowych najchętniej wykonujemy sobie zdjęcia w cieniu rozłożystego buka zwyczajnego.

24. Na terenie parku znajdują się dwa drzewa - pomniki przyrody. Klon srebrzysty rośnie w północno-zachodnim krańcu parku, blisko skrzyżowania al. Powstańców Wielkopolskich z ul. Ledóchowskiego. Został uznany za pomnik przyrody w 1989 r.

25. Przy wschodnim krańcu parku, 8 metrów od ul. Piłsudskiego, rośnie lipa srebrzysta, objęta ochroną jako pomnik przyrody w 1982 r.Oba te gatunki drzew pochodzą z Ameryki Północnej.

26. W centralnej części parku, od strony al. Powstańców Wielkopolskich, znajduje się zabytek techniki: wąskotorowa lokomotywka parowa typu „Las”. Pracowała kiedyś w cukrowni, a potem stała jako pomnik przy nieistniejącym już Technikum Kolejowym w Ostrowie przy ul. Wolności.

27. Parki im. Marcinkowskiego i im. Sczanieckiej w Ostrowie Wielkopolskim są właściwie jednym pasem zieleni, wąskim ciągiem spacerowo-wypoczynkowym, wzdłuż ulic Chopina i ks. Kompałły.

28. Główną rolę komunikacyjną parków spełniają dwie alejki spacerowe, wytyczone równolegle do ulic Chopina i ks. Kompałły. Wśród drzew dominuje klon pospolity, zachował się szpaler drzew grabu pospolitego.

29. W Parku im. Marcinkowskiego stoi pomnik z tablicą upamiętniającą doktora Huberta Beckhausa - w latach 1873–1900 dyrektora niemieckiego Królewskiego Katolickiego Gimnazjum w Ostrowie.

30. Choć dr Beckhaus był Niemcem, był życzliwy polskim nauczycielom i uczniom Gimnazjum. Poświęcona mu tablica skierowana jest właśnie w stronę tej szkoły (obecne I Liceum Ogólnokształcącego) przy ul. Gimnazjalnej.

31. Wśród drzew tego parku swoje gniazda budują gołębie grzywacze.

32. Drugim gniazdującym w tym parku gatunkiem gołębiem jest mniejsza i mniej kolorowa sierpówka.

33. Można tu spotkać kawki, gniazdujące w zakamarkach budynków w sąsiedztwie

34. oraz popularne i często spotykane w miastachwróble zwyczajne

35. Przy tworzeniu prezentacji korzystałam ze źródeł:Dolata P.T. 2004. Pomniki przyrody na terenie Ostrowa Wielkopolskiego: przegląd i propozycja trasy rekreacyjno-przyrodniczej. Przyroda Południowej Wielkopolski nr 1: 24-31.Dolata P.T. 2005. Dwa przykłady zabezpieczenia siedlisk ptaków chronionych w Ostrowie Wielkopolskim. Przyroda Południowej Wielkopolski nr 2: 21-24. Olejniczak M. 2004. Bedeker ostrowski. PTTK, Ostrów Wielkopolski. Czarnecki Z., Dobrowolski K.A., Jabłoński B., Nowak E., Siwek W. 1982. Ptaki Europy: przewodnik terenowy. PWN, Warszawa.Kruszewicz A.G. 2005. Ptaki Polski. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

36. Podziękowania  • Do przygotowania prezentacji wykorzystano zdjęcia autorstwa uczniów klasy IIa SP nr 5 w Ostrowie Wielkopolskim: Nicoli Benedykcińskiej, Julii i Dawida Cieszyńskich, Aleksandry Grzeli, Anny Herbik, Marcela Krawczyka, Antonii McKinlay, Karola Schuberta, Iwo Sobczaka, Tobiasza Spigla, Oliwii Szczepaniak, Aleksandry Szymczak, Bruna Wojciechowskiego oraz Igora Wolickiego. • Dziękuję również rodzicom uczniów za pomoc.