160 likes | 500 Views
Atmosferik Kirleticiler. Asit Yağmurları. Birçok kirletici havada su buharı ile birleşince asit oluşturur. SO 2 +1/2O 2 +H 2 O H 2 SO 4 2NO 2 +1/2O 2 +H 2 O 2HNO 3 Asit yağmurları, emisyon kaynağından çok uzaktaki toprak bitki örtüsü ve yüzey sularını etkiler.
E N D
Atmosferik Kirleticiler Asit Yağmurları • Birçok kirletici havada su buharı ile birleşince asit oluşturur. • SO2+1/2O2+H2OH2SO4 • 2NO2+1/2O2+H2O2HNO3 • Asit yağmurları, emisyon kaynağından çok uzaktaki toprak bitki örtüsü ve yüzey sularını etkiler. • Binaları aşındırır, topraktaki kimyasal dengeyi bozar.
Atmosferik Kirleticiler Asit Yağmurları - Genellikle sülfürik ve nitrik asitten oluşur. • Normal Yağmur • H20 + CO2 H2CO3 • pH = 5.6 • Asit Yağmuru • 2SO2 + O2 + 2H2O 2H2SO4 • 4NO + 3O2 +2H2O 4HNO3 • pH = 4.0
Atmosferik Kirleticiler Asit Yağmurları • Topraktaki magnezyum ve kalsiyumu çözer. • Toprakta alüminyumun ve cıvanın açığa çıkmasına neden olur. • Nutrient üreten mikroorganizmaların ölümüne yol açar. • Asidik bulut ve sis yaprakların üzerinden nutrientleri süpürür. • Gölleri ve ırmakları asidik yapar. • Normal gölde pH=6.5 • Asidik gölde pH=4.5 • Su ekosistemine zarar verir (fitoplankton, alabalık, kurbağa, vb.) • Malzemeleri aşındırır. (Köprüler, otomobiller, boyalı malzemeler)
Atmosferik Kirleticiler Hava Kirliliğinin İklim Üzerine Etkileri • Partiküller bulutları etkileyerek yağmur yağmasına neden olurlar. • Partiküller güneş ışığını bloke edebilirler. • Küresel ısınma-sera etkisi • Troposferdeki belirli gazlar dünyadan yansıyan kızılötesi radyasyonun bir kısmını absorplarlar. • En büyüğü karbon dioksittir. (50%). • Diğerleri metan (18%) ve CFC’ler (14%). CFC’ler ayrıca stratosferik ozonu da yok ederler. • ABD dünyadaki sera gazlarının % 20’den fazlasını üretmektedir.
Atmosferik Kirleticiler Hava Kirliliğinin Sağlık Üzerine Etkileri • Hava kirliliği nedeniyle ABD’de her yıl 50.000 civarında insan ölmektedir. • Yaşam koşullarının zorlaşması.
Atmosferik Kirleticiler Hava kirliliğinin yol açtığı kronik sağlık etkileri • Kronik bronşit:bronşların kronik olarak hasar görmesi (sigara içenler ve şehirlerde yaşayanlar) • Anfizem:kirleticiler alviollere zarar verir ve akciğerlerin esnekliğini azaltır (solumada güçlükler olur). • Akciğer kanseri:Birçok hava kirleticisi (BaP, nikel) kanserojendir. • Sinerjik etkiler: 2 ya da daha çok kimyasalın etkisi • Staten adasındaki kanser oranı: 155 / 100,000 • Temiz bir bölgedeki kanser oranı: 40 / 100,000
Atmosferik Kirleticiler Hava kirliliğinin yol açtığı kronik sağlık etkileri • Hava kirleticileri, insanları doğrudan zehirlemeseler de hastalıklara olan direnci azaltarak dolaylı yoldan sağlık etkilerine yol açarlar, hastalıklara duyarlılığı artırırlar. • Çoğunlukla bebekler, yaşlılar, astımlılar, kronik solunum, akciğer veya kalp rahatsızlıkları olanlar hava kirliliği açısından en yüksek risk grubunu oluştururlar. • Çocukların akciğerleri yeterince gelişmemiştir. Çocuklar, solunum sırasında, yetişkinlere göre birim vücut ağırlığı başına daha fazla hava solurlar. Bebek Çocuk (1-6 yaş) Yetişkin Solunum (m3/h) 0.25 0.45 0.70 Vücut ağırlığı (kg) 7.5 15 70 • Aynı şekilde astımı ya da kronik hastalığı olanlar için de, zaten zayıf olan sağlık durumuna kirlilik ek bir yük bindirir. • Yaşlılarda, akciğer ve bağışıklık sistemlerine, yaşla zayıflamalarına ek olarak kirlilik de zarar verdiği için, virüs ve bakteri saldırılarına duyarlık artar.
Atmosferik Kirleticiler Hava kirliliğinin yol açtığı kronik sağlık etkileriEtki piramidi Ölüm Hastaneye yatma Hastane ziyaretleri Astım nöbetleri, hastane ziyaretleri, semptomlar Akciğer fonksiyonunda değişim, bağışıklık sisteminin zayıflaması, kalp atışlarında düzensizlik
Atmosferik Kirleticiler Hava kirliliğinin yol açtığı kronik sağlık etkileriSemptomlar ve epidemiyoloji Baş dönmesi Baş ağrısı Göz tahrişi Burun tahrişi Öksürme ve nefes alma güçlükleri Boğaz iltihabı Akciğer kanseri ve diğer akciğer hastalıkları Göğüs ağrıları, soğuk algınlıklar, alerjiler vb.
Atmosferik Kirleticiler Hava kirliliğinin bitkilere etkisi • Hava kirleticileri, bitkilerde oksidasyona yol açarlar.
Atmosferik Kirleticiler Hava kirliliğinin bitkilere etkisi • Hava kirleticileri, bitkilere, yapraklarını zayıflatarak, topraktan alabileceği nutrientleri azaltarak, ya da topraktaki toksik maddeler üzerinden zarar verirler. • Genel olarak bitkilerin zarar görmesi, kuruması veya ölmesi, asit yağmuru ve diğer etkilerin bileşimi sonucu olur.
Atmosferik Kirleticiler Hava kirliliğinin yapılara etkisi • Kireçtaşı için asitli yağışlar, kalsiyumla birleşerek kalsiyum sülfat oluşturur. • CaCO3 + H2SO4 CaSO4 + 2H+ + CO32- • Kalsiyum sülfat suda çözündüğünden yağmurla yıkanır. 1702’de yapılan bir heykel, 1908’de (sol) ve 1969’da (sağ) çekilen fotoğraflar.
Atmosferik Kirleticiler Hava kirliliğinin toplam maliyeti Duygusal kayıplar Malzeme kayıpları Tarımsal zararlar Kent kayıpları Sağlık Hastalık Ahşap İş kayıpları Binalar Toprak Makine ve ekipmanlar Personel kayıpları Ürünler İşgücü kaybı
Atmosferik Kirleticiler Hava kirliliğinin toplam maliyeti ABD’de yıllık olarak: Sağlık : $36 milyarhastalık, tedavi ve kayıp işgücü. Tarım :Ulusal tarımsal üretimde kirlilik nedeniyle%10 azalma. Malzemeler :Korozyon - $5.5 milyar.