jesen/zima 2007

1. Uvod u programiranje I jesen/zima 2007

2. Nizovi • Osnovni tipovi podataka • int, float, char, ... • Promenljive osnovnih tipova sadrže samo jednu vrednost • Složeni tipovi podataka • Nizovi, strukture, ... • Promenljive složenih tipova sadrže više od jedne vrednosti Uvod u programiranje I

3. Nizovi • Primer • Rezultati ispita za 100 studenta • int st1, st2, ..., st100; • int st[100]; • st[0], st[1], st[2], ..., st[99] 0 1 2 3 4 98 99 . . . st 89 75 93 68 77 65 92 Uvod u programiranje I

4. Nizovi • Pojedinačni podatak niza se naziva element niza • Svaki element niza ima redni broj koji se naziva indeks elementa • Indeksi niza počinju od 0, ne od 1 Uvod u programiranje I

5. Nizovi • Definisanje nizova • tip-elem ime-niza[duz-niza] • int st[100]; • char imeprez[30]; • tip-elem : neki od tipova • ime-niza : identifikator • duz-niza : ceo broj Uvod u programiranje I

6. Nizovi • Primer: srednja vrednost ocena na ispitu /* srednja vrednost ocena na ispitu */ #include <stdio.h> #defineMAXST 200 /* max broj studenata */ main() { int st[MAXST]; /* ocene studenata */ int n; /* broj studenata */ int suma; /* zbir ocena studenata */ int i; ... } Uvod u programiranje I

7. Nizovi /* ... */ printf(”Unesite broj studenata: ”); scanf(”%d”, &n); suma = 0; printf(”Unesite ocene za %d studenta\n”, n); for (i=0; i<n; i++) { printf(”student %3d > ”, i+1); scanf(”%d”, &st[i]); suma = suma + st[i]; } printf(”Srednja ocena je %6.2f\n”, (float)suma/n); Uvod u programiranje I

8. Nizovi • Indeks može biti celobrojni izraz • st[(i+1)/2]; • [] je operator kojim se najpre izračunava izraz unutar njega, a zatim se pristupa odgovarajućem elementu niza • Rezultat operatora [] mora biti u granicama niza, inače dolazi do greške • Inicijalizacija niza • int dum[12] = {31,28,31,30,31,30, 31,31,30,31,30,31} /* dum[0]=31, dum[1]=28, ... dum[11]=31 */ Uvod u programiranje I

9. main() { int n=17; float x=2.34; ... scanf(”...”, &x); ... } adrese memorija promenljive Pokazivači 0 1 . . . 7806 17 n . . . 8000 2.34 x . . . Uvod u programiranje I

10. Pokazivači • Pokazivači su memorijske adrese • Moguće vrednosti pokazivačkog tipa podataka su adrese memorijskih lokacija • Dozvoljene operacije pokazivačkog tipa su “sabiranje”, “oduzimanje”, ... • Svaki osnovni tip (int, char, float, ...) ima odgovarajući pokazivački tip (int *, char *, float *, ...) Uvod u programiranje I

11. Pokazivači • Definisanje pokazivača • tip-podatka *ime-pokazivača • int *ip; • char *cp; • double *dp; • tip-podatka : neki od tipova • ime-pokazivača : identifikator Uvod u programiranje I

12. main() { int n=17; float x=2.34; int *ip; ... ip = &n; ... } adrese memorija promenljive Pokazivači 0 1 . . . 7806 17 n . . . 8000 2.34 x 7806 ip Uvod u programiranje I

13. Pokazivači • Operatori za rad sa pokazivačima • & : određuje adresu memorijske lokacije na osnovu imena promenljiva • * : određuje memorijsku lokaciju na osnovu adrese (indirektno adresiranje preko adrese promenljive, nasuprot direktnom adresiranju preko imena promenljive Uvod u programiranje I

14. Pokazivači • Dodela vrednosti pokazivačima int x; float y; int *ip; .... ip = &x; /* OK */ ip = &y; /* GRESKA */ ip = 1000; /* GRESKA */ ip = (int *)1000; /* OK */ Uvod u programiranje I

15. Pokazivači • Prikazivanje vrednosti pokazivača int x; int *ip; .... ip = &x; printf(”Adresa x koju ip sadrzi: %p\n”, ip); Uvod u programiranje I

16. Pokazivači • Dodela početne vrednosti pokazivačima int x; int *ip = &x; int *iq = NULL; .... printf(”Adresa x koju ip sadrzi: %p\n”, ip); Uvod u programiranje I

17. Pokazivači • Operator * • Omogućuje indirektno adresiranje preko adrese promenljive, nasuprot direktnom adresiranju preko imena promenljive • Operator indirektnog adresiranja ili operator dereferenciranja pokazivača Uvod u programiranje I

18. main() { int n=17; int *p=&n; ... *p = 23; printf(”...”, n); /* n = 23 */ ... } Pokazivači n 17 p n 23 p Uvod u programiranje I

19. Pokazivači • Pet značenja znaka * • /* ... */ : komentar • a = b*c : množenje • int *p : definisanje pokazivačkog tipa • *p = 23 : lokacija na koju pokazuje p • x = *p : sadržaj lokacije na koju pokazuje p Uvod u programiranje I

20. Pokazivači main() { int n=17, m=2; int *p=&n; ... *p = n*m; /* n = 34 */ m = 2*(*p); /* m = 2·n = 68 */ ... } Uvod u programiranje I

21. Pokazivači • Dozvoljene operacije sa pokazivačima • Dodela vrednosti jednog pokazivača drugom istog tipa • Sabiranje (oduzimanje) pokazivača i celog broja • Upoređivanje vrednosti dva pokazivača • Upoređivanje vrednosti pokazivača sa nulom Uvod u programiranje I

22. Pokazivači int *p, *ip; double *q; char *r; ... p = p+1; /* p se uvećava za 4 (bajta) */ p = p+3; /* p se uvećava za 3·4 (bajtova) */ q = q+1; /* q se uvećava za 8 (bajtova) */ r = r+1; /* r se uvećava za 1 (bajt) */ ... Uvod u programiranje I

23. Pokazivači p = p - ip; /* OK, broj int vrednosti */ /* izmedju adresa p i ip: */ /* (p – ip)/4 */ p = p + ip; /* GRESKA */ ... p = ip; /* OK */ p = q; /* GRESKA */ r = NULL; /* OK */ ... if (p == ip) ... if (p != NULL) *p = 17; Uvod u programiranje I