İŞ SÖZLEŞMESİN SONA ERMESİ

1. İŞ SÖZLEŞMESİN SONA ERMESİ İş Sözleşmesi çeşitli sebeplerle sona erebilir: Fesih Tarafların anlaşması Ölüm Belirli süreli iş sözleşmesinin süresinin bitmesi Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

2. FESİH : İş sözleşmesini sona erdiren hallerden biri ve uygulamada en çok görüleni, iş sözleşmesinin fesih bildirimi yoluyla sona erdirilmesidir. Fesih bildirimi, genel olarak, iş sözleşmesinin taraflarından birinin, sözleşmeyi sona erdiren irade beyanıdır. Bu yolla yapılacak fesih, belirsiz süreli iş sözleşmelerinde taraflardan birinin öteki tarafa bir süre vererek fesih bildiriminde bulunması (İş Kanunu madde 17) şeklinde olabileceği gibi, belirsiz süreli ve belirli süreli iş sözleşmelerinde, haklı bir nedenin varlığı halinde, süre vermeksizin-derhal- fesih bildiriminde bulunması (İş Kanunu madde 24–25) şeklinde de olabilir. Belirsiz süreli iş sözleşmelerini esas kabul eden İş Kanununda, belirsiz süreli iş sözleşmelerinde esas olan fesih türü süreli fesihtir. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

3. Yani İşveren iş akdini feshederken ya m. 17 deki bildirim sürelerine riayet ederek İş Kanunu m. 18 deki düzenlenen geçerli bir sebebe dayanacak ya da m. 25 deki haklı sebeplerden birine dayanarak derhal fesih yolunu seçecektir. İşçi de iş akdini m. 24 deki haklı sebeplere dayanarak derhal feshedebileceği gibi geçerli bir nedeni olan işçi iş akdini m. 17 deki bildirim sürelerine uyarak fesih edebilecektir. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

4. İşSözleşmelerindeGeçerliNedenleFesih GeçerlinedenlefesihİşKanunu'nun 18. maddesinde "Otuzveyadahafazlaişçiçalıştıranişyerlerinde en azaltıaylıkkıdemiolanişçininbelirsizsüreliişsözleşmesinifeshedenişveren, işçininyeterliliğindenveyadavranışlarındanyadaişletmenin, işyerininveyaişingereklerindenkaynaklanangeçerlibirsebebedayanmakzorundadır." Şeklindebelirterekgeçerlinedenlefeshintanımınıyapmıştır.  Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

5. Şartları: • Otuzveyadahafazlaişçiçalıştıranişyeriolmalı • En azaltıaylıkkıdemliişçiolmalı • İşsözleşmesibelirsizsüreliolmalı • İşçininyeterliliğindenveyadavranışlarından • Yadaişletmenin, işyerininveyaişingereklerindenkaynaklanangeçerlibirsebep olmalıdır. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

6. İşçininYetersizliğiVeyaDavranışlarıNedeniyleFesih : • İşçininYetersizliği: Buradakiişçininyetersizliğiİş K. m. 25 dekihaklınedenlefeshenedenolacakağırlıktaolmayanfakatişyerinin normal işleyişiniveyürüyüşünübozan, işgörmeborçlunungerektirdiğişekildeyerinegetirilmesiniengellenişyerindekiuyumuolumsuzyöndeetkileyenhallerdir. Madde gerekçesinde örneklendirilmiştir: Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

7. “Ortalamaolarakbenzerişigörenlerdendahaazverimliçalışma; gösterdiğiniteliklerdenbeklenendahadüşükperformansasahipolma, işeyoğunlaşmasınıngiderekazalması, işeyatkınolmama; öğrenmevekendiniyetiştirmeyetersizliği; sıksıkhastalanma; çalışamazdurumagetirmemeklebirlikteişinigerektiğişekildeyapmasınıdevamlıolaraketkileyensakatlık, uyumyetersizliği, işyerindenkaynaklanansebeplerleyapılacakfesihlerdeemeklilikyaşınagelmişolmahalleridir." Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

8. b) İşçininDavranışları : İşverenezararvermekyâdazararıntekrarıtedirginliğiniyaratmak; işyerinderahatsızlıkyaratacakşekildeçalışmaarkadaşlarındanborçparaistemek; arkadaşlarınıişverenekarşıkışkırtmak; işiniuyarılararağmeneksik, kötüveyayetersizolarakyerinegetirmek; işyerindeişakışınıveişortamınıolumsuzetkileyecekbirbiçimdetelefongörüşmeleriyapmak,sıksıkişegeçgelmekveişiniaksatarakişyerindedolaşmak; amirleriveişarkadaşlarıileciddigeçimsizlikgöstermek, sıkçavegereksizyeretartışmayagirişmekgibihaller " İş K. m.18 gerekçesindeörnekkabilindensayılmıştır.  Buradakieylemlerİş K. m. 25 de belirtilenderhalfesihsınırlarınagirmeyenhareketvehallerdir. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

9. 2) İşletmenin, İşyerininveİşinGerekleri NedeniyleFesih : a) İşletme Gerekleri : İşletmegereğikavramıişçininkişiliğiileilgiliolmayan,ekonomikgüçlüklereverimlilikverekabetgereklerineveteknolojikdeğişimlerebağlıolarakişyerindeişçininişininortadankalkmasıveyanitelikdeğiştirmesisonucuçalışmayaihtiyaçkalmamasısebebiileortayaçıkanişgücüfazlasınınişçiihtiyacınauyarlanmasıdır.  Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

10. Madde gerekçesinde örneklemeler iki başlık altında yapılmıştır: • İşyeridışındankaynaklınedenler : sürümvesatışolanaklarınınazalması; talepvesiparişazalması; enerjisıkıntısı,ülkedeyaşananekonomikkriz, piyasadageneldurgunluk, dışpazarkaybı,hammaddesıkıntısıgibisebepler • İşyeriiçikaynaklınedenler : Yeniçalışmayöntemlerininuygulanması; işyerinindaraltılması; yeniteknolojininuygulanması; işyerininbazıbölümlerininiptaledilmesi; bazıiştürlerininkaldırılmasıgibisebepler Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

11. b) Ekonomik Güçlükler : İşletmeninfaaliyetindeönemlivedevamlıbirdüşüş, cirodavesiparişlerdesürekliazalmafinansmanüretimvebütçeaçığımüşteriçevresi, işyeriniolumsuzetkileyenekonomikkrizgibidurumlargibidurumlardaişvereninmevcutişçilerileişedevaetmesikendindenbeklenemeyecekbirhalalmalıdır.Örneğincironunazalması, karında geçiciazalmagibidevamlıolmayanveyaüretimeişgücüihtiyacıolduğuhaldedevamedenvesadeceişçiyiekonomikkrizibahaneederekfesihhaklıfesiholarakkabuledilemez! Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

12. c) Verimlilikverekabetgerekleri: İşletmeninverimlivekarlıçalışmasıiçinvereorganizasyongerektirdiğihallerdegeçerlifesihnedenidir. İşyerindeverimliliğinartırılması, kaliteninverekabetyeteneğinikorunmasıdüşüncesiileişyerininküçültülmesi, üretimkonusunuvetekniklerinindeğiştirilmesiişletmeninfazlaverimliolmayankısımlarınınkapatmasıveyaçeşitliliğiverimliliğiartırmaadınayapmasısonucuişgücüfazlasınınortayaçıkmasısonucuyapılanfesihgeçerlidir . Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

13. d) Teknolojikdeğişimler: Gelecektekigelişmelereuyumsağlanması, piyasayayenidenuyumsağlamagibinedenlerle modern makineveüretimaraçlarınındevreyesokulması, bilgisayarsistemli, televe robot çalışmasistemleriilebazıişlerinortadankalkması o işteçalışanişçilerinistihdamındafazlaişgücüortayaçıkarır. Bu sebeplegeçerlifesihiçinişgücüihtiyacınagerekkalmamasıgereklidir. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

14. Son Çare Olması İlkesi (UltimaRatio) İş akdinin feshetme son çare olarak değerlendirilmesi gerekir. İşKanunu’ndason çareilkesiaçıkçadüzenlenmemişolupmaddegerekçesinde "buuygulamayagiderkenişverendenbeklenenfeshe en son çareolarakbakmasıdır."şeklindebelirtilmiştir. Yani işveren tüm alternatifleri değerlendirten sonra çözüm bulamıyorsa işçinin iş akdini feshetmelidir. Mesela işçininaynıişyerindebaşkaişteçalışmasımümkünseveyaişletmenindiğerişyerindeçalışmasımümkünikençalıştırılmamasıvesözleşmesininfeshigeçerlinedenlifesihkabuledilmez.  Yine işçininonayıileücretsizizinuygulamasıveyaişçininyetersizliğihizmetiçieğitimleyeterli hale gelmesi-kibu durum işvereniçinuzunbirzamanalmama, maliyetliolmamagibidurumlarvarise-buyöntemlerdenenmedenyapılanfesihgeçerlinedenlefesihdeğildir. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

15. İŞVERENİNHAKLINEDENLEDERHALFESİHHAKKI Bildirimsiz(derhal) fesihtaraflardanbirininişsözleşmesinihaklınedenlerleöncedenbirbildirimdebulunmadanderhalsonaerdirmesidir. Bildirimsizfesihbelirlivebelirsizsüreliişsözleşmeleriiçingeçerliolabilmektedir. İşsözleşmesininbildirimsizolarakfeshineimkanverenhaklısebebinortayaçıkmasıhalindesözleşmekendiliğindensonaermeyipişsözleşmesinisonaerdirmesigerekenkimseninfesihbildirimindebulunmasıgerekmektedir. Bildirimdehaklınedenibelirtmezorunluluğuvardır. Ancakhaklınedenin ne olduğunundetaylıolarakaçıklanmasızorunludeğildir.İş akdinin işverentarafındanhaklınedenlederhalfeshedilmesineolanaksağlayanhaklınedenlerişkanunun 25. maddesindesayılmışolupaşağıdakigibidir. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

16. Madde25 - Süresibelirliolsunveyaolmasınişveren, aşağıdayazılıhallerdeişsözleşmesinisüreninbitimindenönceveyabildirimsüresinibeklemeksizinfeshedebilir:  I- Sağlıksebepleri: a) İşçininkendikastındanveyaderlitopluolmayanyaşayışındanyahutiçkiyedüşkünlüğündendoğacakbirhastalığaveyasakatlığauğramasıhalinde, busebepledoğacakdevamsızlığınardıardınaüçişgünüveyabiraydabeşişgünündenfazlasürmesi. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

17.  b) İşçinintutulduğuhastalığıntedaviedilemeyeceknitelikteolduğuveişyerindeçalışmasındasakıncabulunduğununSağlıkKuruluncasaptanmasıdurumunda.    (a) alt bendindesayılansebeplerdışındaişçininhastalık, kaza, doğumvegebelikgibihallerdeişvereniçinişsözleşmesinibildirimsizfesihhakkı; belirtilenhallerinişçininişyerindekiçalışmasüresinegöre 17 ncimaddedekibildirimsürelerinialtıhaftaaşmasındansonradoğar. Doğumvegebelikhallerindebusüre 74 üncümaddedekisüreninbitimindebaşlar. Ancakişçininişsözleşmesininaskıdakalmasınedeniyleişinegidemediğisüreleriçinücretişlemez. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

18. II- Ahlakveiyiniyetkurallarınauymayanhallervebenzerleri:* a) İşsözleşmesiyapıldığısıradabusözleşmeninesaslınoktalarındanbiriiçingereklivasıflarveyaşartlarkendisindebulunmadığıhaldebunlarınkendisindebulunduğunuilerisürerek, yahutgerçeğeuygunolmayanbilgilerveyasözlersöyleyerekişçininişvereniyanıltması. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

19. b) İşçinin, işverenyahutbunlarınaileüyelerindenbirininşerefvenamusunadokunacaksözlersarfetmesiveyadavranışlardabulunması, yahutişverenhakkındaşerefvehaysiyetkırıcıasılsızihbarveisnadlardabulunması.  c) İşçininişvereninbaşkabirişçisinecinseltacizdebulunması. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

20.  d) İşçininişvereneyahutonunailesiüyelerindenbirineyahutişvereninbaşkaişçisinesataşmasıveya 84 üncümaddeyeaykırıhareketetmesi. e) İşçinin, işvereningüveninikötüyekullanmak, hırsızlıkyapmak, işvereninmesleksırlarınıortayaatmakgibidoğrulukvebağlılığauymayandavranışlardabulunması. f) İşçinin, işyerinde, yedigündenfazlahapislecezalandırılanvecezasıertelenmeyenbirsuçişlemesi. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

21.  g) İşçininişverendenizinalmaksızınveyahaklıbirsebebedayanmaksızınardıardınaikiişgünüveyabir ay içindeikidefaherhangibirtatilgünündensonrakiişgünü, yahutbiraydaüçişgünüişinedevametmemesi. h) İşçininyapmaklaödevlibulunduğugörevlerikendisinehatırlatıldığıhaldeyapmamaktaısraretmesi.   ı) İşçininkendiisteğiveyasavsamasıyüzündenişingüvenliğinitehlikeyedüşürmesi, işyerininmalıolanveyamalıolmayıpdaelialtındabulunanmakineleri, tesisatıveyabaşkaeşyavemaddeleriotuzgünlükücretinintutarıylaödeyemeyecekderecedehasaravekaybauğratması. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

22. III- Zorlayıcısebepler: İşçiyiişyerindebirhaftadanfazlasüreileçalışmaktanalıkoyanzorlayıcıbirsebebinortayaçıkması. IV- İşçiningözaltınaalınmasıveyatutuklanmasıhalindedevamsızlığın 17 ncimaddedekibildirimsüresiniaşması. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

23. İŞÇİNİNHAKLINEDENLEDERHALFESİHHAKKI (m.24) Süresibelirliolsunveyaolmasınişçi, aşağıdayazılıhallerdeişsözleşmesinisüreninbitimindenönceveyabildirimsüresinibeklemeksizinfeshedebilir*: I. Sağlıksebepleri:  a) İşsözleşmesininkonusuolanişinyapılmasıişinniteliğindendoğanbirsebepleişçininsağlığıveyayaşayışıiçintehlikeliolursa. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

24.  b) İşçininsürekliolarakyakındanvedoğrudanbuluşupgörüştüğüişverenyahutbaşkabirişçibulaşıcıveyaişçininişiilebağdaşmayanbirhastalığatutulursa. II. Ahlakveiyiniyetkurallarınauymayanhallervebenzerleri: a) İşverenişsözleşmesiyapıldığısıradabusözleşmeninesaslınoktalarındanbirihakkındayanlışvasıflarveyaşartlargöstermekyahutgerçeğeuygunolmayanbilgilervermekveyasözlersöylemeksuretiyleişçiyiyanıltırsa. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

25. b) İşverenişçininveyaailesiüyelerindenbirininşerefvenamusunadokunacakşekildesözlersöyler, davranışlardabulunursaveyaişçiyecinseltacizdebulunursa. c) İşverenişçiyeveyaailesiüyelerindenbirinekarşısataşmadabulunurveyagözdağıverirse, yahutişçiyiveyaailesiüyelerindenbirinikanunakarşıdavranışaözendirir, kışkırtır, sürükler, yahutişçiyeveailesiüyelerindenbirinekarşıhapsigerektirenbirsuçişlerseyahutişçihakkındaşerefvehaysiyetkırıcıasılsızağırisnadveyaithamlardabulunursa. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

26. d) İşçinindiğerbirişçiveyaüçüncükişilertarafındanişyerindecinseltacizeuğramasıvebudurumuişverenebildirmesinerağmengerekliönlemleralınmazsa. e) İşverentarafındanişçininücretikanunhükümleriveyasözleşmeşartlarınauygunolarakhesapedilmezveyaödenmezse, f) Ücretinparçabaşınaveyaiştutarıüzerindenödenmesikararlaştırılıpdaişverentarafındanişçiyeyapabileceğisayıvetutardanazişverildiğihallerde, aradakiücretfarkızamanesasınagöreödenerekişçinineksikaldığıücretkarşılanmazsa, yahutçalışmaşartlarıuygulanmazsa. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

27. III. Zorlayıcısebepler: İşçininçalıştığıişyerindebirhaftadanfazlasüreileişindurmasınıgerektirecekzorlayıcısebeplerortayaçıkarsa. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

28. İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİNDE USUL • Feshin Yapılma Süresi : M.26 İş Kanunu’nun 24 ve 25 incimaddelerdegösterilenahlakveiyiniyetkurallarınauymayanhalleredayanarakişçiveyaişvereniçintanınmışolansözleşmeyifesihyetkisi, ikitaraftanbirininbuçeşitdavranışlardabulunduğunudiğertarafınöğrendiğigündenbaşlayarakaltıişgünügeçtiktenve her haldefiilingerçekleşmesindenitibarenbiryılsonrakullanılamaz. Ancakişçininolaydamaddiçıkarsağlamasıhalindebiryıllıksüreuygulanmaz. Bu hallersebebiyleişçiyahutişverendenişsözleşmesiniyukarıdakifıkradaöngörülensüreiçindefeshedenlerindiğertaraftantazminathaklarısaklıdır. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

29. İşveren tarafından geçerli bir nedene dayanılarak yapılan yani m. 18’e göre yapılan fesihiçinbelirlibirsüregetirilmemiştir. Geçerlinedenlerlefesihtesüreninfesihnedenlerininortayaçıkmasındanitibareniyiniyetkurallarınagöremakulbirsüredeyapılmasıuygunolacaktır.  Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

30. B)FesihBildirimininYazılıYapılması : İş K. m.19/1" İşverenfesihbildiriminiyazılıolarakyapmakvefesihsebebiniaçıkvekesinbirşekildebelirtmekzorundadır". İşgüvencesininkapsamınagirenişilişkilerindeişverenyazılıolarakyapacağıfeshibildirimindeaçıkvekesinşekildebelirtmekzorundadır. İşçininyazılıbildirimialmaktankaçınmasıhalindetutanakdüzenlenerektutanağatarihatılmasıyoluuygungörülmektedir.Fakatbu durum işvereninkötüniyetlehareketineolanaksağlayacağıiçinresmikanaldanbuihtarınyapılmasıispatyükükendinedüşenişverenebusıkıntıdankurtaracaktır. Yazılılıkispatdeğil, birgeçerlilikkoşuludur. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

31. C) İşçininSavunmasınınAlınması: İş K. m. 19/2 Hakkındakiiddialarakarşısavunmasınıalmadanbirişçininbelirsizsüreliişsözleşmesi, o işçinindavranışıveyaverimiileilgilinedenlerlefeshedilemez. Ancak, işverenin 25 incimaddenin (II) numaralıbendişartlarınauygunfesihhakkısaklıdır.  Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

32. D) FesihBildirimineİtiraz Ve Usulü : İşsözleşmesifeshedilenişçi, fesihbildirimindesebepgösterilmediğiveyagösterilensebebingeçerlibirsebepolmadığıiddiasıilefesihbildiriminintebliğitarihindenitibarenbir ay içindeişmahkemesindedavaaçabilir. İş Kanunu 20/2 Feshingeçerlibirsebebedayandığınıispatyükümlülüğüişvereneaittir. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

33. GEÇERSİZ FESHİN SONUÇLARI • İşverencegeçerlisebepgösterilmediğiveyagösterilensebebingeçerliolmadığımahkemeceveyaözelhakemtarafındantespitedilerekfeshingeçersizliğinekararverildiğinde, işveren, işçiyibir ay içindeişebaşlatmakzorundadır.  • İşçiyibaşvurusuüzerineişverenbir ay içindeişebaşlatmazise, işçiye en azdörtaylıkve en çoksekizaylıkücretitutarındatazminatödemekleyükümlüolur. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

34. İşçikesinleşenmahkemeveyaözelhakemkararınıntebliğindenitibaren on işgünüiçindeişebaşlamakiçinişverenebaşvurudabulunmakzorundadır. İşçibusüreiçindebaşvurudabulunmazise, işverenceyapılmışolanfesihgeçerlibirfesihsayılırveişverensadecebununhukukisonuçlarıilesorumluolur. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

35. GeçerlinedenleredayalıolmayanfesihhalindeKararınkesinleşmesinekadarçalıştırılmadığısüreiçinişçiye en çokdörtayakadardoğmuşbulunanücretvediğerhaklarıödenir.  • Feshingeçersizliğinekararverildiğinde, işveren, işçiyibir ay içindeişebaşlatmakzorundadır. İşçiyibaşvurusuüzerineişverenbir ay içindeişebaşlatmazise, işçiye en azdörtaylıkve en çoksekizaylıkücretitutarındatazminatödemekleyükümlüolur Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

36. b) Tarafların Anlaşması : İşsözleşmesinin, işçiveişverenlerinkarşılıklıvebirbirineuyguniradeleriileortadankaldırılmasınıkonuedinenbuanlaşmalardoktrindeveyargıkararlarında “ikale” veya “bozmasözleşmesi” olarakadlandırılmaktadır. İşsözleşmesinin, sözleşmenintaraflarıolanişçiveişverenlerinkarşılıklıiradeleriilesonaerdirilmesihalibirfesiholmadığından, budurumdafeshebağlısonuçlarortayaçıkmamaktaveişgüvencesihükümleriuygulamaalanıbulamamaktadır. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

37. İkalesözleşmesininkurulmasında, İşsözleşmesinin, belirliyadabelirsizsüreli, kısmiyada tam süreliolmasınınönemibulunmamaktadır.  • Yargıtaybirkararında; rahatsızlığısebebiylehafifbirişteçalışmakisteyenişçinin, önerilecekhafifbirişolmadığıiçinhaklarınınödenmesisuretiyleişsözleşmesininfeshedilmesiniistemesiüzerine, işsözleşmesininkarşılıklıiradeilesonaerdirildiğineilişkinprotokolimzalanmasıveişçininprotokoldekiimzanınbaskıilealındığınıiddiaveispatedememesisebebiyleişsözleşmesininikaleilesonaermişolduğunukabuletmiştir Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

38. İkale sözleşmesinin şekil şartı olarak bazı yazarlar, Kanunenbirşekletabitutulmuşişsözleşmesininsüresindenöncesonaerdirilmesiistendiğinde, ikalenin de buşekleuyularakyapılmasıgerektiğisavunmuştur. Bu görüşüsavunanyazarlar, BorçlarKanunu’nun12. maddesinde, yazılıolarakyapılmasıgerekensözleşmedekideğişikliğindahiyazılıolarakyapılmasıgerektiğinindüzenlendiğini, bunedenleşeklebağlıolarakyapılmasıgerekensözleşmeninancakbuşekletabiolaraksonaerdirilebileceğiniifadeetmektedirler. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

39. İkalesözleşmesi, işsözleşmesindenbağımsızveyenibirsözleşmeolduğundan, işçiveişverenkanuna, ahlakavekamudüzenineaykırıolmamakşartıylaikalesözleşmesininiçeriğiniserbestçebelirleyebilirler. İkalesözleşmesininkapsamıkonusundaherhangibirsınırlamabulunmamaktadır.  • İkaledeişsözleşmesininfeshinebağlısonuçlargeçerliolmamasınarağmen, taraflarikalesözleşmesiniişçilehinebazıhükümleriçerirşekildedüzenleyebilmekte, işsözleşmesindeyeralanyadaalmayanbazıhaklarıikalesözleşmesinekoyabilmekte, taraflariçinfarklıyükümlülükleröngörebilmektedirler Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

40. Yargıtaydabirkararında, taraflarınkıdemtazminatıödenmesikaydıylaanlaşaraksözleşmeyisonaerdirebileceklerine, açıkçakararlaştırmadıklarıihbartazminatınaisehakkazanılamayacağınakararvermiştir. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

41. Yargıtaybirkararında: “İşsözleşmesininkarşılıklıanlaşmayoluilesonaermesi, kısacaikalesözleşmesi; borçlarhukukuanlamındabirsözleşmeolduğuiçin, sözleşmeleriçingenelşartlarınikalesözleşmesinde de bulunmasıvearanmasıgerekir. ÖzelliklesözleşmeözgürlüğünüolumsuzbiçimdesınırlayannedenlerdenBorçlarKanunu’nun 19 ve 20. maddeleriikalesözleşmesiningeçerlilikincelemesisırasındadoğrudangözönündetutulmalıdır. İkalesözleşmesininahlakaaykırıolmasıhalindegeçerliğindensözedilemez. Bu halgenellikleikalesözleşmesindebirtarafındiğeriüzerindeekonomikvesosyalüstünlüğünükullanarakikalesözleşmesindeeşitliğikendilehinebozacakhususlarkabulettirmesihalindekendinigösterecektir. Bu şekildeyapılanbirikalesözleşmesi de BorçlarKanunu’nun. 20. maddesigereğincebatılolacaktır.” diyerekahlakaaykırıbirşekildeyapılanikalesözleşmesiningeçerliolmadığıyönündekararoluşturmuştur. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

42. İşçininihtirazıkayıtkoyarakikalesözleşmesiniimzalamasıdurumundada, ikalesözleşmesiningeçersizolduğukabuledilmelidir. İşçininihtirazıkayıtkoyaraksözleşmeyiimzalamasıaslındaanlaşmayolundabiriradesininolmadığınıgöstermektedir.  Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

43. Yargıtaydakararlarındaisabetliolarak, ikaleningeçerliliğiaçısından “makulyarar” ölçütünebaşvurmakta, makulyararölçütünün, ikalesözleşmesiyapmakonusundaki ilk teklifinişçidengelmesiileişverendengelmesivesomutolayınözellikleridikkatealınaraktakdiredilmesigerektiğiüzerindedurmaktadır. Örneğin, Yargıtaybirkararında: “Somutolayda, GimaileCarrefoursa’nınbirleşmesindensonradavalışirketçeçoksayıdapersoneliniştençıkarıldığı, bukapsamdadavacınındaişsözleşmesininfeshedilmekistendiğidosyaiçeriğindenanlaşılmaktadır. İştençıkarılmasıdüşünülenveişsözleşmesifeshedildiğindeihbarvekıdemtazminatıödenmesigerekendavacının, bundandahafazlayararsağlamayacakbiryolutercihetmesihayatınolağanakışınauygundüşmemektedir. Davacınınbaşkabirişbulmasıveyakendiişinikurmuşolmasıgibinedenlerleiştenayrılmasınıgerektirenolgularınvarlığıdaiddiaedilmemiştir. Mevcutdelilleregöredavacınınişsözleşmesininikaleilesonaermesiniistemesindemakulbiryararıbulunmadığıgibi, tanıkanlatımlarınagöreişsözleşmesifeshedilendavacıyaihbarvekıdemtazminatınınödenmesi, işsözleşmesininfeshedilmesiniistediğinedairdilekçeimzalamasıkoşulunabağlanmıştır. Böyleolunca, işsözleşmesininikaleilesonaerdiğinikabuletmekmümküngörülmemektedir…” diyerek, ikaleningeçerliliğininsaptanmasındamakulyararölçütünebaşvurmuştur. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

44. İkale Sözleşmesinin Sonuçları : İşsözleşmesininikaleilesonaerdirilmesihalindeise, birişverenfeshindenbahsedilemeyeceğinden, işçininişgüvencesihükümlerindenyararlanmasıveişçininişeiadedavasıyoluylaişinegeridönmesisözkonusuolamamaktadır. Yargıtaykararlarındada, ikaleyoluylaişsözleşmesininfeshinde, işçininişeiadeyönündekitalebininreddinekararverilmesigerektiğiniifadeetmektedir Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

45. İkale sözleşmesiilekararlaştırılanihbarvekıdemtazminatıödemesiyasalanlamdabirihbarvekıdemtazminatıödemesideğildir. Bu tazminatlarındoğabilmesiiçingerekli en önemlişartlardanbiri, işsözleşmesinintaraflarıniradesiilesonaermesidir. İkalesözleşmesiilekararlaştırılabilecekkıdemveihbartazminatıödemelerindeniseikaleyoluylaişsözleşmesininsonaerdirilmesisonucundaödenecektazminatınhesaplamayöntemininbelirlendiğianlaşılmalıdır. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

46. İkale sözleşmesi ile iş akdi sona erdirilen işçi işsizlik maaşına hak kazanamaz. * Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

47. c) Ölüm: İşçininölümüişsözleşmesinin son bulmanedenidir. Ölümleişsözleşmesikendiliğindenortadankalktığıiçinfesihbildirimindebulunulmasınagerekyoktur. İşsözleşmesiölümile son bulduğunda, kıdemtazminatıhaksahiplerineödenir. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO

48. d) Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Süresinin Bitmesi: Belirli süreli iş akdinin süresinin bitmesi ile işverenle işçi arasındaki iş akdi sona erer. Sözleşmenin süresinden önce fesih edilmesi halinde, haksız bir fesih sözkonusu ise bakiye aylar için mahrum kalınan aylıklar talep edilebilir. Birden çok yenilenen belirli süreli iş sözleşmeleri eğer somut olayın nitelikleri geçerli bir nedene dayanmıyorsa belirsiz süreli iş akdine dönüşür. Av. Yunus ÇELİKBİZ, Ticaret ve İş Hukuku / 30-31 Mart 2013 Düzenleyen: FTSO