Preparaty do płukania jam zębowych

1. Preparaty do płukania jam zębowych

2. Płukanie kanałów korzeniowych • Integralna część chemo-mechanicznego opracowania kanałów. Uzupełnia mechaniczne opracowanie. Poprzez płukanie kanałów dociera się do miejsc niedostępnych dla narzędzi endodontycznych. • Usuwa bakterie i resztki miazgi pozostające w kanałach • Zmniejsz ryzyko złamania narzędzia, ułatwia pracę (wilgotne środowisko) • Pomaga również w usuwaniu tzw. wartwy mazistej

3. Cechy idealnego środka do płukania kanałów korzeniowych • Zdolność do usuwania zanieczyszczeń organicznych i nieorganicznych ze wszystkich odcinów kanału korzeniowego • Zdolność usuwania wartwy mazistej • Działanie bakteriobójcze • Nawilżać kanał i ułatwiać pracę w kanałach korzeniowych • Działanie wybielające na twarde tkanki zęba • Brak cytotoksyczności

4. Środki do płukania kanałów • Podchloryn sodu (0,5% - 5,25%) • Woda utleniona • Związki chelatujące • Kwas cytrynowy • Chlorheksydyna • Sól fizjologiczna • Alkohol

5. Podchloryn sodu • Płyn o jasno-żółtym zabarwieniu i delikatnym zapachu chloru • Stosowany w stężeniach od 0,5%-5,25% • Ma silne działanie utleniające i chlorujące, rozpuszcza tkankę organiczną nie uszkadzając tkanek twardych • Działa silnie bakteriobójczo • Działa wybielająco • Rozkłada się stosunkowo szybko do substancji nieszkodliwych

6. Podchloryn sodu • Najbardziej polecanym stężeniem jest roztwór 1%. Ma wszystkie z korzystnych działań wymienionych wyżej i stosunkowo małą toskyczność. Zwiększanie stężenia tylko nieznacznie podnosi jego skuteczność a zwiększa toksyczność (tworzenie grup chloraminowych) • Roztwór 5,25% polecany jest w leczeniu kanałów z resorpcją wewnętrzną

7. Podchloryn sodu • Jego efektywność można zwiększyć poprzez podgrzanie do temp. Ciała oraz stosowanie ultradźwięków. • Ma bardzo przykry smak, może zniszczyć ubrania (odbarwić), ewentualnie uszkodzić skórę bądź śluzówkę dlatego powinien być stosowany na zęby zabezpieczone koferdamem, uważnie podawany, dobrze oznaczony

8. Podchloryn sodu • Jest to związek nietrwały dlatego należy go przechowywać w chłodnym miejscu, w szczelnie zamkniętych, ciemnych butelkach.

9. Woda utleniona • Roztwór 3% • Rozpuszcza tkanki organiczne • Ma działanie bakteriobójcze • Wybiela twarde tkanki zęba • W kontakcie z żywą tkanką powoduje pienienie co ułatwia usuwanie resztek z kanału korzeniowego

10. Woda utleniona • Jest mniej efektywna w działaniu niż podchloryn sodu ale mniej toksyczna dla tkanek okołowierzchołkowych (polecana przy kanałach sperforowanych i nieukształtowanym otworem wierzchołkowym) • Niektórzy autorzy polecają naprzemienne stosowanie podchlorynu i wody utl. aby zwiększyć pienienie • Woda utleniona powinna być dobrze wypłukana z kanału aby nie pozostawał w nim niezwiązany tlen (może poodowac ból, obrzęk)

11. Związki chelatujące • Mają one powinowactwo do jonów wapnia doprowadzając do „rozmiękczania” zebiny (tkanki nieorganicznej) • Ułatwiają w ten sposób opracowanie kanałów również zakrzywionych i zobliterowanych • Najbardziej rozpowszechnionym związkiem jest EDTA. Stosowany najczęściej jako roztwór 15%

12. Związki chelatujące • EDTA jest bezpieczny dla tkanek okołowierzchołkowych jednakże należy uważać gdyz ze zględu na swoje właściwości „rozmiękczające” może powodowac powstawanie stopni i perforacji. • Przykłady preparatów: RC Prep, Endogel, Calcinose, Largal Ultra • Razem z podchlorynem stosowany do usuwania warstwy mazistej

13. Wastwa mazista • Niezależnie od stosowanej techniki i użytych narzędzi podczas opracowania na ścianach kanałów korzeniowych pozostaje warstwa zanieczyszczeń, ściśle przylegających do ich powierzchni.

14. Kwas cytrynowy • Jest alternatywą dla EDTA • Stosowany w stężeniach 40-50% • Dobrze rozpuszcza części nieorganiczne, z NaOCl warstwę mazistą • Działa przeciwko bakteriom beztlenowym

15. Chlorheksydyna • Stosowana jako środek p-bakteryjny • Zalecany przy ponownym leczeniu kanałowym

16. Alkohol • Lagodny środek dezynfekcyjny mający właściwości rozpuszczające tłuszcze • Ma głównie działanie osuszające i odtłuszczajace dlatego bywa polecany jako końcowe płukanie kanałów przed ich ostatecznym wypełnieniem

17. Roztwór soli fizjologicznej • Jest obojętny dla tkanek okołowierzchołkowych dlatego nie ma obawy o przepchnięcie tego środka poza wierzchołek • Polecany jako końcowe płukanie

18. Bibliografia • Mutschler E., Geisslinger G, Kroemer HK . Farmakologia i toksykologia Mutschlera. MedPharm 2010. • Bobkiewicz-Kozłowska T.: Podstawy farmakologii ogólnej z elementami receptury dla studentów medycyny. Wydawnictwo AMiKM, Poznań 2001. • Janiec W.: Kompendium farmakologii. PZWL, Warszawa, 2010 • Cenajek-Musiał D, Okulicz-Kozaryn I.: Stany zagrożenia życia – postępowanie lecznicze i leki stosowane w ratownictwie medycznym. Wydawnictwo AMiKM, Poznań 2004. • Katzung B.G.: Basic & Clinical Pharmacology, The McGraw-Hill Companies, 2011. • Kryst L. (red)  Chirurgia Szczkowo twarzowa.  PZWL., Warszawa 2007 • Arabska-Przedpełska B., Pawlicka H.: Współczesna endodoncja w praktyce, wydanie I, Bestom Łódź 2011 • Jańczuk Z.: Stomatologia zachowawcza. Zarys kliniczny. Podręcznik dla studentów Stomatologii. PZWL Warszawa 2008. Wydanie III (dodruk) • Piątowska D.: Kariologia Współczesna. Postępowanie kliniczne. Med. Tour Press, Warszawa 2009.