150 likes | 353 Views
Donkere materie. Door Floor, Josefien, Emma en Roos. Artikel Waaruit bestaat de 85% van het heelal die we niet kunnen zien? Hoeveel is er? ‘ontdekking’ van donkere materie Waar is het van gemaakt? Theorieën over donkere materie ‘ontdekking’ van donkere energie
E N D
Donkere materie Door Floor, Josefien, Emma en Roos
Artikel • Waaruit bestaat de 85% van het heelal die we niet kunnen zien? • Hoeveel is er? • ‘ontdekking’ van donkere materie • Waar is het van gemaakt? • Theorieën over donkere materie • ‘ontdekking’ van donkere energie • Waar zit het, en hoe gaan we dat controleren? • Toekomst van donkere materie Overzicht
TC Ontdekking • Fritz Zwicky • Coma-cluster • Berekeningen op basis van massa • 7 x 104 M☉ -> 90% donkere materie Het coma-cluster Hoeveel is er?
T Vervolg ontdekking • Vera Rubin • Meer onderzoek • 95% van heelal uit onbekende zaken? Hoeveel is er?
Artikel • Waaruit bestaat de 85% van het heelal die we niet kunnen zien? • Hoeveel is er? • ‘ontdekking’ van donkere materie • Waar is het van gemaakt? • Theorieën over donkere materie • ‘ontdekking’ van donkere energie • Waar zit het, en hoe gaan we dat controleren? • Toekomst van donkere materie Overzicht
WeaklyInteractingMassive Particle • = niet of nauwelijks meetbare deeltjes met massa • Samengeclustert in de buurt van gewone materie • Neutrino > Supersymmetrie (LSP) • CERN > LHC/ATLAS WIMPs Waar is het van gemaakt?
MACHO’s • Massive Compact Halo Object • ‘gewoon’ materiaal • Bijvoorbeeld protonen en neutronen • Zowel met eerlijke verdeling als in ‘brokken’ • In grensgebieden • Maar niet aannemelijk, want bij de Oerknal is niet genoeg materie ontstaan Waar is het van gemaakt?
Donkere energie • ‘ontdekking’: • Hubble Space Telescope 1998 • Versnelde uitdijing ipv vertraagde uitdijing • Is er een onbekende kracht? • ‘ontdekking’ geeft eigenschappen: • Tegenovergestelde werking van zwaartekracht • Oorzaak van versnelde uitdijing • Maar wat is donkere energie? Waar is het van gemaakt?
Toekomst heelal • Toekomstbeeld zonder • donkere energie: • The Big Chill • Toekomstbeeld met • donkere energie: • The Big Crunch • Knife-Edge • The Big Rip • Afhankelijk van eigenschappen Waar is het van gemaakt?
Toekomst heelal Waar is het van gemaakt?
Artikel • Waaruit bestaat de 85% van het heelal die we niet kunnen zien? • Hoeveel is er? • ‘ontdekking’ van donkere materie • Waar is het van gemaakt? • Theorieën over donkere materie • ‘ontdekking’ van donkere energie • Waar zit het, en hoe gaan we dat controleren? • Toekomst van donkere materie Overzicht
Floor TC Controle • Uitrekenen: • Zwaartekrachtberekeningen • Computersimulaties • Na uitrekenen: • Plek donkere materie zoeken • Precisiemeting uitvoeren Waar zit het, en hoe gaan we dat controleren?
Floor TC Controle • Ruimtetelescoop FERMI: donkere materie opsporen • Bijvoorbeeld de • Bullet-cluster FERMI telescoop Waar zit het, en hoe gaan we dat controleren?
Floor TC Conclusie • Donkere materie moet bestaan • Theorieën over donkere materie • WIMP-theorie • MACHO’s-theorie • Donkere energiezou moeten bestaan • Theorieën over donkere energie • Toekomstbeeld • Maar is er bewijs? Waar zit het, en hoe gaan we dat controleren?