280 likes | 566 Views
Mazurskie Pojezierze, naturalny makroregion w północnej Polsce oraz częściowo w Rosji (Obwód Kaliningradzki), stanowiący najbardziej typową część pojezierzy w Polsce. Od zachodu sąsiaduje z Pojezierzem Chełmińsko-Dobrzyńskim, od wschodu z Pojezierzem Litewskim.
E N D
Mazurskie Pojezierze, naturalny makroregion w północnej Polsce oraz częściowo w Rosji (Obwód Kaliningradzki), stanowiący najbardziej typową część pojezierzy w Polsce. Od zachodu sąsiaduje z Pojezierzem Chełmińsko-Dobrzyńskim, od wschodu z Pojezierzem Litewskim.
Urozmaicona, młodoglacjalna rzeźba obszaru wiąże się z lobem mazurskim ostatniego zlodowacenia, wysokość n.p.m. przekraczają 300 m. Ponad 7% obszaru stanowią jeziora, leżą tu największe jeziora Polski (Śniardwy i Mamry). Region odwadniany jest na południu (do Narwi) oraz na północy (do Pregoły).
Pojezierze Mazurskie z krainami sąsiednimi obejmuje ziemie położone miedzy dolina dolnej Wisły a granicą Polski na północy i wschodzie; na południu bez wyraźnej granicy przechodzi w rozległą Nizinę Mazowiecką.
Obszar ten wynosi (wg danych z 1975 r.) 34,1 tys.km2 (10,8% powierzchni kraju), w tym powierzchni użytków rolnych-2025 tys. hektarów, lasów zaś 894,8 tys. hektarów. Lesistość tego obszaru jest stosunkowo wysoka, stanowi bowiem 26,3%.
Pod względem administracyjnym prawie w całości leży ono w PODOBNA PRACA 55% Pojezierze Mazurskie województwie warmińsko-mazurskim (kiedyś na obszarze 4 województw; elbląskiego, toruńskiego, olsztyńskiego i suwalskiego)
Gleby pojezierza Mazurskiego powstały w przeważającej większości z gliny zwałowej, która w wielkich masach została tu przyniesiona przez lądowód północny. Glina ta występuje na znacznych obszarach bezpośrednio na powierzchni lub na niewielkiej głębokości. Charakteryzuje ją duża zawartość i mała przepuszczalność, wskutek znacznej ilości bardzo drobnych cząstek.
Gleby Pojezierza Mazurskiego:1-gleby bielicowe, 2-gleby brunatne 3-czarne ziemie 4-gleby bagienne 5-gleby różnych typów, wytworzone z namułów rzecznych oraz osadów pojeziernych 6-gleby deluwialne
Klimat Pojezierza Mazurskiego powstaje w ścisłym związku z położeniem geograficznym tego regionu. Wynika on ze ścierania się wpływów klimatu morskiego i kontynentalnego. Ze względu na stosunki termiczne Pojezierza Mazurskiego należy zaliczyć do najzimniejszego obszaru Pojezierza, a co za tym idzie występuje tam najkrótszy okres wegetacji, trwającym tylko ok.190 dni. Roczne opady atmosferyczne na Pojezierzu Mazurskim wynoszą na obszarach wzniesień i jezior 550-600 mm, na terenach miedzy Kętrzynem, a jeziorem Śniardwy 500-550 mm, natomiast w okolicy Lelkowa i Gołdapi przekraczają 700 mm .
Wody:Pod względem hydrograficznym Pojezierza Mazurskiego należy do najciekawszych regionów naszego kraju. Liczne naturalne szlaki wodne, duże bogactwo jezior i ich zgrupowania, prastare obszary bagien i torfowisk nadają tutejszemu krajobrazowi charakterystyczny wygląd, różnych od pozostałych regionów w Polsce.
Rzeki: Na szczególną uwagę zasługują 3 działy wodne: dorzecze Wisły z jej prawobrzeżnymi dopływami, dorzecze Pregoły odwadniają odwadniające przez Łynę i Węgorapę oraz rzeki przymorskie z Baudą i Pasłęką.
Jeziora: Zespół jezior pochodzenia polodowcowego na Pojezierzu Mazurskim liczy ponad 2700 naturalnych zbiorników wodnych o powierzchni 1ha. Największe centralne zgrupowania jezior, tzn. Wielkie Jeziora Mazurskie, jest położone między Węgorzem, Giżyckiem, Dyszem, Piszem, Rucianem, Mikołajkami i Rynem. Drugim znacznie mniejszym zespołem jest zgrupowanie jezior w okolicy Iławy, Starego Dzierzgonia i Ostródy. Poza tym Pojezierze mazurskie jest usiane mnóstwem jezior różnej wielkości.
Największe jeziora Pojezierza Mazurskiego: (wg Kondrackiego 1972)1)Śniardwy, pow.(109,7 km2), głęb. (23,4 m) mezoregion – Kraina Wielkich Jezior 2)Mamry, pow.(102,4 km2), głęb.(44 m) mezoregion – Kraina Wlk. Jezior 3)Jeziorak, pow.(32,3 km2), głęb.(12 m) mezoregion – Pojezierze Iławskie Jeziora o głębokości maksymalnej powyżej 50 m : 1)Hańcza, głęb.(108 m) mezoregion – Pojezierze Suwalskie 2)Wigry, głęb.(73 m) mezoregion – Równina Augustowska 3)Wuksniki, głęb.(64 m)
Wśród jezior Pojezierza Mazurskiego wyróżniamy dwa zasadnicze typy: a)jeziora rynnowe b)jeziora morenowe
MAZURSKI PARK NARODOWY: Nad wielkimi jeziorami utworzony został jeden z pierwszych w Polsce parków krajobrazowych. Na terenach Mazurskiego Parku Krajobrazowego nie ma zbyt dobrych warunków do uprawy roślin. Gleby są mało urodzajne, przeważnie piaszczyste i gliniaste. Uprawę roli utrudniają tam głazy narzutowe. Uprawia się tam żyto, ziemniaki, owies i dość dużo lnu. Duża ilość łąk sprzyja hodowli bydła. POCHODZENIE I CHARAKTERYSTYKA FLORY POJEZIERZA MAZURSKIGO
Flora Pojezierza Mazurskiego jest dobrze poznana, szczególnie w odniesieniu do roślin naczyniowych. Naliczono tu 1258 gatunków roślin naczyniowych ujętych w 108 rodzin i 495 rodzajów (Polakowski, 1963). Dzisiejszy świat flory i roślinności Pojezierza Mazurskiego ustalił się w wyniku zmian klimatycznych i edaficznych oraz wędrówek i osiedlania się roślin pochodzących z różnych obszarów fitogeograficznych, a zapoczątkowanych u schyłku ostatniego glacjału. Szata roślinna opisanego obszaru odznacza się bogactwem gatunków oraz różnorodnością zespołów roślinnych, tak odmiennych od innych regionów Polski
Z rzek zbadanych przez ichtiologów na podkreślenie zasługuje rzeka Drwęca i jej dopływy. Występują tam gatunki typowe zarówno dla wód o charakterze nizinnym, jak i podgórskim: łosoś, troć, śliz, strzebla potokowa, głowacz, kleń, jelec, brzana i piekielnica. W jeziorach żyją gatunki takie jak: sielawa, sieja, stynka, sum, szczupak, płoć, leszcz, okoń, krąp, węgorz, peluga, amur biały, tołpyga biała i tołpyga pstra. W skład zooplanktonu wchodzą głównie skorupiaki i wrotki. Ryby i inne zwierzęta wodne
Na Pojezierzu Mazurskim występuje duża liczba owadów, a wśród nich zarówno gatunki pożyteczne (pszczoły i inne gatunki zapylające kwiaty) jak i szkodliwe. Liczne gatunki owadów z uwagi na wspaniałe ubarwienie są ważnym elementem estetycznym, zwracającym na omawianym terenie szczególną uwagę. Do nich przede wszystkim zaliczyć należy różnego rodzaju motyle. Pod ochroną znajdują się wszystkie gatunki biegaczy, tęczników i trzmieli. Nad wodami jezior często spotykane są ważki. Owady:
Liczba gatunków płazów i gadów jest w porównaniu z innymi grupami stosunkowo niewielka. Z płazów należy wymienić traszki, żaby, ropuchy i kumaki nizinne. Z gadów na uwagę zasługują: żółw błotny, jaszczurka, zaskroniec oraz jadowita żmija zygzakowata. Płazy i gady
Region ten nazywany bywa "ptasim rajem". Ptaki zamieszkujące lasy, jeziora, rzeki, bagna, torfowiska, łąki i pola tworzą bogatą, bo liczącą ponad 350 gatunków awifaunę. W lasach występują: głuszec, jarząbek, cietrzew, kruk, orzechówka, sójka, dzięcioł, orzeł przedni i wiele innych. Nad polami i łąkami krąży myszołów, błotniak. Nad rzekami i jeziorami występuje kania. Ponadto występują jastrząb, krogulec, sokół, gęś, kaczka, perkoz, czapla i żuraw i kormoran. Ptactwo
W puszczach Pojezierza Mazurskiego wyodrębniono dzikie mateczniki w celu zachowania pierwotnej fauny. W rezerwatach tych czynione są próby ratowania żubra (Puszcza Borecka), łosia i bobra. Ze zwierzyny łownej wymienić należy przede wszystkim jelenia, sarnę, dzika i zająca. Z mniejszych gryzoni żyje tu wiewiórka, smużka, nornica ruda, piżmak, mysz. Występuje też kilka gatunków ssaków owadożernych: jeż, kret, ryjówka. W rejonie tym występują także: wilk, ryś, lis, kuna leśna, borsuk oraz nietoperze. Ssaki
W skład Pojezierza Mazurskiego wchodzą następujące jednostki fizycznogeograficzne: 842.81 Pojezierze Olsztyńskie 842.82 Pojezierze Mrągowskie 842.83 Kraina Wielkich Jezior Mazurskich 842.84 Kraina Węgorapy 842.85 Wzgórza Szeskie 842.86 Pojezierze Ełckie 842.87 Równina Mazurska
Pomniki przyrody:Ogólna liczba drzew zaliczanych do pomników przyrody w tym regionie wynosi 1060. Są to m.in. Dąb Królewski w Rucianem i Dąb nad Mukrem na brzegu jeziora Mokre. Znajduje się tu też 139 głazów narzutowych, których obwody dochodzą do 19 m. Pod ochronę rezerwatową wzięto pola tych głazów i nazwano je "Fuledzki Róg", "Dobieński Róg" oraz "Bachmanowo".
Przemysł:Obszar Pojezierza Mazurskiego ma charakter rolniczo-przemysłowy, z wzrastającym udziałem usług, m.in. handlu i turystyki. W 1989 r. rozpoczął się proces stopniowej restrukturyzacji, modernizacji i prywatyzacji gospodarki, zwłaszcza handlu, hotelarstwa, usług transportowych i budownictwa. Główne gałęzie przemysłu: spożywczy (mleczarski, mięsny, młynarski, rybny, piwowarski), drzewny (tartaczny, meblowy), chemiczny (gumowy), maszynowy, elektromaszynowy. Województwo zajmuje jedno z pierwszych miejsc w kraju pod względem otrzymywania drewna i połowu ryb słodkowodnych.
Dwa największe polskie jeziora, połączone ze sobą Mamry i Śniardwy, znajdują się na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego, który założony został w celu ochrony ich naturalnego charakteru i piękna.