MEDYA OKURYAZARLIĞI

MEDYA OKURYAZARLIĞI İbrahim ER İlköğretim Genel Müdürü

Medya okuryazarlığı Eğitimin varlık nedeni (sorun temelli, Bireyin ve toplumun eğitim ihtiyacı, program geliştirme, vb)

Medya okuryazarlığı *Herkesin hemen hemen en rahat konuşabildiği alan *Herşeyin müsebbibi algısı *İlmi temelden yoksunluk, deneyime bağlı değerlendirmeler *Günah keçisi

Çatışma alanı (uzlaşımı zor, mutlak doğruları yok, görelilik) • Geleceğe aitlik • Sonuçlarının olçümünün dolaylılığı • Çocuğun yüksek yararı • Korunma ihtiyacının belirginliği • Değişime direnme yerine değişimi yönetme

Medya okuryazarlığı • Stratejik değer stratejik varlık (öğrenci) • Stratejik kurum (öğrenmenin gerçekleştiği yer) • Stratejist (Öğrenme nesnesi, öğreten)

Medya okuryazarlığı • Öğrenme mekanlarının (okul) toplum üzerindeki etkisinin tarihsel evrimi okulun etki gücünün zayıflaması, sosyal öğrenmenin baskınlığı, okul dışı kaynakların mesajın kalıcılığı, izliliği TV

Medya okuryazarlığı Yeni değerler inşa etmek Yeni dğerlerin inşasında medya ve eğitim

Medya okuryazarlığı AMAÇ medya karşısında etkiye en açık, en hassas grubu oluşturan çocukların, medya kurumunun yapısını, işleyişini, kurgulanmış içeriğin bilinçli bir şekilde değerlendirilmesini ve eleştirel olarak izlemesini özetle, medya ile ilgili doğru soruları sorup, doğru yanıtları bulabilmesini sağlamaktır.

Medya okuryazarlığı • Bunun yanısıra ilköğretim programlarının vurgu yaptığı; • Türkçeyi doğru, etkili ve güzel kullanma, • eleştirel düşünme, • yaratıcı düşünme, • iletişim, • problem çözme, • araştırma, • bilgi teknolojilerini kullanma • girişimcilik Becerilerini geliştirmeye yapabileceği katkı

Neden Medya Okuryazarlığı? • “Doğru bilgi”ye nasıl ulaşılabileceği sorunu ortaya çıkmıştır. • İletişim kanalları sayısı artarken, bu oran kaliteye yansımamıştır. • Elektronik medya, çocuklardan yetişkinlere kadar herkesi çeken bir cazibe merkezi oluşturmaktadır. • Özellikle çocuklar, sunulan malzemeyi seçme şansı olmadan, bilinçsizce doğrudan almakta ve etkilenmektedirler. • Çocukların, ilköğretimden başlayarak medya karşısında bilinçlendirilmeleri gerekmektedir.

Kazandırılmak istenen değerler; • özel yaşamın gizliliğine saygı, • dürüstlük, • sorumluluk, • etik kurallara bağlılık, • farklılıklara saygı, • aile içi iletişime önem verme, • bilinçli tüketim, • toplumsal hayata aktif katılım, • bilimsellik, • eşitlik, • yardımlaşma, • dayanışma, • paylaşma

Gelişim Süreci • 20-21 Şubat 2003 tarihinde Ankara’da düzenlenen “İletişim Şûrası”ülkemizde medya okuryazarlığı konusunun ciddi boyutta ele alınması hususu gündeme getirilmiştir. • Radyo ve Televizyon Üst Kurulu tarafından 26 Kasım 2004 tarihinde İstanbul’da düzenlenen “Şiddete Duyarlılık” panelinde, medya okuryazarlığı derslerinin şiddeti önleme hususunda destekleyici unsur olacağı belirtilmiştir. • Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi tarafından, 23-25 Mayıs 2005 tarihleri arasında, I. Uluslararası Medya Okuryazarlığı Konferansı düzenlenmiş ve ülkemizde bir an evvel okullarda ders olarak okutulması önerilmiştir.

Gelişim Süreci • 22 Ağustos 2006 tarihinde RTÜK ile TTKB arasında “Medya Okuryazarlığı Dersi Konulmasına Dair İşbirliği Protokolü” imzalanmıştır. • “İlköğretim Seçmeli Medya Okuryazarlığı Dersi Öğretim Programı” 31.08.2006 tarihinde MEB Talim ve Terbiye Kurulunda görüşülmüş ve kabul edilmiştir. • Bu dersi okutacak öğretmenler için, 7-10 Eylül 2006 tarihleri arasında (4) dört günlük süreyle “Eğiticilerin Eğitimi Programı” gerçekleştirilmiştir. • 2006-2007 öğretim yılında, Ankara, İstanbul, İzmir, Adana ve Erzurum’da bulunan 5 pilot okulda, Medya Okuryazarlığı Dersi, ilköğretim 7. sınıflarda seçmeli ders olarak verilmeye başlanmıştır. • 2007–2008 öğretim yılında, bu dersi verecek öğretmenlere yönelik olarak 25–28 Haziran 2007 tarihleri arasında “Eğiticilerin Eğitimi Seminer Programı” düzenlenmiştir..

Medya Okuryazarlığı Dersinde Yer Alan Üniteler • Ünite 1: İletişime Giriş • Ünite 2: Kitle İletişimi • Ünite 3: Medya • Ünite 4: Televizyon • Ünite 5: Aile, Çocuk ve Televizyon • Ünite 6: Radyo • Ünite 7: Gazete ve Dergi • Ünite 8: İnternet (Sanal Dünya)

Medya Okuryazarlığı Dersinde Değerlendirme • Medya Okuryazarlığı Dersi notla değerlendirilmemekte, yalnızca karnede öğrencinin bu dersi aldığı belirtilmektedir.

Yurt Dışında Medya Okuryazarlığı Dersi • Medya Okuryazarlığı Dersi, 1970’li yıllarda Amerika, İskoçya, Kanada, İngiltere ve Avustralya’da ilk ve ortaöğretimde öğrencilerin ders programlarına eklenmiş. Daha sonra bazı Avrupa ülkelerinde de aynı uygulama söz konusu olmuştur.

Finlandiyaİlköğretim Programı’na Medya Eğitimi ilk kez 1970’te ilköğretim okullarına, 1977 yılında ise liselere ders olarak eklenmiştir. • İsveç’te Medya Eğitimi 1980’den bu yana zorunlu ders olarak okutulmaktadır. • İrlanda’da yeni okul müfredatında, Medya Okuryazarlığı, ilkokulu da içermektedir. • İngiltere’de millî müfredattaki “Ana Basamak 3”ten itibaren medya eğitimi adında okutulmaktadır. • Yunanistan’da medya okuryazarlığı, ayrı bir ders olarak okutulmamaktadır.

Diğer programlarda Medya Okuryazarlığının Yeri HAYAT BİLGİSİ • Reklâmlarla tüketici hakları arasında ilişki kurma, • Reklâmlar yoluyla isteklerinin nasıl yönlendirildiğinin farkında olma • Çocuklara yönelik reklâmların işlevlerini; reklâmlar, ihtiyaçlar ve imkânlar arasındaki ilişkiyi sorgular.

TEKNOLOJİ TASARIM DERSİ Yazılı veya görsel basında ürünü pazarlamak için reklam senaryosu hazırlar.” “Reklam senaryosunu kullanarak basit çizimlerle reklam, öykü panoları hazırlar.” kazanımları yer almaktadır.

TC İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK • Açıklamalar kısmında “…..Öğrencilerde basın okuryazarlığı becerisi geliştirilmelidir.” vurgusu yer almaktadır.

TÜRKÇE GörReklsel Okuma ve Görsel Sunu Öğrenme Alanı için; • “âmlarda verilen mesajları sorgular.” • “Reklâmın yaşamımızdaki önemini kavrar.” • “Gazete ve dergi okur.” • “Bir iletişim aracı olarak gazetelerin önemini kavrar.” • “Alkol ve ilâç kullanımını özendiren medya mesajlarını fark eder.” • “Kitle iletişim araçlarıyla (gazete, dergi, TV ) verilen bilgileri, haberleri, düşünceleri sorgular.” kazanımları yer almaktadır. Dinleme Öğrenme Alanı için; • “Bilgi edinmek için haber, sunu, belgesel vb. dinler ve izler.” kazanımı yer almaktadır.

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ • Temel İşlemler ve Kavramlar Öğrenme Alanında; “….. Alt öğrenme alanları olarak Bilişim Teknolojileri’nin temel kavramları, teknolojinin doğası ve rolü, sağlık ve güvenlik, bilgisayar okuryazarlığı, medya okuryazarlığı, bilgi ve bilişim güvenliği yer almaktadır.” açıklaması bulunmaktadır. • Bilişim Teknolojileri Becerileri Temel Seviye Performans Göstergeleri arasında; “Yönlendirilmiş veya bağımsız öğrenme aktiviteleri için gerekli olan çeşitli medya ve teknoloji kaynaklarını kullanabilmelidirler.” ifadesi yer almaktadır.

BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ • Bilişim Teknolojileri Dersi Öğretim Programı 6. Basamakta; “Medya mesajlarının kurgulanmış olduğunun farkına varır.” “Medya iletilerinin ekonomik, sosyal, siyasal, tarihsel, estetik ve kültürel ortamlardan etkilenerek üretildiği vurgulanır. Taraflılık ve medyanın rolüne değinilir. Medya araçlarının faydaları ve zararları ile ilgili örnekler verilir.” uyarısı yer almaktadır. • Bilişim Teknolojileri Dersi Öğretim Programı 8. Basamakta; “Medyadaki iletileri eleştirel bakış açısıyla sınıf ortamında tartışır.” kazanımı yer almaktadır.

SOSYAL BİLGİLER • 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Birey ve Toplum Öğrenme Alanı’nda “Kitle iletişim özgürlüğü ve özel hayatın gizliliği kavramlarını, birbiriyle ilişkileri çerçevesinde yorumlar.” kazanımı yer almaktadır. • 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Güç, Yönetim ve Toplum Öğrenme Alanı’nda “Siyasî partilerin, sivil toplum örgütlerinin, medyanın ve bireylerin, gündemi ve yönetimin karar alma süreçlerini ne şekilde etkilediğini örnekler üzerinden tartışır.” kazanımı yer almaktadır.

BEDEN EĞİTİMİ • Sınıf Etkin Katılım ve Sağlıklı Yaşam Öğrenme Alanı’nda “Çeşitli spor olaylarını kitle iletişim araçlarından takip ederek yorumlar.” kazanımı yer almaktadır.

Medya Okuryazarlığı Dersini Seçen Öğrenci Sayısı

Teşekkür ederim… İbrahim ER MEB İlköğretim Genel Müdürü İletişim Telefon:4131600 E-posta:iber53@hotmail.com

MEDYA OKURYAZARLIĞI