1 / 18

dr inż. Łukasz Paluch

MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy”. „ Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszar ó w Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. ” Projekt opracowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

herve
Download Presentation

dr inż. Łukasz Paluch

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” „Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie.” Projekt opracowany przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 -Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi UWARUNKOWANIA ROZWOJU SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO GMIN WIEJSKICH MAŁOPOLSKI A PERSPEKTYWY PRZEKAZANIA GOSPODARSTWA ROLNEGO NASTĘPCY - studium przypadku Zakład Ekonomii i Polityki Gospodarczej, Zakład Ekonomiki i Organizacji Rolnictwa Instytut Ekonomiczno-Społeczny Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie dr inż. Łukasz Paluch

  2. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 2 PLAN WYSTĄPIENIA • Wprowadzenie • Cel główny badań • Organizacja i metodyka badań • Lokalizacja badań • Wyniki badań • Wnioski

  3. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 3 WPROWADZENIE • Na przeobrażenia obszarów wiejskich coraz większy wpływ wywierają procesy globalizacji i urbanizacji, których skutkiem są nie tylko zmiany struktury podmiotowej gospodarki narodowej przejawiające się w zmniejszaniu znaczenia rolnictwa w tworzeniu wartości dodanej, ale również zmiany w strukturze społeczno-zawodowej, w tym wzrost zatrudnienia w sektorze pozarolniczym, a także porzucanie działalności rolniczej. • Rozwój pozarolniczej działalności gospodarczej zmienia często profil funkcjonalności gmin w wymiarze społeczno-gospodarczym, a możliwość znalezienia atrakcyjniejszej pracy w sektorze usług lub przemyśle sprawia, że zainteresowanie młodych ludzi pracą w rolnictwie jest bardzo znikome.

  4. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 4 WPROWADZENIE • Dynamika procesów dezagraryzacyjnych w sferze społeczno-gospodarczej, tj. niosących ze sobą zmniejszanie zatrudnienia w rolnictwie, a także zamieranie tradycyjnej kultury chłopskiej i wiejskiej są jednak uzależnione również od szeregu uwarunkowań obiektywnych, w tym położenia obszarów wiejskich względem większych miast. • Bliskość dużego miasta, o wyraźnie bogatszej strukturze rynku pracy od strony popytowej, przyczynia się do zmniejszenia znaczenia rolnictwa w strukturze gospodarki danej jednostki samorządu terytorialnego. Ponadto napływ ludności miejskiej do gmin położonych w strefach podmiejskich (subrubanizacja) powoduje zmianę ich dotychczasowego profilu funkcjonalności w wymiarze społeczno-gospodarczym.

  5. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 5 WPROWADZENIE • W literaturze przedmiotu wskazuje się, iż procesy dezagraryzacji wsi są zatem obecnie najsilniejsze w regionach o najwyższym poziomie rozwoju gospodarczego, a także w regionach bardzo rozdrobnionych agrarnie. • Można zatem postawić tezę, iż szczególnie nasilone procesy dezagraryzacyjne, w tym problem braku następców w gospodarstwach rolnych Małopolski dotyczy szczególnie jednostek samorządu terytorialnego o najwyższym poziomie rozwoju gospodarczego, a także położonych w bliskiej odległości od ośrodków miejskich.

  6. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 6 CEL GŁÓWNY Celem opracowania jest próba oceny wpływu poziomu rozwoju gospodarczego gmin wiejskich województwa małopolskiego oraz ich położenia względem ośrodków miejskich na stan rolnictwa i perspektywy sukcesji gospodarstw rolnych, zlokalizowanych na ich obszarze.

  7. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 7 Zdefiniowanie problemu badawczego I ETAP Analiza danych (2004-2010)(BDL, SAS) Zastosowanie metody unitaryzacji zerowanej Wyznaczenie syntetycznych miar rozwoju (125 gmin wiejskich) S T U D I U M L I T E R A T U R Y Podział 125 gmin wiejskich ze względu na poziom rozwoju gospodarczego (4 grupy) Podział gmin o najwyższym poziomie rozwoju ze względu na położenie (grupa I) II ETAP Wywiad z kwestionariuszem (13 gmin dobranych w sposób celowy) Analiza zebranego materiału Rysunek 1. Organizacja badań Źródło: opracowanie własne.

  8. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 8 ORGANIZACJA I METODYKA BADAŃ Zestaw zmiennych charakteryzujący poziom rozwoju gospodarczego: x1(s)- wskaźnik serwicyzacji gospodarki w 2010 r., x2(s)- liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w rejestrze REGON przypadających na 1000 mieszkańców w 2010 r., x3(s) - wielkość dochodów własnych na 1 mieszkańca w latach 2004 - 2010 [zł], x4(s) - udział wydatków majątkowych inwestycyjnych w wydatkach ogółem w latach 2004 - 2010 [%], x5(s)- wielkość środków pozyskanych z budżetu UE na 1000 mieszkańców w latach 2007 – 2010 [zł], x6(s)- wielkość wpływów do budżetu z tytułu podatków na 1 mieszkańca w 2010 r. [zł].

  9. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 9 LOKALIZACJA BADAŃ Tabela 1. Podział gmin wiejskich w zależności od poziomu rozwoju gospodarczego Źródło:opracowanie własne. Tabela 2. Podział gmin wiejskich o najwyższym poziomie rozwoju gospodarczego ze względu na położenie

  10. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 10 WYNIKI BADAŃ Tabela 3. Wybrane charakterystyki gospodarstw rolnych badanych gmin wiejskich Źródło:obliczenia własne na podstawie: danych PSR 2010.

  11. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 11 WYNIKI BADAŃ Tabela 4. Wybrane charakterystyki struktury agrarnej badanych gmin wiejskich Źródło:obliczenia własne na podstawie: danych PSR 2010.

  12. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 12 WYNIKI BADAŃ Tabela 5. Główne źródła dochodu gospodarstw rolnych badanych gmin wiejskich Źródło:obliczenia własne na podstawie: danych PSR 2010.

  13. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 13 WYNIKI BADAŃ Tabela 6. Struktura wiekowa i wykształcenie kierowników gospodarstw rolnych badanych gmin wiejskich Źródło:obliczenia własne na podstawie: danych PSR 2010.

  14. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 14 WNIOSKI • Wyraźnie rozdrobniona struktura agrarna oraz występowanie niekorzystnych warunków do gospodarowania ziemią, generujące ograniczone możliwości uzyskania parytetowych dochodów z małopolskiego rolnictwa, które są znacznie niższe niż średnio w kraju powoduje, ograniczenie w sukcesji gospodarstw rolnych Małopolski, gdzie dla ponad 25% gospodarstw wiek ich kierowników przekroczył 55 lat.

  15. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 15 WNIOSKI • Trudności w skutecznym przekazaniu gospodarstw Małopolski związane są jednak nie tylko ze specyficznymi uwarunkowaniami natury środowiskowej, ale wynikają one także z problemu odpływu młodzieży z obszarów peryferyjnych regionu w kierunku intensywnie rozwijających się ośrodków miejskich, o wyraźnie bogatszej strukturze rynku pracy od strony popytowej, zjawiska wzmożonej emigracji zagranicznych oraz napływu ludności miejskiej do gmin położonych w strefach podmiejskich, co powoduje zmianę ich dotychczasowego profilu funkcjonalności w wymiarze gospodarczym.

  16. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 16 WNIOSKI • Prowadzone badania w jednostkach samorządu terytorialnego, o statusie wiejskim, zlokalizowanych na obszarach peryferyjnych Małopolski wykazały, iż zjawisko intensywnych emigracji zarobkowych w kierunku miast i zagranicę jest czynnikiem destymulującym rozwój produkcji rolniczej, a tym samym perspektywy przekazania gospodarstw rolnych następcy. Większość z pytanych respondentów stwierdziła bowiem, że spośród 23% gospodarstw uznanych za potencjalnie rozwojowe, w co piątym z nich istnieją możliwości skutecznego przekazania gospodarstwa następcy.

  17. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” 17 WNIOSKI • Analiza pozyskanego materiału empirycznego wskazała, iż w gminach wiejskich, usytuowanych w strefach podmiejskich województwa małopolskiego spośród 14% gospodarstw potencjalnie rozwojowych, zaledwie co ósme posiada ewentualnego następcę. Rolnictwo ulega tu zatem nasilonym procesom dezagraryzacji, co związane jest z kolei, z napływem ludności miejskiej, której działalność gospodarcza zmienia często profil funkcjonalności gminy w wymiarze gospodarczym, a gospodarstwo rolne nie stanowi głównego źródła dochodu, ograniczając tym samym zainteresowanie młodych ludzi jego przejęciem i prowadzeniem produkcji rolnej.

  18. MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „Młodzież w gospodarstwach rodzinnych i na obszarach wiejskich Europy” DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ dr inż. Łukasz Paluch Zakład Ekonomii i Polityki Gospodarczej, Instytut Ekonomiczno-Społeczny Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie

More Related