W i l n o

1. W i l n o Panorama ¯

2. Góra Trzech Krzyży

5. Na Górze Trzech Krzyży, dawniej zwaną Łysą lub Krzywą, stoi duży pomnik - trzy białe krzyże. Po raz pierwszy na Górze Łysej trzy drewniane krzyże dla upamiętnienia męczeńskiej śmierci franciszkanów wzniesiono w XIV wieku. Przez wiele wieków były odnawiane. Wymienione w roku1740 roku przetrwały do 1869 roku i ze starości się zawaliły. Władze rosyjskie nie zezwoliły na ich odbudowę. W 1916 roku z inicjatywy ks. Kazimierza Michałkiewicza postawiono krzyże betonowe, według projektu Antoniego Wiwulskiego. Krzyże te przetrwały do 1951 roku, kiedy to na rozkaz władz radzieckich zostały wysadzone. W 1989 roku pomnik Trzech Krzyży został odbudowany.

6. Panorama Starego Miasta z góry Trzech Krzyży

14. Zdjęcia z balkonu bloku w Lipowce

18. Panorama Starego Miasta ze strony Zarzecza, z góry Bekesa.

19. Panorama Zarzecza z góry Bekesa

20. Panorama Starego Miasta z wieży Giedymina

24. Panorama nowej dzielnicy na Śnipiszkach

27. Wieża Telewizyjna Dzielnica Karolinki

28. Wzniesiona w czasach sowieckich w dzielnicy Karolinki wieża telewizyjna jest najwyższą budowlą Wilna (326,5 m). Rozciąga się stąd wspaniała panorama, którą obserwować można z obrotowej kawiarni, na wysokości 165 m. Dziś wieża jest przede wszystkim symbolem narodowym. Nocą z 12 na 13 stycznia 1991 r., w kilkanaście miesięcy po jednostronnym ogłoszeniu przez Litwę suwerenności, wspierani przez czołgi żołnierze rosyjskich sił specjalnych podjęli próbę opanowania nadajnika, z którego emitowano audycje patriotyczne. Napotkali jednak zdecydowany opór tłumu mieszkańców. Zginęło 14 osób, a ok. 600 zostało rannych.

41. Śnipiszki – Europa Tower

42. Stare Miasto - Panorama z Europa Tower

43. Józef Marszewski (1872) – Widok Wilna z Góry Turowej. ENTER

44. Wilno zamieszkuje 542 tys. osób (2006), a skład narodowościowy mieszkańców w 2001 wynosił: Litwini 57,8 %, Polacy 18,7 %; Rosjanie 14 %, Białorusini 4 %, Żydzi 0,5 %, inne narodowości 5 %. Według, spisu powszechnego z 9 grudnia 1931 Polacy stanowili 65,9 % mieszkańców miasta (128,6 tys. osób), Żydzi 28 % (54,6 tys. osób), Rosjanie 3,8 % (7,4 tys. osób), Białorusini 0,9 % (1,7 tys. osób), Litwini 0,8 % (1579 osób), Niemcy 0,3 % (600 osób), Ukraińcy 0,1 % (200 osób), inni 0,2 % (ok.400 osób). Najstarsze wzmianki o Wilnie pochodzą z 1323 roku, za panowania Giedymina, który wzniósł zamek, rezydencję książęcą na Górze Zamkowej. W 1387 Władysław II Jagiełło nadał Wilnu prawa magdeburskie po przyjęciu chrztu przez Litwinów, będącego konsekwencją unii z Polską (1385). Miasto zaczęło się rozwijać, powstały cechy rzemieślnicze. W latach 1503-1522 miasto było otoczone murami obronnymi z 9 bramami i 3 basztami, które zostały zburzone w latach 1799-1805 z wyjątkiem Bramy Miednickiej, zwanej też Ostrą. Od 1544 przebywał w Wilnie ze swoim dworem Zygmunt II August. W owym czasie miasto zaczęło się dynamicznie rozwijać. W 1578 król Stefan Batory założył akademię prowadzoną przez jezuitów (Uniwersytet Wileński), dzięki której miasto stało się ważnym ośrodkiem myśli naukowej, religijnej i politycznej w regionie. W ciągu burzliwych dziejów poważne zniszczenia przyniosła okupacja moskiewska trwająca przez sześć lat do roku 1660. Wskutek grabieży, pożarów i rzezi mieszkańców Wilno podupadło. Kolejne zniszczenia przyniosła wojna północna na początku XVIII wieku. Po trzecim rozbiorze Polski (1795) miasto wcielono do Rosji - stało się stolicą guberni. Podczas pobytu wojsk napoleońskich w 1812 doznało kolejnych zniszczeń. ENTER

45. W XIX wieku główną rolę w życiu miasta odgrywał uniwersytet, zreorganizowany w 1803,z polskim językiem wykładowym. Rozwijały się patriotyczne,samokształceniowe organizacje młodzieżowe (filomaci,filareci, promieniści). W 1832, wskutek represji po powstaniu listopadowym (1830-1831), władze carskie zamknęły uniwersytet. Do 1842 przetrwał WydziałLekarski, przekształcony w Akademię Medyko-Chirurgiczną, i Wydział Teologiczny,przekształcony w Akademię Duchowną. W czasie powstania styczniowego (1863-1864) trwały w mieście zaciekłe walki, spacyfikowane przez generał-gubernatora M.N. Murawjowa. W latach 1915-1918 Wilno było okupowane przez Niemcy. W lutym 1919 zostało stolicą proklamowanej Radzieckiej Socjalistycznej Republiki Litwy i Białorusi, 19 kwietnia 1919 zajęte przez wojsko polskie pod dowództwem E. Rydza-Śmigłego. 22 kwietnia marszałek Piłsudski wydał odezwę „do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego”, w którym zapowiadał utworzenie federacji. Rząd litewski odrzucił tę ofertę. Rada Najwyższa konferencji pokojowej zatwierdziła status quo na Litwie, przyjmując projekt rozgraniczenia Polski i Litwy na zasadzie etnicznej (tzw. Linia Focha). Zgodnie z nim Wilno pozostawało po stronie polskiej. Podczas wojny polsko-bolszewickiej (1919-1921), nastawieni antypolsko Litwini podpisali z Rosją układ pokojowy. 14 lipca 1920 miasto zostało zdobyte przez Armię Czerwoną i przekazane Litwie, w zamian za prawo przemarszu przez jej terytorium. ENTER

46. Po zwycięskich bitwach wpierających bolszewików, jesienią 1920r. Wojska polskie ponownie wkroczyły na teren będący przedmiotem sporu z Litwą. Jednak Wilno, w którym większość mieszkańców stanowili Polacy, bolszewicy przekazali wcześniej Litwie. Nie mogąc działać otwarcie ze względu na mocarstwa zachodnie, Piłsudski zdecydował się na polityczno-militarny podstęp. Zlecił gen. Lucjanowi Żeligowskiemu, dowódcy Dywizji Piechoty Litewsko-Białoruskiej ( w której skład wchodzili przeważnie Polacy z kresów), upozorowanie „buntu”. 9 października 1920 oddziały te wkroczyły do Wilna, poczym proklamowano powstanie Litwy Środkowej. 20 lutego 1922 Sejm Wileński przyjął uchwałę o przyłączeniu Litwy Środkowej do Polski, co w 1923 uznała Rada Ambasadorów. Litwa nie pogodziła się z utratą miasta co miało znaczący wpływ na stosunki Polsko-Litewskie w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Po IV rozbiorze Polski (1939) zdobyte przez Armię CzerwonąWilno zostało przekazane Litwie. Wczerwcu 1940 ponownie zajęte przez Rosjan, stało się stolicą Litewskiej SRR. Prześladowania i deportacje w głąb ZSRR objęły ok. 35 tysięcy mieszkańców Wilna i okolic, głównie Polaków. W czerwcu 1941 zajęte przez Niemców. W masowych egzekucjach w pobliskich Ponarach zginęło ok. 100 tyś. Mieszkańców (głównie Żydów). W lipcu 1944 wyzwolone przez wojska radzieckie przy współudziale AK (oddziały AK zostały rozbrojone przez Armię Czerwoną, znaczna częśćżołnierzy została uwięziona i wywieziona w głąb ZSRR). W latach 1944-1991 miasto ponownie zostało stolicą Litewskiej SRR. Od 1991roku Wilno jest stolicą Litwy. W 1991 roku ustanowiono mały i wielki herb miasta. ENTER

47. Herb Herb miastu został nadany w 1330 roku. Przedstawia on brnącego przez fale Świętego Krzysztofa, niosącego na barkach Dzieciątko Jezus. W roku 1568 Zygmunt August po raz pierwszy wspomina o symbolach, umieszczonych na pieczęci stolicy. Na jednym z jego listów widoczna jest pieczęć, przedstawiająca świętego Krzysztofa, brnącego przez fale, z Dzieciątkiem Jezus na barkach. Święty przedstawiony jest z podwójnym krzyżem na lasce. W XVI wieku laska zamieniona była na wyrwane drzewo.Święty Krzysztof (z greckiego — „niosący Chrystusa“) prawdopodobnie żył w III wieku. Jak głosi legenda, poniósł on śmierć męczeńską za głoszenie nauk Chrystusa w Licji za panowania cesarza Decjusza.Święty Krzysztof jest patronem kierowców, marynarzy, podróżnych, przewodników, ale też introligatorów i ogrodników. Wilno posiada dwa herby – duży i mały. W herbie dużym mieści się mały, po obu jego stronach są trzymacze heraldyczni, nad małym herbem unoszący wieniec laurowy, przepasany wstęgami w kolorach flagi litewskiej (żółty, zielony, czerwony). Trzymacz po prawej stronie herbu prawej ma topór, symbol jedności, przewiązany rózgami liktorskimi, trzymacz po lewej — symbol sprawiedliwości — wagę oraz kotwicę, znak nadziei. BG ENTER www.rotfl.com.pl