1 / 80

Układ pokarmowy

Układ pokarmowy. Trawienie pokarmu Wchłanianie produktów trawienia Wchłanianie płynów pobranych i zwrotne wchłanianie płynów wydzielanych Usuwanie niestrawionych składników pokarmu i produktów przemiany materii Odporność (GALT). Układ pokarmowy. Ogólna budowa przewodu pokarmowego.

hoang
Download Presentation

Układ pokarmowy

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. Układ pokarmowy • Trawienie pokarmu • Wchłanianie produktów trawienia • Wchłanianie płynów pobranych i zwrotne wchłanianie płynów wydzielanych • Usuwanie niestrawionych składników pokarmu i produktów przemiany materii • Odporność (GALT)

  2. Układ pokarmowy

  3. Ogólna budowa przewodu pokarmowego (1) błona śluzowa (mucosa): budują ją kolejno: • nabłonek (epithelium) • blaszka właściwa (lamina propria) łącznotkankowa • i mięśniówka błony śluzowej (muscularis mucosae) – cienka warstwa mięśniówki gładkiej, której skurcz powoduje sfałdowanie błony śluzowej (2) błona podśluzowa (submucosa) – tkanka łączna, naczynia krwionosne i limfatyczne, włókna nerwowe (3) błona mięśniowa: 2 warstwy mięśniówki gładkiej (wyjątek – przełyk,) – wewnętrzna okrężna, - zewnętrzna podłużna. Kurczliwość tej mięśniówki wywołuje ruchy perystaltyczne; (4) błona zewnętrzna (przydanka): włóknista (w odcinkach leżących zewnątrzotrzewnowo - przełyk) lub surowicza (w odcinkach leżących wewnątrzotrzewnowo- żołądek, jelito) – zbudowana z tkanki łącznej, w przypadku błony surowiczej pokryta dodatkowo nabłonkiem jednowarstwowym płaskim (międzybłonkiem –otrzewną).

  4. Błona śluzowa Nabłonek b. podśluzowa m. okrężne m. podłużne b. zewnętrzna

  5. Przewód pokarmowy BP MA - błona śluzowa, SU – b. podśluzowa, MU –b. mięśniowa, S – błona zewnętrzna

  6. Jama ustna • Pokrywa ją błona śluzowa wyścielona nabłonkiem wielowarstwowym płaskim, przeważnie nierogowaciejącym (nieznaczne rogowacenie na podniebieniu twardym, dziąsłach i grzbietowej powierzchni języka). • W blaszce właściwej i błonie podśluzowej znajdują się niewielkie gruczoły surowicze, śluzowe i mieszane (gr. wargowe, policzkowe, podniebienne, językowe).

  7. Język • Zbudowany jest z mięśni szkieletowych pokrytych błoną śluzową. Pokrywa go nabłonek wielowarstwowy płaski cienki na powierzchni brzusznej, gruby i brodawkowaty na powierzchni górnej. Mięśniówka języka to złożony system mięsni podłużnych, pionowych, poziomych i skośnych, co jemu zapewnia znaczną ruchomość, niezbędną przy mieszaniu, fragmentowaniu, przemieszczaniu pokarmu i mowie.

  8. Brodawki języka –przednie 2/3 długości • Na powierzchni grzbietowej błona śluzowa tworzy niewielkie uwypuklenia – brodawki języka: • (1) brodawki nitkowate: najliczniejsze, stożkowate, wysokość ok. 2 mm, nadają językowi szorstkość, umożliwiając przytrzymywanie kęsów pokarmu; • (2) brodawki grzybowate - podobnej wielkości, nieliczne, zawierają kubki smakowe, nas koniuszku języka odbierają smak słodki, dalsze smak słony • (3) brodawki okolone: największe - średnica 3 mm, w liczbie 10-12 ułożone wzdłuż granicy między trzonem a korzeniem języka, otoczone głębokimi rowkami; kubki smakowe odbieraja smak gorzki • (4) brodawki liściaste: u człowieka szczątkowe, w formie fałdów w tylnej części języka. • W nabłonku pokrywającym brodawki 2,3,4 znajdują się kubki smakowe. Pod brodawkami 3 i 4 znajdują się surowicze gruczoły von Ebnera, których wydzielina opłukuje (oczyszcza) powierzchnie kubków smakowych.

  9. Język – brodawka grzybowata i nitkowata

  10. Język - kubki smakowe

  11. Ślinianki Podżuchwowa – mieszana Podjęzykowa - mieszana Przyuszna - surowicza

  12. Przełyk • Nabłonek: wielowarstwowy płaski nierogowaciejący • W blaszce właściwej i błonie podśluzowej małe gruczoły przełykowe wydzielające śluz. • Błona podśluzowa zawiera także tkankę limfoidalną, włókna nerwowe i naczynia krwionośne • Błona mięśniowa w 1/3 górnej zbudowana z mięśniówki szkieletowej, w 1/3 środkowej z mieszanej, a w 1/3 dolnej z gładkiej.

  13. Przełyk – dolna 1/3

  14. Przełyk N BW GŚ BP M

  15. Przełyk – (p. podłuzny), gruby nabłonek chroni ścianę przed otarciem przez kęs pokarmowy

  16. Przełyk – nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący

  17. Przełyk – przejście mięśniówki poprzecznie prążkowanej(Sk) w gładką (Sm), kolagen wybarwiony na niebiesko

  18. Przełyk • Odcinek przywpustowy przełyku pod wpływem cofania się kwaśnej treści żołądkowej przekształca się w nabłonek walcowaty. Jest on szczególnie podatny na owrzodzenia i stany zapalne (przełyka Barreta). Bolesna stany zapalne mogą być przyczyną rozwoju raka przełyku.

  19. Żołądek – budowa anatomiczna • Składa się z: • wpustu, • trzonu z dnem • odźwiernika.

  20. Żołądek – budowa histologiczna • Nabłonek: jednowarstwowy walcowaty, jego komórki produkują śluz, który chroni ścianę żołądka przed działaniem silnie kwaśnego soku żołądkowego. • Blaszka właściwa: nabłonek tworzy wpuklenia (dołeczki żołądkowe), do których otwierają się małe cewkowe gruczoły zlokalizowane w blaszce właściwej: we wpuście gruczoły wpustowe, w trzonie i dnie żołądkowe właściwe, w odźwierniku odżwiernikowe. Gruczoły wpustowe i odźwiernikowe produkują śluz. • Błona mięśniowa: w jej skład wchodzą trzy warstwy mięśni skośne (najbardziej wewnętrzna). Okrężna i podłużna,

  21. Żołądek BŚ BPŚ BM

  22. M – b. śluzowa, MM – mięsniówka b. śluzowej, S – b. podśluzowa, O,C,L – mięśnie ukośne (o), okrężne (c), podłużne (l), GP – dołki żołądkowe

  23. Żołądek – błona śluzowa, dołki żołądkowe z gruczołami śluzowymi GŚ

  24. Gruczoły właściwe żołądka zawierają kilka typów komórek: (1) komórki główne, produkujące enzymy trawienne soku żołądkowego (pepsyna, podpuszczka, lipaza), (2) komórki okładzinowe, które “produkują kwas solny”, tzn. aktywnie transportują do światła gruczołu jony H+ i Cl-, które tworzą tam roztwór HCl, i glikopeptyd niezbedny do wchłaniania wit. B12 (3) komórki śluzowe szyjki, złokalizowane w górnej części gruczołu, produkujące śluz, (4) komórki niezróżnicowane (macierzyste), zlokalizowane na pograniczu dołeczka i górnej części gruczołu, odpowiedzialne za regenerację nabłonka gruczołów i powierzchni żołądka, (5) komórki dokrewne, produkujące hormony peptydowe gastrynę, bombezynę, somatostatynę i VIP.

  25. Komórki gruczołu żołądka KG KM KD Komórki główne ( KG, pepsyna), macierzyste (KM, prekursorowe), dokrewne (KD, hormony peptydowe),

  26. Komórki okładzinowe (kwasochłonne) – wytwarzają HCl k. główne (zasadochłonne) – wytwarzają enzymy (pepsyna, podpuszczka)

  27. Gruczoł żołądka

  28. Żołądek • Mięśniówka tworzy trzy warstwy • Błona śluzowa dzieli się na obszar wpustu, trzonu i dna oraz odźwiernika • Komórki okładzinowe produkują kwas solny i glikopeptyd wiążący wit B12 • Komórki główne wydzielają pepsynę, • Komórki dokrewne produkują hormony peptydowe: gastrynę, bombezynę, somatostatynę i VIP.

  29. Jelito cienkie Składa się z trzech kolejnych odcinków: dwunastnicy, jelita czczego i jelita krętego. Zachodzą w nim główne procesy trawienia pokarmu – białek, tłuszczów, węglowodanów i kwasów nukleinowych

  30. Ściana jelita – fałdy krężne, kosmki, mięśnie, błona surowicza

  31. Nabłonek jelita -jednowarstwowy walcowaty, pokrywa kosmki jelitowe i wpukla się w głąb blaszki właściwej tworząc cewkowe gruczoły – krypty jelitowe .

  32. Nabłonek jelitowy Nabłonek pokrywający kosmki i krypty zawiera kilka typów komórek: (1) enterocyty: komórki z brzeżkiem szczoteczkowym, których zadaniem jest wchłanianie produktów trawienia i przekazywanie ich do naczyń krwionośnych i limfatycznych (2) komórki kubkowe, wydzielające śluz, (3) komórki dokrewne, produkujące hormony peptydowe: serotoninę, sekretynę, somatostatynę, enterogastron, VIP (4) komórki niezróżnicowane (macierzyste, pnia), odpowiedzialne za regenerację nabłonka, (5) komórki Panetha, (w dnie krypty), produkujące substancje antybakteryjne (defensyny) i antypasożytnicze.

  33. Komórki kosmka i krypty

  34. Gruczoł jelitowy (krypta) – zawiera komórki pnia endokrynne i komórki Panetha (P, w dnie krypty), produkujące substancje antybakteryjne (defensyny, lizozym ) i antypasożytnicze. Kosek (v) Gruczoł

  35. Kosmki i krypty jelitowe • Kosmek jelitowy: palczasta wypustka błony śluzowej (ok. 1mm), pokryta nabłonkiem jelitowym. Zrąb kosmka tworzy bogato komórkowa tkanka łączna wiotka, w której znajduje się sieć naczyń włosowatych, ślepo zakończone naczynie limfatyczne i pęczek komórek mięśniowych gładkich odchodzący od muscularis mucosae (“pompowanie” limfy).

  36. Kosmek – naczynie limfatyczne (L), enterocyty, komórki kubkowe, limfocyty (Ly

  37. Jelito cieńkie – fałdy okrężne (b. podśluzowa), kosmki (b. sluzowa) i mikrokosmki enterocytów zwiększenie powierzchni chłonnej

  38. Kosmek Krypta BŚ BPŚ

  39. Kosmki jelitowe – brzeżek szczoteczkowy (mikrokosmki) na enterocytach

  40. Dwunastnica jest jedynym odcinkiem jelita, zawierającym gruczoły również w błonie podśluzowej: gruczoły dwunastnicze (Brunnera), produkujące silnie zasadową wydzielinę neutralizującą kwaśną treść pokarmową przechodzącą z żołądka.

More Related