300 likes | 598 Views
Angst & Dwang 15 november 2010 Yvonne Bijl. Agenda. Angst & Dwang. Mijn eigen dwang. Dwang. Machtsuitoefening waardoor men iemand tot iets noodzaakt Bron: Van Dale. Dwangstoornis DSM-IV. Er zijn dwanggedachten en/of dwanghandelingen
E N D
Angst & Dwang 15 november 2010 Yvonne Bijl
Agenda Angst & Dwang
Dwang Machtsuitoefening waardoor men iemand tot iets noodzaakt Bron: Van Dale
DwangstoornisDSM-IV • Er zijn dwanggedachten en/of dwanghandelingen • De klachten veroorzaken veel spanning en angst. Zij kosten de betrokkene > 1 uur p/dag of verstoren het dagelijks leven in ernstige mate • Als er een andere as-1- stoornis aanwezig is, bijv. een eetstoornis, dan zijn dwanghandelingen en dwanggedachten niet daartoe beperkt • De klachten zijn geen direct gevolg van medicijnen, drugs of een lichamelijke ziekte
UitingsvormenDwanghandelingen • Vaak of lang handen wassen • Overdreven schoonmaken • Controleren schoolspullen, sloten, gas • Dingen controleren zodat kind niets overkomt • Stoeptegels, allen op randen lopen • Dingen aanraken, tikken • Dingen bewaren die een kind eigenlijk niet nodig heeft omdat ‘t kind het moeilijk ivndt het weg te gooien • Doorblijven gaan met dingen tot het goed voelt • Dingen ‘gelijk’ maken • Dingen recht zetten • Dingen moeten vertellen
UitingsvormenDwanggedachten • Bepaalde getallen, kleuren of woorden brengen geluk • Zorgen maken over kleverige etensresten • Bang om anderen ziek te maken • Bang zijn om rare dingen tegen anderen te zeggen • Beelden van iets geweldadigs of verschrikkelijks • Vervelende gedachten over seksualiteit • Zorgen maken over je uiterlijk • Het voelt allemaal vies • Zorgen maken over bacterieën en virussen • Bang zijn dat je toe zal geven aan impulsen die binnenkomen (iemand doden of stelen)
Diagnostiek • Geen specifieke methoden voor handen • Kinderpsychiatrisch onderoek - Gestructureerd klinisch interview (ADIS) • Kinderpsychiatrisch onderzoek • Gesprek(ken) met patiënt • Gesprek ouders • Meetinstrumenten om ernst van de dwangstoornis vast te stellen Meeste kinderen hebben dwanghandelingen ipv dwanggedachten
Comorbiditeit • 60-97 % heeft comorbiditeit • Angststoornissen (50-60 %) • Depressieve stoornissen (10-26 %) • Ticstoornissen • ADHD • Gedragsstoornissen Combinatie dwang & tics komt veel voor • Klachten ontstaan meestal al op jonge leeftijd • Zorg om de nieuwe zorglijnen
Etiologie • Veel is nog onbekend • Erfelijkheid (vooral als ‘t op jonge leeftijd ontstaat) • Omgeving • Biologisch Men vermoedt dat aanleg of kwetsbaarheid geerfd wordt, waarbij omgevingsfactoren tenslotte doorslaggevend zijn
BehandelingHoe zit het? • Gewone dwang • Oorzaak & gevolg • Denken-Doen-Voelen- • Angst • Vermijding • Dwang is vaak doorgeschoten positieve eigenschap
BehandelingDoen • Wat is ook alweer normaal? • Inoefenen
BehandelingDenken • De manier waarop je naar een situatie kijkt en wat je hierbij denkt, bepaalt hoe je je voelt en wat je doet • Donderwolken: vaak negatieve dingen! • Hoe je je voelt, wordt beïnvloed door wat je denkt • Nare gedachte-helpende gedachte • Tegenargumenten • Afwegen voors en tegens • Onderzoeken • Risicoprofiel • Verstandig-onnodig • Experiment
Opdracht Nobody is perfect…
Aanpakpedagogisch • Relatie • Eigen inbreng van het kind • Veel positieve ervaringen • Gedrag bespreekbaar maken • Wees je bewust van het manipulatieve gedrag van het kind
Aanpakdidactisch • Succeservaringen • Lat laag leggen • Wees op je hoede voor gekke fouten • Ga nooit mee in de dwang
Dwang & Tics Dwang = angst Tics = geen angst (drang)
Angst ‘Onplezierig gevoel van beklemming of spanning, gepaard gaand met motorische en fysiologische verschijnselen als reactie op gewaarwording van gevaar’ (F.C. Verhulst, 1996)
Angststoornis ‘Een psychische aandoening die zich kenmerkt door de aanwezigheid van een pathologische angst. Als een angst geen reële grond heeft en de betrokken persoon er sociale problemen door ondervindt, is er sprake van een stoornis’ (Wikipedia)
Angststoornissen DSM-IV • Paniekstoornis • Agorafobie • Enkelvoudige fobie • Sociale fobie • Obsessieve-compulsieve stoornis • Posttraumatische stress-stoornis • Accute stress-stoornis • Gegeneraliseerde angststoornis • Angststoornis NAO
DSM-IV GAS • Buitensporige angst > 6 mnd • Moeite om de zorg te baas te blijven • Angst/bezorgdheid met min. 3 syptomen: 1. Rusteloosheid of opgejaagd gevoel 2. Snel vermoeid zijn 3. Concentratie problemen of leeg gevoel in ‘t hoofd 4. Prikkelbaarheid 5. Gespannen spieren 6. Slaapstoornissen D. Bezorgdheid beperkt zich niet tot een AS I stoornis E. Angst/zorg geeft lijden F. Niet gevolg van psychoactieve middelen of andere stoornis
Etiologie • Genetische factoren • Biologische factoren • Omgevingsfactoren • Psychologische factoren • Life events
Prognose & voorspellers • > kans op een andere angststoornis of depressieve stoornis • VTO • Betrokkenheid van het systeem • Intelligentie • Aanwezigheid van psychopathologie • Aanleg, o.a. temperament
Aanpak in de klas • Erkenning & Acceptatie • Veiligheid bieden • Beschermen & weerbaar maken • Andere kijk op problemen ontwikkelen • Gedragsveranderende technieken