Metin anlama

1. Metin anlama Öğrenci, sınıf ve tesisin tanıtımı : Sınıf:12- 15 yaş arası, yabancı kökenli ve anadili farklı 8 öğrenci : -2 Cezayir kökenli öğrenci -1 Çin kökenli öğrenci -1 Kürt kökenli öğrenci -1 Romanya'dan Çingene kökenli öğrenci -2 Cape Verde kökenli öğrenci -1 Afgan kökenli öğrenci Öğrenciler: Öğrenciler anadillerinde okumayı biliyorlar. Sözlü ve yazılı ifade ve anlamada orta seviyedeler, yani DELF A2 düzeyindeler.Düzeyleri farklılık gösteriyor ve daha önceki eğitimlerine göre değişiyor. Tesis : Marsilya'nın oldukça fakir bir semtinde bulunan bu ortaokulda, yeni göçmenlere açık bir Yabancı Dil Fransızca (FLE) sınıfı bulunuyor. Ana dersler için kendi yaşıtlarının gittiği normal sınıflarda eğitim alan öğrenciler, bu FLE sınıfına haftada 6 ilâ 12 saat kadar bağlı kalarak, yoğun Fransızca dersleri alıyorlar. Bu sınıftan 2 yıl boyunca yararlanabiliyorlar.

2. Ders kesitinde kullanılan destek : • - M. et R.Rettich'in 40 Kısa Masal adlı kitabından alıntı «Altın Elma» masalının uyarlanması ( Bayard Éditions/Centurion, Paris, 1984). • Resimler : bir şato, bir taç, bir taht, altın, bir kral ve bir asa.

3. Metin Altın Elma Bir zamanlar çok zengin bir kral varmış. Çok zengin olduğu için, herşeyi varmış. Herşeyi olduğu için de, canı sıkılıyormuş. Tüm vaktini yalan haber üretmekle geçirirmiş. Bir gün, kendisine en büyük yalanı anlatacak olan kişiye altın bir elma vereceğini ilan ettiriyor. Altın bir elma çok pahalı bir şey, onun için sabahtan akşama kadar insan kalabalıkları yalan söylemek üzere şatoya koşmuşlar. Her biri inanılmaz öyküler anlatıyordu. Kral ise, altın elmayla oynayaraktan onları dinliyordu. Gülerekten şöyle söylüyordu : -Neredeyse inanılmaz ! Ancak, doğru da olabilirdi. Her halükarda, en büyük yalan bu değil !İnsanlar da düş kırıklığıyla geri gidiyorlardı, ama kral iyi eğlenmişti ve gün boyu canı hiç sıkılmamıştı. [1.bölümün sonu] Bir sabah, aniden genç bir adam tahtın bulunduğu salona girip, kralın burnunun tam altına bir testi koymuş. -Çok saygıdeğer Kralım,demiş, altın paralarımı almaya geldim! -Hangi altın paraları ? diye sormuş, kral. -Nasıl, unuttunuz mu yani ? demiş genç adam. Bir kaç gün önce size bu altın parayla dolu testiyi ödünç verdim, siz de bugün gelip geri alabileceğimi söylediniz ! Kral, kızgın bir şekilde ayağa fırlamış : - Bu ne utanmazlık, diye bağırmış, ben senden altın para mı borç alırmışım ? Bu, hayatta duyduğum en büyük yalandır ! Genç adam gülmeye başlamış: -Eğer bu en büyük yalansa, bana altın elmayı vermeniz gerekir! Ancak kral sadece çok zengin değil, cok da cimriymiş. Aslında elmayı kimseye vermek niyetinde olmamış. Ne elmayı, ne de zaten başka bir şeyi. Bunun üzerine şöyle yanıt vermiş: -Acele etmeyelim ! Düşünüyorum da, gerçeği söylemen mümkün. Her halükarda, en büyük yalan bu değil ! -Peki, uyarım, demiş genç adam. Söylediğim doğruysa bana bu testiyi altın parayla dolu olarak verin ! O zaman kral görmüş ki, adam kendisine ince bir oyun hazırlamış. Altın elmayı vermek zorunda kalmış… Extrait de 40 petits contes, M. et R. Rettich, Bayard éditions/Centurion, Paris,1984.

5. Okuma ve Anlamadaki Engeller : -Metni somut çağrışımlara çevirme sorunu : sözcüklerin içeriğinin değil de, biçiminin çağrışımı -Bir metnin sözcüklerinin neye atıfta bulunduğunu anlama zorluğu (anlambilim girişi) -Anlam varsayımı hazırlama sorunu - Kazanımlara atıfta bulunma sorunu : dil bilgisi kültür bilgisi (kültürel kabiliyet) - farklı toplu düşsellik kendine özgü atıflar

6. Bu ders kesitinin amaçları (7 üzerinden 2inci seans) -         Dünya hakkındaki bilgilerini ve önceki okuduklarını harekete geçirmeyi öğrenme -         Yaşanmış durumları çağrıştırmayı öğrenme -         Uygun sözcük dağarcığını kullanmayı öğrenme : -ana kültürlerinden bildikleri cisimlere uyan yeni sözcükler öğrenme (hedeflenen dildeki bir sözcüğün kendi ana kültüründen bir cisimle bağdaştırılması : şato→kale) -yeni cisimlere uyan yeni sözcükler öğrenme (Fransıca bir sözcüğün, Fransız kültüründen bir cisimle bağdaştırılması), örneğin « asa », « taç » -         Sözcük dağarcığını zenginleştirme -         Sözlü bir okumaya hazırlanma -         Okuma varsayımlarına çalışma -         Örtük olana çalışma -         Bireysel düşselliğe çalışma -         Bilgileri harekete geçirme -         Kral etrafında atıfta bulunulacak bir dünya kurma -         Öğrencilerle sözlü fikir alış-verişi yaratma -         Metnin konularıyla ilgili sözcük bilgilerini sunma ya da yeniden kullanma

7. Olayın gelişmesi: 1.      Metnin başlangıç kısmını dağıtıyorum 2. Metnin başlangıcını okuyorum. Bir zamanlar çok zengin bir kral varmış. Çok zengin olduğu için herşeyi varmış... herşeyi olduğu için de, canı sıkılıyormuş. Tüm vaktini yalan haber üretmekle geçirirmiş.

8. 3.Sorular soruyorum. Resimler yardımıyla sözcük dağarcığı üzerine çalışma -Öyküde sözü edilen kişi kimdir ? Bir kral. -Kral nedir ? Her bir öğrenci kral tasvir eden bir resim çiziyor. Kendilerine zihinsel bir görüntü oluşturuyorlar. -Tüm resimleri gösteriyorum : - Kralı niteleyen aynı ayrıntıları buluyorlar ( taç, « koltuk », elbise) Sözcük dağarcığı çalışması - Tüm tasvirlerde özel ayrıntıları buluyorlar (sakal, kılıç, şato) Sözcük dağarcığı çalışması -Bir kralın ne olduğunu, karşılaşılan sözcükleri tekrar kullanarak tanımlıyorlar : «  kral,……….. sahibi olan, …………. giyen, ………….üzerinde oturan, ……………..'da yaşayan bir kişidir.)  Herkes sözcüğü bir tümce içine yerleştiriyor.

9. -Kralın ayrıntıları (aksesuarları) nelerdir ?Aynı çalışma -Kral nerede oturur? Yalnız mı yaşar ? Evli midir ? : örtük olan üzerine çalışma, varsayımlar Her öğrenci bir kralın yaşadığı yeri çiziyor : ·palas ·saray ·büyük bir ev ·çadır ·       orman ·şato Her öğrenci kendi resmini sunuyor, çizdiği yeri adlandırıp niteliyor Yeni sözcük dağarcığı -Dostları var mı ? Onlara bir sözcük listesi öneriyorum, onlar da kralın dostlarını temsil edenleri seçiyorlar : « peri, askerler, müzisyenler, köpekler, itfaiyeciler, atlar, aşçılar, zenginler, postacılar, çobanlar… » Kimin neden dostu olduğunu açıklıyorlar ( zengin olduğu için, kralın devrinde henüz yok…)

10. - «Zengin» ne demektir ? «Zengin» sözcüğünün tersi nedir ? zengin = çok para sahibi olmak İnsan nasıl zengin olur ? Parayla ne yapılır ? - Bu çok zengin kralın neleri var ?Her öğrenci kralın neleri olduğunu çiziyor ( hayvanlar, altın paralar, kadınlar, atlar, şatolar, arabalar…). Araba resmi üzerine konuşuyoruz ( Kralların arabaları var mıdır ? Neyle yol alırlar ? Kral ve arabayla ilgili, bildikleri öyküler var mı ?…) -« Her şeyi var » ne anlama gelir ? Bu ifadeyi şu tümcelerde açıklayınız: - Bavulumu yaptım, herşeyim var. -Alış-veriş listesini okudun mu ? Evet,her şeyi aldım . -Çantam, defterim, kalem kutum, herşeyim var. -Canı neden sıkılıyor ? Senin canın ne zaman sıkılır ?Buna yanıt için, öğrenciler kendi deneyimlerine de dayanıyorlar. -Kral vaktini nasıl geçiriyor ?Onlara bir etkinlik listesi öneriyorum. « ata binmek, alış-veriş yapmak, oyun oynamak , savaşmak, çalışmak, evişi yapmak, uçakla yolculuk yapmak, televizyona bakmak, avlanmak, dans etmek, futbol oynamak, sinemaya gitmek…. »

11. -«Yalan haber» nedir?Hiç bir öğrenci bu sözcüğü bilmiyor. Bu sözcüğü daha anlamlı başka çerçevelerde kullanıyorum : « 1 Nisan'da gülmek için çok yalan haber yaptık ». 1 Nisanı bilmiyorlar. Onlara birisini güldürmek için ne yaptıklarını soruyorum : « onu korkutuyorum, onunla alay ediyorum, ona suratımı değiştiriyorum, onunla aynı şeyi yapıyorum, ona bir aptallık yapıyorum ». Onlara eş anlam taşıyan «şaka» veya « güldürü » öneriyorum. İkişer olarak bir kısa diyalog, ya da bir şaka ya da güldürüyü sahneleyen iki kişilik bir durum düşlüyorlar. -İnsan neden şaka yapar? -Yalan nedir? İkişer olarak bir kısa diyalog, ya da bir yalanı sahneleyen iki kişilik bir durum düşlüyorlar.

12. ·        Öğrencilerin yanıtlarından sonra, öğrencilerin bilgilerini harekete geçirmek, sözcük dağarcıklarını zenginleştirmek ve kral etrafında atıfta bulunulacak ortamı kurmak üzere, sırasıyla uygun resimleri gösteriyorum. ·        Öğrencilere bir resim gösterdiğimde, onlara bu resmin ne « anlattığını » sormam önemlidir ( amaç onların, anlam oluşturmak için, görsel göstergeler arasında bağ kurmaya alışmasıdır), Onlara ne «gördüklerini» sormuyorum, çünkü o zaman sadece resimde gördüklerini saymaya teşvik oluyorlar. 4. Öğrenciler öykünün sonunu önceden söylüyorlar..