280 likes | 427 Views
Gijs Oskam VNG/Gemeentefinanciën Dag van de wethouder, Hilversum 24 november 2010. Financiële vooruitzichten van gemeenten Waar staan we?. Bespreekpunten. Decentralisatie van taken naar gemeenten Vooruitzichten specifieke uitkeringen Ontwikkeling gemeentefonds Enkele slotopmerkingen.
E N D
Gijs Oskam VNG/Gemeentefinanciën Dag van de wethouder, Hilversum 24 november 2010 Financiële vooruitzichten van gemeentenWaar staan we?
Bespreekpunten • Decentralisatie van taken naar gemeenten • Vooruitzichten specifieke uitkeringen • Ontwikkeling gemeentefonds • Enkele slotopmerkingen
Inkomstenbronnen gemeenten 2010 • Gemeentefonds totaal € 18,4 mrd • Specifieke uitkeringen € 11,9 mrd • Eigen inkomsten: € 17,8 mrd • Belastingen en heffingen € 7,6 mrd • Overige eigen inkomsten € 10,2 mrd • Totaal inkomsten 2010 € 48,1 mrd
Decentralisatie van taken (1) Regeerakkoord, oktober 2010 • Twee grote operaties in de pijplijn: • Jeugdzorg • Dagbesteding en begeleiding AWBZ • Grote bedragen naar gemeentefonds • Geraamde efficiencykortingen ruim € 400 miljoen • Veronderstelling: gemeenten voldoende gecompenseerd
Specifieke uitkeringen (1) • Ingesteld bij wet, in 2010 € 12 miljard • Rijk bepaalt omvang én besteding • Grootste specifieke uitkeringen : • Bijstand (Inkomensdeel) € 4 miljard • Sociale werkvoorziening € 2 miljard • Participatiebudget € 2 miljard • Drie grootste uitkeringen 70% van het totaal
Specifieke uitkeringen (2) • Laatste decennia drastische vermindering aantal specifieke uitkeringen • In 1985 nog ruim 400 specifieke uitkeringen, in 2010 aantal afgenomen tot ca. 90 • Streven: verdere vermindering aantal specifieke uitkeringen tot maximaal 25 plus 12 grote gebundelde uitkeringen
Mutaties in specifieke uitkeringenRegeerakkoord, oktober 2010
Gemeentefonds • Bestaat uit algemene uitkering (AU) en decentralisatie/integratieuitkeringen (DU/IU) • Geldstroom van het Rijk aan gemeenten • Beheerders ministers van Financiën en BZK • Besteding niet gekoppeld aan bepaald doel, dus vrij besteedbaar • Informatievoorziening via gemeentefonds-circulaires van BZK (mei, september)
Omvang algemene uitkering • In 2010 omvang algemene uitkering € 15,8 mrd • Groei AU direct gekoppeld aan groei rijksuitgaven: ‘samen de trap op en samen de trap af’ (normering) • Normeringssystematiek sinds 1995 onderdeel van bestuursafspraken Rijk en gemeenten; elke vier jaar evaluatie • In verband met economische crisis is de groei voor 2009-2011 bevroren op stand Miljoenennota 2008
Groei gemeentefonds 2000-2015Stand zomer 2010, circulaire BZK PM PM PM PM
Groei gemeentefonds 2000-2015Stand zomer 2010, circulaire BZK PM PM PM PM
Groei gemeentefonds 2009-2015Stand zomer 2010, circulaire BZK PM PM PM PM
Groei gemeentefonds 2009-2015Stand zomer 2010, verwachting van veel gemeenten
Groei gemeentefonds 2009-2015Stand Regeerakkoord 2010, oktober 2010
Groei gemeentefonds 2009-2015Stand Startnota 2010, november 2010
Werkgroep KaldenApril 2010 • Komt met meerdere ideeën voor bezuinigingen op het gemeentefonds • Meest opvallend voorstel is korting van 1,7 miljard, volgens de laatste kostenmethode • Ook voorstel bestuurlijke herinrichting Nederland, met 30 gemeenten of 100 tot 150 gemeenten
Laagste kostenmethodeapril 2010 • Totale uitgaven van de ‘goedkoopste helft’ van de gemeenten gelden als maat • De overige gemeenten gelijkgeschakeld, het te besparen bedrag is dan € 1,7 miljard • Wel rekening gehouden met structuurverschillen • Verdere verfijning levert hogere bedragen • Splitsing in uitgaven • Aantal gemeenten als maat • Voorbeelden kostenverschillen: monumentenbeleid en strandvonderij
Groei gemeentefonds (nominaal, in proc.)Verschillende scenario’s
Groei gemeentefonds (nominaal, cumulatief in miljoenen euro’s)Verschillende scenario’s
Enkele slotopmerkingen (1) ‘Varia’ uit Regeerakkoord • Taakdifferentiatie op gemeentelijke niveau mogelijk • Minder bestuurders, ook in raad en college • Gemeentelijke herindeling van onderaf • Afschaffen van deelgemeenten en –raden • Verder met sanering specifieke uitkeringen • Overheid betaalt factuur binnen 30 dagen (boete!) • Bestuur zo dicht mogelijk bij de burger • … en meer
Enkele slotopmerkingen oktober 2010 • Decentralisatie jeugdzorg en AWBZ-taken, op voorhand geen tekorten inboeken • Omvangrijke kortingen op specifieke uitkeringen, in beginsel door te geven aan de sectoren • Accres gemeentefonds ‘valt niet tegen’ • Beeld is gecompliceerd en niet rooskleurig, maar wellicht minder somber dan door veel gemeenten verwacht • Nieuw Bestuursakkoord Rijk-gemeenten?