1 / 48

Geschiedenis van het medische denken

BERTRAND RUSSELL. ..Individuele filosofen hebben zeer uiteenlopend gedacht over het aandeel dat deze beide factoren in hun stelsels hadden, maar het is de aanwezigheid van beide die kenmerkend is voor de filosofie". BERTRAND RUSSELL. De opvatting van leven en wereld die wij gewoonlijk filosofisch n

hung
Download Presentation

Geschiedenis van het medische denken

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

    1. Geschiedenis van het medische denken Prof.Dr.R.Rubens Universiteit Gent

    2. BERTRAND RUSSELL ..Individuele filosofen hebben zeer uiteenlopend gedacht over het aandeel dat deze beide factoren in hun stelsels hadden, maar het is de aanwezigheid van beide die kenmerkend is voor de filosofie”

    3. BERTRAND RUSSELL “De opvatting van leven en wereld die wij gewoonlijk filosofisch noemen wordt bepaald door twee factoren : enerzijds zijn dat de overgeleverde godsdienstige en ethische opvattingen, anderzijds de vormen van onderzoek die wij in de ruimste zin van het woord wetenschappelijk noemen...

    4. FILOSOFIE - GENEESKUNDE Kritisch nadenken Wisselwerking met wiskunde “Zijn” versus “Ziek” Nooit volmaakt

    5. Historiek Magisch Wetenschappelijk : Grieks Overdracht Arabieren Renaissance Exacte geneeskunde Mythe van Comte

    6. GRIEKENLAND: Filosofisch denken B. Filosofisch Denken Uitleg over de natuur, start in Milete 1. Thales van Milete (rond 585 v C) Oerstof is water, Goden, aarde op water 2. Anaximander (610-540) Oerstof = archè, onbepaalde = apeiron, tegengestelde = enantia

    7. GRIEKENLAND: Filosofisch Denken 3. Anaximenes (585-525) Oerstof is lucht of pneuma. C. PYTHAGORAS en PYTHAGOREEËRS Pythagoras geboren op Samos maar geschriften en studie in Kroton Wiskundig systeem, broederschap, regels Favisme.

    8. GRIEKENLAND: Filosofisch Denken F. PLURALISTEN 1. Empedocles van Agrigentum (483- ?) Geneeskunde - menselijke fysiologie Lucht en water gescheiden, middelpunt vliedende kracht, selectieve evolutieleer WATER – LUCHT – AARDE - VUUR

    9. GRIEKENLAND: Filosofisch Denken 2. Atomisten Leukippos van Milete en Democritos van Abdera (460-370) Democritos : disseceerde dieren, paring en menstruatie, hersenen oorsprong van denken, ontsteking = opstapeling van slijm of etter = oorsprong van epidemieën ETHIEK

    10. DEMOCRITOS van ABDERA (460 - 370) Tevredenheid = euthumei Gemoedsrust = athambiei Welzijn = euestoo Mens moet kiezen voor genot = goederen voor de ziel. Tevredenheid is toestand van de ziel Matig uitwendige verlangens = soberheid

    11. HIPPOKRATES van KOS (450 - 370) Leven ?, Corpus Hippokraticum : 72 boeken. A. Anatomie en Fysiologie Dieren, Beenderen en pezen bekend Zintuigen en ingewanden ? Arteriae : pneuma, venae : bloed, hersenen denken

    12. HIPPOKRATES van KOS (450 - 370) B. Ziekteleer 4 elementen theorie = 4 humoren Calor innatus, pneuma Eukrasie en dyskrasie, materia pecans 3 stadia : apepsie, pepsis, crisis apostasis en metastase Kritische dagen theorie

    13. HIPPOKRATES van KOS (450 - 370) C. Diagnostiek Duidelijk omschrijven van ziekte, objectieve ziekte Diagnostiek heel rijk, schitterende klinische beelden vb facies hippokratica D. Therapie Zachtheid, niet schaden, belang van dieet

    15. GALENUS (129 - 200 of 216) 1. Leven Pergamon geboren - zoon van architect Stoïcijnse wijsbegeerte en wiskunde. Asklepios op 28jaar - 34 jaar Rome - experimenten op dieren - terug naar Pergamon Hofarts Commodus, apotheek Via Sacra

    16. GALENUS (129-200 of 216) SPIRITUS - ANIMALIS : Hersenen, Kennis - VITALIS : Hart, Warmte - NATURALIS : Lever, Voeding

    18. GALENUS (129-200 of 216) 4. Ziekteleer Humores, Dyskrasie en Eukrasie, 4 sappen, echte orgaangerichte ziekteleer Etiologie in- en uitwendig - Causae naturales - Causae non-naturales - Causae contra naturam

    19. GALENUS (129-200 of 216) 4. Ziekteleer Begin – toeneming – hoogte - afdalen ziekte Kritische dagen !! + functio laesa 5. Therapie Aderlating, primum non nocere. GALENISCHE BEREIDING - EXPERIMENT

    20. ISLAM GENEESKUNDE C. VOORAANSTAANDE ARTSEN 3. Avicenna (980-1037) Arabische Galenus, Canon Medicinae, Leerdicht der Geneeskunst 4. Maimonides (1135-1204) Joods Spaanse arts, Aristoteles, Ethiek, Regimen Sanitatis

    21. ISLAM GENEESKUNDE C. VOORAANSTAANDE ARTSEN 5. Averroës (1126-1198) Aristoteles, wijsgerig arts, verwerpt schepping, problemen met religie, zeer belangrijk voor herinvoering van Aristotelisme cfr scholastiek.

    22. MONNIKEN GENEESKUNDE Nicea 325 Benedictus van Nursia 529 Monte Cassino “Ik was ziek en gij hebt mij bezocht” Cellarius, Sankt Gallen 820, Sassia H. Geest orde, 1600 bedden Johannieter orde, Broeder Gérard Maltezer Ridders

    23. HOSPITALEN Doornik Marvis Hospitaal 1126 Leuven Sint Pieters Gasthuis Brugge Sint Jan 1180 Gent (> 80 hospitalen) Rijke Gasthuis 1146, Sint Jan ten dulle 1190, Wittocx Hospitaal 12 Eeuw, Uten Hove Hospitaal 1201, Bijloke 1228

    24. 2.Vesalius (1514 -1564) Leuven wijsbegeerte en rechten = artes 1533 : Parijs Jacobus Sylvius en Gunther van Andernach 1536 : Leuven en 1537 Paraphrase 1537 : Doctor Medicinae Padua 1543 : DE HUMANI CORPORIS FABRICA 1544 : Hofarts Karel V 1563 : weg uit Madrid

    25. XVIIde Eeuw : FILOSOFISCH DENKEN Rationaliteit -- Wiskunde – Fysica : Galilei, Newton, Keppler - Descartes (1596 - 1650) - Spinoza (1632 - 1677) - Leibniz (1646 - 1716)

    26. WILLIAM HARVEY (1578 - 1657) 1628 : Exercitatio Anatomica de Motu Cordis et sanguinis in animalibus 1/ De belangrijkste fase is de systole 2/ Diastole van de arteriae is simultaan met hartsystole 3/ Afbinden slagaders geeft opzetting centraal Inhoud Li hart is 3 ounces (3*29 cl) dus bloed niet uit voeding!

    27. ARTSEN XVIIde EEUW IATROCHEMICI Leiden : Franciscus de le Boë Sylvius (1614 - 1672) : klinisch onderricht, fermentatieleer, leermeester van Stensen en Reinier de Graaf Londen : Thomas Willis, circulus van Willis en Diabetes mellitus

    28. MEDISCH DENKEN XVIIIde EEUW A. BOERHAAVE (1668 - 1738) B. ALBRECHT VON HALLER (1708 - 1777) C. DE SCHOTSE SCHOOL D. DE WEENSE SCHOOL E. ALTERNATIEVE SYSTEMEN F. DE VACCINATIE

    29. HOMEOPATHIE Christian Friedriech Samuel Hahnemann (1755 - 1843) ° Meissen studeerde Leipzig, Wenen, MD Erlangen 1779 1792 Gotha : geesteszieken 1811-1821 : Leipzig arts en privaatdocent

    30. HAHNEMANN (1755 - 1843) 1811 Organon der Heilkunst Herontdekt kinabast (Sydenham) SIMILIA SIMILIBUS Psora Theorie MAAR : Avogadro 1811 : getal :6,0228 * 1023

    31. POKKEN Zeer dodelijke ziekte Immuniteit Oosten : Variolatie Lady Wolseley Montague 1717 zoontje, 1721 dochtertje 9/8/1721 Proef 3 M en 3 V Midden 18 Eeuw Koepokken Jenner 1749 - 1832 Koepokinenting, Vaccinia ? Vaccinatie

    32. KLINIEK : René Théophile Hyacinthe Laënnec (1781- 1826) 1804 Parijs MD Longziekten en anatomopathologie L’auscultation médiate 1819 stetoscoop 1826 gestorven TBC

    33. TECHNIEK : Wilhelm Conrad RÖNTGEN (1845-1923) Fysicus 8/11/1895 eigen handbeentjes X-stralen later uitgewerkt : Curie

    34. ANATOMOPATHOLOGIE Vesalius Antonio Bonavieni 1507 Theophile Bonnet (1620 - 1689) Sepulchretum Morgnani (1682 - 1771) De sedibus et causis morborum Rudolf Wirchow (1820 - 1902)

    35. BACTERIOLOGIE Epidemie heel oud : Leviticus : Lepra, Pest in Athene. Quarantaine in Venetië Fracastorius (1478 - 1553) : Seminaria Morbi Panspermie : Pasteur Lister : Antisepsis Koch, Hansen, Domagk, Fleming, Waxman

    36. FYSIOLOGIE Haller : prikkelbaarheid Vitalisme in de XVIII Eeuw XIXde eeuw : start van de echte fysiologie, het echte experimenteren, loopt gelijk met de inzichten in de verdere morfologie, inzichten in de beginnende “fysiologische” scheikunde : biochemie.

    37. IMMUNOLOGIE Variolatie -- Vaccinatie -- Pasteur -- preventieve vaccinatie “Zelf” versus “Niet zelf” : Antilichamen - cellulaire en endocriene immuniteit Auto-immuniteit: Graves, Reumatoïde artritis, Lupus erymatodus disseminatus Immuniteits “problemen” : Astma, AIDS Transplantatie organen

    38. GENETISCH MODEL Biochemie wordt moleculaire biologie Gen wordt scheikundig ontrafeld : dubbele helix Watson en Crick (1953) Regulatie van enzymen door genen Jacob (1920- ) en Monod (1910-1976), Nobelprijs in 1965. Erfelijke aandoeningen : mamacarcinoom BRCA1 en BRCA2, Y deletie -- ETHICA

    39. GESCHIEDENIS van de VERPLEGING Ziekenhuizen : Asoka, H. Paula, H. Fabiola, Xenodochia, Damaskus, Sankt Gallen, Hôtel Dieu, Charité, Infirmary Verzorgers : Kloosterorden, Begijnen, Vincentius à Paolo, Duitse artsen : May, Dieffenbach, pastor Fliedner Kaiserwerth Elisabeth Fry (1780 - 1845) Florence Nightingale (1820 - 1910)

    40. Structuur van de Ziekenhuizen Antisepsis Gezondheidscentrum = specialistische zorg Eigen architectuur Gespecialiseerde verzorgingscentra : preventoria, revalidatiecentra, chronische ziekenhuizen Opleidingscentra

    41. TOTALE GEZONDHEIDSZORG Wetenschappelijk Ziekte versus zieke Ondersteuning van de arts door andere gezondheidsmedewerkers met hogere opleiding : verplegenden, vroedvrouwen, logopedisten, kinesisten, diëtisten, ergotherapeuten, podologen, maar ook juristen, economisten enz.

    42. KUNDE wordt WETENSCHAP Arts Verpleging Vroedvrouw Voedingsleer Logopedie Kinesitherapie …..

    43. GEZONDHEIDSZORG WORDT MONDIAAL Rode Kruis Artsen zonder Grenzen Universeel recht op gezondheidszorg : RECHTVAARDIGHEID

    44. GRONDSLAGEN GEZONDHEIDSZORG Biologische en medische wetenschappelijke kennis Sociaal humaan wereldbeeld : mensenrechten Oude code van de verzorging : Hippokrates

    45. EVIDENCE BASED MEDICINE Traditioneel enkel reductionistisch onderzoek Studie van de ingreep op de ganse mens in prospectief dubbel blind gerandomiseerd model. Beter, preciezer handelen en beter betaalbaar EBM is holistisch ! Cave : EBM mag geen dogma worden!

    46. PRINCIPES BIO - ETHIEK Autonomie : Locke : Bill of Rights, Habeas Corpus, Kant. Non- Maleficence : Hippokrates Beneficence : Asoka, Caritas, Maimonides, Hume : sympathy Rechtvaardigheid : Mensenrechten 1948

    47. ASSEN MEDISCH DENKEN Sacraal : tempelgeneeskunde Filosofisch : Grieken - Hippokrates, Galenus, Hahneman. Experimenteel : Bacon. Integratie van de exacte wetenschappen : Claude Bernard.

    48. MODELLEN HUIDIGE GENEESKUNDE Anatomopathologisch model. Fysiologisch-biochemisch model. Bacteriologisch model. Immunologisch model. Genetisch model. Evidence Based Medicine.

More Related