ATIKSU ARITMA TESİSLERİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ ve GENİŞLETİLMESİ

1. ATIKSU ARITMA TESİSLERİNİN İYİLEŞTİRİLMESİ ve GENİŞLETİLMESİ

3. KAVRAMSAL YAKLAŞIM 1. Problem tanımı 2. Mevcut verilerin analizi ve değerlendirilmesi 3. Arıtma tesisinin verimi kısıtlayan faktörler 4. İyileştirme için uygulanabilir alternatifler 5. Alternatiflerin değerlendirilmesi ve seçilmesi 6. Seçilen alternatifin uygulanması ve izlenmesi

5. Biyolojik Nütrient (N,P) Gideren Sistemlerinde Çamur Geri Devir Akımlarında Nütrient Kontrolü

7. Dikkat edilmesi gereken hususlar • Giriş akımındaki günlük değişimler (çamur prosesi) • Toplam BNR kapasitesi (düşük çıkış AKM) • Geri dönen fazla inert AKM nitrifikasyon bakterilerine zarar • Kimyasal reaksiyonlar (ör: MAP) formation Struvite: Mg NH4 PO4 Brushite: Ca HPO4.2H2O Vivanite: Fe2 (PO4)3. 8H2O • P-release: Primer ve Sekonder/İkincil (!) fosfor salımı

8. Fosfor Salımının Sebepleri • Ön çökeltme de ikincil çamur ile birleşim • Son çökeltme çamur battaniyesi (NO3, O2 eksikliği) • Çamur yoğunlaştırma Gravity Thickening: 100 mgP/L Dissolved Air Flotation: 0.2-10 mgP/L Belt Thickening: 10-20 mgP/L • İkincil Çamur Stabilizasyonu Arıtma tesisi P yükünü %60’ a kadar arttırabilir Anaerobik stabilizasyon NH4 Aerobik Stabilizasyon NO3, NO2 • Çamur Susuzlaştırma Mümkün oldugunca sürekli olmalı Çamur bekletilmesi minimum düzeyde tutulmalıdır Bazı biyopolimerler nitrifikasyon bakterilerine inhibisyon

9. Problemler • Azot ve fosfor yükünde %15-%50 • Artan oksijen ihtiyacı (OR) • Enerji ve Kimyasal Madde kullanımında artış • Giriş KOİ/TKN oranında düşüş • Sistem pH ve alkalinitede dengesizlikler • Çıkış kalitesinde (N,P) bozulmalar

10. Solids Mass Fraction

11. PST AS SST Influent Gas Effluent GT MT SD MT FP Cake Kütle Dengesi

12. Anaerobik Çürütülmüş Biyolojik Çamur Filtrat Çıkış Suyu Kalitesi

13. Belt (Table) Thickeners • Yüksek debi • Düşük konsantrasyon • Yıkama suyu fazla

14. Centrifuges • Düşük geri devir debi • Yüksek konsantrasyon • Yıkama suyu az

15. Polymer Dosage System

16. Centrifuge Arrangement

18. Plate Filter Press • Giderek azalan AKM konsantrasyonu • Yıkama suyu

19. Thermal Dryers Çamur Kurutucular

20. Ön Çökeltme Çamuru

21. Son Çökeltme Çamuru

22. Anaerobik Çamur Çürütücüler • %2 P (ağırlık) metabolik ihtiyaç • Biyolojik çamurun fosfor içeriği (%4-10) • 1 gr Fosfor salımı 0.2-0.3 g Mg • EBPR – P volutine granules • Azot (N) içeriği %8-12 • %50-60 VSS giderimi

23. Çamur Yoğunlukları %8 %12 %18 %23 %30

24. Geri Devir Akımlarındaki Nütrient (N,P) Geri Devrinin Azaltılması • Ön çökeltme ve Son çökeltme çamuru ayrı ele alınmalıdır • Önçökeltme/Son çökeltme tankında düşük seviyeli çamur battaniyesi • Son çökeltme tankında düşük çamur yoğunlaştırma süresi • Çamur atılması aerobik şartlarda yapılmalı • İkincil çamurun kompost, termal kurutma, ileri alkali stabilizasyon işlemleri • Uygun polimer dozu seçilmelidir • Thermophilic Digestion’ da daha fazla P salımı (Mesophilic) • Dengeleme yapılmalı ve çamur arıtımı kesikli yapılmamalı • Havalandırma ile amonyak uçurulması • pH ayarlanması

26. Yan akım prosesleri Nitrifikasyon • Nitrifikasyon soğuk havalarda avantaj (T= 35 C; düşük SRT) • Nitrit (NO2) üretimi gözlenebilir • Havalandırma ile pH yükselir (pH>7-8)HCO3- + H+ ↔ CO2 (g) + OH- • Alkalinity gerekebilir (NaHCO3) • Tam karışımlı reaktör kullanılmalı (pH, aeration control, NH3 inhibisyonu) • İşletmeye alınmada köpük problemi ortaya çıkabilir (polimer kullanımı vs.)

27. Single Reactor System for High Activity Ammonium Removal Over Nitrite (SHARON) Nitrosomonas (NH4 + O2 → NO2 + H2O + H+)Nitrobacter (NO2- + ½ O2 → NO3) NH4 NO2 T = 35 C • Tam karışımlı geri devirsiz sistem • Nitrobakterler sistemde tutunamazlar • Sistem tam nitrifikasyona göre %33 oksijen tasarrufu yapar • Çıkışta 100 mg/L NH4-N seviyesine kadar düşürülebilir • Genelde çıkışta nitrit konsantrasyonu yüksektir

28. Anaerobic Ammonia Oxidation ANAMMOX (Hellinga, 1998)

29. ANAMMOX • Organik karbon ihtiyacı yok • Sisteme geri dönen okside olmuş azot formları yok • Atıksuyu sisteme beslemeye gerek olmayabilir • Fazla nitrit sisteme geri beslenebilir

30. Diğer Prosesler • Amonyak uçurma (Ammonia Stripping):Yüksek pH>9.5Steam Stripper (yüksek sıcaklık, pH=7-7.5) • Geri devir akımını havalandırma (BABE) • Kimyasal Çöktürme

32. Kimyasal Çöktürme • Kimyasal Çöktürme Kontrollü yapılmalıdır • Struvite (MAP) çöktürmesi Mg2+ + NH4+ + PO43- + 6H2O ↔ Mg NH4PO4(H2O)6 • Reaksiyon reversible özellikte • PAO’ lar P alırken elektronötralite için Mg ve K depolar • Anaerobik şartlarda fosfor salımı olunca Mg’ da salınıyor • Anarobic şartlarda pH = 7 civarında • Ancak atmosferik şartlarda CO2 stripping, pH↑↑ • Kimyasal çöktürme kontrollü şartlar altında yapılmalıdır!.

34. Kimyasal Çöktürme

39. Çökelme için Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar • pH kontrolü yapılmalıdır • Çökelmenin olmaması istenen yerlerde limitleyici faktör • Fosforu bağlayıcı maddeler kullanılabilir • Konsantrasyonu düşürmek için su ile seyreltme • Borulamayı temizleyici sirkülasyon sistemleri • Uygun ekipman ve borulama sistemi • Eğer uzun borulama gerekiyorsa (çamur vs) yaklaşık 75 m’ de bir temizleme için yer bırakılmalı • Eğer filtrat depolanacak ise kimyasal madde ilave edilmeli • Mümkün ise Biyolojik Fazla Çamuru Anaerobik digestion’ dan farklı bir sistemle

40. Arıtma Tesislerinin İyileştirilmesi ve Genişletilmesi • Maliyet ($) • Mevcut ve Gelecekteki hedeflerin ortaya konması (Kısa/Uzun Süreli) • Arıtma tesisi performansı incelenmesi (Kısa/Uzun Süreli) • Arıtma tesisi katı madde kütle dengesi • Çökeltme tankı performansı analizi • Kütle Transferi (Oksijen Transfer) analizi • On-line/Off-line izleme verileri • Reaktör hidrolik testleri (tracer) • Diğer yan proseslerin etkilerinin belirlenmesi

41. Anaerobik Çamur Çürütücü Hidrolik Özelliklerinin Belirlenmesi

42. Longterm basis process optimization: Low frequency • Implementation of process control: High frequency

43. Optimizasyon Yaklaşımı • Hedeflerin konulması • Verilerin değerlendirilmesi/Opsiyon analizi • Arıtma tesisinin mevcut/gelecek kapasitenin belirlenmesi • Mevcut İşletme Şartlarının iyileştirilmesi Fiziksel ünitelerin kullanılması Mekanik/Kontrol ekipmanlarının kullanılması • Yeni ünitelerin/kontrol sisteminin projelendirme aşaması ve işletme şartlarının belirlenmesi • Eski sistem kapasitelerinin belirlenmesi • Yeni ünitelerin eski sistemle entegrasyonu • Sistem performansı bozulmadan uygulamaya koymak • Performans izlenmesi ve değerlendirilmesi

44. Optimizasyon Yöntemleri • Literatür bilgileri • Önceki uygulamalar (proses, ekipmanvs.) • Pratik Mühendislik Bilgi ve Tecrübeleri • Modelleme, Simülasyon ve Optimizasyon NOT: Modelleme, Simülasyon mesleki tecrübelerin yerini tutamaz!!

45. Örnek:

46. Örnek-TUZLA