150 likes | 327 Views
Grammaticalisatie en taalcontact. MA Scandinavische Talen en Culturen. Muriel Norde. Waarom is menselijke taal uniek?. Symbolen Grammatica. Hoe ontstaat grammatica?. Grammaticale markeerders ontstaan (vrijwel altijd) uit lexicale elementen gedurende een proces dat grammaticalisatie heet.
E N D
Grammaticalisatie en taalcontact MA Scandinavische Talen en Culturen • Muriel Norde
Waarom is menselijke taal uniek? • Symbolen • Grammatica
Hoe ontstaat grammatica? • Grammaticale markeerders ontstaan (vrijwel altijd) uit lexicale elementen gedurende een proces dat grammaticalisatie heet.
Wat zijn grammaticale markeerders? • lidwoorden • voegwoorden • voorzetsels • voornaamwoorden • hulpwerkwoorden • uitgangen
Wat zijn lexicale elementen? • Zelfstandige naamwoorden • Bijvoeglijke naamwoorden • Werkwoorden
Voorbeelden uit de Scandinavische talen • bepaalde vorm -en, -et ◄ Proto-Scandinavisch *hin,* hit ‘deze, dit’ • passief –s ◄ Proto-Scandinavisch *sik, *sēR ‘zich’ • nakkvarr ◄ Proto-Scandinavisch *ne wait ek hwariR ‘niet weet ik wie’, vgl. nakkvat ‘iets’ ◄ *ne wait ek hwat ‘niet weet ik wat’ • vilken ◄ Proto-Scandinavisch *hvī-līka ’wat voor lichaam’
Grammaticalisatie en taalcontact • Talen beïnvloeden niet alleen elkaars woordenschat, maar ook elkaars grammatica • Vergelijkbare grammaticalisatieprocessen worden vaak aangetroffen in naburige talen • Voorbeeld: bepaald lidwoord: • Gemeenschappelijke oorsprong? • Paralelle ontwikkeling? • Taalcontact?
Opbouw masterwerkgroep • Theorie • Grammaticalisatie • Taalcontact • Case studies • Literatuur • Eigen onderzoek (onderwerp naar keuze)
Voorbeeld case study: bepaaldheid • Historische ontwikkeling in het Scandinavisch • Variatie en verspreiding in het Scandinavische taalgebied en naburige talen • Taal-/ dialectcontact?
Oorsprong: aanwijzend voornaamwoord Wetsteen van Strøm (ca. 600) Wate hali hino horna Wette steen deze hoorn ‘moge de hoorn deze steen wetten’
Doel MA-werkgroep • Kennis van theorievorming rondom grammaticalisatie en taalcontact • Kennis van (capita selecta) van de Scandinavische taalgeschiedenis • Kennis van (grammaticale) taalcontactfenomenen in Noord-Europa • Kennis van bronnen, methoden en technieken • (Nog) meer inzicht in de grammatica van je hoofdvaktaal