1 / 51

Ürək küyləri

Ürək küyləri. ATU-NUN TPP KAFEDRAS ININ ASSİSTENTİ NOVRUZOVA MƏNZƏR SƏLİM QIZININ AÇIQ DƏRSİNƏ DAİR PREZENTASİYASI. Ürək küyləri – ürək boşluqları və magistral damarların qapaqüstü şöbələrində turbulent axınin yaranması zamanı dəfələrlə təkrarlanan patoloji səs dalğalarıdır.

idola-knowles
Download Presentation

Ürək küyləri

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Ürək küyləri ATU-NUN TPP KAFEDRASININ ASSİSTENTİ NOVRUZOVA MƏNZƏR SƏLİM QIZININ AÇIQ DƏRSİNƏ DAİR PREZENTASİYASI

  2. Ürək küyləri –ürək boşluqları və magistral damarların qapaqüstü şöbələrində turbulent axınin yaranması zamanı dəfələrlə təkrarlanan patoloji səs dalğalarıdır.

  3. Küylərin əmələ gəlmə mexanizmləri-turbulent axın • Qan cərəyanının daralmış nahiyədən keçməsi(məs.aorta mənfəzinin daralması), • Qanın genişlənmiş nahiyəyə keçməsi(məs.aortanın anevrizması), • Damarların intima qişasında nahamarlığın olması (tromb,aterosklerotik pilək,çapıq) • Normal strukturdan keçən qan cərəyanının sürətinin artması(tireotoksikoz,qızdırma.sinir oyanıqlığı), • Qanın reoloji xüsusiyyətlərinin dəyişməsi- suvaşanlığının azalması(məs.anemiya). • Ürək boşluqları, kameraarası arakəsmənin anadangəlmə qüsurlarında qanin yüksək təzyiqli boşluqdan alçaqtəzyiqli boşluğa hərəkəti zamanı(məs.mədəcikarası,yaxud qulaqcıqarası çəpərin qüsuru zamanı).

  4. Yaranma mexanizmi

  5. Küylərin təsnifatı KÜYLƏR • Ürəkdaxili(intrakardial): - Üzvi və funksional • Ürəkdənkənar(ekstrakardial): -Perikardın sürtünmə küyü, -Plevroperikardial küy, -Damarların mənfəzinin daralması, -Damarların mənfəzinin genişlənməsi(anevrizmalar).

  6. ÜZVİ KÜYLƏR • Üzvi küylər(qapaqlarda və arakəsmələrdə struktur dəyişikliklər): -ürəyin qazanilmış qüsürları(2-və 3-taylı qapaq çatişmazlıqları,mitral və trikuspidal dəliklərin daralması,aypara qapaqların çatışmazlığı,aorta və ağ ciyər arteriyasının mənfəzlərinin daralmaları). -anadangəlmə ürək qüsurları(mədəcikarası-vəqulaqcıq arası çəpərin qüsurları botal axacağının açıq qalması və s.) Üzvi küylər: -Qapaq mənşəli və -Əzələ mənşəli ola bilər

  7. FUNKSİONAL KÜYLƏR. • Funksional küylər: -Dinamik küylər(tireotoksikoz,qızdırma ,nevroz və s), -Anemik küylər(anemiyalar). -Nisbi funksional küylər(qapaqlarınnisbi çatışmazlığı və ya qapaq dəliklərinin nisbi daralmaları). -Aksidental(zərərsiz)küylər.

  8. NİSBİ FUNKSİONAL KÜYLƏR. • AV-qapaqların fibroz halqalarının genişlənməsi(2- və 3-taylı qapaqların nisbi çatışmazlıqları), • Papilyar əzələlərin funksional pozulmaları: -papilyar əzələlərin infarktı, -mitral qapağın prolapsı. • Digər səbəblərdən ürək boşluqlarının genişlənmələri zamanı fibroz halqanın ölçülərinin normal olması,hemodinamikanın pozulması səbəbindən daralmanın baş verməsi,aorta və ağ ciyər arteriyasının genişlınməsi: -Kumbs küyü, -Flint küyü, -Qrehem-Still küyü, -Aorta qapağı çatışmazlığı zamanınisbisistolik küy.

  9. Üzvi küylərin xüsusiyyətləri • Hemodinamik mənşəinə görə küylər bölünür: -qovulma küyləri-qanınmədəcikdən magistral damara qovulması zamanı maneə ilə rastlaşması(aorta və ağ ciyər arteriyasının mənfəzinin daralması), -requrgitasiya küyləri-qanıngeriyə axını zamanı dar yerdən keçməsi (mitral,trikuspidal,aortal və pulmonal qapaqların çatışmazlıqları), -dolma küyləri-qanınqulaqcıqdan mədəciyə daxil olması zamanı maneə ilə rastlaşması(mitral və trikuspidal dəliklərin daralması).

  10. Üzvi küylərin xarakteristikası • Tembri- təzyiqlər qradientindən asılıdır • Gücü(intensivliyi)-qan cərəyanı sürətindən və qanın həcmindən asılıdır. • Küyün intensivliyi həmçinin tənəffüs fazalarından asılı olaraq dəyişir • Davametmə müddəti qan cərəyanının keçdiyi dəliyin ölçüsündən asılıdır. • Irradiasiyası və intensivliyi bədən vəziyyətinin dəyişməsi zamanı dəyişir • Sistola və diastola fazalarına münasibəti qüsürun formasından asılıdır. • Forması-qanın həcminin dəyişməsindən asılıdır.

  11. Üzvi küylərin ümumi xüsusiyyətləri • Küyün lokalizasiyası-episentri(punctum maximum) -mitral qapaq çatışmazlığı və mitral stenoz-ürəyin zirvəsi və IV-cü q.a.döş sümüyündən solda(mitral qapağın anatomik proyeksiyası ). -3-taylı qapaq çatışmazlığı və trikuspidal stenoz-xəncərəbənzər çıxıntı üzərində, -aortal stenoz-II-ci q.a. döş sümüyündən sağda) və aorta qapağının çatışmazlığı-III-cü qabırğanın döş sümüyünə birləşdiyi nahiyyədə və II-ci q.a.s.döş sümüyündən sağda, -ağ ciyər arteriyasının stenozu və ağ ciyər arteriyasının aypara qapağının çatışmazlığı-II-ci q. a.s.döş sümüyündən solda.

  12. Küylərin dinlənilmə nöqtələri

  13. Küyün irradiasiyası:(qan cərəyanı və miokard vasitəsi ilə: • Mitral qapağın çatışmazlığı:sol qulaqcığa doğru,sol qoltuqaltı nahiyyəyə , • Mitral stenoz:irradiasiya etmir, • Üçtaylı qapaq çatışmazlığı: yuxarı və sağa sağ qulaqcığa doğru,. • Trikuspidal stenoz: adətən irradiasiya etmir,bəzən yuxarı III-cü qabırğaarası sahə döş sümüyünün orta hissəsinə,döş sümüyünün sol kənarına • Aortal stenoz:boyun damarlarına,kürəkarası sahəyə yayılır, • Aorta qapağı çatışmazlığında:Botkin-Erb nöqtəsinə, • Ağ ciyər arteriyası mənfəzinin anadangəlmə daralması qüsuru zamanıdöş sümüyünün sol kənarı ilə ötürülür və II-ci tonun zəifləməsi ilə müşaiət olunur.

  14. Üzvi küylərin xüsusiyyətləri • Ürək tsikli ilə əlaqəsinə görə: -sistolik, -diastolik. Sistolik küylər -I-ci tonla birlikdə başlayib ürəyinqısa pauzası zamanı meydana çıxır zirvə vurğusu və yuxu arteriyalarının pulsasiyası ilə üst-üstə düşür. Yaranma vaxtına görə: • Mezosistolik-sistolanın ortasında(qovulma küyləri(aortal və pulmonal stenoz, hipertrofik kardiomiopatiya) • Pansistolik-I-ci tonla başlayıb II-ci tona qədər davam edir(mitral və trikuspidal çatışmazlıq ,mədəcikarası çəpərin qüsuru. Diastolik küylər-II-ci tondan sonra uzun pauzadan sonra meydana çıxır:protodiastolik(aorta qapağının çatışmazlığı) • mezodiastolik (yüngül mitral stenoz) , • presistolik(ağır dərəcəli mitral stenoz) ola bilər.

  15. Küylərin irradiasiyası

  16. Üzvi küylərin xüsusiyyətləri • İntensivliyi(ucalığı): • Güclü • Zəif(asta). • Tembri(çaları): • Kobud(mişarlayıcı,cırmaqlayıcı,motor səsi və s) • Zərif(üfürücü,musiqili və s) • Forması: • Artan-crescendo(übucaqli forma) • Azalan-decrescendo(üçbucaqlı əks) • Artıb-azalan-crescendo-decrescendo(rombşəkilli) • Dəyişməyən(lentvari ) • Davametmə müddəti:-qısamüddətli-(ürək ts.1/2-az hissəsi) • Uzunmüddətli_-(ürək tsiklinin 1/2-dən uzun)

  17. Funksional küylərlə üzvi küylərin differensiasiyası. • Funksional küylər tembrinə görə daha zərif və asta olur • Funksional küylərin davametmə müddəti daha qısadır • Onlar əksərən ürəyin zirvəsində və ağ ciyər arteriyasında eşidilir • Üzvi küylərdən fərqli olaraq irradiasiya etmir • Funksional küylər əksərən sistolik olur • F.k. daimi deyil, dəyişkəndir.fiziki yükdən və bədən vəziyyəti dəyişdikdən sonra itir,yaxud dəyişir. • F.k. dəyişməmiş ürək tonları fonunda eşidilir • F.k.zamanı ürək –damar patoloqiyası tapılmır.

  18. Fizioloji(zərərsiz)aksidental küylər. • Bu küylər aorta və ağ ciyər arteriyasında qan cərəyanına qarşı müqavimətin daha az olması, qan cərəyanının daha sürətli olması səbəbindən turbulent axın yaranması ilə əlaqədardır. • Onlar aşağıdakı nahiyələrdə dinlənilir: • II-ci q.a.s.döş sümüyünün sol kənarı-sistolik küy, • II-ci,IV-cü və V-ci q.a.s. Döş sümüyünün sol kənarı-sistolik küy • Döş sümüyünün sol kənarı II-V-ci q.a.s.boyunca • II-ci q.a.s.döş sümüyünün sol və sağ kənarında. • Aksidental küylər uşaqlarda və yeniyetmələrdə müşahidə olunur.

  19. Üzvi sistolik küylər • Sistolik requrqitasiya küyləri: • Mitral qapağın çatışmazlığı: • Kobud,uca,uzunmüddətli(pansistolik), • Bütöv sistolanı və ya onun çox hissəsini tutur • Maksimal eşidilmə nöqtəsi-ürəyin zirvəsi I-ci nöqtə • Irradiasiya-döş sümüyünün sol kənarı ilə yuxarı,sol qoltuqaltı,sol kürəkaltı nahiyələrə, • ıUcalığı xəstənin üfqi ,sol böyrü üstə nəfəsvermədə və çömbəlmiş vəziyyətində,fiziki yükdən sonra artır. • Forması-lentvari,yaxud -decrescendo(azalan)

  20. Mitral qapaq çatışmazlığı

  21. Mitral qapaq çatışmazliğı zamanı FKQ

  22. Üzvi sistolik küylər • 3-taylı qapağın çatışmazlığı: • Kobud,zəif,qısa(sistolanın bir hissəsini tutur)-lokalizasiyası-xəncərəbənzər çıxıntı,yaxud döş sümüyünün aşağı hissəsi-irradiasiya- yuxarı döş sümüyünün hər iki kənarına • Sağ böyrü üstə uzanmış vəziyyətdə və nəfəsalmada güclənir(Rivero-Korvalyo simptomu) • Forması-lentvari

  23. ÜÇTAYLI QAPAQ ÇATIŞMAZLIĞI

  24. 3-taylı qapaq çatişmazlığında FKQ:alçaqtezlikli lentvari küy.

  25. Sistolik qovulma küyləri • Aortal stenoz: • Kobud,mişarlayıcı küydür • Sistolanın çox hissəsini tutur(mezosistolik) • Forması-decrescendo -artııb-azalandır(rombvari) • Lokalizasiya-II-ci q.a.s.döş sümüyündən sağda • Irradiasiya-döş sümüyünün dəstəyi,boyun damarları(sağ körpücükaltı,sağ yuxu arteriyası),kürəkarası sahə(I-IIId.f.) • Nəfəsvermədə və ayaqüstə güclənir • Sirotinin-Kukoverov sindromu(əlləri yuxarı qaldırdıqda sistolik küy güclənir) • Döş qəfəsinin titrəməsi ilə müşaiyət olunur(pişik mırıltısı fenomeni).

  26. Aortal stenoz

  27. Aortal stenoz zamanıFKQ4rombvari formalı sistolik küy.

  28. Sistolik qovulma küyləri • Ağ ciyər arteriyasının mənfəzinin daralması: • Zəif,zərif,üfürücü küydür • Davametmə müddəti-sistolanı tam və ya onun bir hissəsini tutur(mezosistolik) • Lokalizasiya-II vəIIIq.a.s.döş sümüyündən solda • Irradiasiya-sol çiyin,qoltuqaltı nahiyəyə və boynun sol hissəsinə • Üfqi vəziyyətdə nəfəsalmada güclənir • II-ci və IV-cü tonların ikiləşməsi ilə müşaiyət olunur

  29. Üzvi diastolik küylər • Diastolik requrqitasiya küyləri. Aorta qapağının çatışmazlığı: -tembri: kobud,üfürücü -gücü(ucalığı):orta intensiv,zəif(asta) -davametmə müddəti:bütövlüklə diastolanı,yaxud onun bir hissəsini tutur -lokalizasiya:p.max.II-ci q.a.s.döş sünüyünün sağ kənarı və Botkin- Erb nöqtəsi -irradiasiya:döş sümüyünün sağ kənarı boyunca aşağı və solda IIIcü q.a.s. döş sümmüyünün kənarına. -küy xəstənin uzanıqlı vəziyyətində zəifləyir -önə əyildikdə və nəfəsvermədə çömbəlib oturduqda güclənir.

  30. Aorta qapağı çatışmazlığı

  31. Aorta qapağı çatışmazlığı zamanı FKQ:1)II-ci tona söykənən protodiastolik küy;2)II-ci və I-ci ton arasında mezodiastolik küy

  32. Üzvi diastolik küylər Ağ ciyər arteriyasi qapağının çatışmazlığı • tembri-zərif • Ucalığı-zəif • Davametmə-qısa,diastolanın bir hissəsi • Lokalizasiya-II-ci q.a.s .döş sümüyünün sol kənarı • Irradiasiya-döş sümüyünün kənarı boyu aşağı(III-IV-cü q.a.s. • Nəfəsalmada güclənir

  33. Üzvi diastolik küylər Mitral dəliyin daralması(mitral stenoz) • Tembri-üfürücü • Ucalığı-güclü • Davametmə-uzunmüddətli • Lokalizasiya-I-ci auskultasia nöqtəsi • Irradiasiya-V-VI-cıq.a.s. Döş sümüyünün kənarı ilə məhdudlaşır • Stenoz güclü olduqda- protodiastolik • Mötədil stenozda-mezodiastolik • Sol böyrü üstə,ayaq üstə ,nəfəsvermə zamanı güclənir • I-ci çırpılan tonla və döş qəfəsinin titrəməsi ilə və “bildirçin ritmi” iləmüşayiət olunur • Forması-crescendo-decrescendo-rombvaridir

  34. Mitral stenoz

  35. Mitral stenoz zamanı FKQ:I-ci tonun güclənməsi,mitral qapağın açılması tonu,presistolik(I-ci tondan əvvəl) küy

  36. Üzvidiastolik küylər • Trikuspidal stenoz • Tembri –zərif • Ucalığı-zəif Davametmə- diastolanın bir hissəsi Lokalizasiya-xəncərəbənzər çıxıntı üzərində İrradiasiya-döş sümüyünün sağ kənarı Sağ böyrü üstə və dərin nəfəsalmada güclənir. Trikuspidal çırtma(bildirçin ritmi)ilə müşaiyət olunur

  37. Nisbi funksional küylər AV-qapaqların fibroz halqasının genişlənməsi zamanı mitral və trikuspidal qapaqların nisbi çatışmazlıqları Bu mədəcik boşluğunun miogen dilatasiyası ilə əlaqədardır,qan qulaqçığa qayıdarkən dar yerdən keçir • Səbəbləri:arterial hipertenziya,aortal qüsurlar(aotal qüsurun mitralizasiyası),istənilən mənşəli ürək çatışmazlığı(mitral qapaq çatışmazlığı) • Mitral stenozun son mərhələlərində və ağ ciyər ürəyində-trikuspidal çatışmazlıq

  38. NİSBİ FUNKSİONAL KÜYLƏR Nisbi funksional küylər qapaq taylarının hemodinamik yerdəyişməsi.aorta və ya ağ ciyər arteriyasınınmənfəzinin genişlənməsi ilə əlaqədar olur. • Qrehem-Still küyü-mitral stenoz,birincili ağ ciyər hipertenziyası,ağ ciyər ürəyi zamanı ağ ciyər arteriyasında təzyiqin uzun müddətli yüksəlməsi səbəbindən onun genişlənməsi və ağ ciyər arteriyası qapağının çatışmazlığının inkişafıilə əlaqədar yaranır.Bu zaman III-cü auskultasiya nöqtəsində azalan nisbi diastolik küy eşidilir.

  39. Nisbi funksional küylər. Flint küyü: • Küy üzvi aorta qapağı çatışmazlığı zamanı diastolada aortadan geriyə,mədəciyə qayıtması zaman güclü qan şırnağının mitral qapaq taylarını(yaxud bir tayını)yuxarı qaldıraraq nisbi mitral stenoz yaratması ilə əlaqədardır.Bu zaman nisbi presistolik(diastolik)küy yaranır. Bu küy ürəyin zirvəsində I-ci nöqtədə eşidilir. • Bu qüsur zamanı həmçinin II-ci auskultasiya nöqtəsində üzvi mınşəli diastolik küy eşidilir

  40. Nisbi funksional küylər • Kumbs küyü: • Mitral qapaq çatışmazlığı zamanı sol mədəcik və sol qulaqçıq kameralarının dilatasiyası ilə əlaqədar ürəyin sol şöbəsi qum saatı forması alır və mitral dəlik sol qulaqcıqda çoxalmış qan həcmi üçün nisbətən dar gəldiyindən nisbi mitral stenoz yaranır.Bu zaman qanın sol qulaqcıqdan sol mədəciyə keçməsi zaman turbulent axın baş verir və nisbi mezodiastolik küy yaranır.Ürəyin zirvəsində I-ci nöqtədə eşidilir. • Ürəyin zirvəsində həmçinin üzvi sistolik küy eşidilir(mitral qapaq çatışmazlığıküyü.)

  41. Kumbs küyü

  42. Funksional nisbi küylər • Aorta qapağının üzvi çatışmazlığı zamanı aorta mənfəzinin nisbi stenozu səbəbindən nisbi funksional sistolik küy yaranır. • Küy aortaya qovulan qanın sistolik həcminin əhəmiyyətli çoxalması ilə əlaqədardır.Bu zaman aorta qapağının normal dəliyi qanın həcmi üçün nisbətən dar gəldiyindən turbulent axın yaranir.Bu zaman boyun damarlarına ötürülən nisbi sistolik küy II-ci auskultasiya nöqtəsində eşidilir. • Üzvi mənşəli diastolik küy isə II-ci və V-ci nöqtələrdə eşidilir(aorta qapağının nisbi çatışmazlığı)

  43. Nisbi funksional küylər • Papilyar əzələlərin və xordaların funksiyasının pozulması. • Papilyar əzələlərin infarktı; • Mitral qapagın prolapsı(AV-qapaqların xordalarından birinin anadangəlmə və ya qazanılmış uzanması)-sol mədəciyin sistolası zamanı mitral qapagın qulaqcığa əyilməsi . • Bu zaman nisbi mitral qapaq çatışmazlığı yaranır və I-ci auskultasiya nöqtəsində qısa mezo-və ya gecikmiş sistolik küy eşidilir.Adətən I-ci ton saxlanılmış olur.

  44. Kombinə olunmuş və müştərək qüsurlar. Kombinə olunmuş qüsurlar zamanı: • Qapaqlardan birinin üzərində həm sistolik ,həm diastolik küy eşidilir,yəni həm qapaq çatışmazlığı, həm dəliyin daralması mövcud olur. Müştərək qüsurlar: • Qapaqlardan birinin üzərində sistolik ,digərinin üzərində diastolik küy eşidilir,yəni iki qapağın zədələnməsi mövcuddur. Müxtəlif qapaqlar üzərində ürək tsiklinin eyni fazasında küyün eşidilməsi-birinin üzərində yumşaq üfürücü, digərinin-kobud küy iki qapağın zədələnməsini göstərir və bu zaman qapaqları birləşdirən xətt boyu auskultasiyada küy kəsilir sonra isə güclənir.

  45. Ürəkdənkənar küylər Perkardın sürtünmə küyü: Quru(fibrinoz),aseptik(miokard infarktı),uremik(böyrək çatışmazlığı) perikarditlər zamanı perikard səhfələrinin nahamarlığı səbəbindən eşidilir. Xüsusiyyətləri: • Həm sistola,həm diastola zamanı eşidilir; • Qar xışıltısını,cırmaq,kağızın kağıza sürtünməsi səsini xatırladır ,yəni uca və asta oia bilər; • Ürəyin mütləq kütlüyü üzərində eşidilir,qapaq nöqtələrində deyil; • Irradiasiya etmir; • Daimi deyil,çox dəyişkəndir; • Stetoskopla döş qəfəsinə təzyiq zamanı və önə əyilərkən,üzü aşağı əllər və ayaqlar üzərində,başı arxaya əydikdə güclənir • Qulağa daha yaxın eşidilir(səthdən gəlir).

  46. Plevroperikardial küy. Ürəyə birbaşa söykənən plevranın iltihabı zamanı plevra səhvələrinin ürək yığılmalari ilə sinxronbir-birinə sürtünməsi səbəbindən yaranır. Xüsusiyyətləri: • Ürəyin nisbi hüdudunun sol kənarı boyu eşidilir; • Tənəffüs fazaları ilə əlaqədardır xüsusi ilə nəfəsalmada güclənir; • Maksimal nəfəsvermədə və tənəffüsü saxlayarkən zəifləyir; • Qulağa yaxın eşidilir; • Stetoskopla təzyiq etdikdə güclənir. • Qar xışıltısına,cirmaq,şırıltı səsinə oxşayır.

  47. DAMARLAR ÜZƏRİNDƏ KÜYLƏR • ÖTÜRÜLMƏ SİSTOLİK KÜYLƏR: • Aorta mənfəzinin daralması və açıq Botal axacaq(küy vidaci çuxurda ,a.carotis və a.subclavia-da eşdilir), • Aorta qövsünün anevrizması, • Mədəcikarasi çəpərin qüsuru; • Aortanin koarktasiyasi(II-V-ci döş fəqərələrindən solda); • SİSTOLO-DİASTOLİK KÜY: • Aorta qapağinin çatişmazliği və açiq Botal axacağı zamanı: • Vinoqradov-Dürozyenin ikili küyü(sistolo-diastolik küy a.femoralis üzərində eşidilir), • Damarlarüzərində yerli sistolik küylər.Səbəbləri: • Endoarteriit; • Ateroskleroz; • Damarin çapıqla,şiş törəmə ilə və s.sıxılması; • Damarın anevrizması; • Fibromaskulyar hiperplaziya.

  48. Damar sistolik küylərinin eşidilmə nahiyələri. • Aorta qövsü anevrizması,aortit,ateroskleroz-vidaciçuxurda • A.carotis- arteriiti,aterosklerozu-qalxanabənzər qığırdağınyuxarı kənarı səviyyəsində, • A .vertebralis aterosklerozu,arteriiti-C VII-nin tinli çixintisi, • Aorta abdominalis-aortit,ateroskleroz,anevrizma-linea mediana anterior göbəkdən yuxarıda, • A.renale-aorto-arteriit,fibromaskulyar hiperplaziya,ateroskleroz-l.xyphoumbilicalis orta hissəsindən keçən üfqi xəttin qarnın düz əzələlərinin bayır kənarlarının kəsişdiyi nöqtələr. • A.poplitea-arteriit,aterskleroz-dizaltı çuxurda.

More Related