Z R T RLERI, KAYNASTIRMA VE DESTEK EGITIM HIZMETLERI, BIREYSELLESTIRILMIS EGITIM

1. 1 ÖZÜR TÜRLERI,KAYNASTIRMA VE DESTEK EGITIM HIZMETLERI,BIREYSELLESTIRILMIS EGITIM / ÖGRETIM PLANLARI (BEP) AYSEGÜL KÖKSAL ayskoksal@mynet.com Bayrampasa Rehberlik ve Arastirma Merkezi Müdürlügü

2. 2 ÖZEL EGITIM ILKE VE AMAÇLARI Özel Egitim Amaçlari: 1. Önleme: Özrün toplumsal islevlere engel olmasini önlemek. Ör: Erken yasta baslayan uygun özel egitim hizmetleriyle bireyi yasitlariyla benzer özelliklere sahip kilmak. 2. Düzeltme: Özrü düzeltmek. Ör: Isitme engelli bireye isitme cihazi takarak ve isitsel-sözel yaklasimi ögreterek toplumda geçerli iletisimi benimsemek. 3. Ödünleme: Özürlü özelligin yerine bireyin baska özelliklerini gelistirmek. Ör: Görme yetisini kullanamayan bireyin isitme ve dokunma yetilerini gelistirmek. (Marmara Üni. Zihin. Engel. Ögret. Ders Notlari )

3. 3 Özel Egitimin Ilkeleri: Özel egitimin amaçlarinin gerçeklestirilebilmesi, basariya ulasabilmesi için, bazi ilkelerin bilinmesi ve dikkatle ele alinmasina baglidir. Bu ilkelerden belli baslilari sunlardir: Her çocugun egitim hakki vardir. Özel egitim genel egitimin ayrilmaz bir parçasidir. Özel egitime muhtaç her çocuk, özür tür ve derecesine bakilmaksizin özel egitim hizmetlerinden yararlandirilir. Özel egitimde bireysellik esastir.

4. 4 Özel egitime muhtaçlarin normal akranlari arasinda egitilmesi Özel egitimde erkenlik esastir. Özel egitimde hizmeti ayaga götürmek esastir. Özel egitimde süreklilik esastir. Özel egitimde isbirligi ve esgüdüm esastir. Özel egitimde tek elden planlama ve yürütme esastir ( Özsoy,Yahya,2002;15-17).

5. 5 ÖZÜR TÜRLERI GÖRME ENGELLILER Görme engellilik (Körlük) yaygin olarak 2 sekilde tanimlanmaktadir. Yasal Tanimi: Tüm düzeltmelerle birlikte, gören gözün olagan görme gücünün onda birine yani 20/200 lük görme keskinligine yada daha azina sahip olan ya da görme açisi yirmi dereceyi asmayan kisilere Görme engelli/özürlü (kör) denilmektedir.20 / 200 ün anlami; görme yetersizliginden etkilenen kisinin 60 cm. den görebildigini, normal görme gücüne sahip olan kisinin 6 metreden görebilmesidir.

6. 6 Egitsel Tanimi: Görme yetersizliginden çok agir derecede etkilenen, mutlaka kabartma alfabeyle (braille) ya da konusan kitaplarin kullanilmasina gereksinim duyan kisidir.

7. 7 SYMBOL CHARTSNELLEN SCALA 

8. 8

9. 9 TANILAMA Görme keskinligi çogu zaman Snellen Kartlariyla ölçülmektedir. Snellen kartlari 8 sira E den olusmaktadir. Her sirada birden fazla E vardir. E harfinin kollari asagiya,yukariya, saga ve sola bakacak sekilde yerlestirilmistir. Normal görme keskinligine sahip olan kisi 20 ayaktan (6,04 m.) her bir sirada yer alan E lerin kollarinin hangi yöne baktigini ayirt edebilir.

10. 10 Görme kusuruyla ilgili olarak normal sinif ögretmeninin dikkat edebilecegi belirtiler söyledir: Davranislar Gözlerini asiri bir sekilde ogusturur mu? Gözlerinden birini kapar yada örter mi? Basini sallar yada öne dogru uzatir mi ? Okumada yada gözlerini yakindan kullanmayi gerektiren diger islerde basarisiz midir?

11. 11 Yakin çalismayi gerektiren islerden rahatsiz olur yada gözlerini olagandan daha sik kirpistirir mi? Kitabi gözüne yakin tutar mi? Kirpiklerini bir araya getirip gözlerini kisar yada kaslarini çatar mi? Uzaktaki nesneleri açik bir sekilde betimler mi?

12. 12 Görünüm Göz kaymasi var midir ? Göz kapagi sis yada gözleri çapakli midir? Sik sik gözleri yasarir mi ? Sikayetler Yanma, göz kasinmasindan sikayet eder mi? Iyi göremedigini belirtir mi? Bas dönmesi, bas agrisi yada yakindan bakmayi gerektiren islerden sonra mide bulantisindan sikayet eder mi? Bulanik yada çift gördügünü belirtir mi?

13. 13 NEDENLER Temel nedenleri arasinda; kazalar, yaralanmalar, zehirlenmeler, tümörler, genel hastaliklar ve dogum öncesi nedenlerden birisi olan kalitim sayilabilir.katarakt, görme siniri atrofisi, albinizm* körlüge yol açan nedenler arasinda önemli olanlari olup, degisik yaslarda ortaya çikmaktadir. Bazi çevresel etmenler körlügün ve görme yetersizliginden etkilenenlerin sayisinin artmasinda etkili olmaktadir. Diger bir durumda rubella – alman kizamigidir. Anne hamileligin ilk aylarinda rubelladan etkilendiginde, çocukta görme yetersizligi ile birlikte isitme yetersizligi, zihinsel yetersizlikler ve diger yetersizlikler ortaya çikabilir.

14. 14 EGITIMLERI 1. Görme Kalintisindan Yararlanma: Okumada ve diger etkinlikler görme kalintisindan yararlanmaya uzun yillar karsi konulmustur. Karsi koymanin temelinde gerçekler yerine efsaneler yatmaktadir. Bu konuyla ilgili pek çok efsane yatmaktadir. Baslicalari; Kitabi göze yakin tutmak, göze görmeye yararli olur. Güçlü lensler göze zarar verir. Gözleri çok fazla kullanma göze zarar verir.

15. 15 2. Yazili Materyallerin Okunmasi: Görme yetersizligi olan çocuklara braille alfabesi yerine normal latin alfabesi ile yazili materyallerin okutulmasi, okumanin daha kolay ve hizli olmasina yardimci olacaktir. Bunun için yazilar büyük puntolarla yazilabilir ve ek olarak büyüteçler kullanilarak yeteri kadar büyük olmayan yazili materyaller büyütülebilir. 3. Kabartilmis Alti Nokta – Braille: 19. yy da kendisi de kör olan Lois BRAILLE tarafindan olusturulmus bir alfabedir. Kabartilmis alti nokta – Braille sistemi, yazili materyali okuyamayacak kadar görmeyen kisiler için dokunularak okuma sistemidir.

16. 16

17. 17

18. 18 ISITME ENGELLILER Tanimlar: Isitme Kaybi: Isitme testi sonucunda bireyin aldigi sonuçlar, kabul edilen normal isitme degerlerinden, belirli derecede farkli oldugunda, isitme kaybi (6.a) ortaya çimaktadir. Isitme Özrü: Isitme duyarliginin kisinin gelisim, uyum, özellikle iletisimdeki görevleri yeterince yerine getiremeyisinden ortaya çikan duruma denir.

19. 19

20. 20 Isitme Kayiplari 25 dB ve daha az : Odiometre ile ölçüm yapilmadikça özür güç fark edilir. 26 – 40 dB : Uzaktan yapilan konusmalari anlamada güçlük çekebilir. 41 – 55 dB : 1 – 1,5 m. Uzakliktan yüz yüze yapilan konusmalari anlayabilir. 56 – 70 dB : Isitebilmesi için konusurken bagirilmasi gerekir. 71 – 90 dB : Kulagindan 30 – 35 cm. uzakliktaki güçlü sesleri isitebilir. 91 ve daha fazla dB : Bazi yüksek sesleri isitebilir. Fakat ton tini dan daha çok titresimlerin farkinda olabilir.

21. 21 EGITIMLERI: Isitme Egitimi: Çocugun isitme kalintisini en iyi biçimde kullanabilir hale gelmesini saglamak için yapilan etkinliklerdir. Çocuga kazandirilacak ses ayirt etme becerisi üç kümede toplanabilir. Kaba sesler, müzikal sesler, konusma sesleri. Kaba sesler diye adlandirilan çocugun her gün evde, okulda, sokakta duyacagi seslerdir. Gök gürültüsü, rüzgar sesi, yaprak hisirtisi gibi dogada olusan seslerle makine alet ve araçlardan çikan seslerdir.

22. 22 Konusma seslerinin farkinda olmalari ve ayirt edebilmeleri kuskusuz çok önemli. Çocuk konusma dilindeki ünlü, ünsüz sesleri birbirinden ayirt edebilir hale gelince konusmalari daha iyi anlar ve bu sesleri kendisi daha dogru çikarabilir. Ses Egitimi Eklemleme Egitimi Konusma Ögretimi

23. 23 Sinif Ögretmenine Düsen Görevler Isitme özürlü olan çocuk, bu özrünü gizlemek için yalnizligi yegler.ögretmen bunlari dikkate alarak sinifta bazi önlemler almalidir. Uygun yere oturtmalidir. Ögretmen en çok neredeyse çocukta oraya en yakin yere oturtulmalidir. Isitme engelli çocuk sinifta yokken onun problemi anlatilmali,arkadaslari bu konuda uyarilmalidir. Siniftaki her türlü etkinlige katilmasi saglanmalidir. Ögretmen çocukla konusurken dudaktan anlama kismina dikkat etmelidir.

24. 24 KONUSMA PROBLEMI OLANLAR TANIM : Milli Egitim Bakanliginin konuya iliskin yönetmeliginde konusma özrü; “Konusmanin akisinda, ritminde, tizliginde, vurgularinda, ses birimlerinin çikarilisinda, eklemlenisinde, artikülasyonunda bozuklugu bulunana ‘Konusma Özürlü’ denir. ”

25. 25 ÖZELLIKLERI VE EGITIMLERI Gecikmis Konusma: Çocugun konusmasi kendi yasindan beklenenden çok geri ya da konusma gelisimi açisindan daha yavas bir gelisme gösteriyorsa o konusma gecikmis konusma olarak adlandirilir. Dogru konulan teshisin ardindan düzeltme yada gelistirme plani hazirlanir. Plan çocuktan çocuga farklilik gösterebilir. Konusma gereksinimi yaratilmalidir.

26. 26 Ses Bozuklugu: Eger konusma sesi siddet, perde, ton ve esneklik yönünden durum, cins, yas ve bünyeye göre sürekli olarak beklenene den farklilik gösteriyorsa, o konusma sesi bozuk sayilir. Siddet, perde, ton ve esneklikten biri yada birkaçi özrü olusturabilir. Çocuk sinif içinde degisik uzakliklarda konusturulup, sesinin karsidakiler tarafindan nasil duyuldugunu gösterme yoluna gidilebilir. Çocugun sesi kaydedilip çocugun kendisine dinletilebilir.

27. 27 Eklemleme Bozuklugu: Çocuk ana dilinin bagimsiz ya da bilesik seslerini dogru ve anlasilir biçimde çikaramiyor, birbirine geregi gibi ulayamiyor yada bu seslerin çikarilmasi ve ulanmasinda bizim onun yasindan bekledigimizden çok fazla ayrilik gösteriyorsa o çocugun konusmasinda eklemleme bozuklugu var demektir. Çocuk problemin farkina vardirilmali ve güçlügü yenmek için istekli hale getirilmelidir. Bozuk çikan seslerin düzeltilmesi yoluna gidilir.

28. 28 Ritm Bozukluklari – Kekemelik: Kekemelik, konusmanin tümünü etkileyen ve konusmanin kendisi tarafindan en çok farkina varilan özür türüdür. Çocugun dikkati konusmasina degil, baska yönlere çekilmelidir. Sorun odakli çalismalar bireysel olabilecegi gibi grup seklinde de yapilabilir.

29. 29 BEDENSEL YETERSIZLIGI VE SÜREGEN HASTALIGI OLAN ÇOCUKLAR Iskeletin, eklemlerin ve kaslarin islevlerini yerine getirememesine bagli olarak ortaya çikar. Bedensel yetersizlige yol açan durumlara göre yetersizlikler su sekilde siniflandirilir; I. Merkezi sinir sisteminin zedelenmesi sonucu ortaya çikan bedensel yetersizlikler. II. Kas – Iskelet sisteminin etkilenmesi sonucu ortaya çikan bedensel yetersizlikler. III. Dogustan olusan bedensel yetersizlikler ve süregen hastaliklar. IV. Diger bedensel yetersizlikler ve süregen hastaliklar.

30. 30 ÜSTÜN ZEKALI VE ÜSTÜN YETENEKLILER Üstün zekali çocuklar geçerli ve güvenilir zeka testlerinde sürekli olarak 130 ve daha yukari zeka bölümü saglayan; kendi yasitlarinda rastgele seçilmis bir kümenin % 98’inden üstün olan çocuktur. Üstün özel yetenekli, zeka bölümü çesitli ölçeklerde sürekli olarak110 ve daha yukari olup da güzel sanatlar, teknik ve benzeri alanlarda yasitlarindan belirli ölçüde üstün olanlardir.

31. 31 Üstün yetenekliler, genel ve/veya özel yetenekleri açisindan, yasitlarina göre yüksek düzeyde performans gösterdigi konunun uzmanlari tarafindan belirlenmis kisilerdir. Ögrenci sayisi kalabalik olan okullarda sinifi birbirine yakin yetenekte olan ögrencilerden olusturulabilir. Buna “türdes yetenek siniflari” denilmektedir. Bu çocuklara ve ailelerine psikolojik danisma ve rehberlik hizmetleri belirli araliklarla sunulmalidir.

32. 32 ZEKA GERILIGI OLAN ÇOCUKLAR TANIMI: Çocugun, zeka düzeyinde, uyumsal davranislarinda ( özbakim becerileri, toplumsal beceriler, islevsel akademik beceriler, is becerileri, vb .) yasitlarina kiyasla önemli gerilikler göstermesi; geç ve güç ögrenmesidir. AAMR tanimi; Gelisim dönemi içerisinde genel zihinsel islevlerde önemli derecede normal alti, bunun yaninda uyumsal davranislarda yetersizlik. 90 – 70 ARASI --------- SINIRDA ZIHINSEL YETERSIZLIK 69 – 50 ARASI -------- HAFIF ( EGITILEBILIR ) 49 – 35 ARASI -------- ORTA ( ÖGRETILEBILIR ) 34 – 20 ARASI -------- AGIR 19 VE ALTI -------- ÇOK AGIR

33. 33 Zihinsel Ögrenme Yetersizligi Olan Çocuklarin Özellikleri Nelerdir? * ögrenmede yavaslik,* dikkat daginikligi,* konusma bozuklugu ve gecikmis konusma,* duyu-motor problemleri,* günlük yasama iliskin becerilerde yetersizlik (hafif derecede zihinsel özürlülerde bu yetersizlik daha az düzeydedir)* sosyal becerilerde yetersizlik (hafif derecede zihinsel özürlülerde bu yetersizlik daha az düzeydedir)

34. 34 EGITIMLERI Hafif Derecede Zeka Geriligi Olan Çocuklar: Bu çocuklarin egitim amaçlari genellikle asagidaki alanlari kapsamaktadir. Temel akademik beceriler, Temel saglik ve temizlik aliskanliklari, Sosyal beceriler, Uygun benlik kavrami, Is becerileri, Vatandaslik görevleri.

35. 35 Orta Derecede Zeka Geriligi Olan Çocuklar: Bu çocuklarda akademik konulara daha az yer verilmektedir. Egitim programlarinda, çocugun sosyal çevresine uyum saglamasi için gerekli olan becerilerin kazandirilmasina çok daha fazla yer ve önem verilmektedir. Agir ve Çok Agir Derecede Zeka Geriligi Olan Çocuklar: Uyum sorunlari diger gruplara oranla daha fazladir. Bu çocuklar “24 saat geri” seklinde de tanimlanmaktadirlar. Egitim programlarinda öz-bakim, dil ve hareket becerilerine daha fazla önem verilmektedir.

36. 36 Zihinsel Ögrenme Yetersizligi Olan Çocuklarla Neler Yapilabilir? -Çocuga basarabilecegi görevler verilmeli, -Dogru yanitlayabilecegi sorular sorulmali, -Gerektiginde görevi yerine getirmesine yardim edilmeli(ipuçlari,soru tekrarlama) -Çocuk basarisiz oldugu noktada birakilmamali;yardimlar çocuk basarili olana dek sürdürülmeli. -Çocuk verdigi yanitin dogru olup olmadigini bilmeli, -Dogru yanitlar aninda pekistirilmeli, -Çocugun yeterlilik düzeyi belirlenmeli ve verilecek görevlerin onun düzeyine uygun olmasi saglanmali,

37. 37 Çocugun gelisiminde inis çikislar görülebilir dolayisiyla yeterlilik düzeylerin sik sik degerlendirilmesi yararli olacaktir. -Ögretilecek konu ya da küçük parçalara bölünmeli, -Kolaydan zora dogru basamaklandirir, -Ögretilen bilgiler belirli araliklarla tekrar edilmeli -Çocuklara bir kerede birden fazla kavram ögretmeme, -Çocugun derse aktif katilimini saglama ögrenme açisindan önemlidir.Bu yöndeki davranislari cesaretlendirilmeli ve pekistirilmelidir, -Çocugun ögrendigi bir beceriyi farkli ortamlarda uygulamasina firsat taninmalidir,

38. 38 -Ögretmen aileyle isbirligi içinde olmalidir, -Ögretmenin ögrencilerin geçmis yasantilari hakkinda bilgi sahibi olmasi, -Ögretmen dersi islerken çocugun birden fazla duyu organina hitabedecek ögretim yöntem ve materyali kullanmalidir, -Ögretmen ders islerken sade ve anlasilir ifadelere yer vermelidir, -Ögretmen çocuklara somut örnekler vermelidir,

39. 39 ÖGRENME GÜÇLÜGÜ GÖSTEREN ÇOCUKLAR TANIM: Ögrenme güçlügü gösteren çocuklar dinleme, düsünme, konusma, okuma, yazma ya da matematik problemlerini çözme, anlama yada yazili ve sözlü dili kullanmadaki psikolojik süreçlerden birinde yada bir kaçinda yetersizligin ortaya çiktigi çocuklardir. Ögrenme güçlügüne yol açan nedenler, çogu zaman bilinmemektedir. Beynin hatali isleyisi, Biyo-kimyasal bozukluklar, kalitim ve çevresel etmenler önemli nedenler arasinda sayilmaktadir.

40. 40 Ö RE M GÜ LÜ Ü G ST REN Ç CUK AR T NI : Ö re m gü lüg g st re ç cu la din e e, d sü m , k nu m , o u a, ya m ya a m te at k pr bl ml ri i çö m , a la a ya a azi i v s zl d li k lla m da i psi ol j k s re le de b rin e y d ir k çin a yet rsi lig n o t ya ç kti i ç cu la d r. Ö re m g çlü ü e y l a a n de le , ç g z m n b lin eme ted r. Be ni ha a i is e is , Bi o-ki y sa b zu luk ar, k l ti ve evr se et enl r ö e li n de le a as nd sa ilm kta ir.

41. 41 ÖZELLIKLERI Çalisma Becerilerini Kullanma Yetersizligi: Iki boyutu bulunmaktadir. 1. Problemin etkili bir sekilde çözülmesi için gerekli olan kaynaklarin, stratejilerin ve becerilerin farkina varilmasi. 2 . Isin yada problemin basariyla tamamlanmasina yol açacak sekilde, yapilacak islerin planlanmasi, süren etkinliklerin etkililiginin sürekli degerlendirilmesi gibi unsurlari kapsayan, kendi kendini düzenleme mekanizmasini kullanma yetenegidir. 2. Algisal Bozukluklar: Burada isitsel ve görsel algilama ön plana çikmaktadir. Ögrenme güçlügü olan çocuklarin görsel algilama problemi gösterdigi ifade edilmektedir. Isitsel algilama problemi olan çocuklar, kapi zili ile telefon zilini ayirt edemeyebilirler. Okuma güçlükleri ortaya çikmaktadir.

42. 42 3. Algisal – Devimsel ve Genel Esgüdüm Problemleri: Bu çocuklarda bedensel etkinliklerde güçlükler ve esgüdüm problemleri oldugu belirtilmektedir. Topu atmada ve yakalamada, ziplama yada kosmada yavas bir gelisme gözlenebilir. Ince motor becerilerde güçlükler olabilir. 4. Dikkat Bozukluklari Ve Asiri Hareketlilik: Asiri hareketli çocuk, akranlarina oranla daha sik devimsel etkinliklerde bulunan çocuktur. Bu durum siniftaki dikkatinin dagilmasina ve ögrenme güçlügü yasamasina neden olmaktadir.

43. 43 5. Düsünme ve Bellek Problemleri: Ögrenme güçlügü gösteren çocuklar, normal çocuklarin anlama sürecinde kullandiklari stratejilerde yeterli degillerdir. Ögrenme güçlügü olan çocuklarin problem çözme ve problemin çözülmesinde degisik seçenekler yaratmada ve kavramsallastirmada da problemleri oldugu belirtilmektedir. 6. Sosyal Uyum: Bu çocuklar çogu zaman mutsuzdur. Yapilan arastirmalarda siniftaki çocuklarin oyun etkinliklerinde ögrenme güçlügü olan çocuklari görmezden geldigi belirtilmektedir.

44. 44 EGITIMLERI Bu çocuklarin egitimlerinde farkli yaklasimlar kullanilmaktadir. Bunlar söyle siralanabilir; Psikolojik süreçlerin ögretimi Çok Duyuya Dayali Ögretim Bilissel Davranis Degistirme Davranis Degistirme Yapilandirma ve Uyaranlarin Azaltilmasi

45. 45 KAYNASTIRMA VE DESTEK ÖZEL EGITIM HIZMETLERI KAYNASTIRMA EGITIMI Kaynastirma Egitimi: Özel egitim gerektiren bireylerin, yetersizligi olmayan akranlari ile birlikte egitim ve ögretimlerini resmi ve özel okul öncesi, ilkögretim, orta ögretim ve yaygin egitim kurumlarinda sürdürmeleri esasina dayanan, destek egitim hizmetlerinin saglandigi özel egitim uygulamalaridir.

46. 46 Kaynastirma Yoluyla Egitim Uygulama Ilkeleri Özel egitim gerektiren her bireyin akranlari ile birlikte ayni kurumda egitim görme hakki vardir, Hizmetler bireylerin yetersizliklerine göre degil, bireylerin egitim gereksinimlerine göre planlanir, Hizmetler okul merkezli olur, Karar verme süreci aile-okul-egitsel tanilama, izleme ve degerlendirme ekibi dayanismasina dayali olarak gerçeklesir, Bütün bireyler ögrenebilir ve ögretilebilir, Kaynastirma, bir program dahilinde verilen bir özel egitim uygulamasidir.

47. 47 Kaynastirma Egitiminin Amaçlari: Özel egitim gerektiren çocuga benlik ve güven kazandirarak güçlüklerini yenmesini, Kendi gerçegini benimsemesini, Ilgi ve yeteneklerini taniyabilecegi uygun bir ortamin hazirlanmasini, Çevresinde horlanan degil aranan ve benimsenen duruma gelmesini, Çevresindeki insanlarin engelini öne sürerek, çikarlari dogrultusunda kullanmasina izin verilmemesini, Normal sinifin bir üyesi haline gelmesi, normal ögrencilerin katildigi tüm çalismalara olabildigince katilmasini saglamaktir.

48. 48 Sinif ögretmeninin kaynastirmayi kabul eder bir tutum içinde olmasinin, siniftaki normal ögrencilerin kaynastirma ögrencilerine karsi tutumlarini etkileme olasiligi yüksektir. Eger ögretmen kaynastirma ögrencisine karsi istekli ve olumlu bir tutum içinde degilse, diger ögrenciler de kaynastirma ögrencisini kabullenmez ve aralarina almazlar. Kaynastirma ögrencisinin sinif içinde kabul görmemesinin en önemli nedenlerinden biri, sosyallesme eksikligidir. Bu nedenle de kaynastirma ögrencisine, kaynastirmaya baslamadan önce sosyallesme ile ilgili etkinlikler düzenlenmelidir.

49. 49 Kaynastirma Egitiminin Yararlari 1-Engelli Çocuga Yararlari n   Bireysellestirilmis egitim programlari araciligi ile kapasite ve ögrenme hizina uygun egitim alirlar. n  Özelliklerine uygun egitsel, sosyal ve fiziksel ortamlar düzenlendigi için uyum, basari ve kendilerine güven kazanmalari kolaylasir. n  Destek egitimi sayesinde zayif yönlerini kisa sürede yeterli hale getirebilirler. N Kendine güven, taktir edilme, cesaret, sorumluluk, bir ise yarama duygusu gibi sosyal degerler dizgesi gelisir. n    Sosyal bütünlesmeleri kolaylasir.

50. 50 n    Kaynastirma ortamlarinda olumsuzdan çok, olumlu davranis kazanirlar.n    Model olma ve özdesim kurmalari kolaylasir.n    Iletisim, isbirligi, kabullenme, ortak yasam becerileri edinirler.n    Algi sistemi ve ögrenme özelliklerine uygun yöntem teknik araç ve gereçlerin kullanilmasi sayesinde ögrenmeleri pekisir.n    Egitim programlarina ek olarak aile egitimi, sosyal, kültürel, serbest zaman etkinlikleri sayesinde bütünsel gelisimleri kolaylasir. 

51. 51 2- Normal Çocuklar Için Yararlarin    Engelli insanlara karsi sartsiz kabul, hosgörü, yardimlasma, ortak yasam, demokratik ve ahlaki anlayislari gelisir.n    Bireysel farkliliklari dogal karsilar ve saygi gösterirler.n    Kendi yetersizliklerini görme, bunlari kabul etme ve giderme davranislari gelisir.n    Saldirganlik, kiskançlik, kendine güvensizlik, vb. davranislarinda öz olma görülür.n    Liderlik, model olma ve sorumluluk duygusu gelisir.

52. 52 3- Ailelere Yararlarin    Çocuklarin ilgi, ihtiyaç ve yetenekleri konusunda daha saglikli bilgi edinirler.n    Çocuk üzerindeki beklentileri, çocuklarin kapasitesiyle bagdasim göstermeye baslar.n    Çocuktaki gelismelere bagli olarak kaygi ve güvensizlik duygusu umuda dönüsür.n    Çocugun egitim, bakim, davranis düzenleme vb. konularda bilgilenirler.n    Okula bakis açisi degisim ve isbirligi gelisir.n    Aile içi çatismalar azalir, aile sagligi ve is verimliligi artar.

53. 53 4- Ögretmenlere Yararin    Sartsiz kabul, hosgörü, sabir, bireysel özelliklere saygi davranisi gelisir.n    Bireysellestirilmis egitim programlari hazirlama ve uygulamada daha basarili olurlar.n    Egitimde ekonomiklik saglanir.n Disiplinle ilgili degerlendirme ölçütü gelisir.

54. 54 Özel egitim ortamlarini normal akranlarla bir arada bulunma yerine göre ; 1-Yatili özel egitim okulu2-Gündüzlü özel egitim okulu3-Normal okul bünyesinde özel sinif4-Normal okul bünyesinde normal sinif (kaynastirma) 

55. 55 En az kisitlayici ortam terimi: Özel gereksinimli ögrencinin normal akranlariyla,egitim gereksinimlerinin en üst düzeyde karsilanacagi egitim ortamidir. Buna göre yukarida siraladigimiz egitim ortamlarinin içinde en az kisitlayici ortam normal okul bünyesinde normal sinif yani kaynastirma sinifidir.

56. 56 Tespit-Teshis ve Yerlestirme a) Egitsel tanilama: Egitsel amaçla, bireyin tüm gelisim ve disiplin alanlarindaki özelliklerinin belirlenerek degerlendirilmesi, egitsel tanilama sürecidir. Bireyin egitsel tanilamasi rehberlik ve arastirma merkezinde olusturulan egitsel tanilama, izleme ve degerlendirme ekibi tarafindan yapilir.

57. 57 Bu tanilamada bireyin; ·Zihinsel, fiziksel, duygusal, sosyal gelisim öyküsü, ·Tibbi ve psiko-sosyal degerlendirme raporu, ·Bireysel yeterliliklerine dayali gelisim özellikleri, · Egitim hizmetlerinden yararlanma süresi, · Egitim performansi dikkate alinir.

58. 58 b) Tespit: Okul müdürleri her ögretim yili basinda okulunda görevli Psikolojik Danismanla isbirligi yaparak, bir duyuru ile sinif ögretmenlerinden, siniflarinda okuma-yazma ve dört islemi basaramamis, sinif tekrari yapmis, ögrenme güçlügü çeken, çok hareketli, bütün gelisimlerinde akranlarina göre farklilik gösteren, dikkat ve algilama güçlügü bulunan, ortopedik özrü, görme veya isitme kaybi oldugundan süphe edilen ögrencilerin tespitini yaptirarak Psikolojik Danismanin yardimiyla bir sinif listesi hazirlar.

59. 59 Okul Müdürlügü hazirladigi ögrenci listesini üst yazi ile birlikte Il Rehberlik ve Arastirma Merkezine bildirerek adi geçen ögrencilerin incelenmesini ister.

60. 60 c)Teshis: Il Rehberlik ve Arastirma Merkezi uzmanlari tespit edilen ögrencileri özür türlerine göre incelemeye alir. Yapilan inceleme sonucunda özel egitime veya kaynastirma egitimine alinacak ögrenciler belirlenerek uygun siniflara yerlestirilir. Kaynastirma egitimine alinan her ögrenci için bir inceleme raporu düzenlenir. Bu raporun bir nüshasi ögrencinin okuldaki dosyasinda saklanir.

61. 61 d) Yerlestirme ve Izleme: Özel egitim gereksinimleri belirlenerek tanilanmis bireyler için egitsel tanilama, izleme ve degerlendirme ekibi tarafindan yönlendirme karari alinir. Özel egitim hizmetleri kurulu bu bireylerin kaynastirma uygulamalari yapilan okul ve siniflara, özel egitim okul ve siniflarina yerlestirilmeleri kararini alir.

62. 62 Degerlendirme Madde 73-Kaynastirma uygulamalarinda egitimlerini sürdüren ögrenciler devam ettikleri okulun sinif geçme ve sinav yönetmeligine göre degerlendirilir. Ancak bireysel ve gelisim özellikleri dikkate alinarak, sinavlarda gerekli önlemler alinir ve düzenlemeler yapilir. Degerlendirmede, öncelikle bireysellestirilmis egitim programlarinda hedeflerin gerçeklestirilmesi esas alinir.

63. 63 Görme yetersizligi olan ögrencilere, Yazili yoklamalarda yeteri kadar zaman verilir. Braille-kabartma yazi olarak verilen yanitlar sinavdan hemen sonra ögretmenin ögrenciye okutmasiyla degerlendirilir. Yazili yoklamalarda daktilo, bilgisayar gibi cihazlardan yararlanilabilir. Bu ögrenciler, çizimli ve sekilli sorulardan muaf tutulurlar.

64. 64 Isitme yetersizligi olan ögrenciler; ilkögretim ve orta ögretimde istekleri dogrultusunda yabanci dil programlarinin bazi konulardan veya tamamindan muaf tutulurlar. Bu ögrencilerin basarilari yazili sinavlar, ödevler ve projelerle degerlendirilir.

65. 65 Ortopedik yetersizligi olan ögrencilerden; yazmada güçlük çektigi belirlenenler sözlü olarak degerlendirilir. Sinir sisteminin zedelenmesi ile ortaya çikan yetersizligi olanlar ise; çoktan seçmeli testler ile degerlendirilebilir.

66. 66 Özel ögrenme güçlügü olan ögrenciler; güçlükten etkilenme durumlarina göre yazili sinav veya sözlü degerlendirmelerin herhangi birinden istekleri dogrultusunda muaf tutulurlar. Hiperaktivite ve dikkat yetersizligi olan ögrencilerin bu özellikleri göz önüne alinarak kisa yanitli ve az sorulu yazili sinavlar, ödevler ve projelerle degerlendirilirler.

67. 67 Otistik ve duygusal uyum güçlügü olan ögrencilerin degerlendirilmeleri; ögrencilerin hazir olduklari zamanlarda yapilir.

68. 68 KAYNASTIRMA HAZIRLIK ETKINLIKLERI Sinif ögretmeninin kaynastirmaya hazirlanmasi Sinif ögretmeni; -kaynastirmanin özürlü ögrencinin hakki olduguna inanmali, -kaynastirmanin gerekleri yerine getirildiginde basariya ulasilacagini bilmeli, -kaynastirma esnasinda ortaya çikabilecek herhangi bir sorun karsisinda çaba göstermesi gerektigini bilmeli,

69. 69 -çikabilecek sorunlar karsisinda isbirligi yapmasi gerektigini bilmeli, -siniflarina kaynastirma ögrencisi verileceginden haberdar olmali, -özürlü ögrencinin özür tür ve grubunu bilmeli. -özürlü ögrencinin özrü,özellikleri,gereksinimleri,uygulanabilecek ögretim yöntemleri ve ailesi hakkinda bilgi sahibi olmali,

70. 70 Siniftaki normal ögrencilerin kaynastirmaya hazirlanmasi Özürlü ögrenci kaynastirilacak sinifa gelmeden önce siniftaki diger ögrencilere bir bilgilendirme dersi yapilmali.Bu derste: 1-özürlü ögrencinin özellikleri 2-gereksinimleri 3-özürlü ögrencilerle ilgili duygu ve düsünceleri, 4-özürlü ögrenciyle benzerlikleri ve farkliliklari, 5-özürlü ögrenciye yardim etmek için neler yapabilecekleri, 6-özürlü çocugunun gelecek yasantisi hakkinda kisaca bilgilendirme yapilmalidir.

71. 71 Özürlü ögrenci ile ilgili bilgiler sunlari içermelidir . 1-kaynastirilacak ögrencinin yas,cinsiyet,fiziksel görünüm gibi özellikleri, 2-kaynastirilacak ögrencinin zorluk çektigi alanlar(ögrenme,konusma v.s.) 3-kaynastirilacak ögrencinin yasadigi zorluklari yenmek için sinifta nelerin yapilabilecegi 4-ögretmenin kaynastirma ögrencisinde gerçeklestirmeyi planladigi genel hedefler 5-ögretmenin kaynastirma ögrencisine iliskin olarak diger ögrencilerden beklentileri.

72. 72 KAYNASTIRMA ÖGRENCINIZ IÇIN NE YAPMALISINIZ? 1.      ÖGRENCINIZIN SEVIYESINI BELIRLEYIN: ögrenciniz neyi biliyor ya da bilmiyor bunlarin belirlenmesi gerekiyor. Bunu içinde alilden bilgi alabilirsiniz. Ya da daha önceki yazili kagitlarina, ruhsal dosyalarina bakabilirsiniz. Örn: matematikte ritmik sayabiliyor. Ancak, temel dört islem becerilerini gerçeklestiremiyor. Türkçe’ de okuma kazanilmamis. Ancak, bakarak yazma kazanilmis.

73. 73 2.     ONA ÖZEL PLANINIZI HAZIRLAYIN: Kaynastirma ögrencinizle neyi, ne kadar süre ve nasil çalisacaginiza karar verin. Örn: Türkçe dersinde okuma çalismasini her Türkçe dersinde kendi gözetiminizde 10 dakika çalisabilirsiniz.

74. 74 3.   ÖGRENCINIZLE ÇALISMA SÜRECINIZ BELIRLEYIN: ögrencinizle her gün ne kadar çalisacaginiza karar verin. Örn: her ders saatinde 10 dakika birebir ögretim yapabilirsiniz. Ya da kendiniz bu ögretimi yapamayacaksaniz sinifta kaynastirma ögrencinize yardimci olabilecek herhangi bir akranini gönüllülük esas olmak sartiyla görevlendirebilirsiniz. Ve bu arada sizde ögrencilerinizin her ikisinin de çalismasini kontrol edebilirsiniz. Ve ödüllendirmeyi her ikisi içinde yapabilirsiniz.

75. 75   4.   ÖGRENCINIZIN DEGERLENDIRILMESI: ögrencinizi ne kadar zamanda ve nasil degerlendireceginize karar verin. Örn: her hafta farkli bir konu çalisacaksaniz, her Cuma günü ona bir hafta boyunca anlattiklarinizla ilgili sorular sorarak onun ögrenip ögrenmedigini degerlendirebilirsiniz.

76. 76 Etkili Sinif Yönetimi Tekniklerinin Kullanilmasi Sinif kurallarinin ögretilmesi: Sinif kurallari ve bu kurallara uymanin ve uymamanin sonuçlari belirlenmeli ve tüm ögrencilere ögretilmelidir. Uzmanlar sinif kurallarinin en fazla yedi tane olmasi durumunda akilda kalabilecegini belirtmektedirler.

77. 77 Ögrenci davranislarinindegistirilmesi: Ögrencilerin uygun davranislarini arttirmak için, etkili ödüllendirme sistemleri; uygun olmayan davranislarini azaltmak için ise etkili caydirma sistemleri benimsenmelidir.

78. 78 Egitim ortaminin çekici kilinmasi: Egitim ortaminin tüm ögrenciler için zevkli ve ilginç hale gelmesine; dolayisiyla, ögrencilerin dikkatlerinin ders disina kaymasinin önlenmesine yardimci olacak araç-gereç ve etkinlikler hazirlanmalidir.

79. 79 Kaynastirma Egitiminde Dikkat Edilecek Hususlar   Kaynastirma egitimine alinan ögrencilerin yeterli ve yetersiz olduklari yönler birlikte degerlendirilmeli, fiziksel, sosyal, duyusal vb. özellikleri taninmaya çalisilmalidir.   Kaynastirma egitiminde normal sinif içinde tek bir engel türüne yönelik yerlestirme yapilmalidir. Yani isitme, görme vb. engelliler ayni sinifta olmamalidir. Kaynastirma egitimine alinacak ögrencilerin birden fazla özür ve davranis problemi olmamasina dikkat edilmelidir.

80. 80      Kaynastirma egitimi okulda oldugu kadar, okul disi ortamlarda da sürdürülmeli, kesintiye ugratilmamalidir.    Egitim üniteleri somuttan soyuta, bilinenden bilinmeyene, basitten karmasiga dogru olacak sekilde planlanmali, yaparak, yasayarak ögrenme etkinliklerine agirlik verilmelidir.      Her asamada kaynastirma ögrencisini ögrenmeye karsi güdüleyici, tesvik edici sözler kullanilmali, kendilerine güvenleri olusturulmalidir.

81. 81    Ögrencinin-ögrenciye yardimlasma ve isbirligi etmesi uygulamalarina yer verilmelidir. Ögrencilerin kaynastirma ögrencisini kabul etmesi ve ona yardimci olmasi saglanmalidir.   Çocuklara basarabilecegi görevler verilmeli, basarisiz oldugu noktada birakilmamali, ögrenmeyi engelleyecek sözler söylenmemeli, basarisi ödüllendirilmelidir.   Kaynastirma ögrencisinin özür ve özelligi ne olursa olsun durumunu oldugu gibi kabul etmek, benlik ve kisilik gelisimine saygi duymak temel alinmalidir.

82. 82     Çocugun kisiligini, güvenini, ilgisini sarsacak sözlerden kaçinilmalidir.    Kaynastirma egitiminin engelli çocugu normal hale getirmek degil, onun ilgi ve yeteneklerini en iyi sekilde kullanmasini saglamak ve toplum içinde yasamasini kolaylastirmak oldugu unutulmamalidir.

83. 83 DESTEK ÖZEL EGITIM HIZMETLERI Özel egitim destek hizmetleri,kaynastirma uygulamalari sirasinda gerektiginde özel gereksinimli ögrenciye ve gerektiginde de normal sinif ögretmenine yardimci olmak amaciyla,var olan ve özel egitim uzmanlarinca sunulabilecek hizmetlerdir. Destek özel egitim hizmetleri; * Kaynak odada egitim *Sinif içi hizmetleri *Özel egitim danismanligi

84. 84 KAYNAK ODADA EGITIM  Kaynastirma ögrencisinin gereksinim duydugu alanlarda ögrenciye destek saglayarak ögrencinin o dersle ilgili olarak basarabilecegi en üst düzeye gelmesini saglamak için verilen egitim hizmetidir. Kaynak oda normal egitim okullarinda özürlü ögrenciye destek hizmet saglamak amaciyla hazirlanmis bir siniftir.Bu sinifta özel egitim ögretmeni çocugun ihtiyaç duydugu derse bireysel ve grup egitimi verebilmektedir.

85. 85 SINIF IÇI YARDIM Kaynastirma ögrencisinin sinifina özel egitim ögretmeninin girerek sinif ögretmenine yada kaynastirma ögrencisine hizmet sundugu egitim türüdür. Bu yardim türünde özel egitim ögretmeni sinif ögretmenini grup ya da bireysel ders anlatirken izleyerek uygun destek egitimini verebilir. Örn: sinif ögretmeni ve özel egitim ögretmeni egitim programini birlikte hazirlayabilirler.Bu sekilde çocugun ne zaman grupla ne zaman bireysel ders alacagi planlanmis olur.

86. 86 ÖZEL EGITIM DANISMANLIGI Sinifinda kaynastirma ögrencisi bulunan sinif ögretmeninin kaynastirma ögrencisine iliskin aldigi danisma hizmetidir. Özel egitim danismanligi bu konuda uzmanlasmis özel egitimciler tarafindan yapilmalidir.

87. 87 BIREYSELLESTIRILMIS EGITIM PROGRAMI (BEP) Tanimi: Bireyin gelisimi veya ona uygulanan programin gerektirdigi disiplin alanlarinda (öz-bakim, akademik beceriler, sosyal beceriler, iletisim v.b) egitsel gereksinimlerini karsilamak üzere uygun egitim ortamlarindan (okul, özel egitim okulu, özel sinif, mesleki egitim merkezi, vb.) ve destek hizmetlerden (kaynak oda, sinif-içi yardim, dil ve konusma terapisi, fiziksel rehabilitasyon v.b) en üst düzeyde yararlanmasini öngören, egitim kurumu tarafindan gelistirilmis ve engelli çocuklarin, ögretmenlerin, anne-babalarin özel gereksinimlerini karsilamak için olusturulmus yazili dökümandir. Bu doküman aile, ögretmen ve ilgili uzmanlarin isbirligi ile planlanir ve bireyin ailesinin onayi ile uygulanir.

88. 88 Bireysellestirilmis Egitim Programi Hazirlama Asamalari Bireysellestirilmis egitim programini hazirlayacak ekibin olusturulmasi, Çocugun egitsel performans (islevde bulunma) düzeyinin belirlenmesi, Uygun egitim ortamlari ve bu ortamlarda sunulacak destek hizmetlerin belirlenmesi, Bireysellestirilmis ögretim programinin hazirlanmasi, Uzun ve kisa dönemli amaçlarin belirlenmesi, Uygun ögretim materyalleri ve ögretim yöntemlerinin belirlenmesi, BEP’ in uygulanmasi, izlenmesi ve degerlendirme biçimine karar verilmesi.

89. 89 BEP ’ in Içerigi: * Kimlik Bilgileri * Hazirlama Tarihi * Saglik Bilgileri * Hazirlayan Kisi * Uygulandigi Gelisim Alanlari Bilissel Psiko-motor Sosyal Iletisim – Dil Duygusal Öz- Bakim Günlük Yasam Becerileri Akademik Beceriler

90. 90 * Materyaller * Amaçlar ( Uzun ve Kisa Dönemli ) * Degerlendirme * Performans Düzeyi * Yardim Düzeyi * Özel ve Destek Egitim Hizmetleri

91. 91 BEP Yazmanin Amaçlari Bireysellestirilmis egitim programinin temel amaci, bu ögrencilere en üst düzeyde yararlanabilecekleri egitim firsatlari sunmaktir. BEP yazma 2 amaca ulasmamiza yardim eder. Bunlar; 1. BEP yazma, engelli ögrencilerin egitimiyle ilgilenen insanlarla sizi bir araya getirir. Bu ekipteki insanlar, “Çoklu Disiplinli Ekip” yada “BEP Ekibi” olarak isimlendirilir. Bu ekip her bir çocugun gereksinimlerini tartisir ve her bir ögrencinin ögrenmesi için uygun yönergeye karar verirler. BEP ekibindeki her bir üyenin katkisi ögrencinin ögrenmesi bakimindan önem tasir.

92. 92 2. BEP, çocugun ilerlemesini belgelemek için resmi bir kaynak saglar ve ayni zamanda çocugun gereksinimlerinin okul tarafindan karsilanmasi için kaynak gösterir.

93. 93 BEP Hazirlama Ekibinin Üyeleri Çocugun ailesi, Okul Müdürü, Rehber Ögretmen, Sinif ögretmeni, Özel Egitim Ögretmeni, Psikolog, Degerlendirme sonuçlarini yorumlamak için biri, Ailenin yada okulun davet edecegi bilgili diger kisi, Uygun ise ögrencinin kendisi.

94. 94 BEP Hazirlama Basamaklari BEP dokümani yaslari 2 – 14 yas arasinda degisen çocuklar için 7 ögeyi içermelidir. Bunlar ; Ögrencinin betimlenmesi, Ögrencinin var olan performans düzeyinin belirlenmesi ve betimlenmesi, Ögrenciye iliskin yillik amaçlarin ve ögretimsel hedeflerin yazilmasi, Amaçlara ulasilmasi için gerekli özel egitim ve ilgili servislerin betimlenmesi, Ögretmenin genel egitim ders programinda katilamayacagi alanlarin betimlenmesi, Ögrencinin katilacagi degerlendirme sürecinin tanimlanmasi, Ögrencinin amaçlara dogru ilerlemesinden ailesinin düzenli olarak nasil bilgilendirileceginin betimlenmesi.

95. 95 1. Basamak ÖGRENCININ BETIMLENMESI: Ad / Soyad :________________________ Sinif :________________________ Dogum Tarihi :_____________________ Anne – Baba :_____________________ Okul : ________________________ Anadili :_____________________ Evde Konusulan Dil: _____________________ Özür Grubu :_______________________ Ikincil Özür : ______________________

96. 96 Neden Anadili Yazilir? BEP ekimini ve çocugun egitimiyle görevli uzmanlari olasi çift dillilik yada Türkçe’yi kullanmada sinirliliklari oldugu hakkinda uyarmaktir. Neden Özür Siniflandirmasi Yazilir? Tüm BEP ekibi üyelerinin ögrencinin ilerlemesini etkileyen özrü ve bunun ögrenci üzerindeki etkilerini bilmelerini saglamak nedeniyle birincil özür yazilir.

97. 97 2. Basamak PERFORMANS DÜZEYININ BELIRLENMESI VE BETIMLENMESI Ögrencinin performans düzeylerinin ifade edilmesi için öncelikle performans düzeylerinin belirlenmesi ve daha sonrada uygun sekilde betimlenmesi gerekmektedir. A. Performans Düzeyinin Belirlenmesi: Temelde su sorulara yanit aranir; * Ögrencinin egitimsel açidan zayif ve kuvvetli yanlari nelerdir ? * Ögretmenin hangi beceri yada alanlarini gelistirmeye gereksinimi vardir ?

98. 98 ? Çocuk Ile Ilgili Bilgileri Uygulamaya Yönelik Çalismalar: Ögrencinin güçlü yada suan zayif olup gelistirilmeye gereksinimi olan yönleri hakkinda bilgiye su yolardan ulasabiliriz; Kayitlarin incelenmesi Görüsme Gözlem Standart testler Ölçüt – Bagimli testler Gelisimsel Ölçekler Çalisma örnekleri

99. 99 a) Kayitlar: * Tibbi kayitlar; * Ögrenci dosyalari * R.A.M ‘ lardan simdiye kadar aldigi raporlar * Karnelerin vb. kayitlarin incelenmesi b) Görüsme: * Aile, * Ögrencinin ögretmeni, * Ögrenci hakkinda bilgi sahibi diger okul personeli, * Ögrencinin kendisi ile görüsmeler yapilir.

100. 100 c) Gözlem: Ögrencinin kendisi günü farkli zamanlarinda ve sinif, ev, oyun gibi farkli ortamlarda gözlenir. d) Standart Testler: Ögrenciyi ayni yastaki akranlariyla karsilastirma olanagi verir, Çocugun beceri düzeyleri hakkinda sayisal bilgi verir, Ayrintili degerlendirme yapilmasi gereken alanlari gösterir.

101. 101 e) Ölçüt – Bagimli Testler: Standart testler yoluyla toplanmis bilgilerin dogrulanmasi ve ayrintilanmasina yardimci olur, Ögrencinin güçlü ve zayif yönlerini test eder, Ögretim amaçlarinin belirlenmesinde kullanilir, Ögrencinin ilerlemesinin izlenmesine olanak verir.

102. 102 f) Gelisimsel Ölçekler: Bunlar ögrencinin gelisimsel basamaklari içindeki yerinin belirlenmesi ve bunu izleyen ardisik becerilerin belirlenmesine yardimci olur. g) Çalisma Örnekleri: Ögrencinin kendi çalismalarinin incelenmesi, yaptigi hatalarin belirlenerek bunlarin giderilmesine yönelik çalismalarin planlanmasina yol gösterir.

103. 103 ?? Ögretimi Planlamaya Yönelik Çalismalar: Ögrencinin performans düzeyinin belirlenmesi sirasinda genel gelisiminin degerlendirilmesinden, belirli bir becerideki gelisiminin degerlendirilmesine dogru bir yol izlenir. Süreç, ögrencinin bir becerideki ustaliginin degerlendirilmesiyle son bulur. Performans düzeyinin belirlenmesi asamalari söyledir; 1. Global bir alanin seçilmesi ve alt basamaklarinin belirlenmesi, 2. Seçilen bir beceri alaninda ögrencinin zayif olan becerilerinin belirlenmesi, 3. Zayif olan becerilerle ilgili “ Beceri Analizlerinin” yapilmasi, 4. Bireyin beceri analizi basamaklarindaki ustalik derecesinin belirlenmesi.

104. 104 1. Global bir alanin seçilmesi ve alt basamaklarinin belirlenmesi, Global degerlendirme alanlari genellikle ögretmen gözlemleri yada standardize test sonuçlarindan saglanan bilgilere dayanir. Ögrenci davranis örneklerinin incelenmesini içerir. Okuma alaninda beceriler, “kelime tanima,kelime anlama ve metin anlama” seklinde örneklenebilir.

105. 105 A. Gelisim Dönemleri Içindeki Beceri Alanlarinin ve Bunlarin Siralamasinin Belirlenmesi Performans düzeyinin belirlenmesi, ögrencinin tüm gelisim alanlarinda yeterliliklerinin ve zayifliklarinin belirlenmesidir. Bunun için 7 gelisim alani ele alinir. Motor Becerilerinin Gelisimi Iletisim Becerilerinin Gelisimi Sosyal Becerilerinin Gelisimi Bilissel Becerilerinin Gelisimi Akademik Becerilerinin Gelisimi Öz-Bakim Becerilerinin Gelisimi Günlük Yasam Becerilerinin Gelisimi

106. 106 B. Ders Programi (Müfredat ) Içindeki Beceri Alanlarinin ve Bunlarin Siralamasinin Belirlenmesi Program alanlarinin belirlenmesi, ögretmenin degerlendirme yapilacak beceri alanlarini belirlemesine yardim eder. Ögretmen çesitli beceri alanlarini degerlendirerek ögrencinin zayif yönlerini ortaya çikarir ve bunlar o ögrenci ile ilgili ögretimsel hedefleri olusturur.

107. 107 Örn: Yazi Yazma Ile Ilgili Beceri Alanlari ve Siralamasi 1. sinif: El tercihi gelismistir. Kalemi uygun bir biçimde tutar. Harfleri kopyalar. Kelimeleri kopyalar. Kelimeler arasinda bosluk birakarak yazar. Vb.

108. 108 2. Seçilen Bir Beceri Alaninda Ögrencinin Zayif Olan Becerilerinin Belirlenmesi, Ögrencinin “gelisim alanlarindaki” ve “program alanlarindaki” zayii ve güçlü yanlarinin belirlenmesi performans düzeyinin belirlenmesindeki önemli basamaklardan birsidir. Kaba degerlendirme olarak da isimlendirilir.

109. 109

110. 110 Örn. = Bir ögrencinin yazili bir kelimeyi bakarak kopya edebilmesi için gerekli ön gereklilik becerileri; Kalemi uygun sekilde tutabilmesi, Basit çizgileri (dik, yatay, egik çizgiler)kopya edebilmesi, Basit sekilleri (daire, kare, üçgen ) kopya edebilmesi, Harfleri kopya edebilmesi, Defteri soldan saga dogru kullanabilmesi.

111. 111 Örn. = Bir ögrencinin bir toplama problemi çözebilmesi için gerekli ön gereklilik becerileri; Miktar kavramini bilmesi, Sayilari taniyabilmesi, Sayilari siralayabilmesi, Toplama isaretini taniyabilmesi, Toplama islemini çözebilmesi, Okudugu toplama problemini, toplama islemine dönüstürebilmesi.

112. 112 3. Zayif Olan Becerilerle Ilgili “Beceri Analizlerinin” Yapilamasi Beceri Analizi, karmasik bir beceriyi yada davranis serisini küçük, ögretilebilir bilesenlere ayirmayi kapsar.

113. 113 Dis Firçalama Beceri Analizi: Dis macununu basat olan eline alir. Diger eliyle dis macununun kapagini açar. Dis macununun kapagini lavabonun kenarina koyar. Dis firçasini eline alir. Dis macununu firçanin üzerine sikar. Dis macununu lavabonun kenarina birakir. Basat olmayan eliyle muslugu açar. Firçayi islatir.

114. 114 Basat olan elini agiz seviyesine kaldirir. Dislerinin dis yüzeyini firçalar. Dislerinin aralarini firçalar. Dislerinin iç yüzeyini firçalar. Bardaga su doldurur. Bardaktaki suyu agzina alir. Agzini su ile çalkalar ve tükürür. Dis firçasini yikar ve yerine koyar. Dis macununun kapagini kapatir ve yerine koyar. Lavaboyu temizler. Muslugu kapatir. Elini ve agzini kurular.

115. 115 SULU BOYA BECERI ANALIZI: Basat olmayan eliyle sulu boya kutusunun yanindan tutar. Basat olan eliyle sulu boya kutusunun kapagini kenarindan tutar. Basat olan eliyle tuttugu kapagi kavrayarak yukari dogru kaldirarak açar. Ellerini kapaktan ve kutudan geri çeker. Basat olan eliyle firçaya dogru uzanir. Firçayi bas parmagi ve isaret parmaginin arasina gelecek sekilde kavrar. Firçayi tutar. Basat olan eliyle firçayi masada duran su bardagina dogru uzatir.

116. 116 Basat olan eliyle firçayi su dolu bardagin içine sokar. Firçayi suyun içinde bir saga, bir sola dogru çevirir. Basat olan eliyle islanan firçayi sulu boyaya dogru yöneltir. Basat olan eliyle sulu boyada mavi renge firçayi sürer. Basat olan eliyle firçayi masada duran su bardagina dogru uzatir. Basat olan eliyle tekrar firçayi suya sokar. Basat olan eliyle tekrar sulu boyada mavi renge firçayi sürer. Basat olmayan eliyle resim kagidini tutar. Basat olan eliyle firçayi sagdan sola, soldan saga dogru kagit üzerinde gezindirmeye baslar.

117. 117 Basat olan eliyle firçayi masada duran su bardagina dogru uzatir. Basat eliyle firçayi su dolu bardagin içine sokar. Firçayi suyun içinde bir saga, bir sola dogru çevirir. Basat olan eliyle firçayi peçeteye sürer. Firçanin boyadan temizlenip temizlenmedigini kontrol eder. Basat olan eliyle firçayi masada duran su bardagina dogru uzatir. Basat olan eliyle firçayi su dolu bardagin içine sokar. Firçayi suyun içinde bir saga, bir sola dogru çevirir. Basat olan eliyle islanan firçayi sulu boyaya dogru yöneltir. Basat olan eliyle sulu boyada kahverengi boyaya firçayi sürer.

118. 118 Basat olan eliyle firçayi masada duran su bardagina dogru uzatir. Basat olan eliyle tekrar firçayi suya sokar. Basat olan eliyle tekrar sulu boyada kahverengi boyaya firçayi sürer. Basat olmayan eliyle resim kagidini tutar. Basat olan eliyle firçayi sagdan sola, soldan saga dogru kagit üzerinde gezindirmeye baslar. Basat olan eliyle firçayi masada duran su bardagina dogru uzatir. Basat eliyle firçayi su dolu bardagin içine sokar. Firçayi suyun içinde bir saga, bir sola dogru çevirir.

119. 119 Basat olan eliyle firçayi peçeteye sürer. Firçanin boyadan temizlenip temizlenmedigini kontrol eder. Basat olan eliyle firçayi masada duran su bardagina dogru uzatir. Basat olan eliyle firçayi su dolu bardagin içine sokar. Firçayi suyun içinde bir saga, bir sola dogru çevirir. Basat olan eliyle islanan firçayi sulu boyaya dogru yöneltir. Basat olan eliyle sulu boyada yesil renge firçayi sürer. Basat olan eliyle firçayi masada duran su bardagina dogru uzatir. Basat olan eliyle tekrar firçayi suya sokar.

120. 120 Basat olan eliyle tekrar sulu boyada yesil renge firçayi sürer. Basat olmayan eliyle resim kagidini tutar. Basat olan eliyle firçayi sagdan sola, soldan saga dogru kagit üzerinde gezindirmeye baslar. Basat olan eliyle firçayi masada duran su bardagina dogru uzatir. Basat eliyle firçayi su dolu bardagin içine sokar. Firçayi suyun içinde bir saga, bir sola dogru çevirir. Basat olan eliyle firçayi peçeteye sürer. Firçanin boyadan temizlenip temizlenmedigini kontrol eder. Basat olan eliyle firçayi peçetenin üzerine birakir.

121. 121 Iyi bir beceri analizinde ögretilecek becerilerin sirasinda mantiklilik izlenmeli ve ögrencinin amaca ulasabilmesi için tüm basamakla yer almalidir. Kasikla yemek yemekten, dönem ödevi hazirlamaya kadar degisen davranislar için uygulanabilir.

122. 122 1. Sinif Matematik Dersi Toplama Islemine Göre Hazirlanmis Beceri Analizi Konu: Toplamlari 20’ye kadar olan dogal sayilarla toplama islemi yapabilme.

123. 123 1’den 9’a kadar olan sayilari bilmesi 0 sayisini tanimasi Deftere sayilari uygun sekilde taklit edebilmesi 1’den 5’e kadar olan sayilari ritmik saymasi 1’den 10’a kadar olana sayilari ritmik saymasi 1’den 20’ye kadar olan sayilari ritmik saymasi Sayilari defterine yazabilmesi

124. 124 Dogal sayilari bilmesi Kümeleri bilmesi Ritmik sayilari bilmesi Sayi dogrusunu bilmesi Toplama isleminin degismezligini bilmesi Toplama islemini yapabiliyor olmasi Toplama islemini sayi dogrusunda gösterebilmesi

125. 125 HEDEF: Toplamlari 20’ye kadar olan dogal sayilarla toplama islemini yapabilme. “Daha, ile, ve, toplam, arti” kelimelerinin toplama islemi ile ilgili oldugunu söylemesi. Iki dogal sayinin toplama islemini “daha, ile, ve, toplam, arti” kelimelerini kullanarak yazmasi. Verilen bir basamakli iki dogal sayidan olusan bir toplama islemini (+) arti isaretini kullanarak yazmasi.

126. 126 Bir basamakli iki dogal sayinin toplama islemini yan yana yazarak göstermesi. Bir basamakli iki dogal sayinin toplama islemini alt alta yazarak göstermesi. Bir toplama isleminde, toplananlari ve toplami gösterip yazmasi. Bir toplama isleminde, toplananlar yer degistirilerek yazildiginda toplamin degismeyecegini söylemesi. Iki dogal sayinin toplamini sayi dogrusunda göstermesi.

127. 127 Iki toplanani olan bir toplama isleminde, toplami bulup yamasi. Üç toplanani olan bir toplama isleminde, toplami bulup yazmasi. Toplami ve bir toplanani verilen toplama isleminde, verilmeyen toplanani bulup yamasi. Sayi dogrusunda, iki toplanani ve toplami isleminin toplamini bulup yazmasi. sayi dogrusunda, iki toplanani verilen bir toplama isleminin toplamini bulup yazmasi.

128. 128 Sayi dogrusunda, toplami ve toplananlardan biri verilen bir toplama isleminin verilmeyen toplananini bulup yazmasi. Sayi dogrultusunda, bir basamakli üç toplanani ve toplami verilen bir toplama islemini yazmasi. Bir basamakli üç toplanani verilen bir toplama isleminin sonucunu, sayi dogrusundan faydalanarak bulup yazmasi.

129. 129 Beceri Analizinin Ögretime Katkilari: 1. Bilgi saglama 2. Ögretimi Bireysellestirme 3. Ögretimi Kolaylastirma 4. Objektif degerlendirme 5. Tekrarlanabilme Dezavantajlari: 1. Zaman alicidir. 2. Bu ölçümler becerilerin hiyerarsisinden ziyade izole becerilerin ögretimiyle sonuçlanabilir.

130. 130 BECERI ANALIZI YAPMA YOLLARI En az 5 yöntemi vardir. Bunlar; Gözleyerek beceri analizi yapma, Uzman danismanligi ile beceri analizi yapma, Davranisi yaparak beceri analizi yapma, Bellekten beceri analizi yapma, Davranislarin siralanmasi ile beceri analizi yapma.(Ana maddeler yazilir)

131. 131 Örn: Ayakkabilarini Giyme ( Ana Basliklar) Ayakkabilarini ters olmayacak sekilde düzeltir. Bir ayagini giymesi gereken ayakkabiya sokar. Diger ayagini giymesi gereken ayakkabiya sokar. Bir ayakkabinin bagcigini baglar Diger ayakkabinin bagcigini baglar.

132. 132 Saglikli ve eksiksiz beceri analizi yapabilmek için asagidaki sorulari cevaplandirmak gereklidir; Söz konusu beceriye / göreve asina misiniz? Bu beceriyi düzenli olarak gerçeklestiriyor musunuz? Basamak atlama olasiligi var midir? Özel bir takim araçlar gerekli midir? Özel araçlarin bulundugu ortama gereksinimi var midir?

133. 133 Cevabiniz EVET ise “Bellekten Beceri Analizi” Cevabiniz HAYIR ise “Davranisi Yaparak Beceri Analizi”

134. 134 Degerlendirme “Tek Firsat Ögretimi” yada “Çoklu Firsat Ögretimi” ile yapilir. TEK FIRSAT YÖNTEMI: Bir bireyin beceri analizinde yer alan davranislardaki ustaligini degerlendirmek için düzenlenmistir. Tek firsat yöntemi ile performans alirken; Ögrenciye beceri yönergesi verilir. Örn: “Dislerini Firçala” Ögrenciyi gözleyerek bagimsiz yaptigi basamaklara (+) isareti konur. Ögrencinin yapamadigi yada yanlis yaptigi basamaklara (-) konur. Ögrencinin eksi (-) aldigi basamaktan itibaren degerlendirme sona erdirilir.

135. 135

136. 136 ÇOKLU FIRSAT YÖNTEMI: Bireylerin beceri analizindeki davranislarin tümündeki ustalik derecesini degerlendirmek için düzenlenmistir. Uygulama sirasinda, dogru olmayan bir davranis yapilirsa; bir davranis sira disi ise, davranisi yapmak için zaman siniri asilmis ise uygulamaci birey için o basamagi tamamlar ve sonraki basamagi sunar. Böylece dogru olarak yapilan her davranis dogru yanit olarak isaretlenir.

137. 137 Çoklu Firsat Yöntemine göre performans belirlerken; Ögrenciye beceri yönergesi verilir. Örn: “Pantolonunu Çikar.” Ögrencinin beceriyi gerçeklestirmesi için 5 sn. süre ile beklenir. Ögrenciyi gözleyerek bagimsiz olarak yaptigi basamaklara (+) konur. Ögrencinin yapamadigi yada yanlis yaptigi basamak için ögrenciye hiçbir sey söylenmeden bu basamak ögretmen tarafindan yapilir. Bu basamaga (-) konur.

138. 138

139. 139 Tekli Firsat Yöntemi: Ögretim öncesinde; performans belirlerken Ögretim sirasinda; ögretimin nasil gittigine iliskin degerlendirme yaparken kullanabiliriz. Yararlari Degerlendirme kisa sürede tamamlanir. Bireyin yaptigi ilk yanlis davranista degerlendirme sona erdirilerek ögretime geçildigi için ögretime ayrilan süre artar. Degerlendirme sirasinda ögretmenin gerçeklesmesi çok düsük bir olasilik oldugu için uygulamanin etkisi daha kesin olarak ortaya konmus olur.

140. 140 Sinirliligi Bireyin yanlis yaptigi ilk basamakta degerlendirmeye son verildigi için, tüm basamaklara iliskin bir degerlendirme yapilmamis olur.

141. 141 Çoklu Firsat Yöntemi: Tamamlanmasi daha fazla zaman alir. Uygulayiciya daha fala bilgi saglar Ögretmen, beceri analizinde hangi bireysel becerilerin yada küçük beceri kümelerinin ustaligini ögrenebilir. Ancak, dogru olarak yerine getirilemeyen basamaklarin uygulayici tarafindan yerine getirilmesi sirasinda ögrenme gerçeklesebilir. Bu durum uygulamanin etkililigini net olarak görmemizi engeller.

142. 142 BEP Performans Düzeyinin Betimlenmesi Bir ögrencinin egitsel performans düzeyi yazilirken su ögeleri içerdiginden emin olunmalidir. Yetersizligin ögrencinin genel ders programina katilimini ve ilerlemesini nasil etkilediginin bir ifadesi, Yetersizlikten etkilenen beceri alanlarindaki ögrencinin performans düzeyinin betimlenmesi, Ilerleme için hedeflere eslik eden mantikli ipuçlari yazma.

143. 143 3. Basamak AMAÇ VE HEDEFLERIN BELIRLENMESI VE IFADE EDILMESI Yillik Amaçlar, ögrencinin varolan performans düzeyine dayali olarak bir akademik yil içinde bekleyebilecegimiz çiktilari tahmin etmek için kullanilir. Kisa Dönemli Hedefler, çocugun simdiki performans düzeyi ile yillik amaçlari arasinda anlamli artan ve ölçülebilir çiktilari betimler. Son kisa dönemli hedef, ögrencinin yillik amaci basarmadan önceki son asama olmalidir.

144. 144 Varolan Performans Düzeyi

145. 145 Neden Amaçlar ve Hedefler Yazilmalidir ? Amaçlar ve hedefler yazmak için en azindan üç egitimsel neden vardir. Bunlar ; Özürlü ögrencilere olumlu yönde beklentileri destekleyen bir bakis açisi saglar, Ögrencinin ilerlemesini yada ilerlemesinin durmasini kaydetmek ve programla ilgili bireysel kararlar almak için açik ve net bir temel olusturur. Terapistler, ögretmenler ve aileler gibi digerlerinin bir ögrencinin ne gibi bilgi ve beceriler edinmesi gerektigi gibi konularda beklentilerini paylasmasini saglar.

146. 146 Farkli Alanlara Iliskin Yillik Amaç Örnekleri: Bilissel Alan: Can, çarpma becerilerinde giderek artan oranda yeterlilik gösterecektir. Can, basit cümleler yazarken noktalama ve imla kurallarini dogru kullanacaktir. Psiko-motor Alan: Tamer, odada yardimsiz yürüyecektir. Tamer, yardim almadan, kendi basina oturma pozisyonunda iken ayaga kalkacaktir. Sosyal Alan: Leyla, basit oyun etkinliklerinde arkadaslarina katilacaktir. Leyla, okul koridorlarinda sessizce yürümek gibi okulla ilgili basit kurallari uygulayacaktir.

147. 147

148. 148 Bir Yillik Amaç ve Kisa Dönemli Hedef Örnegi Inceleyelim...

149. 149

150. 150 Amaç ve Kisa Dönemli Hedeflerin Bölümleri Nelerdir? Ögrenme hedeflerinin 4 temel bölümü bulunur. Bunlar ; Kosul; davranisi hangi kosullar altinda gösterecegi, Ögrencinin adi, Açikça tanimlanmis, gözlenebilir, ölçülebilir davranis, Performans ölçütü.

151. 151

152. 152 Degerlendirme Programi: * Günlük * Haftalik (Siklik) * On bes günde bir * Ayda bir

153. 153 Her Bir Amaç Için Kisa – Dönemli Hedefler Nasil siralanir? 2 genel strateji vardir. Merdiven Stratejisi ( Hiyerarsi – Ardisiklik Stratejisi ): Bu yaklasimda, ögrenciler hedefleri ardisik olarak basarmalidir. Ögrenci 2. hedefe geçmeden önce 1. hedefi, 3. hedefe geçmeden önce 2. hedefi basarmalidir. Yillik amaçlardan ardisik hedefler belirlemek için “beceri analizi” kullanilabilir. Ardisik hedefler yazmak için yillik amaçta yer alan degiskenler uyarlanabilir.

154. 154

155. 155

156. 156 * Ardisik olmayan hedefler içinde, uyarlamalar yada yardim ( ögretmenin ipuçlari, kendini kaydetme) ekleyerek bir ardisiklik olusturabilirsiniz. Sonrada bir sonraki hedefte bunlari geri çekebilirisiniz.

157. 157

158. 158 BEP : Tüm hizmet plani olarak tanimlanmaktadir. BÖP: Bireysellestirilmis günlük plan seklinde ifade edilebilir.

159. 159 4.Basamak AMAÇLARIN BASARILMASI IÇIN GEREKLI OLAN ÖZEL EGITIM VE ILGILI HIZMETLERIN BETIMLENMESI Bu basamakta hangi özel egitim ve ilgili servislerin / hizmetlerin ögrencinin BEP’ in de yer alan amaçlara ulasmasina yardimci olacagina karar vereceksiniz. Bilindigi gibi varolan performans düzeyi, çocugun simdi ne yapabiliyor oldugu, yillik amaçlar da su andan itibaren bir yil içinde ögrencinin neyi basarmasi gerektigini betimler.

160. 160 Özel Egitim; özürlü ögrencinin gereksinimlerini karsilamak için özel olarak desenlenmis ve genellikle özel egitim ögretmenleri tarafindan saglanan ögretim olarak tanimlanabilir. Ilgili Servisler / Hizmetler ise; ögrencinin egitimsel gereksinimlerini karsilamak için saglanan diger özel egitim hizmetleri yada terapiler olarak tanimlanabilir.

161. 161 Ilgili servislerden bazilari; Dil – konusma terapisi Odyoloji Rehber ve Psikolojik Danismanlar Fizyoterapi Mesleki Egitim

162. 162 5. Basamak ÖGRENCININ GENEL EGITIM UYGULAMALARINA KATILAMAYACAGI ALANLARIN BETIMLENMESI Özel egitim hizmeti alan ögrencilerin çogu genel egitim uygulamalarina çesitli derecelerde degisiklik ve uyarlamalar yapilarak katilabilirler. Eger ögrencilerinizden birinin genel egitim uygulamalarina uygun destek yardim ve hizmetlerle bile katilamayacaksa bu kararinizi BEP’te açiklamalisiniz.

163. 163

164. 164 BEP’ te ögrencinin katilamayacagi etkinlikleri ifade etme yolari; 1. Murat, zamaninin % 10’unda, genel egitim uygulamalarina katilmayacak. 2. Esra, günde toplam 30 dakika genel egitim uygulamalarina katilmayacak. 3. Sedat, genel egitim uygulamalari ile ilgili tüm etkinliklere katilacak. Esin, genel egitim programindaki matematik ve ingilizce derslerine katilmayacak.

165. 165 6. Basamak ÖGRENCININ DEGERLENDIRILECEGI KOSULLARI AÇIKLAYIN Degerlendirme sirasinda özürlü ögrenci için yapilabilecek 4 ana unsur vardir. Bunlar; Zamanlama / Süre Kullanimi 2. Degerlendirme Ortami 3. Sunum Formati 4. Yanit Formati

166. 166 1. Zamanlama / Süre Kullanimi: Testi tamamlamasi için daha uzun zaman verme, Test sirasinda daha sik ara verme olanagi verilmesi, Ögrenciye testin diger ögrencilerden farkli bir günde yada günün farkli bir zamaninda uygulanabilmesi. 2. Degerlendirme Ortami: Ögrencinin testi farkli bir odada yapmasina izin verilmesi, Testi küçük bir grupla almasina izin verilmesi.

167. 167 3. Sunum Formati: Büyük Yazilar, Odyo teybe kaydedilmis yönergeler ve sorular, Yönergelerin basitlestirilmesi, Yönerge ve sorularin ögretmen tarafindan ögrenciye okunmasi. 4. Yanit Formati: Braille, Isaret Dili, Ögrencinin sözel yanitinin ögretmen tarafindan kaydedilmesi, Yardimci teknoloji.

168. 168 7. Basamak ÖGRENCININ AILESININ ÖGRENCININ AMAÇLAR KARSISINDAKI ILERLEMESI HAKKINDA DÜZENLI OLARAK NE YOLLARLA BILGILENDIRILECEGININ TANIMLANMASI

169. 169 Ailenin bilgilendirilmesi konusunda BEP iki seyi içermelidir; Her bir ögrencinin yillik amaçlar karsisindaki ilerlemesinin nasil ölçülecegi, Her bir ögrencinin ailesinin çocuklarinin yillik amaçlar ve kisa süreli hedefler karsisindaki ilerlemesinin düzenli olarak nasil bilgilendirilecegi.

170. 170 Ögrencinin ilerlemesi hakkinda aileyi bilgilendiren ifadelerin iki seyi içermesi beklenir. Bunlar ; 1. Ögrencinin amaçlar ve hedefler karsisindaki ilerlemesinin nasil oldugu, 2. Bu ilerleme ile yil sonunda amaç ve hedeflerin ne oranda basarilmis olabilecegi

171. 171 Ölçme kriterleri kisa dönemli hedefleri kapsar. Asagida ilerlemeyi ölçme yollarina iliskin öneriler yer almaktadir. Karsilanan kisa dönemli hedef sayisi, Karsilanan yillik amaç sayisi, Quiz, test sonuçlari, Günlük, haftalik ilerleme tablolari, Ön – test / Son – test sonuçlari.

172. 172 KAYNAKÇA Ankara Gelisim Tarama Envanteri Ölçekleri. Ed. Kulaksizoglu, A. Farkli Gelisen Çocuklar. Epsilon Yayinlari, Istanbul; 2003. Fiscus, E.D ve ark. Bireysellestirilmis Egitim Programlarinin Gelistirilmesi. Ankara; 2002. Küçük Adimlar. Zihinsel Engellilere Destek Dernegi. Istanbul; 2001. Iftar, K.G. Tek Denekli Arastirma Yöntemleri. Türk Psikologlar Dernegi Yayinlari. Ankara; 1997. Marmara Üniversitesi. Bireysellestirilmis Egitim Programi (bep)Ders Notlari. 2003. Mcloughlin, J. Assessing Special Students. Louisville Üniversitesi. Özekes, M. Zihinsel Özürlüler Için Beceri saptama Formu.Türk Psikologlar Dernegi Yayinlari. Ankara; 1998. Özer, R. Bireysellestirilmis Egitim Programi.Mer-Cem Yayincilik. Rize, 2002. Tekin, E. Engellilerin Egitimi Seminer Notlari. Istanbul; 2001 Bireysellestirilmis Egitim Programi Hazirlama Klavuzu. Özel Egitim ve Rehberlik Danisma Hizmetleri Bölümü. Aralik; 2001. Portage Egitim Programi Ölçekleri Sevinç, M. Gelisim ve Egitimde Yeni Yaklasimlar. Morpa Kültür Yayinlari. Istanbul; 2003. Varol, N. Öz-bakim Becerilerinin Ögretimi. Kök Yayincilik. Ankara; 2004. Yavuzer, H. Çocugunuzun Ilk 6 Yili. Remzi Kitabevi. Istanbul; 2002. Yikmis, A. Matematik Ögretimi. Kök Yayincilik. Ankara ; 2005. www.mcaturk.com www.pdr.org.tr www.ruhsagligi.org www.kizilirmak.meb.gov.tr