Tworzenie i opiniowanie programów własnych .

1. Tworzenie i opiniowanie programów własnych. Opracowanie: Joanna Dembowa

2. Podstawy prawne dokumentacji • rozporządzenia o nowej podstawie programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego (z 23 grudnia 2008 r.). • ustawa z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty • ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 8 czerwca 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników • ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 23 marca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych • Zalecenia Wielkopolskiego Kuratora Oświaty( np. w sprawie wychowania fizycznego)

3. Formy planowania pracy • Plany wynikowe ( wskazują na przewidywane efekty) • Rozkłady materiału ( pozwalają planować poszczególne edukacje, umożliwiają ich ponumerowanie i zapisanie w dzienniku • Plany kierunkowe (wytyczają kierunki działania edukacyjnego, wiążą cele emocjonalne kształcenia z celami poznawczymi oraz wskazują materiał kształcenia niezbędny do osiągnięcia tych celów. Dają również wstępną orientację, co do podziału czasu potrzebnego uczniom do osiągnięcia tych celów.

4. Podstawy prawne tworzenia programu • Rozporządzenie MENiS z 08.0.2009r. w sprawie dopuszczenia do użytku szkolnego programów nauczania, programów wychowania przedszkolnego i podręczników oraz zalecania środków dydaktycznych • Ustawa z 7.09. 91 O systemie oświaty • Rozporządzenie MENiS z 23.12.2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół

5. Zaproponowany przez nauczyciela program wychowania przedszkolnego, program nauczania ogólnego, program nauczania dla zawodu albo program nauczania dla profilu powinien być dostosowany do potrzeb i możliwości uczniów, dla których jest przeznaczony.

6. Nauczyciel może zaproponować program wychowania przedszkolnego, program nauczania ogólnego, program nauczania dla zawodu albo program nauczania dla profilu opracowany samodzielnie lub we współpracy z innymi nauczycielami. Nauczyciel może również zaproponować program opracowany przez innego autora (autorów) lub program opracowany przez innego autora (autorów) wraz z dokonanymi zmianami.

7. Wg rozporządzenia o programach: Program nauczania ogólnego 1) stanowi opis sposobu realizacji celów kształcenia i zadań edukacyjnych ustalonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, określonej w rozporządzeniu, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1, albo w dotychczasowej podstawie programowej kształcenia ogólnego; • 2) zawiera: • szczegółowe cele kształcenia i wychowania, • treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego,

8. sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów oraz warunków, w jakich program będzie realizowany, • d) opis założonych osiągnięć ucznia, a w przypadku programu nauczania ogólnego uwzględniającego dotychczasową podstawę programową kształcenia ogólnego - opis założonych osiągnięć ucznia • e) propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia; • 3) jest poprawny pod względem merytorycznym i dydaktycznym.

9. Opracowanie programu oznacza, że nauczyciel: 1.uszczegóławia cele zawarte w podstawie programowej i wskazuje odpowiadające im osiągnięcia ucznia; 2.planuje jednocześnie, kiedy oczekuje się od ucznia, że będzie dysponował opisaną wiedzą, umiejętnościami i przyjmował dane postawy; 3.porządkuje zgodnie z własną koncepcją treści kształcenia, układając je w najodpowiedniejszej jego zdaniem kolejności (jak w rozkładzie materiału);

10. 4. wybiera i proponuje formy i metody pracy z uczniami stosownie do treści, kształconych umiejętności, potrzeb i preferencji uczniów, z którymi pracuje i wreszcie własnych predyspozycji oraz warunków szkoły; 5. planuje wreszcie sposób i kryteria oceniania postępów uczniów (jak w dobrze opracowanym przedmiotowym systemie oceniania).

11. Etapy tworzenia programu • Diagnoza dostępnych programów • Projektowanie • Ewaluacja programu

12. Diagnoza dostępnych programów w zakresie: • Treści • Celów • Możliwości uczniów • Potrzeb środowiska • Procedur osiągania celów ( metod , form, środków)

13. Etapy projektowania • Szczegółowa analiza podstawowych dokumentów: - statutu szkoły - szkolnego zestawu programów nauczania - programu wychowawczego szkoły - programu szkoły - podstawy programowej kształcenia ogólnego określonego przedmiotu

14. Etapy projektowania • Określenie koncepcji programu:- Nazwa i adresaci programu (szczebel i typ szkoły, klasa) - Przeznaczenie programu (w jednej czy w wielu szkołach, w regionie, w kraju) - Określenie zakresu programu (czy program obejmuje jeden przedmiot, czy blok tematyczny ) - Określenie liczby godzin na realizację programu i ich usytuowanie w planie nauczania.

15. Etapy projektowania • Sformułowanie celów programu: - Zgodność celów programu z celami edukacyjnymi i zadaniami szkoły zapisanymi w Podstawie programowej kształcenia ogólnego MEN.- sformułowanie celów programu w zakresie wiadomości, umiejętności i postaw ucznia.- sformułowanie celów operacyjnych.

16. Etapy projektowania • Dobór i układ materiału nauczania: - Dobór treści kształcenia z punktu widzenia naukowości, aktualności, wartości społecznej, wartości kulturowej, wartości kształcącej i przydatności w życiu codziennym.- Trafność doboru treści kształcenia ze względu na przyjęte cele.

17. Etapy projektowania • Wymagania programowe: - Stopień wymagań wobec uczniów w zakresie podstawowym i ponadpodstawowym. - Stopień wymagań wobec uczniów w zakresie wiedzy, motywacji, umiejętności.- Trafność doboru metod kontroli i oceny osiągnięć ucznia.

18. Etapy projektowania • Obudowa dydaktyczna: - Podręcznik lub wykaz literatury.- Materiały dydaktyczne dla nauczyciela.- Przykładowe scenariusze lekcji.- Środki dydaktyczne - plansze, tablice, karty ćwiczeń, foliogramy.- Zestawy ćwiczeń dla uczniów.

19. Etapy projektowania • Warunki wdrożenia programu: - Warunki wynikające ze specyfiki szkoły lub nauczanego przedmiotu. - Uwagi do realizacji programu. - Proponowane formy pracy uczniów - Ewentualne nakłady finansowe

20. Ewaluacja programu – projektowanie procesu • Definiowanie przedmiotu ewaluacji • Określenie kryteriów • Dobór metod oraz zaprojektowanie technik badawczych • Określenie próby badawczej • Ustalenie sposobu analizy zebranych danych • Określenie formy prezentacji danych (raportu)

21. Ewaluacja programu – osąd i działania naprawcze • Analiza wyników ewaluacji. • Wnioski i weryfikacja procesu dydaktycznego. • Zmiany w zakresie doboru treści kształcenia, metod , form pracy i środków dydaktycznych.

22. Pytania kontrolne dla autora programu • Czy program zwiera informacje: 1.jakiego przedmiotu lub bloku przedmiotów dotyczy; 2.dla jakiego typu szkoły i etapu nauki jest przygotowany; 3. kto go opracował; 4. na jakich podstawach teoretycznych się opiera; 5. dla kogo został napisany; 6.co stanowi jego wyróżnik.

23. Pytania dla autora • Czy są informacje, jak oceniać uczniów ( kryteria ,sposoby i narzędzia oceny)? • Czy zawiera informacje na temat ewaluacji? • Czy zawiera scenariusze przykładowych zajęć/ kart pracy?

24. Pytania dla autora • Czy są informacje, jak oceniać uczniów ( kryteria ,sposoby i narzędzia oceny)? • Czy zawiera informacje na temat ewaluacji? • Czy zawiera scenariusze przykładowych zajęć/ kart pracy?

25. Inne pytania • Czy dokument programowy zawiera przykładowe scenariusze zająć? • Czy zawiera przykładowe karty pracy/ testy osiągnięć? • Czy dokument programowy wskazuje z czego można zrezygnować w razie trudności z realizacją programu?

26. CECHY DOBREGO PROGRAMU: 1. Zgodność z podstawą programową.2. Poprawność konstrukcyjna:- cele szczegółowe;- treści programu;- opis procedur zmierzających do osiągnięcia celów;- opis założonych osiągnięć uczniów; 3. Prawdziwość informacji naukowych.

27. CECHY DOBREGO PROGRAMU: cd 4. Poprawność dydaktyczna.- stopniowanie trudności;- realistyczne osiągnięcia;- wymagający stosowania zróżnicowanych form i metod;- umożliwiający indywidualizację nauczania; 5. Wartość z punktu widzenia programu szkoły:- rozwijający najważniejsze umiejętności - myślenia, rozwiązywania problemów, komunikowania się;- dający wymierne rezultaty;- proponujący konkretne metody pracy;- elastyczny, dający się modyfikować;

28. CECHY DOBREGO PROGRAMU: cd 6. Wartość z punktu widzenia nauczyciela:- rozwijający umiejętności ucznia;- sprzyjający racjonalnemu planowaniu pracy;- z dobrą obudową dydaktyczną;- łatwość prowadzenia kontroli bieżącej i okresowej.7. Wartość z punktu widzenia ucznia:- proponuje treści i umiejętności przydatne w życiu;- stanowi dobry fundament do dalszej nauki;- jest przystępny i zrozumiały;- jest atrakcyjny;- umożliwia pracę własną w razie choroby lub innej nieobecności.

29. Opiniowanie programu • dyrektor szkoły może zasięgnąć opinii: • 1) nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego, posiadającego wykształcenie wyższe i kwalifikacje wymagane do prowadzenia zajęć edukacyjnych, dla których program jest przeznaczony, lub • 2) konsultanta lub doradcy metodycznego, lub • zespołu nauczycielskiego, zespołu przedmiotowego lub innego zespołu problemowo-zadaniowego, o których mowa w przepisach w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół.

30. Co powinna zawierać opinia? • powinna zawierać w szczególności ocenę zgodności programu nauczania ogólnego z podstawą programową kształcenia ogólnego i dostosowania programu do potrzeb i możliwości uczniów, dla których jest przeznaczony.

31. Literatura: • Decker F., Walker Jonas F. Soltis „Program i cele kształcenia“ WSiP , Warszawa 2000 • Komorowska Hanna „O programach prawie wszystko” WSiP , Warszawa 1999 • Wragg E „Trzy wymiary programu” WSiP , Warszawa 1999 • Dokumenty prawne( podstawa programowa, rozporządzenia)