440 likes | 698 Views
İşletme_3. Temel Kavramlara Devam. Teknoloji. Üretim Teknolojisi Ürün teknolojisi (patent, know-how, marka). Entelektüel Sermaye. Maddi varlıkların ötesinde, maddi olmayan varlıklarla daha fazla değer yaratılıyor Piyasa değeri Defter değeri ES=PD-DD. Entelektüel Sermayenin Boyutları.
E N D
Teknoloji • Üretim Teknolojisi • Ürün teknolojisi (patent, know-how, marka)
Entelektüel Sermaye • Maddi varlıkların ötesinde, maddi olmayan varlıklarla daha fazla değer yaratılıyor • Piyasa değeri • Defter değeri • ES=PD-DD
Entelektüel Sermayenin Boyutları • İnsan sermayesi (yetenek,bilgi,beceri) • Yapısal sermaye (bilgi sis.,marka,patent,sır,kullanım hakkı) • Müşteri sermayesi (müşteri bağlılığı, portföy, müşteri bilgileri, müşteri ünü) • Tedarikçi sermayesi (tedarikçi ilişkileri)
Yeni Ekonomi • İnternetin doğuşu • Bilgi teknolojileri • E-ticaret • Ar-ge faaliyetleri • Yenilik ve girişimciliğin yaygınlaşması • Küreselleşme • Global alışveriş merkezleri • Global firmalar
Ben bu gezegende hem yapayanlız hem de bir o kadar özgürüm, kimseden etkilenmem • Bireysel olarak çevreniz davranışlarınızı etkiliyor mu? • Siz çevrenizi değiştirebiliyor musunuz?
İşletmenin Çevresi • Dış Çevre • Yakın Çevre • İç Çevre
Dış Çevre • Sosyo-kültürel • Politik-yasal • Ekonomik • Teknolojik • Ekolojik çevre
Yakın Çevre • Rakipler • Tüketiciler • İşçi kuruluşları • İşveren kuruluşları • Pay sahipleri • Devlet • Halk • Belediye
İç çevre • İşletmenin amaç ve stratejileri • İşletmenin büyüklüğü • İşletmenin yönetim felsefesi • İşletmenin kullandığı teknoloji • Örgütsel yapı • Yetki ve sorumluluk yapısı • İş akışı • Denetim sistemi
İşletmenin Dış Çevresi • Toplumsal ve Kültürel Çevre • Yasal-Siyasal Çevre • Ekonomik Çevre • Fiziksel (Doğal) Çevre • Teknolojik Çevre
Toplumsal Çevre • Toplumun, çeşitli kuruluşların işletmelere bakış açısı • Toplum genelinde benimsenen felsefe • Toplumun değer yargıları • Yabancı düşmanlığı
Dixon’s, İngiltere’de üretilen elektronik aletlerin markasıydı. Ancak, isimlerini Japonca çağrışımı yapan Matsui olarak değiştirdiler. Çünkü günümüzde teknolojide mükemmellik Japon teknolojisiyle ilişkilendiriliyor
33 ve 666 rakamları hristiyanlar için uğursuz rakamlar olarak kabul ediliyor • Çin’de ise 888 iyi şans anlamına geliyor, 4 ise ölmek anlamını taşıdığı için 4 kötü bir rakam olarak kabul ediliyor • İsveç’in % 66’sı yalnız yaşayanlardan oluşuyor. Büyük bir bireyselleşme, yalnız yaşama eğilimi var • ABD’de insanlar yıkanmak için duş jeli yerine sabun kullanıyorlar • Türkiye kişi başına altın tüketimde Hindistan’dan sonra ikinci • AB’de 79,2 litre olan kişi başı süt tüketimi ülkemizde 6-7 litre. Sokak sütüyle birlikte 25 litre • Türkiye, haftada ortalama 32 saat internet tüketimi ile Avrupa’nın açık ara internette en çok vakit geçiren ülkesi
Örneğin; Mahremiyet Anne-babaya ve yaşlılara değer vermek Sağlıklı olmak İtaatkar olmak Yardımsever olmak Zengin olmak Kibar olmak Sadık olmak Hırslı olmak Alçakgönüllü olmak İsteklerine düşkün olmak Yaşamın kendisine verdiğini kabullenmek
Yasal-Siyasal Çevre • Yasalar, yasaklar • İşletmelerle ilgili ilginç yasaklar • Asgari ücret • Çalışma saatleri
Ekonomik Çevre • Ekonomik yapının birer ürünü işletmeler • Ne üretilecek? • Ne kadar üretilecek? • Kaça üretilecek? • Nasıl üretilecek?
Fiziksel-Doğal Çevre • Enerji arzı (Petrol, doğalgaz??) • Tükenen doğal kaynaklar • Çevre kirliliği
Çevrecilik Mesajları • Falım’ın Sakız Ağaçları • 7 Bölgede 7 Orman (Koç Holding) • 81 ile 81 Orman (İşbankası) • Çevreci Bonus (Garanti) • Dumansız Hava Sahası • Hayata Artı (Coca Cola) • Sınırsız Mavi (Yapı Kredi) • Sudaki Ayak İzim (Omo) • Yeşil Ekran (NTV)
Çevreci Ürünler • A+ enerji etiketli ürünler • Hybrid modeller • Yeni rezarvuarlar • Organik ürünler • Geridönüşümlü ürünler • Konsantre deterjanlar
Çevrecilik=sürdürülebilirlik • Yapılan işlem ve uygulamaların, çevrenin yapısını bozmadan sürdürülmesi • Gelecek kuşaklara daha yaşanabilir bir dünya bırakmak
İşletmeler Ne Yapabilirler? • Varolan sistemi en iyi şekilde kullanmak, • Varolan sistemi yeniden tasarlamak • Yenilikçi sistemler yaratmak
Sürdürülebilir İşletme Vizyonu Sürdürülebilir Üretim Üretim Hammadde Çıkarılması Dağıtım Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu Eko-Etiketleme Atıklar Tüketim Sürdürülebilir Tasarım Yaşam Döngüsü Analizi İşletmelerin Sürdürülebilirliğe Katkısı
Sürdürülebilir İşletme Vizyonu Oluşturma • Kabul etmeme • Hevesli olmama • Uyma • Verimli olma • Stratejik bakışa yönelme • Sürdürülebilir işletme olma
Sürdürülebilir İşletme Vizyonuna Sahip İşletmelerin İzlemesi Gereken Üç Strateji • Kirliliği önleme • Ürün yönetimi • Temiz teknoloji
Sürdürülebilir Üretim Eylemleri • Yalnızca sanayi değil • EMAS-Çevre yönetimi ve denetleme taslağı • ISO 14000 serisi • Temiz üretim sisteminin sürdürülebilir bakışıyla ele alınması • Hammadde, doğal kaynak kullanımını, atık oluşturmayı en aza indirme • Faktör 10
Gübre Fabrikası Kükürt Doğalgaz Rafineri Sunta Fabrikası Atık Su Soğutma Suyu Kaynatma Suyu Temizleme Çamuru Su Termik Enerji Santrali Tissø Gölü Buhar Isı Kalundborg Belediyesi Balık Çiftliği Isı Organik Atıklar Buhar Kül Sulu Çamur Sıcak Su Çimento Fabrikası Gübre Çiftlikler İlaç Fabrikası Toprak
Yaşam Döngüsü Analizi • Ürün yaşam döngüsü – satış döngüsü • Hammadde • Üretim • Dağıtım • Kullanım • Elden çıkarma
Hampetrol Granül Ürün Monomer Plastiğin Varolan Yaşam Döngüsü Biyokütle CO2 Atık Granül Monomer Ürün Plastiğin Sürdürülebilir Yaşam Döngüsü Hampetrol Atık Biyokütle CO2
Katı atık Enerji -Hampetrol -Kimyasallar -Hurma Ağacı Yağı -Mukavva -Diğer Maddeler Paketleme Çamaşır Makinesinde Yıkama Deterjan Üretimi & Dağıtım Atıkların Toprağa Boşaltılması Atıkların Kanalizasyona Boşaltılması Hava Kirliliği Su Kirliliği Toprak Kirliliği Su Kirliliği
Eko-Etiketleme • Karşılaştırıldığı öbür ürünlere göre çevreye daha az zararlı olduğu kabul edilen ürünlere verilen ödül • Zorunlu mu? İsteğe bağlı mı?
Eco-Mark White Swan
Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu • Ürün yaşam döngüsünün son evresinde • Üreticinin sorumlulukları
Sürdürülebilir Tasarım • Tüm çevresel etkilerin daha tasarım sürecinde öngörülmesi
Sürdürülebilir Tasarım İşlemleri • Ürünün ve işlevlerinin yeniden gözden geçirilmesi (örn. ürünün nasıl daha verimli kullanılacağı), • Ürünün yaşam döngüsü boyunca enerji ve malzeme tüketiminin düşürülmesi, • Ürün bileşiminde yer alan zararlı maddelerin daha çevre dostu alternatiflerle değiştirilmesi, • Ürün bileşiminde geri dönüştürülebilecek malzemelerin seçilmesi ve ürünün geri dönüşüm için kolaylıkla ayrılabilecek biçimde yapılandırılması, • Ürünün parçalarının yeniden kullanılabilecek biçimde tasarlanması, • Ürünün kolayca onarılacak biçimde yapılması ve böylece tüketicilerin zorunlu ürün değişimlerinin önüne geçilmesi.
Sürdürülebilir Ürün Tasarımı Eko-Tasarım (X) Tasarımı Sürdürülebilirlik Sürdürülebilir Tasarım Piramidi
Sürdürülebilir Tasarım Stratejileri • Eko-yeniden tasarım (E-) • Ekolojik yenilikler (E+) • Sürdürülebilir teknolojik yenilikler (E++)
Örnek Uygulamalar • Naylon torba-kağıt torba • Pet şişelerden cep telefonu • P&G –İçme suyu • Xerox-kağıt • Sınırlı mesafelere dağıtım • Her kaynağın ekolojik maliyeti var (eko-muh) • Tüm ekolojik maliyetler hesaba katılmalı • Atık azaltmak değil, atık önleme • Mallar üzerine değil, hizmetler üzerine yoğunlaşma • Uzun ömürlü ürünler
Gerçekler • Su şişesi-su harcıyor • Bu araba su yakmıyor ya! • Bilgisayar ve internet sayesinde kağıt israfı azaldı • Et yeme sebze ye! Ama niye??? • Elektrikli trenlerimiz var? İyi ki fosil yakıt değil! • İkinci el telefon alsam mı? • Allah’tan su zengini bir ülkeyiz • Bozuldu at yenisini al! • Dişlerimi fırçalarken, ellerimi sabunlarken suyu açsam da tarlalarda kısılsa!