500 likes | 669 Views
Główne cele polityki unijnej w świetle umacniania się pozycji MŚP Pierwszy Europejski Kongres MSP Katowice 6 - 7 października 2011. Pozycja MSP w Polsce i w UE, czyli bierzmy sprawy w swoje ręce! (póki jeszcze czas). Jerzy Samborski Prezes UNICORN. Szanowny Panie Przewodniczy,
E N D
Główne cele polityki unijnej w świetle umacniania się pozycji MŚP Pierwszy Europejski Kongres MSP Katowice 6 - 7 października 2011
Pozycja MSP w Polsce i w UE, czyli bierzmy sprawy w swoje ręce!(póki jeszcze czas) Jerzy Samborski Prezes UNICORN
Szanowny Panie Przewodniczy, • Szanowny Panie Prezesie, • Szanowne Panie i Szanowni Panowie, • Czuję się wielce zaszczycony zaproszeniem do wzięcia aktywnegoudziału w tym niezwykle ważnym wydarzeniu, jakim jest Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorców.
Kongres nasz jest ważnym wydarzeniem z wielu powodów • po pierwsze, bo jest pierwszy • po drugie, bo jest europejski i to w bardzo szerokim tego słowa znaczeniu – uczestniczą w nim także kraje Sąsiedztwa Wschodniego • po trzecie, bo został zwołany i zorganizowany nie przez Naczelną Radę Europejskiego Związku Małych i Średnich Przedsiębiorstw, lecz przez lokalną izbę gospodarczą. • po czwarte, bo patronat nam nim objęła polska Prezydencja Rady Europejskiej • I po piąte wreszcie, jest ważny skoro udział w Kongresie nim biorą: - Prezydent kraju, widzianego przez wielu jako lider regionu, - i Przewodniczący Parlamentu Europejskiego, instytucji której znaczenie i związane z nim oczekiwania – podobnie, jak w przypadku sektora małych i średnich MSP – gwałtownie rosną.
Kongres nasz ważny jest również dlatego, iż pokazuje, kto jest na nim Nieobecny
Robota do zrobienia • Proszę Państwa, • Ten kongres nie został zwołany dlatego, że jest świetnie, tylko dlatego, że jest robota do zrobienia! • Świat, i my wraz z nim, znaleźliśmy się w głębokim kryzysie, który ma się jeszcze pogłębić. • W kryzysie, który nie my, mikro, mali i średni przedsiębiorcy, wywołaliśmy. • Ale to na nas, na małych i średnich przedsiębiorców, zapewniających – i w Polsce i w całej Unii - 70% miejsc pracy i wytwarzających 60% dochodu narodowego, spadnie ciężar wydźwignięcianas wszystkich z tego kryzysu.
Komunikat Komisji Europejskiej o MSPz dnia 4 października 2011 • Potwierdza trudną i niepewną sytuację MSP w Europie (z kilkoma pozytywnymi wyjątkami, które nie dotyczą Polski, ale np. Rumunii) • Krytycznie ocenia pracę polityków, zarówno na poziomie unijnym, jak i państw członkowskich, i wzywa ich do jak najszybszego wdrożenia europejskiego programu rozwoju MSP „Small Business Act” • Podkreśla, że „tylko zdecydowane, natychmiastowe i przyjazne dla MSP, usprawnienie środowiska prawnego i administracyjnego, w jakich one funkcjonują, jest nieodzownym, wstępnym warunkiem, aby ponownie stanęły na nogi”.
„Small Business Act” jest wdrażany zbyt opieszalePolska wdrożyła dopiero 43%, a Czechy 65%(miał być wdrożony do końca 2011 roku) • Wśród 10 głównych kierunków poprawy warunków funkcjonowania MSP, zawartych w Small Business Act, Komisja Europejska zwraca uwagę zwłaszcza na 3 najważniejsze obszary: • • "Think Small first" (nikt nie wie co to znaczy naprawdę, niektórzy tłumaczą to jako „nie myśl za dużo”) – zawierający wszystkie inicjatywy potrzebne do zapewnienia MSP przyjaznego środowiska prawnego i administracyjnego • • „Dostęp do finansowania” („Access to finance„)– wzywający do wzmocnienia wszystkich instrumentów , które mogą polepszyć sytuację finansową • • „Dostęp do rynków” („Access to markets„)– gdzie chodzi nie tylko o instrumenty wsparcia internacjonalizacji MSP w aspekcie globalnym, ale też np. o pomoc w dostępie do rynku unijnego (wewnętrznego) i do zamówień publicznych (w USA to 27%).
Raport PARP o MSP w Polsce wrzesień 2011 Wśród 1.6 mln MSP • 96% to firmy mikro • 2.8% firmy małe • 92% to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą • Rocznie powstaje 300.000 nowych MSP (90% to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą) • Po pierwszym roku upada 25% z nich • Produktywność polskich MSP należy do najniższych w UE (jest 4 razy niższa niż np. w Słowacji) • Innowacje wdraża w Polsce tylko 15% MSP (Słowacja 20%, Niemcy 68%) • Modelowa MSP w Polsce zatrudnia 2 osoby (właściciel i pracownik), w EU i USA to 4 osoby. • Stagnacja MSP – 66% przedsiębiorców tak określa stan swoich firm • Finansowanie działalności – 87% z własnych środków
Raport PARP o MSP w Polscewrzesień 2011 Przynależność do organizacji biznesowych Deklaruje zaledwie 8% firm Potwierdza to moje przekonanie o potrzebie nowelizacji Ustawy o izbie gospodarczej z 1989 roku w kierunku wprowadzenia obligatoryjnego obowiązku przedsiębiorstwa do izby
Wszyscy kochamy MSP • Zewsząd dochodzą nas komplementy i pochwały takie, jak: • Małe i średnie przedsiębiorstwa motorem /kręgosłupem gospodarki (Polski i Unii Europejskiej)! • Małe i średnie przedsiębiorstwa gwarancją stabilizacji społecznej! • Małe i średnie przedsiębiorstwa kreatorami nowych miejsc pracy! • Innowacyjności!
Bo, rzeczywiście, sektor MSPto: W Polsce 1. 6 mln aktywnych przedsiębiorstw 99.8% ogółu wszystkich firm Dużych jest 3200 to • 6 mln zatrudnionych 70% miejsc pracy • 70% PKB W Unii Europejskiej: • 21 mln przedsiębiorstw 99.8% wszystkich firm) to • 127 mln zatrudnionych 67% miejsc pracy 58% PKB
Działalność MSP w Polsce i w Unii Obejmuje dwa sektory gospodarki: I. Przemysł i budownictwo II. Usługi (handel, transport, łączność, edukacja, ochrona zdrowia i opieka społeczna, administracja, obrona narodowa) Nie obejmuje tylko trzeciego sektora III. Rolnictwa
Ale jaki wpływ mają MSP • Na decyzje podejmowane przez parlamenty i przez rządy? • Jaki jest ich głos przy formułowaniu tzw. Umów Społecznych? • Czy ktoś zaprosił przedstawicieli sektora MSP, zatrudniającego 70% obywateli Polski i Unii, wytwarzającego 60% PKB – do rozmów na temat kryzysu, sposobów i kosztów wyjścia z niego?
Jaka jest więc pozycja mikro, małych i średnich przedsiębiorstw? • W Polsce i w całej Unii Europejskiej, w świetle działań rządu i centralnych instytucji unijnych? • Zdawać by się mogło – jeśli MSP ogrywają tak istotną rolę – to odpowiedź będzie oczywista. • Ale – niestety - z żalem należy stwierdzić, ze pozycja sektora MSP nie jest nawet średnia. • Nie jest nawet mała. • Jest bardzo mikro!
Mali i średni przedsiębiorcy w Unii Europejskiej To wielka grupa społeczno- zawodowa Utrzymująca z własnej, nielimitowanej pracy i z własnych pieniędzy • Nie tylko własne rodziny, ale też • nadmierną konsumpcję innych grup społecznych • rozdętą biurokrację • oraz wielkie firmy i korporacje finansowe
To wielka i podstawowa dla funkcjonowania państwa grupa społeczno- zawodowa • Ale jednocześnie grupa ubezwłasnowolniona, bo • nie posiadająca własnej reprezentacji - w parlamentach, - w rządach - w gremiach formułujących umowy społeczne
A czy mali i średni przedsiębiorcy są mniej ważni dla kraju i społeczeństwa, niż: • Rolnicy • Nauczyciele • Lekarze i pielęgniarki • Piłkarze i hotelarze • Piosenkarze i poeci? • Bankowcy i pracownicy instytucji finansowe • Kolejarze, listonosze i deweloperzy • Żołnierze • Urzędnicy • Poborcy podatkowi • Policjanci • Ambasadorowie i konsulowie • Prokuratorzy , adwokaci i sędziowie • Geolodzy, drwale i leśnicy • Właściciele i menedżerowie dużych przedsiębiorstw i korporacji
Bo ci, którzy przecież nie tworzą 70% miejsc pracy i nie generują 60% PKB, mają w polskim rządzie i w Sejmie swoje ministerstwa i komisje Sejm Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi (RRW) Komisja Edukacji, Nauki i Młodzieży (ENM) Komisja Zdrowia (ZDR) Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki (KFS) Komisja Kultury i Środków Przekazu (KSP) Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych (ASW) Komisja do Spraw Kontroli Państwowej (KOP) Komisja do Spraw Służb Specjalnych (KSS) Komisja do Spraw Unii Europejskiej (SUE) Komisja Etyki Poselskiej (EPS) Komisja Finansów Publicznych (FPB) Komisja Gospodarki (GOS) Komisja Infrastruktury (INF) Komisja Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii (INT) Komisja Łączności z Polakami za Granicą (LPG) Komisja Mniejszości Narodowych i Etnicznych (MNE) Komisja Obrony Narodowej (OBN) Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa (OSZ) Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej (ODK) Komisja Polityki Społecznej i Rodziny (PSR) Komisja Regulaminowa i Spraw Poselskich (RSP) Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej (STR) Komisja Skarbu Państwa (SUP) Komisja Spraw Zagranicznych (SZA) Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka (SPC) Komisja Ustawodawcza (UST) Sejmowa Komisja MSP - niepotrzebna! • Rolnicy • Nauczyciele • Lekarze i pielęgniarki • Piłkarze i hotelarze • Piosenkarze i poeci • Bankowcy i instytucje finansowe • Kolejarze, listonosze i deweloperzy • Profesorowie • Żołnierze • Urzędnicy • Poborcy podatkowi • Policjanci • Ambasadorowie i konsulowie • Adwokaci i notariusze • Geolodzy, drwale i leśnicy • Mali i średni przedsiębiorcy – potrzebni! • Rząd • Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi • Ministerstwo Edukacji Narodowej • Ministerstwo Zdrowia • Ministerstwo Sportu i Turystyki • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego • Ministerstwo Finansów • Ministerstwo Infrastruktury • Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego • Ministerstwo Obrony Narodowej • Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej • Ministerstwo Skarbu Państwa • Ministerstwo Sprawiedliwości • Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji • Ministerstwo Spraw Zagranicznych • Ministerstwo Środowiska • Ministerstwo MSP - niepotrzebne!
Mali i średni nie mają • Ani swojego Ministerstwa w rządzie! • Ani swojej Komisji w Sejmie! • Najwyraźniej, sektor MSP nie ma takiego znaczenia, co sektor rolny, oświaty, zdrowia, sportu czy kultury…
Podobną, czyli „mikro” pozycję mają MSP w Unii Europejskiej
Ci sami, którzy przecież nie są ani „motorami rozwoju, ani kręgosłupami gospodarki”, a czasem wręcz przeciwnie, mają swoich komisarzy w Komisji Europejskiej i swoje Komisje w Parlamencie Europejskim • Rolnicy • Nauczyciele • Lekarze i pielęgniarki • Piłkarze i hotelarze • Piosenkarze i poeci • Bankowcy i instytucje finansowe • Kolejarze, listonosze i deweloperzy • Profesorowie • Żołnierze • Urzędnicy • Poborcy podatkowi • Policjanci • Ambasadorowie i konsulowie • Adwokaci i notariusze • Geolodzy, drwale i leśnicy • Mali i średni przedsiębiorcy – potrzebni! (Komisarze) Dyrektoriaty Komisji Europejskiej • Rolnictwo i Rozwój Obszarów Wiejskich (AGRI) • Edukacja i Kultura (EAC) • Zdrowie i Konsumenci (SANCO) • Sprawy Gospodarcze i Finansowe (ECFIN) • Mobilność i Transport (MOVE) • Spraw Wewnętrznych (HOME) • Badania i innowacje (RTD) • Działania w dziedzinie Klimatu (CLIMA) • Energia (ENER) • Foreign Policy Instruments Service (EEAS) • Handel (TRADE) • Podatki i Unia Celna (TAXUD) • Rynek Wewnętrzny i Usługi (MARKT) • Społeczeństwo Informacyjne i Media (INFSO) • Sprawiedliwości (JUST) • Środowisko (ENV) • Komisarz MSP – niepotrzebny! • Komisje Parlamentu Europejskiego • Rolnictwo i Rozwój Wsi • Kultura i Edukacja • Ochrona Środowiska Naturalnego, Zdrowie • Transport i Turystyka • Sprawy Zagraniczne • Prawa Człowieka • Bezpieczeństwo i Obrona • Rozwój • Handel Międzynarodowy • Budżet • Kontrola Budżetowa • Sprawy Gospodarcze i Monetarne • Zatrudnienie i Sprawy Socjalne • Publiczne i Bezpieczeństwo Żywności • Przemysł, Badania Naukowe i Energia • Rynek Wewnętrzny i Ochrona Konsumentów • Rozwój Regionalny • Rybołówstwo • Prawo • Wolności Obywatelskie, Sprawiedliwość i Sprawy Wewnętrzne • Sprawy Konstytucyjne • Prawa Kobiet i Równouprawnienie • Petycje • Komisja ds. MSP – niepotrzebna!
Mali i średni nie mają • Ani swojego Komisarza w Komisji Europejskiej! • Ani swojej Komisji w Parlamencie Europejskim! • Najwyraźniej, sektor MSP nie ma takiego znaczenia, co sektor rolny, oświaty, zdrowia, sportu czy kultury…
Pozycja MSP w Unii Europejskiej w porównaniu z innymi sektorami
Pozycja MSP na 1. Europejskim Kongresie MSP w Katowicach w porównaniu z innymi wydarzeniami w Polsce
Brak Ministerstwa Małych i Średnich Przedsiębiorstw • Nie można oczywiście mieć pretensji do Premiera Pawlaka czy do Komisarza Tajaniego o to, że nie mogli się rozdwoić • W Europejskim Kongresie Małych i Średnich Przedsiębiorstw powinni AKTYWNIE uczestniczyć nie oni, tylko Minister MSP i Komisarz ds. MSP! • Ale w strukturze ani polskiej, ani unijnej administracji nie ma resortu MSP! • Nie ma, bo mali i średni, pozbawieni własnej organizacji, nie organizują demonstracji ulicznych, nie urządzają marszów na budynki rządowe, zajęci są rozwijaniem gospodarki, tworzeniem nowych miejsc pracy dla zwalnianych pracowników budżetówki i fabryk i płaceniem podatków.
Brak autentycznej, jednorodnej organizacji MSP szkodzi całej gospodarce i państwu • Brak jednorodnej, zrzeszającej jedynie przedsiębiorców sektora MSP, organizacji powoduje, że sektor ten, rzekomo najważniejszy dla gospodarki, nie ma swego miejsca w strukturze władz, wykonawczej ani ustawodawczej. • Świadomość słabej pozycji organizacji MSP w Polsce powoduje, że jedynie 8% firm należy do jakiejkolwiek organizacji biznesowej, • A i tak ta niewielka liczba małych i średnich (i mikro) firm jest rozproszona w organizacjach zdominowanych przez duże i wielkie przedsiębiorstwa.
Komisja Trójstronna do Spraw Społeczno-Gospodarczych • Trójstronna Komisja jest organizacyjnym trzonem i najważniejszym forum trójstronnego dialogu społecznego w Polsce. Ma za zadanie godzić interesy pracowników, pracodawców i dobra wspólnego. Tworzą ją: Pracodawcy: • Business Centre Club - Związek Pracodawców: www.bcc.org.pl • Pracodawcy Rzeczpospolitej Polskiej: www.pracodawcyrp.pl • Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych: www.pkpplewiatan.pl • Związek Rzemiosła Polskiego: www.zrp.pl Pracobiorcy: • Niezależny Samorządny Związek Zawodowy \"Solidarność\": www.solidarnosc.org.pl • Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych: www.opzz.org.pl • Forum Związków Zawodowych: www.fzz.org.pl
Dominacja wielkich firm • Tylko w Związku Rzemiosła Polskiego przewagę mają firmy sektora MSP, głównie rzemieślnicze • Trzy pozostałe organizacje pracodawców, decydujące o kształcie umowy społecznej, zdominowane są przez firmy duże, korporacje i koncerny • Z oczywistych dla każdego przedsiębiorcy powodów, duże firmy – nawet gdyby się bardzo starały – nie mogą być prawdziwymi reprezentantami interesów mikro, małych i średnich. • I nie są!
PKPP Lewiatan – przedstawiciel MSP w Komisji Trójstronnej do Spraw Społeczno-GospodarczychCzłonkowie bezpośredni • BIOTON S.A. • Boeing International Corporation S.A. Oddział w Polsce • British-American Tobacco Polska Trading Sp. z o.o. • CAN-PACK S.A. • CEMEX POLSKA Sp. z o.o. • DELL Spółka z o.o. • Gdańska Stocznia "Remontowa" im. J. Piłsudskiego S.A. • General Electric International S.A. Oddział w Polsce • Hochtief Polska S.A. • Imtech Polska Sp. z o.o. • Philips Lighting Bielsko Sp. z o.o. • Philips Lighting Poland S.A. Oddział w Pabianicach • Philips Ligthing Poland S.A. Oddział w Kętrzynie • Philips Ligthing Poland S.A. w Pile • Philips Polska Sp. z o.o. • Philip Morris Polska Distribution Sp. z o.o. • Polkomtel SA • Polska Telefonia Cyfrowa Sp. z o.o. • Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. • Polski Koncern Naftowy ORLEN SA • Polskie Stowarzyszenie Sprzedaży Bezpośredniej • SIEMENS Sp. z o.o. • Telekomunikacja Polska SA • TESCO Polska SA • Żabka Polska SA
Dialog społeczny w Unii Europejskiej Pozycja MSP nie lepiej wygląda w Unii Europejskiej Ze strony pracodawców partnerami Komisji Europejskiej i pozostałych najważniejszych instytucji unijnych są: 2 organizacje reprezentujące wielki biznes, i jedna - związana głównie z rzemiosłem - organizacja reprezentująca MSP.
Europejski Dialog Społeczny • Partnerzy centralnych instytucji Unii Europejskiej • Pracobiorcy • ETUC - Europejska Konfederacja Związków Zawodowych (European Trade UnionConfederation • Pracodawcy • CEEP – Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych oraz Przedsiębiorstw Służących Ogólnemu Interesowi Gospodarczemu (Europejska Organizacja Pracodawców Sektora Publicznego) • BUSINESSEUROPE (dawniej UNICE) z UEAPME – Europejskim Związkiem Rzemiosła, Małych i Średnich Przedsiębiorstw (EuropeanAssociation of CraftSmall and Medium-Sized Enterprises), jako delegatem towarzyszącym BUSINESSEUROPE , a nie jako odrębnym partner Dialogu (porozumienie w 1998 roku)
Pierwszy Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw zorganizowany przez Regionalną Izbę Gospodarczą w Katowicach, może stać się epokowym wydarzeniem w nowej, gospodarczej historii Polski i Unii Europejskiej. • Jest on bowiem wynikiem decyzji lokalnych samorządów, gospodarczych i terytorialnych, postawienia sprawy MSP wysoko na agendzie krajowej i unijnej • Ten klasyczny „bottom-upapproach”, jest działaniem, którego dziś potrzebuje oszołomiona nieprzewidywanymi zdarzeniami Europa. • Materiały powstałe w wyniku prac Kongresu powinny służyć jako kompleksowy program działania przyszłej organizacji, program który przyciągnie do niej pozostałe 92% niezrzeszonych nigdzie MSP. • Rekomendacje kongresowe powinny stać się podstawą Narodowego Programu dla MSP pod patronatem Prezydenta RP.
Podsumowanie • .
Moje rekomendacje dla Kongresu • 1. Utworzenie jednej pan-europejskiej, Niezależnej Samorządnej Organizacji MSP z udziałem państw Sąsiedztwa Wschodniego • 2. Powołanie Komisji MSP w Sejmie • 3. Ustanowienie Ministerstwa Małych i Średnich Przedsiębiorstw • 4. Utworzenie Agencji MSP, wspierającej działalność krajową i międzynarodową MSP • 5. Przyjęcie Narodowego Programu dla MSP • 6. Powołanie Komisji MSP w Parlamencie Europejskim • 7. Ustanowienie Dyrektoriatu Generalnego MSP w Komisji Europejskiej • 8. Ustanowienie Programu dla MSP jako jednej z polityk horyzontalnych Unii Europejskiej
Niezależna, Samodzielna Organizacja MSP Kierując się zwycięską strategią Lecha Wałęsy, powtarzam swą główną rekomendację dla Kongresu: Najpierw zjednoczmy się w jednej „Niezależnej Samorządnej Organizacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw” a potem załatwimy resztę!
Życzę udanych obrad i dziękuję za uwagę. Jerzy Samborski jsamborski@unicorn-sme.org Mobile: 0048 505 173 776
. Post Scriptum
A w międzyczasie - jest interes do zrobienia… czyli propozycja biznesowa Czujność i gotowość do skorzystania z nadarzającej się okazji do zrobienia dobrego biznesu obowiązuje każdego przedsiębiorcę W myśl tej zasady, składam wszystkim partiom biorącym udział w wyborach, ofertę nie do odrzucenia: Złóżcie zobowiązanie utworzenia Ministerstwa MSP i Sejmowej Komisji MSP a ja zagłosuję na Was!
Ministerstwo Małych i Średnich Przedsiębiorstw • Wiele państw utworzyło ogólnonarodowe programy rozwoju gospodarki w oparciu o MSP. • Na czele tych programów stają premierzy i prezydenci (np. w Indonezji), a kierują nimi Ministrowie Małych i Średnich Przedsiębiorstw np. w Indiach, Indonezji, Zimbabwe, ale też i w Belgii i w Rumunii. • Polska również czeka na upodmiotowienie MSP • W przyszłym rządzie powinien zasiąść Minister Małych i Średnich Przedsiębiorstw!
Moja rekomendacja nr 2 • Kongres MSP zwróci się do Prezydenta i Premiera o podjęcie inicjatywy powołania Komisji MSP w Sejmie .
Moja rekomendacja nr 3 Kongres MSP zwróci się do Prezydenta i Premiera o podjęcie inicjatywy powołania Ministerstwa Małych i Średnich Przedsiębiorstw
Moja rekomendacja nr 4 • Kongres MSP zwróci się do Prezydenta RP i Premiera o podjęcie inicjatywy utworzenia Agencji MSP, wspierającej działalność krajową i międzynarodową MSP
Moja rekomendacja nr 5 • Kongres MSP zwróci się do Prezydenta RP i Premiera o podjęcie inicjatywy ustawodawczej w sprawie ustanowienia narodowego Programu dla MSP
Moja rekomendacja nr 6 • Kongres MSP zwróci się do Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego o podjęcie inicjatywy powołania Komisji MSP w Parlamencie Europejskim
Moja rekomendacja nr 7 • Kongres MSP zwróci się do Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego i polskiej Prezydencji, inicjatywy utworzenia Dyrektoriatu Generalnego MSP w Komisji Europejskiej
Moja rekomendacja nr 8 • Kongres MSP zwróci się do Przewodniczącego Parlamentu Europejskiego o podjęcie – wspólnie z Prezydencją Polska - inicjatywy ustawodawczej w sprawie ustanowienia Horyzontalnego Programu dla MSP w Unii Europejskiej.