Download
1 / 19
210 likes | 460 Views
Barbara Zbroja. GMACH GŁÓWNY MUZEUM NARODOWEGO Najważniejsza budowa w międzywojennym Krakowie. Muzeum Narodowe w Krakowie, 26 października 2009 r.
E N D
Barbara Zbroja GMACH GŁÓWNY MUZEUM NARODOWEGO Najważniejsza budowa w międzywojennym Krakowie Muzeum Narodowe w Krakowie, 26 października 2009 r.
Pomysł budowy nowej siedziby Muzeum Narodowego, jako symbolu odzyskania niepodległości przez Polskę, powstał już na początku lat dwudziestych XX w. W roku 1921 powołano Komitet Budowy Muzeum, jednak konkretne działania zmierzające do rozpoczęcia inwestycji podjęto dopiero osiem lat później. Bardzo ważny był jubileusz 50-lecia powołania Muzeum Narodowego przez władze miasta, który obchodzono 7 października 1929 r.
W związku z tym, że Muzeum Narodowe było instytucją podlegającą władzą miasta, postanowiono, że palny Rozważano kilka lokalizacji przyszłego budynku. W celu wskazania najbardziej odpowiedniego miejsca powołano specjalną komisję, złożoną z ekspertów zajmujących się architekturą i muzealnictwem. W jej skład weszli: Feliks Kopera, Wacław Krzyżanowski, Tadeusz Stryjeński, Stanisław Tomkowicz oraz Czesław Boratyński i Edward Kreisler.
Ponieważ Muzeum Narodowe było wówczas instytucją podlegającą władzom miasta, postanowiono, że wstępne plany budynku przygotują: Czesław Boratyński i Edward Kreisler, architekci zatrudnieni w urzędzie Budownictwa Miejskiego.W maju 1931 r. na posiedzeniu Komitetu Budowy Muzeum, architekci przedstawili projekt muzeum przy Błoniach, u wylotu ówczesnej ul. Wolskiej, który opracowali wspólnie z Adolfem Szyszko-Bohuszem. Ich koncepcję zaakceptowano do dalszych bardziej zaawansowanych przygotowań, zmierzających w kierunku budowy Muzeum w tym rejonie.
W 1933 r. niezależny projekt budynku, przy wylocie ówczesnej ul. Wolskiej przygotował Adolf Szyszko-Bohusz. Była to najprawdopodobniej pierwsza koncepcja zawierająca element płaskorzeźb na elewacji frontowej budynku.
Za wyborem lokalizacji w sąsiedztwie Błoń, zadecydowały zmiany charakteru tej części miasta. Władze Krakowa świadomie zmierzały do nadania jej reprezentacyjnego wyglądu. Ulokowano tu wiele prestiżowych gmachów, jak m.in. Seminarium Śląskie, Akademię Górniczą, Dom im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, Miejski Dom Wycieczkowy czy Bibliotekę Jagiellońską.W tym czasie uważano, że w przyszłości będzie to jedna z najlepiej ukształtowanych pod względem urbanistycznym i architektonicznym części Krakowa.
Ze względu na ogólnopolski charakter przedsięwzięcia, władze Krakowa, 27 marca 1933 r. ogłosiły konkurs. Biorący w nim udział architekci mieli się oprzeć na wstępnych projektach Boratyńskiego i Kreislera. Prace konkursowe należało przygotować do 30 czerwca tego samego roku. Oprócz projektu muzeum, architekci mieli zaplanować także najbliższe otoczenie budynku. Był to bardzo ważny aspekt konkursu, związany ze skomunikowaniem śródmieścia z terenami pofortecznymi, położonymi za zewnątrz dzisiejszej drugiej obwodnicy. W przypadku wylotu ul. Wolskiej dodatkowo gra toczyła się o osie widokowe, otwierające się w kierunku Kopca Kościuszki i Lasu Wolskiego.
Grunty poforteczne, na których zaplanowano m.in. budowę nowej siedziby Muzeum Narodowego, kwiecień 1934 r.
W dniach 11 i 12 lipca 1933 r. obradował sąd konkursowy, który pierwszą nagrodę przyznał pracy z numerem 22.Jej autorami był zespół architektów z Warszawy w składzie: Bolesław Schmidt, Janusz Juraszyński i Juliusz Dumnicki.
Projekt konkursowy nr 22 – makieta muzeum wraz z wizualizacją placu przed budynkiem, na którym planowano wznieść pomnik wolności
Plan sytuacyjny Muzeum Narodowego opublikowany na łamach „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”, 19 marca 1934 r.
Ostateczny projekt budynku przygotowali:Czesław Boratyński, Edward Kreisler i Bolesław Schmidt. Cegiełka na rzecz budowy muzeum z 1935 r.
Budowę Nowego Gmachu Muzeum Narodowego rozpoczęto w czerwcu 1934 r. Prace podzielono na dwa etapy. W trakcie trwania prac budowlanych, w 1937 r. rozważano ogłoszenie konkursu na projekt płaskorzeźb zdobiących elewację frontową budynku, jednak najprawdopodobniej pomysł ten nie został wówczas zrealizowany. Przed wybuchem wojny nie udało się zakończyć pierwszego etapu inwestycji. Nie zdołano również zrealizować projektu rozwiązania przestrzeni z placem przed budynkiem muzeum.
