KAVRAM ÖĞRETİMİ

1. KAVRAM ÖĞRETİMİ

2. Kavram öğretim süreci; • Eşleme (ayıdetme) düzeyi öğretim, • Öğretim,

3. 1.Eşleme (ayıdetme) düzeyi öğretim, • Kavram öğretiminden önce, öğretilecek kavramın ayırtetme düzeyinde öğrenilmiş olması gereklidir. • Kavram ayırtetme düzeyinde öğrenilmemiş ise kavram öğretimi gerçekleşemez. Bu nedenle öncelikle öğrenciye öğretilmesi istenen kavramın ayırtetme öğretimi yapılmalıdır.

4. Ayırdetme (eşleme), aynı (eş) nesneleri bir araya getirmek demektir. • Ayırdetme sayesinde çocuklar, aynı nesnelere aynı isimlerin verildiğini öğrenirler. • Ayrıca, nesnelerin bazı açılarından benzer olduklarını, bazı açılardan ise farklı olduklarını da öğrenirler; böylece renk, şekil, büyüklük gibi bazı önemli özellikleri kavrarlar.

5. Kavram Analiz süreçleri: • Kavramın; • İlişkili niteliklerinin belirlenmesi • İlişkisiz niteliklerinin belirlenmesi • Olumlu örneklerinin belirlenmesi • Olumsuz örneklerinin belirlenmesi

6. İlişkili (Ayırıcı) nitelikleri: • Kavramın ilişkili (ayırıcı) nitelikleri, kavramın yapısında vardır ve kavramı tanımlar. Örneğin; Kavram: 3 ilişkili niteliği: sayılan, görülen nesnenin üç tane olması. Kavram:Meyve İlişkili niteliği: besleyici tatlı bitkiler

7. Kavram: sarı İlişkili niteliği: rengi Kavram: kare İlişkili niteliği: dört kenarının olması,kenarlarının eşit uzunlukta olması.

8. İlişkisiz (Ayırıcı Olmayan) Nitelikleri: • Kavramın ilişkisiz (ayırıcı olmayan) nitelikleri ise, kavramın yapısında vardır ve kavramı tanımlamaz. Kavram: 3 ilişkisiz niteliği: Farklı yerlerde, farklı şekillerle, farklı renklerle, farklı büyüklüklerde vb. yazılmış üç rakamı Kavram:Meyve İlişkisiz niteliği: farklı büyüklükte, farklı şekilde, farklı tatlarda olması.

9. Kavram: sarı İlişkisiz niteliği: Farklı şekil, malzeme, büyüklük vb. araçlar (sarı kare, sarı lego, sarı kumaş, sarı mandal) Kavram: kare İlişkilisiz niteliği: karenin kağıttan kesilmiş olması, büyük ya da küçük olması, kumaştan yapılmış olması.

10. Analiz yapılırken kavramın ilişkili ve ilişkisiz niteliklerini ayırmak güçleştikçe, kavramın çocuk tarafından öğrenmesinin de güçleşeceği düşünülmelidir. • İlişkisiz niteliklerin somut örneklerinin sunulması kavramın öğrenilmesini kolaylaştırır. • Kavram analiz edilirken ilişkisiz niteliklerin iyi belirlenmesi ve somutlaştırılması önem taşımaktadır

11. Olumlu örnekler: • Kavramı örnekler Örneğin; Kavram:Meyve Olumlu örnekler: Elma, muz, karpuz, erik Kavram : 3 Olumlu örnekler: 3, 3, 3, 3

12. Kavram: Sarı Olumlu Örnekler: sarı kare, sarı kalem, sarı lego Kavram: Kare Olumlu Örnekler: kağıt kare, kumaş kare, tahta kare

13. Olumsuz örnekler: • Kavramın örnek olmayanlarını örnekler. Örneğin; Kavram:Meyve Olumsuz örnekler: domates, soğan, patlıcan Kavram : 3 Olumsuz örnekler: 5, 4, 6, 7

14. Kavram: Sarı Olumsuz Örnekler: kırmızı kare, yeşil kalem, beyaz lego vb. Kavram: Kare Olumsuz Örnekler: üçgen, dikdörtgen, daire vb.

17. Kavramların ilişkisiz nitelikleri kavramın olumlu örneklerini karşılar. • Kavramlar öğrenilirken benzer ve yakın örneklere yer verilmesi kavramın öğrenilmesini kolaylaştırır. • Kavramı öğretirken ilişkisiz niteliklerin sistematik olarak farklılaştırılması gerekmektedir.

18. Öğretimde Materyallerin Farklılaştırılması • 1. set: aynı tür, aynı tip (malzeme ve ebatlar), farklı renk. • 2. set: aynı tür, farklı tip (malzeme ve ebatlar), farklı renk. • 3. set: farklı tür, farklı tip (malzeme ve ebatlar) ve farklı renk.

19. Aynı tür, aynı tip, farklı renk araç setleri: I.set: 2 nesne arasından; • Kırmızı kase - Sarı kase. • Sarı ataç - Kırmızı ataç. • Kırmızı toka - Sarı toka. • Sarı düğme - Kırmızı düğme. .

20. II. Set: 3 nesne arasından; • mavi kalem - sarı kalem - kırmızı kalem. • mavi toka - kırmızı toka - sarı toka. • kırmızı ataç - sarı ataç - mavi ataç. • mavi kalemtıraş - sarı kalemtıraş -kırmızı kalemtıraş

21. III.set: 4 nesne arasından; • mavi toka-sarı toka-kırmızı toka-yeşil toka. • kırmızı balon-sarı balon-yeşil balon-mavi balon. • mavi bant-kırmızı bant-yeşil bant-sarı bant. • yeşil zarf-sarı zarf-mavi zarf-kırmızı zarf.

24. Aynı tür, farklı tip, farklı renk araç seti: I.set: 2 nesne arasından; • Kırmızı cam kase - Sarı ahşap kase. • Sarı plastik ataç - Kırmızı metal ataç. • Kırmızı metal toka - Sarı plastik toka. • Sarı plastik düğme - Kırmızı kemik düğme

25. II.set: 3 nesne arasından; • mavi tahta kalem-sarı plastik kalem-kırmızı metal kalem. • mavi plastik toka-kırmızı metal toka-sarı kumaş toka. • kırmızı metal ataç-sarı plastik ataç-mavi tahta ataç. • mavi plastik kalemtıraş-sarı metal kalemtıraş-kırmızı kapaklı kalemtıraş

26. III.set: 4 nesne arasından; • mavi bez toka-sarı plastik toka-kırmızı çiçek toka-yeşil tüllü toka. • kırmızı sosis balon-sarı yuvarlak balon-yeşil şeffaf balon-mavi halkalı balon. • mavi para bandı-kırmızı yara bandı-yeşil koli bandı-sarı izole bant. • yeşil küçük zarf-sarı büyük zarf-mavi çiçek desenli zarf-kırmızı gül desenli zarf.

29. Farklı tür, farklı tip, farklı renk araç seti: I.set: 2 nesne arasından; • Kırmızı kase - Sarı silgi • Sarı kalem - Kırmızı ataç • Kırmızı toka - Sarı düğme • Sarı kalemtıraş - Kırmızı düğme

30. II.set: 3 nesne arasından; • mavi kalem - sarı toka - kırmızı ataç. • mavi kapak - kırmızı silgi - sarı kalemtıraş. • kırmızı bardak - sarı cetvel - mavi saat. • mavi kutu - sarı küpe - kırmızı taş

31. III.set: 4 nesne arasından; • mavi toka - sarı balon - kırmızı çiçek -yeşil ip. • kırmızı silgi - sarı boncuk - yeşil kalem -mavi ataç. • mavi bant - kırmızı zarf - yeşil düğme –sarı top. • yeşil kurdele - sarı saat - mavi bardak -kırmızı makas.