70 likes | 448 Views
EYLEM (FİİL). EYLEMDE ANLAM. www.edebiyatogretmeni.net. EYLEMDE(FİİLDE)ANLAM. Eylemler varlıkların yaptığı iş(kılış),hareket,oluş ve durumun niteliğine göre üç gruba ayrılır. 1.İş(kılış)Eylemi 2.Oluş Eylemleri 3.Durum Eylemleri * Hareket eylemleri. 1.İş(Kılış) Eylemleri.
E N D
EYLEM (FİİL) EYLEMDE ANLAM www.edebiyatogretmeni.net
EYLEMDE(FİİLDE)ANLAM • Eylemler varlıkların yaptığı iş(kılış),hareket,oluş ve durumun niteliğine göre üç gruba ayrılır. 1.İş(kılış)Eylemi 2.Oluş Eylemleri 3.Durum Eylemleri * Hareket eylemleri
1.İş(Kılış) Eylemleri • Yapılan iş olur ve biter. • İş öznenin istemiyle gerçekleşir. • Yapılan işin sürekliliği yoktur. • İş eylemlerinin kullanıldığı cümle nesne alır. • Yüklem,”Ne,Neyi,kimi,Nereyi?”sorularına yanıt verir. Ör:”kır-,it-,sev-,döv-,yırt-,taşı-,at-,ez-,kes-,tut-,yık- ,vb Fatih tahtayı sildi.(neyi?:tahtayı) Annem beni seviyor. Çantamı okula kadar taşıdı. Çocuk bahçede koşarken çiçekleri ezdi.
2.Oluş Eylemleri • Bir durumdan başka bir duruma geçmeyi anlatan eylemlerdir. • Aradan geçen zaman gözlemlenemez. • Oluş eylemleri nesne almaz. • Öznenin istemi dışında gerçekleşir. • Öznedeki değişimi verir. • Yüklem,”Ne,neyi,kimi,Nereyi?”sorularına yanıt vermez. Ör: bayatla-,sol-,sarar-,güzelleş-,yaşlan-,doğ-,büyü-,kızar-,vb. Ağır işlerde çalışmaktan ellerim nasırlaştı. Dün bahçeden kopardığım çiçek solmuş. Bahçedeki armutlar her geçen gün sararıyor. Hayvanat bahçesindeki sevimli maymun yıllar geçtikçe yaşlanıyordu.
3.Durum Eylemleri • Öznenin bir durumunun sürekliliğini anlatır. • Yapılan bir işten sonra ortaya çıkan bir durumu anlatan eylemdir. • Durum eylemleri nesne almaz • Yüklem”Ne,Neyi,Kimi?”sorularına yanıt vermez. Ör: sus-,uyu-,yat-,otur-,uzan-,bekle-,dur-,vb. Telefonun alarmını kurup sabahleyin erken kalkalım. Pazar günü akşama kadar odamda kitap okuyarak dinlendim. Araba parkın önünde durdu. Akşama kadar seni kütüphanede bekledim.
*Hareket eylemleri • Varlığın bir yerden başka bir yere gitmesi,yer değiştirmesi söz konusudur. Ör: yürü-,yüz-,emekle-,vb. Kardeşim köpeği görünce eve doğru koştu. Sabah deniz kıyısında yürüdüm. Duvarın üzerinden bahçeye atlamış. Kardeşim ancak dokuzuncu ayında emekledi.
Kaynaklar • İlköğretimTürkçe SBS 7 (Oran Yayıncılık) HAZIRLAYAN: Sevda SALLAYICI (Türkçe Öğrt.)