1 / 28

ZOOLOGIJA INVERTEBRATA

ZOOLOGIJA INVERTEBRATA. ZOOLOGIJA : Z Ω ON = životinja, Λ O Γ O Σ = nauka nauka o životinjskom svetu: - građa - razviće - funkcija - međusobni odnosi - razmnožavanje - geografsko rasprostranjenje - poreklo. Glavne discipline zoologije. MORFOLOGIJA – oblik i formu

jaron
Download Presentation

ZOOLOGIJA INVERTEBRATA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. ZOOLOGIJA INVERTEBRATA

  2. ZOOLOGIJA: ZΩON = životinja, ΛOΓOΣ= nauka nauka o životinjskom svetu: - građa - razviće - funkcija - međusobni odnosi - razmnožavanje - geografsko rasprostranjenje - poreklo

  3. Glavne discipline zoologije • MORFOLOGIJA – oblik i formu • ANATOMIJA – unutrašnja građa • CITOLOGIJA – struktura i funkcija ćelije • FIZIOLOGIJA – funkcija ćelije, tkiva organa ili organskih sistema • EMBRIOLOGIJA - razviće • ZOOGEOGRAFIJA – geografsko rasprostranjenje • EKOLOGIJA – pozicija i uloga organizma u ekosistemu • SISTEMATIKA – raznovrsnost

  4. OSNOVNI POJMOVI KLASIFIKACIJE • Nomenklatura: NOME = ime proces opisivanja i davanja imena novim taksonima • Klasifikacija (taksonomija): TAΞIΣ = poredak NOMOΣ= zakon smeštanje novoopisanih taksona po nekom ustanovljenom principu na osnovu njihovih srodničkih odnosa

  5. NEOPHODNOST POZNAVANJA FAUNE BESKIČMENJAKA • Beskičmenjaci su najbrojnija grupa organizama. Od ukupnog broja opisanih životinja preko milion vrsta su insekti. • Raznovrsna fauna(po ekologiji, antomiji, razviću...) • Sa aspekta čoveka, štetne i korisne vrste: • uzročnici zaraznih bolesti (amebe, malarični plazmodijumi...) • paraziti (metilji, pantljičare, krpeljli, vaši, buve...) • polinatori (pčele, bumbari, leptiri...) • konzumni (školjke, lignje, rakovi, puževi...) • medonosna pčela, svilena buba...

  6. SADRŽAJ PREDMETA Regnum PROTISTA Subregnum PROTOZOA Phyla - razdeli • Sarcomastigophora • Apicomplexa (Sporozoa) • Microspora • Myxozoa • Ascetospora • Labyrinthomorpha • Ciliophora

  7. Regnum ANIMALIA Phyla - razdeli Spongia (Porifera) Placozoa Cnidaria Ctenophora Platychelminthes Gnathostomulida Mesozoa Nemertina Entoprocta Gastrotricha Nematoda Nematomorpha Rotatoria Acanthocephala Kinorhyncha Loricifera • Priapulida • Mollusca • Annelida • Echiurida • Sipunculida • Pogonophora • Onycophora • Tardigrada • Pentastomida • Arthropoda • Bryozoa • Phoronida • Brachiopoda • Echinodermata • Chaetognatha

  8. KLADISTIKA • od grčke reči κλαδος, klados – grana • Biološka disciplina koja se bavi određivanjem odnosa između organizama na osnovu izvedenih sličnosti • Svrha je grupisanje organizama na osnovu evolutivne srodnosti • Bazira se na proceni neke morfološke celine u odnosu na njeno primitivno, predačko stanje (npr. ekstremiteti kod kičmenjaka) Pleziomorfno – predačko, primitivno stanje karaktera Apomorfno – izvedeno, novo, napredno stanje karaktera Simpleziomorfno – predačka osobina prisutna kod više taksona Sinapomorfno – izvedena osobina prisutna kod više taksona

  9. Matrica karaktera sa filogenetskim stablom Filogenetska sistematika – bazira se na srodnosti, odnosno većem broju sinapomorfnih karaktera – konstruiše se na osnovu velikog broja analiziranih karaktera

  10. Filogenetsko stablo sa prikazom mećusobnih relacija analiziranih taksnoa na osnovu stanja karaktera • Monofiletsko poreklo – od jednog pretka (jedino tačno)! • Parafiletsko poreklo – daleko srodstvo, nejasno • Polifiletsko poreklo – ne zna se predak

  11. Homologija – srodnost u funkciji organa • Analogija – sličnost u funkciji organa • Divergencija – organizmi vode poreklo od zajedničkog pretka • Konvergencija – sličnost zbog sredinskih faktora (voda, vazduh, parazitizam...) • Paralelizam – nastaje zbog konvergencije

  12. HIJERARHIJA TAKSONOMSKIH KATEGORIJA • DOMENA = DOMEN › › › › › Eukaryota (eukarioti) • REGNUM = CARSTVO› › › › › Animalia (životinje) • PHYLUM = RAZDEO, TIP› › › › › Arthropoda (zglavkari) • CLASSIS = KLASA› › › › › Hexapoda – Insecta!(insekti) • ORDO = RED› › › › › Lepidoptera (leptiri) • FAMILIA = PORODICA › › › › › Pieridae (belci) • GENUS = ROD› › › › › Pieris(belac) • SPECIES = VRSTA› › › › › Pieris brassicae (kupusar)

  13. OSNOVNI POJMOVI KLASIFIKACIJE Sistematika:SYSTEMA= sistem Nauka o raznovrsnosti organizama. Širipojam, kojiobuhvataprethodnodefinisanutaksonomijusadodatkomsvihteoretskihipraktičnihaspekataevolucije, genetike, anatomije, morfologije, ekologije, ponašanjaispecijacije u ciljurazumevanjasrodničkihodnosaizmeđuorganizama. Filogenija: Jedanodaspekatasistematikekoji se baviizučavanjemiotkrivanjemevolucionogsrodstvaizmeđuorganizama.

  14. Sistematika 300 godina od rođenja Linea Binominalni sistem (Linnaeus, 1758) Systema naturae. Tipološki koncept vrste –vrste su morfološki definisane Nominalistički koncept–vrste ne postoje, postoje samo jedinke Biološki koncept vrste

  15. KONCEPT VRSTE Biološki koncept vrste: grupa populacija koje se međusobno slobodno ukrštaju, daju plodno potomsvo, a reproduktivno su izolovane od drugih takvih grupa u prirodi. Vrsta: reproduktivna zajednica, ekološka i genetička jedinica. Nedostaci: nemogućnost primene kod uniparentalnih organizama (bakterije i drugi organizmi koji se razmnožavaju bespolno).

  16. Tradicionalna klasifikacija živog sveta PET CARSTAVA ŽIVIH ORGANIZAMA •MONERA (jednoćelijski prokariotski organizmi) •PROTISTA (jedno-ili višećeliski organizmi) •PLANTAE- biljke •ANIMALIA- životinje(višećelijski eukariotskiorganizmi) •FUNGI- gljive

  17. PET CARSTAVA

  18. Najnovija klasifikacija živog sveta U savremenoj literaturi, danas se koristi klasifikacija živih bića na6 ili čak 7 carstava: •ARCHAEBACTERIA (jednoćelijski prokariotski organizmi) •EUBACTERIA (jednoćelijski prokariotski organizmi) •PROTISTA (jedno-ili višećeliski organizmi) •PLANTAE- biljke •ANIMALIA- životinje(višećelijski eukariotskiorganizmi) •FUNGI- gljive •MYXOMYCOPHYTA– sluzave gljive

  19. Molekularna sistematika • Grana sistematike koja proučava filogenetske odnose između organizama na osnovu informacija iz genetičkog materijala (DNK i RNK) ili proteina. • Takođe, vrlo često se koristi i mitohondrijalna DNK. • Kod biljaka se analizira i hloroplastna DNK

  20. F A N E R O Z O I K Eon Era Perioda Epoha Godina pre Kenozoik Kvartar Holocen 10 000 g Pleistocen 1,81 mil.g Tercijar Pliocen 5,33 mil.g Miocen 23,0 mil.g Oligocen 33,9 mil.g Eocen 55,3 mil.g Paleocen 65 mil.g Mezozoik Kreda 145 mil.g Jura 200 mil.g Trijas 251 mil.g Paleozoik Perm 299 mil.g Karbon Pensilvanijum 318 mil.g Misisipijum 359 mil.g Devon 416 mil.g Silur 444 mil.g Ordovicijum 490 mil.g Kambrijum 544 mil.g Proterozoik 2,5 mlr.g Arheozoik --- Prekambrijum --- 4,55 mlr.g

  21. PRIMER EVOLUCIONE ISTORIJE ŽIVOTINJA

  22. SIMETRIJA ŽIVOTINJA Bilateralna(dvobočna) Asimetrija Sferna Radijalna (zračna)

  23. SEGMENTACIJA • Segmentacija= metamerizam (podeljenost tela na segmente) Segment = metamera 1. Homonomna segmentacija 2. Heteronomna segmentacija

  24. SEGMENTACIJA 3. Bez segmentacije - telo nije podeljeno na jasne segmente

  25. DIPLOBLASTICA / TRIPLOBLASTICA • Diploblastika – organizmi sa najprostijom telesmom organizacijom, nivo tkiva: ektoderm i endoderm. Između ta dva sloje je nećelijski sloj – mezogleja. • Pripadaju samoCoelenterata : Cnidaria i Ctenophora ektoderm mezogleja endoderm

  26. ACOELOMATAPSEUDOCOELOMATACOELOMATA ektoderm ektoderm mezoderm endoderm mezoderm ektoderm endoderm mezoderm endoderm telesna duplja digestivni trakt telesna duplja digestivni trakt mezentera

  27. TRIPLOBLASTICA

More Related