Open Archive Information System (OAIS)

1. Open Archive Information System (OAIS) Ηλεκτρονική δημοσίευση Διδάσκων : Σαράντος Καπιδάκης Χρυσάνθη Κλωνή

2. Open Archive Information System • Πλαίσιο για την περιγραφή των διαδικασιών που εκτελούνται σε ένα ψηφιακό αρχείο με σκοπό τη μακροπρόθεσμη διατήρηση του υλικό • Ορισμός των στοιχείων που περιέχουν τα μεταδεδομένα διατήρησης • Γενικότητα + ουδετερότητα → εφαρμογή σε ποικιλία υλικού και οργανισμών • Αποτελεί σημείο εκκίνησης και αναφοράς για την ανάπτυξη πιο εξειδικευμένων προτύπων

3. Open Archive Information System • Open: αναπτύχθηκε από έναν ανοικτό χώρο και είναι διαθέσιμο ελεύθερα • Διαλειτουργικότητα, ανταλλαγή και μοίρασμα πόρων ανάμεσα στα αρχεία • Οδηγός για τους οργανισμούς που επιθυμούν να λειτουργήσουν ως ψηφιακά αρχεία • Κοινή ορολογία και κατανόηση για αρχεία, καταναλωτές και παραγωγούς • Δίνει τη δυνατότητα σε εξωτερικές προς το αρχείο οντότητες να συμβάλουν στη διαδικασία της διατήρησης

4. OAIS: Ιστορία • 1982 ίδρυση της Consultative Committee for Space Data Systems της NASA • 1990 συνεργασία με τον ISO • 2002 ISO 14721, πρότυπο για τη διατήρηση του ψηφιακού υλικού • RLG+OCLC προσαρμογή του προτύπου για βιβλιοθήκες και αρχεία

5. OAIS: το περιβάλλον • Ο παραγωγός • Ο καταναλωτής • Η διοίκηση • Το αρχείο

6. OAIS: το λειτουργικό μοντέλο • Ενσωμάτωση • Αποθήκευση • Διαχείριση δεδομένων • Διοίκηση • Σχεδιασμός της διατήρησης • Πρόσβαση

7. OAIS: το πληροφοριακό μοντέλο • Αντικείμενο δεδομένων / Data Object • Αντικείμενο πληροφορίας / Information Object • Πακέτο πληροφορίας / Information Package • πακέτο υποβολής / Submission Information Package (SIP) • πακέτο αρχείου / Archive Information Package(AIP) • πακέτο διάχυσης / Dissemination Information Package (DIP)

8. Πακέτο υποβολής (SIP) • πληροφορία περιεχομένου • πληροφορία περιγραφής διατήρησης • πληροφορία πακέτου • περιγραφική πληροφορία

9. Η υποβολή του πακέτου πληροφορίας • Κανόνες για τη μορφή του SIP • Σχέσεις παραγωγού-αρχείου • έχουν την ίδια διοίκηση • υποχρεωτική σχέση • εθελοντική σχέση • εμπορική σχέση • καμία σχέση • Πρόβλημα στην επικοινωνία παραγωγού – αρχείου • αυξημένη δουλειά για το αρχείο • κακή ποιότητα του υλικού • λάθη που δεν εντοπίζονται παρά μόνο όταν γίνει χρήση

10. Η σύσταση της CCSDS σχετικά με τη διαδικασία υποβολής • Προκαταρκτική φάση • Επίσημη συμφωνία • Μεταφορά του υλικού • Αξιολόγηση του υλικού

11. Προκαταρκτική φάση • Πρώτες επαφές και διαπραγματεύσεις • Ενημέρωση του παραγωγού για τον τρόπο λειτουργίας του αρχείου • Καθορισμός των αντικειμένων δεδομένων που θα υποβληθούν και της κοινότητας στην οποία απευθύνονται • Νομικά ζητήματα • Εκτίμηση πόρων και μελέτη σκοπιμότητας • Έγγραφο με πρόταση για συνέχεια ή όχι της διαδικασίας

12. Επίσημη συμφωνία • Λεπτομερής περιγραφή των αντικειμένων που θα υποβληθούν • Ορισμός των ατόμων που είναι υπεύθυνα • Νομικά ζητήματα • Λεπτομερές πρόγραμμα • Συνθήκες μεταφοράς • Στόχοι • Σχέδιο αξιολόγησης • Σύνταξη συμφωνίας υποβολής

13. Μεταφορά του υλικού • Δοκιμαστική μεταφορά • Διορθώνονται οι ανωμαλίες και ελέγχεται αν επιβάλλεται αλλαγή στο πρόγραμμα • Μεταφορά του υλικού με την τεχνολογία και τα εργαλεία που έχουν οριστεί στην προηγούμενη φάση • Εναλλακτικές ενέργειες σε περίπτωση αποτυχίας • Αποστολή αποδεικτικού παραλαβής προς τον παραγωγό

14. Αξιολόγηση του υλικού • Αρχικό ή άμεσο τεστ αξιολόγησης • Διαδικασία υποβολής και ενσωμάτωσης • Απόρριψη σε περίπτωση λάθους • Ενημέρωση του παραγωγού • Συστηματικό τεστ αξιολόγησης • Έλεγχος ποιότητας • Διαχείριση της αξιολόγησης και των αποτελεσμάτων της

15. Πρότυπα για ειδικές κοινότητες • Ορίζεται η κοινότητα • Διατυπώνεται η ορολογία και το εξειδικευμένο λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί • Ορίζονται οι πληροφοριακές ανάγκες και οι στόχοι της • Εξετάζονται άλλα πρότυπα και εργαλεία που χρησιμοποιεί • Το αποτέλεσμα δημοσιοποιείται για σχόλια • Το αποτέλεσμα υποβάλλεται σε κάποιον οργανισμό τυποποίησης

16. Προγράμματα διατήρησης που βασίζονται στο OAIS • CEDARS : Curl Exemplars for Digital Archives • NEDLIB. Βασιλική βιβλιοθήκη Ολλανδίας • DRS:Harvard University’s Digital Repository Services • Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου: πακέτο πληροφοριών για οπτικοακουστικό υλικό • ERA: Electronic Records Archive • TERM: Texas Email Repository Model • D-space του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης • OCLC • Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστραλίας

17. Μελλοντικές τάσεις και προοπτικές • Διεθνή συνέδρια κάθε 6 μήνες • Ανάπτυξη εργαλείων για την υποβολή του SIP σε XML • Ανάπτυξη κριτηρίων για την πιστοποίηση των ψηφιακών αρχείων

18. Πιστοποίηση ψηφιακών αρχείων • Απαραίτητη για να έχει το αρχείο την εμπιστοσύνη του παραγωγού αλλά και για να βεβαιωθεί ότι χρησιμοποιεί τις ενδεδειγμένες πρακτικές • Κριτήρια πιστοποίησης της RLG και NARA • Παροχή μακροπρόθεσμης πρόσβασης • Οργανωμένο υλικό • Ευθύνη διατήρησης εκ μέρους των παραγωγών και των χρηστών • Εφαρμογή αποδεκτών συμβάσεων και προτύπων για τη διαχείριση , διοίκηση, διατήρηση, ασφάλεια και πρόσβαση • Αξιολόγηση του συστήματος σύμφωνα με τις κοινώς αποδεκτές απαιτήσεις

19. Συμπεράσματα - Προβληματισμοί • Η συνειδητοποίηση της ευθύνης του παραγωγού για τη διατήρηση • Η δυνατότητα υιοθέτησης του προτύπου από ελληνικούς φορείς