ZARFLAR VE EDATLAR Fidan Çiftçi 20110904030

1. ZARFLARVE EDATLAR Fidan Çiftçi 20110904030

3. 1.ZARFLAR • Zarflar bazı açılardan sıfatlara benzer. Bir kelimenin zarf olduğunu, tıpkı sıfatlar gibi, söz dizimi yardımıyla anlarız. Zarfların söz dizimindeki yeri dikkate alındığında zarfların genellikle fiilleri niteledikleri görülür.

4. Zarf, fiillerle birlikte bir sıfatı ve kendi cinsinden bir sözcüğü de niteleyebilir. Zarfların cümledeki yerleri tahmin edilebilir. Sıfatlar gibi derecelendirme yaparlar. Teklik ve çokluk şekilleri yoktur. Fiiller gibi çekime girmezler.

5. İsimlerin varlıkları ya da kavramları karşıladığını, fiillerin ise hareketleri, oluşları karşıladığını belirtmiştik. Varlıkların nasıl belli nitelikleri varsa, fiillerin de belli nitelikleri vardır. İsmin niteliğini bildiren sözcüklere sıfat demiştik. Fiillerin niteliğini bildiren sözcüklere de zarf diyoruz.

6. “Güzel bir evde oturmak istiyorum.” cümlesinde “güzel” sözcüğü “ev” isminin niteliğini bildiriyor, onun nasıl olduğunu açıklıyor. Öyle ise bu sözcük sıfat görevindedir. Aynı sözcük; “Bu ev uzaktan daha güzel görünüyordu.” cümlesinde “görünmek” fiilinin nasıl olduğunu bildiriyor. İşte bu durumda “güzel” sözü zarftır.

7. Kısaca zarflar fiillerle ilgili sözcüklerdir. Bunun dışında, sıfatın, adlaşmış sıfatın veya başka bir zarfın derecesini bildiren zarflar da vardır. Zarfları beş başlık altında aşağıda inceleyeceğiz:

8. 1. Durum Zarfları:

9. Yukarıdaki cümlelerde altı çizili sözler durum bildiren zarflardır. Bu sözcüklerden sonra isim gelseydi sözcükler sıfat olacaktı Zarfın mutlaka fiillerden önce gelmesi şart değildir. Zarfla fiil arasına başka sözcükler girebilir.

10. 2. Zaman Zarfı: • : Fiilin ne zaman yapıldığını bildiren sözcüklerdir. Fiile sorulan “ne zaman” sorusuna cevap verir. • Tatilden dün dönmüşler.Akşama bizde toplanıyoruz.Artık buradan gitmelisin. • Yukarıdaki cümlelerde altı çizili sözcükler fiilin zamanını bildirdiklerinden zarf görevindedirler.

11. 3. Yer – Yön Zarfı: • Fiilin yöneldiği yeri bildiren sözcüklerdir. Fiile sorulan “nereye” sorusuna cevap verir ve ek almaz. Bu tür zarfların sayısı bellidir. “Yukarı çık, ben de geliyorum.” cümlesinde, fiile “Nereye çık?” diye sorarsak, “yukarı” cevabı gelir. Ek de olmadığına göre yer – yön zarfıdır.

12. Eğer cümle “Yukarıya çık.” şeklinde olsaydı, sözcük isim görevinde kullanılmış olacaktı. • “Aşağı indi.“, “Yukarı çıktı.“, “Geri geldi.“, “İleri gitti.“, “İçeri girdi.“, “Dışarı çıktı.“, “Öte gitti.“, “Beri geldi.” cümlelerinde yer yön belirten sözcükler yer zarflarıdır.

13. 4. Azlık – Çokluk (Miktar) Zarfları: • Bu tür zarflar, başka bir zarfın derecesini de bildirebilir. Bu durumda zarfa sorulan “ne kadar” sorusuna cevap verir. “Çok hızlı koşuyor.” cümlesinde “koşuyor” fiildir. “Nasıl koşuyor?” diye sorarsak “hızlı” zarfını buluruz. “Ne kadar hızlı?” diye sorduğumuzda ise “çok” cevabı gelir. Zarfın derecesini bildiren bu sözcüğe de zarf diyoruz.

14. EDATLAR • İÇİN • LAKİN • ÜZERE • SADECE • YALNIZ

15. KONU ÖZETİ • EDATLAR • ZARFLAR • 1.DURUM ZARFI • 2.MİKTAR ZARFI • 3.YER YÖN ZARFI • 4. ZAMAN ZARFI • 5.SORU ZARFI