GELİŞİM DÖNEMLERİ

1. GELİŞİM DÖNEMLERİ

2. GELİŞİM NEDİR?

3. BÜYÜME Vücutta bulunan organların zamana bağlı hacminin artmasıdır.

4. OLGUNLAŞMABüyümeyle beraber organların gerekli işlevi yerine getirir duruma gelmesidir.

5. GELİŞİMSosyal,duygusal,bilişsel,dil,psiko-motor,ahlak,cinsel gelişim yönünden meydana gelen büyüme ve olgunlaşmadır.

6. - Doğum Öncesi Dönem Bebeklik Dönemi (0-3 Yaş) Okul Öncesi (İlk Çocukluk) Dönem (3-6 Yaş) - Okul ( Son Çocukluk) Dönem (6-12 Yaş) - Bluğ Çağı(12-14 Yaş) - Ergenlik Dönemi (14-18 Yaş) GELİŞİM DÖNEMLERİ

7. DOĞUM ÖNCESİ DÖNEM

8. Gelişim;Baştan ayağa içten dışa doğrudur.Beyin gelişiminin % 70’i ilk 2 ayda gerçekleşir.

9. BEBEKLİK DÖNEMİ 0-3 YAŞ

10. BİLİŞSEL GELİŞİM * Beyin gelişimi aktif olarak devam eder * Refleks kazanımları önemlidir.

11. ÖNERİLER * Çocuğa bol bol uyaran sağlayın. * 5 duyuyu aktif uyarın, Örneğin; müzik dinletin, kukla oynatın. * Ona zarar verici (boncuk, keskin uçlu vb.) materyaller vermeyin. Çünkü Bu dönemde oral refleksler güçlüdür.

12. PSİKO-MOTOR GELİŞİM * Küçük ve büyük kas gelişiminin temelleri atılır.

13. * Kaşık-çatal-bardak tutmasına fırsat tanıyın. * Göz koordinasyonu kurup kurmadığına dikkat edin. * Seslere tepki verip vermediği kontrol edin. ÖNERİLER

14. * Basit elbiselerini giyme-çıkarma becerilerinin gelişmesine fırsat tanıyın.* Bağımsız hareket etmesine kontrollü şekilde izin verin.

15. DİL GELİŞİMİ * Ağlama * Agulama * İki sesli heceler * Hecelerin tekrarı * Kelimeler * 2-3 kelimeli cümleler

16. ÖNERİLER *Nesneler söylerken resimlerini gösterin. *Basit hikayeler anlatın. *Parmak oyunları oynayın. *Müzik dinletin. Dil bilişsel gelişimin göstergesidir.

17. PSİKO-SEKSÜEL GELİŞİM *Bu yaşlar oral dönemi içerir. *Emme refleksi gösterirler. *Tuvalet eğitimi bu dönemde gerçekleşir.

18. ÖNERİLER * Güven duygusuna karşı güvensizlik duygusu oluştuğu için çok kritik bir evredir. * Beslenmesine dikkat edin, * Çocukla aranızda sıcak bir iletişim kurun. Dokunmak sarılmak kucaklamak gelişimini olumlu etkiler, * Tuvalet eğitimine 2 yaşından önce başlayın bu eğitim sırasında, baskı ceza utandırmaktan kaçının!

19. ÖZBAKIM GELİŞİMİ * Tuvalet alışkanlığını kazanır. * Kaşık-çatal kullanır. * Saçını düzeltir. * Giyinir, ayakkabılarını giyebilir.

20. ÖNERİLER * Tuvalet eğitimine özen gösterin. * Giyinme,tek başına yemek yeme davranışlarını özendirin. * Kontrollü olarak özerklik tanıyın.

21. AHLAK GELİŞİMİ * Ceza-ödül ayrımını bu dönemde kazanır. * Empati azdır. * Otoriteye uyma azlığı gözlenir. * Amaç dikkate alınmaz.

22. ÖNERİLER * Kurallar açık, net, tutarlı ve sürekli olmalıdır. * Ceza kesinlikle fiziksel şiddet, baskı, bağırma şeklinde olmamalıdır. * Cezayı, davranış kasti olduğu durumlarda olumsuz davranışı düzelttirme şeklinde verin.

23. OKUL ÖNCESİ DÖNEM 3-6 YAŞ

24. BİLİŞSEL GELİŞİM * Bu dönem işlem öncesi Dönemdir,sembolik işlem dönemi, sezgisel dönem olarak ikiye ayrılır * Olaylara çok yönlü bakamazlar. * Başından geçen olayları basitçe anlatırlar. * Genelleme yapamazlar. * Hayali arkadaşları olabilir. * Hareket eden şeylerin canlı olduğunu düşünürler.

25. ÖNERİLER * Çocuğun oyunlarına müdahale etmeyin. * Nesnelerden çok yönlü bahsedin. * Kendisini ifade etmesine olanak tanıyın. * Hayali arkadaşları görmezden gelin. * Ağırlık, yön, hacim gibi kavramlardan basitçe bahsedin.

26. DİL GELİŞİMİ * Bu dönemde ben-merkezlidir * Uyaran çokluğu ile dil gelişimi paraleldir. * Bir önceki döneme göre İletişim yeteneği artar.

27. ÖNERİLER * Çocuğun izlediği, dinlediği programları dikkatle seçin * Düzgün bir Türkçe kullanın, şiveden kaçının. * Müzik dinletin, birlikte dans edin. * Yanlış kelimelerini uygun bir dille düzeltin.

28. PSİKO-SEKSÜEL GELİŞİM *Çocuk cinsel kimliğini kazanmaya bu dönemde başlar. *Cinsiyet farklılıklarını keşfeder ve bu konuda meraklıdır. *Cinsel organları ile oynayabilir.

29. ÖNERİLER * Çocuklar karşı cinsiyetteki ebeveynlerine yönelirler. Bu durumu normal karşılayın. * Cinsel farklılıklar uygun dil ve materyallerle açıklayın. * Cinsel organları ile oynamaları doğaldır.Bu durumda çocuğun dikkatini başka yöne çekin, cezalandırmayın!

30. SOSYAL-DUYGUSAL GELİŞİM * İletişim becerisi güçlenmeye başlar. * Girişimcilik artar. * Soyut kavramlar yavaş yavaş kazanılmaya başlar.

31. ÖNERİLER *Çocuğa zarar gelmemesi koşulu ile deneme-yanılma yolu ile öğrenilmesine fırsat verin. *Ceza yöntemi kullanılırken, çocuğun suçluluk duygusunun oluşmaması için ona hataları düzelttirilerek ceza yöntemi uygulayın.

32. PSİKO-MOTOR GELİŞİM * Parmak kaslarının gelişiminin yoğun olduğu bir dönemdir. * Büyük kas gelişimi de hızlıdır.

33. ÖNERİLER * Çocuğa sorumluluk verin (odasını toplama vb) * Artık materyallerle çalışmasına, makas kullanmasına izin verin. * El-göz koordinasyonunun gelişmesi için etkinlik yaptırın. * Giyinmesi, düğme iliklemesi, fermuar çekmesi, saçlarını taraması, dişlerini fırçalaması gibi davranışları tek başına yapmasına fırsat verin.

34. AHLAK GELİŞİMİ * Art niyet gütmeksizin ben-merkezli davranırlar. * Onlar için “Doğru” olan “Eşit” olandır. * Değiş-tokuş pazarlık yaparlar. * Olaylara somut olarak bakabilirler. * Doğrunun göreli olduğunun farkına varmaya başlarlar.

35. ÖNERİLER * Ben-merkezli davranışlarına kızmak yerine ona empati kurmayı öğretin. Başkalarının duygularına karşı hassas olmalarını öğretin. * Soyut kavramlar yerine somut bir dil kullanın.‘Canı acır, ağlar’ gibi.

36. OKUL DÖNEMİ6-12 YAŞ

37. BİLİŞSEL GELİŞİM *Zıt kavramları öğrenirler. * Sayı,hacim,mekan, boyut gibi kavramlar oluşmaya başlar. * Korunum ilkesini kazanırlar. * Ben-merkezlilikleri en aza iner. * Sıralama, sınıflandırma, karşılaştırma işlemlerinde beceri artışı görülür. * Ortak kurallar oluşturur, amaçlar etrafında birleşirler.

38. ÖNERİLER * Oyun yolu ile daha iyi öğrendikleri için oynamalarına fırsat verin. * Oyundan derse geçişte çocuk zorlanabilir. Bu dönemde rehberlik edin. * Arkadaşları ile oynamasına izin verin.

39. PSİKO-SEKSÜEL DÖNEM * Cinsel dürtülerde durgunluk gözlenir. * Kendi cinsiyetinden olan ebeveyne yönelir. * Kendi cinsiyetine ilişkin toplumsal rolleri kazanmaya başlar.

40. ÖNERİLER * Kendi cinsiyetinden olan ebeveyn çocuğa karşı anlayışlı ve dinleyici olmalıdır. * Karşı cinsiyetteki ebeveyn çocukla iletişimini kesmemelidir. * Eşler arasında çocuğa karşı tutarlı bir tutum sergilenmelidir.

41. PSİKO-MOTOR GELİŞİM * El-göz koordinasyonunda genelden-özele bir ilerleme görülür. * Estetik kaygılar ortaya çıkar. * Pek çok oyuna katılabilir. * İstediği bir çok hareketi yapabilir.

42. ÖNERİLER * Çocuğa sorumluluk verin (Ev işi, temizlik, basit yiyecek hazırlama gibi.) * Bale, yüzme gibi etkinliklere yönlendirilmelidir.

43. SOSYAL-DUYGUSAL * Üretmeye ve yaptıkları işlerden zevk almaya başlarlar. * Soyut kavramları kazanmaya başlarlar. * Başarı isteği duyarlar.

44. ÖNERİLER * Çocuğun, okulu sevmesi ve başarısını içselleştirmesini sağlayın, * Okul korkusu bu dönemde oluşabilir, dikkatli olun. * Kıyaslama yapmayın. * Özgüveni zedeleyici davranışlardan uzak durun. * Başarılarını takdir edin,başarısızlıklarını aşma konusunda rehber olun.

45. AHLAK GELİŞİMİ * Çocuk bu dönemde “ İyi ” olma eğilimindedir. * Geleneksel ve ulusal değerlerin önemini anlamaya başlar. * Kurallara uymaya önem verir. * Diğer insanlarla kendisini özdeşleştirebilir.

46. ÖNERİLER *Doğru model olun. * Anne-baba olarak birlikte tutarlı olun. * Empati yeteneğini geliştirici sorular sorun.

47. DİL GELİŞİMİ * Karmaşık cümleler kurabilir. * Duygularını yalın bir dille ifade eder. * Şiir öğrenebilir, hikaye oluşturabilir, şarkı söyleyebilir.

48. ÖNERİLER * Onunla konuşun ve duygularını ifade etmesine izin verin. * Çocuk yüksek sesle konuşabilir bu nazik bir şekilde uyarın.

49. BULUĞ ÇAĞI12-14 YAŞ

50. BİLİŞSEL GELİŞİM * Soyut işlemler dönemidir. * Tartışmaları sever. düşüncelerini ifade etmek isterler. * Mantık üzerinde yoğunlaşırlar. * Olaylara çok yönlü bakabilirler.