870 likes | 1.11k Views
HAZIRLAYAN: Fikret YILDIRIM 9 EYLÜL İLKÖĞRETİM OKULU MENEMEN-İZMİR. Çocukluktan Ergenliğe Doğru Gelişme. İnsanda büyüme ve gelişme sürecindeki dönemler şunlardır: I. 0 - 1 yaş: Bebeklik dönemi II. 1 - 6 yaş: Çocukluk dönemi III. 6 - 12 yaş: Okul çağı dönemi
E N D
HAZIRLAYAN:Fikret YILDIRIM9 EYLÜL İLKÖĞRETİM OKULUMENEMEN-İZMİR
Çocukluktan Ergenliğe Doğru Gelişme • İnsanda büyüme ve gelişme sürecindeki dönemler şunlardır: • I. 0 - 1 yaş: Bebeklik dönemi • II. 1 - 6 yaş: Çocukluk dönemi • III. 6 - 12 yaş: Okul çağı dönemi • IV. 12 - 21 yaş: Ergenlik dönemi
Ergenlik dönemi • Başlangıç ve bitiş zamanları kesin sınırlarla belli değildir. • 10-20 yaşları arasındaki evreye verilen isimdir. En belirgin özelliği hızlı bir büyüme ve gelişme görülmesidir.
Ergenlik dönemi fiziksel özellikleri • Kızlar ergenlik dönemine erkeklerden yaklaşık 2 yıl daha erken girer. • Boy uzaması erkeklerde daha fazla olur • Erkekler 10 cm kızlar 8 cm • Tüm ergenlik döneminde kızlar 18-23 cm erkekler 25-30 cm uzar.
Ergenlik dönemi fiziksel özellikleri • Ergenlik çağındaki kızlarda boy uzar kilo artar memeler belirginleşir ağırlıklı olarak kasık bölgelerinde ve koltuk altında olmak üzere bedenin diğer bölgelerinde kıllanma olur. • Kas ve daha çok yağ dokusunun gelişimi ile beden hatları yeni biçimini kazanır .
Ergenlik dönemi fiziksel özellikleri • Kızlarda bu döneme ait en önemli değişiklik; • Her ay yumurta hücrelerinin salınması ve adet görmenin başlamasıdır.
Ergenlik dönemi fiziksel özellikleri • Erkeklerde ise: boy uzar kilo artar kas gücü gelişir ses önce çatallanır sonra kalınlaşır sakal ve bıyıklar çıkmaya başlar kasık koltuk altı ve göğüs bölgelerinde yogun şekilde kıllanma olur. • Üreme organları gelişir penis sertleşmesi ve sperm üretimi başlar
Ergenlik dönemi fiziksel özellikleri • Her iki cinste de saç ve derilerinde yağlanma artabilir; sivilceler ve siyah noktalar oluşabilir
ÜREME SİSTEMLERİ • Erkek ve kadın üreme organları işlevsel olarak birbirini tamamlayan yapılardır. • Erkek üreme organları ise daha çok bedenin dışına doğru gelişmiştir..
ÜREME SİSTEMLERİ • Kadında, anne karnında bebeğin güvenle gelişmesini sağlamak için, organlar bedenin içindedir
Ergenlik dönemi • Ergenlik dönemi çocukluktan erişkinliğe geçiş dönemidir. • Ergenlik dönemindeki değişiklikler kız ve erkeklerde aynı zamanda başlamaz. • Kızlar ergenliğe 1 – 2 yıl daha önce girer. • Ayrıca yaşanılan bölge özellikleri, genetik faktörler ergenliğe girme yaşını etkileyebilir.
ERKEKLERDE GÖRÜLEN ERGENLİK DÖNEMİ DEGİŞİKLİKLERİ VE SORUNLARI
Ergenlik döneminde erkeklerde görülen değişiklikler şunlardır: • 1. Kol, bacak kasları gelişir. • 2. Göğüs kafesi ve omuzlar genişler. • 3. Ses kalınlaşır. • 4. Hızlı boy uzaması olur. • 5. Erbezleri büyür ve sperm üretmeye başlar.
Ergenlik döneminde erkeklerde görülen değişiklikler şunlardır: • 6. Gırtlak gelişir ve gırtlak kemiği belirginleşir. • 7. Tedirgin, zor beğenen ve çabuk sinirlenen biri olur. • 8. Kurallara karşı çıkma eğilimi belirir. • 9. Kardeşleriyle ve arkadaşlarıyla geçimsizlikler görülür.
Erkeklerde Tüylenme • Testosteron, tüylerin çıkmasını başlatan hormondur. • Tüylerin çokluğu ya da azlığı daha çok ırksal ve ailesel özelliklere bağlıdır.
Erkeklerde Sakallar: • Genellikle sakallar erkekte ergenliğin son dönemlerine kadar belirmez. • Sakal, ergenlikte görülen diğer bedensel değişimlerin bir göstergesi de değildir. • Diğer bölgelerdeki tüylerin çıkış zamanı gibi sakalların çıkışı da ırksal özelliklere bağlıdır. • Başlangıçta tüy şeklinde olan sakallar, zamanla ve tıraş edilmeyle sertleşecektir.
Erkeklerde ses neden çatallanır ve çatlar? • Ergenlik döneminde ses telleri de gelişir. • Sesin tonu, ses tellerininuzunluğuna ve gırtlak yapısına bağlı olduğu için seste çatallanma ya da düzensizlik, büyüme devresi süresince yaşanabilir. • Bazı erkek çocuklarda bu çatallanma ve çatlamalar olmaksızın ses yapısı yerleşebilir.
DOKTORA BAŞVURULMASI GEREKEN DURUMLAR • Tek ya da her iki testiste ani ya da giderek artan sancı, ağrı • Skrotumun içinde testislerden birinin sürekli yukarıda durması • Skrotumda şişlikler • Skrotum içinde iki yerine tek testis bulunması
DOKTORA BAŞVURULMASI GEREKEN DURUMLAR • Penis ucunda ağrılı şişme • İdrar yaparken ağrı, zorluk, yanma duygusu ve eşlik eden ateş
KIZLARDA GÖRÜLEN ERGENLİK DÖNEMİ DEGİŞİKLİKLERİ VE SORUNLARI
Ergenlik döneminde kızlarda görülen değişiklikler şunlardır: • 1.Boy uzar, kilo artar. • 2.Kaslar erkeklere göre daha az gelişir. • 3.Yüzde sivilceler oluşabilir. • 4.Göğüsler belirmeye başlar.
Ergenlik döneminde kızlarda görülen değişiklikler şunlardır: • 5.Yumurtalık gelişir. Yumurta oluşumu başlar. • 6.Regl hâli görülmeye başlar. • 7.Beğenilme arzusu, dış görünüşe önem verme görülür. • 8.Hayal kurar, kendini kabul ettirmeye çalışır. • 9.Sinirlilik hâli görülür.
Âdet görme: • Belli zaman aralıkları ile, rahim iç yüzeyini kaplayan ince dokunun vajinadan dışarı atılmasıdır. • İlk âdet görme, 9 ile 16 arasında herhangi bir yaşta olabilir. Âdet görme genellikle memelerin büyümeye başlamasından bir yıl sonra başlar.
Âdet döngüsü • Âdetin başlangıcından bir sonraki âdet görmeye kadar geçen süredir. • İki âdet görme arasındaki süre yani âdet döngüsü, ortalama 28 gündür. 21 ile 35 gün arasında değişebilir.
Âdet döngüsü • Yumurtlama ise beklenen âdet gününden yaklaşık 14 gün önce, yani âdet döngüsünün yaklaşık olarak ortasında olur.
KIZLARDA ERGENLİK DÖNEMİNDE ORTAYA ÇIKABİLECEK SORUNLAR • Âdet Düzensizlikleri: • Zaman zaman âdet kanamalarında düzensizlikler olabilir.
Aşağıdaki durumlar tekrarlarsa bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır: • 9 yaşından önce âdet görmeye başlanması, • 16 yaşına kadar göğüs büyümesi, tüylenme gibi ergenlikte görülen değişikliklerin başlamaması ve henüz âdet görülmemesi.
Aşağıdaki durumlar tekrarlarsa bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır: • 18 yaşına gelindiğinde ergenlikte görülen değişikliklerin başlamış, • Ancak henüz âdetin görülmemiş olması Âdet kanamalarının 21 günden daha sık, 35 günden daha uzun aralıklarla olması
Aşağıdaki durumlar tekrarlarsa bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır: • Âdet kanamalarının 7 günden uzun ya da 1 günden kısa sürmesi • İki âdet arasında kanamalar olması • Âdet kanamalarının aşırı miktarda olması
Akıntılar: • Her genç kızda hastalık olmayan normal bir akıntı vardır. • Kokusuz, kirli beyaz bir akıntı korkutmamalıdır • Herkesin boyu ve kilosu nasıl aynı değilse, akıntı miktarı da kişiden kişiye göre değişir.
Akıntılar: • Akıntının sarı-yeşil renkli ve kötü kokulu olması, • Süt kesiği gibi pütürlü olması ve ekşi kokması, • Her zamankinden çok daha fazla akıntı olmaya başlaması, • Beraberinde kaşıntı ve yanma hissi bulunması.
Karın ve Kasık Ağrıları • Bazı genç kızlarda karın alt bölgesinde değişik biçimlerde kendini gösteren ağrılar olabilir. • Bu ağrılar, bir ağırlık ya da batma gibi hafifçe başlayıp şiddetlenebilir ve sonra azalabilir.
Âdet Öncesi Gerginlik • Bazı genç kızlar, âdet görmeden önce bir kaç gün süresince gergin ve kırılgan olabilir. • Böyle bir durum dünyadaki çoğu kadının ortak sorunudur.
Âdet Sancısı: • Bazı genç kızlar, âdet kanamaları sırasında bel ve kasıklarında ağrı duyabilir. • Sancı, kasılma biçiminde olup, zaman zaman artıp azalabilir.
Âdet Sancısı: • Bu ağrı, âdetin ilk gününde ya da 1-2 gün öncesinde başlayabilir. Sancı ile birlikte bulantı, kusma da olabilir. • Âdet sancısını azaltmak için bel ve karın bölgesini sıcak tutmak ve beden hareketleri yapmak yararlı olabilir. Sancı rahatsızlık veriyorsa bir hekime başvurmalıdır.
ERGENLİK DÖNEMİNİN ZİHİNSEL, RUHSAL VE SOSYAL ÖZELLİKLERİ • Ergenlik döneminde, zihinsel düzeyiniz de hızla gelişir. • Artık bir konuyla ilgili daha çok seçeneği aynı anda düşünüp, sonuca yönelik seçim yapabilirsiniz. • Ancak başlangıçta henüz çok yönlü düşünme yeteneğiniz oluşmadığı için, bazı fikirlere körü körüne bağlanabilir veya kuvvetle savunduğunuz görüşünüzden kısa sürede vazgeçebilirsiniz.
ERGENLİK DÖNEMİNİN ZİHİNSEL, RUHSAL VE SOSYAL ÖZELLİKLERİ • Bu dönemde sizler acımasız birer eleştirmen olur, herkes ve her şey hakkında bazen peşin yargılara da varabilirsiniz
ERGENLİK DÖNEMİNİN ZİHİNSEL, RUHSAL VE SOSYAL ÖZELLİKLERİ • Ergenlik döneminin başlangıç günleri, ruhsal ve bedensel değişimlerin neler olduğunun fark edildiği ve anlaşıldığı dönemlerdir. • Bunu izleyen yıllarda, artık kendinizi tanıdığınız biçimi ile çevrenizdekilere kabul ettirme çabasına gireceksiniz; bağımsızlığınızı doyasıya yaşamak en büyük uğraşınız olacak.
ERGENLİK DÖNEMİNİN ZİHİNSEL, RUHSAL VE SOSYAL ÖZELLİKLERİ • Bu nedenle zamanınızı daha çok ev dışında geçirmeye çalışacak ve nerede olduğunuzun sorulmasını da kimliğinize yapılan bir saldırı gibi algılayabileceksiniz.
ERGENLİK DÖNEMİNİN ZİHİNSEL, RUHSAL VE SOSYAL ÖZELLİKLERİ • Gidilecek yerler ve dönüş saatlerinin tartışılması sancılı olabilir. • Nereye gittiğinizin ve ne zaman döneceğinizin konuşulması bir denetim değil, birlikte yaşayan insanların birbirlerine saygılarının gereğidir ve aile üyelerinin birbirlerini önemsediğinin bir göstergesidir.
ERGENLİK DÖNEMİNİN ZİHİNSEL, RUHSAL VE SOSYAL ÖZELLİKLERİ • Bu dönemde pek çok gencin, büyüklerin önerilerini kendilerine yönelik aşırı karışmalar olarak algıladıkları görülmektedir.
ERGENLİK DÖNEMİNİN ZİHİNSEL, RUHSAL VE SOSYAL ÖZELLİKLERİ • Tepkisel davranmaktan uzaklaşma, ruhsal olarak büyümenin önemli bir göstergesidir. • Ergenlik döneminde kendi kararlarınızı vermek ve bir an önce özgür olmak isteyebilirsiniz.
ERGENLİK DÖNEMİNİN ZİHİNSEL, RUHSAL VE SOSYAL ÖZELLİKLERİ • Tümüyle bağımsız olmak eğitim ve deneyim birikimiyle kazanılır. • Bu nedenle bu dönemde anne, babanıza kulak vermenizde yarar vardır.
ERGENLİK DÖNEMİNİN ZİHİNSEL, RUHSAL VE SOSYAL ÖZELLİKLERİ • En güzeli evinize ve sevdiklerinize BAĞLILIĞINIZI sürdürerek BAĞIMSIZLIĞINIZI kazanmanızdır. • Ergenler, bağımsızlık istekleri doğrultusunda anne, baba ve aileledeki diğer büyükleriyle bazı tartışmalar yaşayabilir.
ERGENLİK DÖNEMİNİN ZİHİNSEL, RUHSAL VE SOSYAL ÖZELLİKLERİ • Bu çatışmalar genellikle gündelik konulardadır; kiminle arkadaşlık edileceği, zamanın nasıl geçirileceği, ne yeneceği, ders çalışmanın nasıl olacağı gibi. • Sorunlar karşılıklı birbirini dinlemeyle, kızgınlığa ve kırgınlığa düşmeden, hoşgörü ve yapıcı tartışmayla çözülebilir.
Ergenlik döneminde arkadaşlarla ilişkiler: • Bu yaşlarda çocukluk yıllarına göre arkadaşlarla ilişkilerin niteliğinde de önemli değişimler yaşanır. • Ancak eskiden daha çok oyun ağırlıklı olan ilişkilerde artık uzun söyleşilerin ve birlikte olmanın verdiği keyif de ortaya çıkar.