Geçen haftanın ödevi

1. Geçen haftanın ödevi • (المسلم) kelimesi: İbnHacer, Fethu’l-Bârî, I, 53. • قَوْلُهُ الْمُسْلِمُ قِيلَ الْأَلِفُ وَاللَّامُ فِيهِ لِلْكَمَالِ نَحْوَ زَيْدٌ الرَّجُلُ أَيِ الْكَامِلُ فِي الرُّجُولِيَّةِ وَتُعُقِّبَ بِأَنَّهُ يَسْتَلْزِمُ أَنَّ مَنِ اتَّصَفَ بِهَذَا خَاصَّةً كَانَ كَامِلًا وَيُجَابُ بِأَنَّ الْمُرَادَ بذلك مَعَ مُرَاعَاةِ بَاقِي الْأَرْكَانِ قَالَ الْخَطَّابِيُّ الْمُرَادُ أَفْضَلُ الْمُسْلِمِينَ مَنْ جَمَعَ إِلَى أَدَاءِ حُقُوقِ اللَّهِ تَعَالَى أَدَاءَ حُقُوقِ الْمُسْلِمِينَ انْتَهَى.

2. Hadis Usûlü 10. Ders (12. hafta) III. SIHHAT AÇISINDAN ZAYIF HADİS Yrd. Doç. Dr. Ali KUZUDİŞLİ

3. C. Zayıf hadis: • Sahîh ve hasen hadisin şartlarından birini veya birkaçını taşımayan hadisler zayıf hadis olarak nitelendirilmektedir. • Zayıf hadisin çeşitleri: • İsnadında Kopukluk Olması Yönünden • Muallak: Senedin başından bir veya birkaç ravinin düşmüş olmasıdır. Senedin tamamının hazfedilmiş olmasına da muallak denmektedir. • Münkatı: İsnatta, peşpeşe olmamak kaydıyla sahabeden sonra gelen ravilerden bir veya birkaçının düşmüş olmasıdır. İlk dönemlerde bu terim, isnattaki her türlü kopukluk yerine kullanılmaktaydı.

4. Mu‘dal: Hadisin isnadında sahabeye varıncaya kadar iki veya daha fazla ravinin peşpeşe düşmüş olmasıdır. Mu‘dal hadisin muallak hadise benzeyen yönü bulunmaktadır. • Mürsel: Tabiînden birinin sahabeyi atlayarak doğrudan Hz. Peygamber’e isnatla hadis rivayet etmesidir. • Mürsel hadislerin sayı bakımından çok olması ve fıkhî hükümler içermesi nedeniyle önemli görülmüştür. • Sahabenin birbirinden öğrendikleri halde aradaki sahabinin ismini vermeden doğrudan Hz. Peygamber’den rivayet etmelerine sahabe mürseli denilmektedir. Bu çeşit mürseller muttasıl olarak kabul edilmiştir.

5. Müdelles: Bir ravinin kendisiyle görüşmediği veya görüşüp de hadis almadığı kimseden, hadis almışçasına hadis rivayet etmesine denir. Başka bir deyişle hadisi muttasıl ve sahih göstermek için onda bulunan herhangi bir kusuru bir şekilde gizlemeye çalışmaktır. • Ravisindeki kusur nedeniyle zayıf olan hadisler: • Muallel: Hadisin dış görünümü itibarıyla sahîh olmakla birlikte, aslında gizli ve sıhhatini ortadan kaldıran bir illete sahip olmasıdır. • Muzdarip: Birbirine ters düşen iki hadis arasında tercih yapılamaması nedeniyle zayıf kabul edilen hadislerdir. • Münker: Zayıf ravinin güvenilir ravilere aykırı olarak rivayet ettiği ve bu rivayetiyle tek kaldığı hadislere denmektedir.

6. Şazz: Güvenilir bir ravinin bir yönüyle kendisinden daha güçlü olan ravi veya ravilere aykırı olarak hadis rivayet etmesi ve bunda tek kalmasıdır. • Maklup: Hadisin isnadında ravilerin isim ve neseplerinin, metninde ise kelime veya ifadelerin yerlerinin değiştirilmesi sonucu ortaya çıkan hadislerdir. • Müdrec: Senet veya metnin aslında olmayıp, sonradan ilave yapılmış olan hadislerdir. • Musahhaf veya Muharref: Yazılışı birbirine benzeyen harflerin veya kelimelerin karıştırılması sonucu oluşan rivayetlerdir.

7. Zayıf Hadisle Amel • Bu konudaki genel eğilim şöyledir: • Haram ve helal kılma konusunda hadislerin zayıf olmamasına daha çok önem verilmiştir. • Terğîb ve terhîb, ibretlik hikayeler, fiten ve melahim gibi konularda zayıf hadislere müsamaha gösterilmiştir. • Diğer delillerle desteklenen zayıf hadisle amel edilebileceği ileri sürülmüştür.

8. 12. Hafta dersinin sonu • Aşağıdaki hadisi ezberleyiniz. (Müslim, Taharet, 1.) • حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ، حَدَّثَنَا حَبَّانُ بْنُ هِلَالٍ، حَدَّثَنَا أَبَانُ، حَدَّثَنَا يَحْيَى، أَنَّ زَيْدًا، حَدَّثَهُ أَنَّ أَبَا سَلَّامٍ، حَدَّثَهُ عَنْ أَبِي مَالِكٍ الْأَشْعَرِيِّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «الطُّهُورُ شَطْرُ الْإِيمَانِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ تَمْلَأُ الْمِيزَانَ، وَسُبْحَانَ اللهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ تَمْلَآَنِ - أَوْ تَمْلَأُ - مَا بَيْنَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ، وَالصَّلَاةُ نُورٌ، وَالصَّدَقَةُ بُرْهَانٌ وَالصَّبْرُ ضِيَاءٌ، وَالْقُرْآنُ حُجَّةٌ لَكَ أَوْ عَلَيْكَ، كُلُّ النَّاسِ يَغْدُو فَبَايِعٌ نَفْسَهُ فَمُعْتِقُهَا أَوْ مُوبِقُهَا» • شرح: (كل الناس يغدو الخ) فمعناه كل إنسان يسعى بنفسه فمنهم من يبيعها الله بطاعته فيعتقها من العذاب ومنهم من يبيعها للشيطان والهوى بإتباعها فيوبقها أي يهلكها. • Aclûnî’ninKeşfu’l-Hafa adlı kitabını ve Elbanî’ninSilsiletü’l-Ehâdisi’z-Zaîfeve’l-Mevzua adlı eselerini inceleyiniz. Bu kitaplarda, kendi belirleyeceğiniz bir hadisin nasıl değerlendirildiğini açıklayınız.