Programy edukacyjne Unii Europejskiej

1. Programy edukacyjne Unii Europejskiej Europe Direct Katowice Ul. Kościuszki 6, 40 - 049 Katowice Tel./fax +48 32 209 17 01 europe-direct@europe-direct.katowice.pl www.europe-direct.katowice.pl

2. Idea międzynarodowych programów edukacyjnych Proces integracji europejskiej stwarza coraz większe możliwości dla tych, którzy pragną poszerzać swoją wiedzę, rozwijać horyzonty myślowe, zdobyć nowe kwalifikacje. Współpraca w zakresie edukacji, obejmująca kraje członkowskie Unii Europejskiej, stanowi bezcenną okazję do wymiany doświadczeń pomiędzy obywatelami poszczególnych państw w wielu istotnych dziedzinach nauki.

3. Program COMENIUS Edukacja szkolna Comenius - jeden z czterech programów sektorowych Programu "Uczenie się przez całe życie" (Lifelong Learning Programme) wspiera merytorycznie oraz finansowo: • partnerską współpracę europejskich placówek edukacyjnych (polegającą na realizacji wspólnego projektu); • uczestnictwo nauczycieli w kursach doskonalenia zawodowego; • przygotowanie do pracy przyszłych nauczycieli (poprzez umożliwienie im odbycia stażu w roli asystenta).

4. Program Comenius jest skierowany do: • uczniów uczestniczących w edukacji szkolnej (do momentu ukończenia szkoły średniej); • szkół wytypowanych przez państwa członkowskie UE; • nauczycieli i pozostałego personelu wytypowanych szkół; • stowarzyszeń, organizacji non profit, organizacji pozarządowych i przedstawicieli podmiotów związanych z oświatą szkolną; • osób oraz podmiotów odpowiedzialnych za organizację i realizację polityki oświatowej na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym; • ośrodków badawczych i podmiotów wdrażających proces kształcenia ustawicznego (lifelong learning); • szkół wyższych; • podmiotów oferujących usługi w zakresie doradztwa zawodowego i poradnictwa, związanego z aspektami uczenia się przez całe życie.

5. Cele programu Comenius: • rozwijanie wśród młodzieży i kadry nauczycielskiej wiedzy na temat różnorodności kultur, a w tym języków europejskich, oraz próba zrozumienia wartości akceptacji inności; • pomaganie młodym ludziom w nabywaniu podstawowych umiejętności i kompetencji życiowych niezbędnych dla rozwoju osobistego, przyszłego zatrudnienia oraz uczestnictwa w aktywnym życiu obywatelskim na poziomie UE. • poprawa pod względem jakościowym i ilościowym mobilności społecznej, w której uczestniczą uczniowie i kadra nauczycielska z różnych państw członkowskich; • poprawa pod względem jakościowym i ilościowym partnerstwa pomiędzy szkołami z różnych państw członkowskich, tak aby objąć wspólnymi działaniami oświatowymi w okresie trwania programu przynajmniej 3 miliony uczniów; • zachęcanie do nauki nowożytnych języków obcych; • wspieranie tworzenia innowacyjnych i opartych na TIK treści, usług, metodologii uczenia oraz praktyk w zakresie uczenia się przez całe życie; • wzmacnianie jakości i poszerzanie wymiaru europejskiego kształcenia nauczycieli; • wspieranie poprawy metod dydaktycznych i zarządzania w zakresie nauczania.

6. Działania wspierane w ramach Programu Comenius: a. Mobilność obejmująca: • wymianę uczniów i kadry; • mobilność w szkołach dla uczniów oraz staże w szkołach lub przedsiębiorstwach dla kadry nauczycielskiej; • uczestnictwo w szkoleniach dla nauczycieli i pozostałej kadry nauczycielskiej; • wizyty studyjne i przygotowawcze w ramach działań związanych z mobilnością, partnerstwem, projektami lub sieciami (również seminaria kontaktowe); • praktyki dla nauczycieli i przyszłych nauczycieli; b. Tworzenie partnerstw: • pomiędzy szkołami w celu rozwijania wspólnych projektów oświatowych dla uczniów i ich nauczycieli; • pomiędzy organizacjami odpowiedzialnymi za wszelkie aspekty oświaty szkolnej w celu wspierania współpracy regionów przygranicznych („partnerstwa Comenius-Regio” od 2008 r.); c. Projekty wielostronne d. Wielostronne sieci e. Inne inicjatywy ukierunkowane na wspieranie celów Programu Comenius.

7. Partnerskie Projekty Szkół W ramach projektu, uczniowie, nauczyciele i całe społeczności szkolne mają możliwość ścisłej współpracy z partnerami z innych krajów uczestniczących w programie. Realizacja projektu trwa dwa lata i kończy się opracowaniem konkretnego produktu np. publikacji, prac plastycznych, źródeł multimedialnych i innych pomocy dydaktycznych. Ważnym elementem projektu są wyjazdy uczniów/nauczycieli do szkół partnerskich, co sprzyja nawiązywaniu przyjaźni, motywuje do efektywniejszej nauki języków obcych, przybliża kulturę innych państw.

8. Asystentura Comeniusa Skierowana jestdo przyszłych nauczycieli przedmiotu lub języka obcego, którzy pragną podnieść swoje kwalifikacje. Daje możliwość odbycia praktyki zawodowej (od 3 do 8 miesięcy) w zagranicznej szkole. Polskie szkoły również mogą ubiegać się o przyjęcie asystenta. Ponadto dla nauczycieli program Comenius oferuje dofinansowanie, w ramach Doskonalenia Zawodowego Kadry, udziału w kursach językowych i metodycznych za granicą (od 1 do 4 tygodni).

9. Akcje scentralizowane w ramach programu Comenius Należą do nich: Sieci Tematyczne Comeniusa, których celem jest pogłębienie europejskiej współpracy instytucji edukacyjnych, wymiana doświadczeń pomiędzy partnerami, którzy ukończyli lub właśnie realizują projekty w innych akcjach Comeniusa oraz Projekty Wielostronne – obejmujące współpracę ośrodków doskonalenia nauczycieli i uniwersytetów w dziedzinie rozwoju i transferu innowacji.

10. Akcja eTwinning Akcja eTwinning czyli Europejska Współpraca Szkół pozwala na realizację projektów edukacyjnych z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) we współpracy ze szkołami europejskimi. Obejmuje przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne. Dzieci i uczniowie (od lat 3 do 19) oraz nauczyciele szkół partnerskich wykorzystują Internet do współpracy i realizacji własnych projektów; wymieniają się informacjami i materiałami do nauki. Akcja eTwinning daje uczniom możliwość rozwijania kompetencji językowych, interkulturowych i technicznych w szkolnym otoczeniu. Dzięki akcji eTwinning wzrasta motywacja do nauki i potrzeba uczenia się, ponieważ słownictwo i gramatyka są wykorzystywane w praktyce podczas realizacji projektów.

11. EUROPRODUKT w kategorii „Inicjatywa edukacyjna” Agencja Narodowa programu Comenius zainteresowana jest propagowaniem przykładów dobrej praktyki. Dowodem na to może być odbywający się od kilku lat konkurs Europrodukt w kategorii „Inicjatywa edukacyjna”, organizowany przez Polskie Towarzystwo Handlowe Sp. z o.o. wraz z Fundacją Rozwoju Systemu Edukacji. Na przestrzeni kilku lat w konkursie uczestniczyły szkoły realizujące europejskie projekty partnerskiej współpracy szkół w ramach programu SOCRATES-COMENIUS. Co roku ocenie podlegały projekty szkół, które przekazały do Agencji Narodowej komplet dokumentów i raportów końcowych po realizacji projektu. Nagradzane były projekty, które poprzez dobrą praktykę wdrażały cele stawiane przed edukacją w Europie – edukacją międzykulturową i obywatelską, uczącą poszanowania różnorodności kulturowej i językowej w zjednoczonej Europie.

12. Kraje uczestniczące w programie Comenius • 27 krajów członkowskich Unii Europejskiej: Austria, Belgia, Bułgaria, Czechy, Cypr, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy, Wielka Brytania • kraje EFTA/EOG: Islandia, Liechtenstein, Norwegia • kraj kandydujący do członkostwa w Unii Europejskiej: Turcja.

13. Szczegółowe informacje o programie Comenius • http://www.comenius.org.pl/ • http://www.frse.org.pl/

14. Program ERASMUSszkolnictwo wyższe Erasmus jest programem przeznaczonym dla uczelni wyższych, ich studentów i pracowników. Wspiera międzynarodową współpracę szkół wyższych, umożliwia wyjazdy studentów za granicę na część studiów i praktykę, promuje mobilność pracowników uczelni, stwarza uczelniom liczne możliwości udziału w projektach wraz z partnerami zagranicznymi. Polska bierze udział w programie Erasmus od roku 1998/99. W latach 1995–2006 Erasmus wchodził w skład wspólnotowego programu Socrates, a od roku akademickiego 2007/2008 jest częścią programu „Uczenie się przez całe życie” (LLP – The Lifelong Learning Programme), którego celem jest przede wszystkim podnoszenie jakości i atrakcyjności kształcenia oraz ułatwianie międzynarodowej współpracy i wymiany w dziedzinie edukacji.

15. Aktualne informacje dotyczące programu Erasmus Od roku akademickiego 2007/08, UCZELNIE biorące udział w Erasmusie będą miały możliwość: • prowadzenia wymiany studentów obejmującej: • wysyłanie studentów na część studiów do partnerskich uczelni krajów uczestniczących i przyjmowanie studentów z tych uczelni (w uczelni goszczącej studenci realizują uzgodniony program studiów trwający od 3 miesięcy do 1 roku akademickiego); • wysyłanie studentów na praktyki do instytucji, firm, organizacji w krajach europejskich na okres od 3 miesięcy do 1 roku akademickiego; uczelnia może także wysyłać swoich studentów na praktyki za pośrednictwem polskiej instytucji specjalizującej się w organizowaniu praktyk za granicą; • Prowadzeniawymiany pracowników uczelni: • nauczycieli akademickich • wysyłanie nauczycieli akademickich do partnerskich uczelni i przyjmowanie wykładowców z tych uczelni w celu prowadzenia przez nich zajęć dydaktycznych; • wysyłanie nauczycieli akademickich do partnerskich uczelni oraz do innych współpracujących instytucji, organizacji, przedsiębiorstw w celach szkoleniowych(doskonalenie własnych kwalifikacji, poszerzanie wiedzy w danej dziedzinie,  udział w szkoleniach itp.); • innych pracowników uczelni (np. pracowników administracji) - wysyłanie pracowników do partnerskich uczelni i przyjmowanie pracowników tych uczelni w celu umożliwienia im doskonalenia własnych umiejętności (np. podczas wizyt studyjnych);  • organizowania kursów intensywnych - cyklu zajęć dydaktycznych opracowanych i prowadzonych przez wykładowców z różnych krajów dla międzynarodowej grupy studentów; • udziału w projektach wielostronnych wraz z grupą uczelni z innych krajów uczestniczących; projekty mogą dotyczyć np. opracowywania nowych programów nauczania, w tym - nauczania na odległość, modernizowania uczelni, współpracy z przemysłem itp. • udziału w sieciach tematycznych Erasmusa.

16. Szczegóły dotyczące udziału szkół wyższych w programie Erasmus • Do udziału w programie Erasmus uprawnia szkoły wyższe KartaUczelni Erasmusa - http://eacea.cec.eu.int/static/en/llp/erasmus/index_en.htm(Erasmus Univeristy Charter), nadawana przez Komisję Europejską. Jest to rodzaj certyfikatu umożliwiający uczelni ubieganie się o fundusze na konkretne działania przewidziane w programie. Wszystkie uczelnie, które zamierzają brać udział w Erasmusie w najbliższych latach są zobowiązane złożyć wniosek o Kartę Uczelni Erasmusa do Komisji Europejskiej.  Karta nadawana jest najczęściej na okres wieloletni. • Wniosek o Kartę Uczelni Erasmusa szkoły wyższe składają elektronicznie w systemie "on-line" poprzez stronę internetową Agencji Wykonawczej w Brukseli - http://eacea.cec.eu.int/static/en/llp/erasmus/index_en.htm (termin na rok 2008/09 upłynął 28 lutego 2009). Uczelnie zainteresowane udziałem w Erasmusie mogą uzyskać więcej informacji na stronie internetowej programu.

17. Działania, które uczelnie mogą realizować w ramach programu Erasmus W latach 2007-2013 uczelnie będą mogły realizować w Erasmusie następujące działania: • mobilność studentóww celu odbycia części studiów w uczelni partnerskiej (SM - Student Mobility) • mobilność studentów w celu zrealizowania stażu/praktyki w partnerskim przedsiębiorstwie, organizacji, instytucji szkoleniowej lub badawczej w innym kraju uczestniczącym w programie (SP - Student Practical Placements); • mobilność nauczycieli akademickichw celu prowadzenia zajęć dydaktycznych w uczelni partnerskiej (TSM - Teaching Staff Mobility) • mobilność pracowników uczelni w celu udziału w szkoleniu w partnerskiej szkole wyższej lub instytucji nieakademickiej w innym kraju uczestniczącym w programie oraz przyjmowanie pracowników zagranicznych przedsiębiorstw/instytucji, którzy prowadzą szkolenia/kształcenie (OSM - Other Staff Mobility); • prowadzenie działań wspomagających organizację wymiany studentów i pracowników (OM - Organisation of Mobility); • udział w projektach typu kurs intensywny (IP). Powyższe działania określane są terminem "działania zdecentralizowane" Erasmusa (administrowane są przez Agencję Narodową, a nie centralnie przez Komisję Europejską). Zainteresowane uczelnie składają wniosek o realizację działań zdecentralizowanych w danym roku akademickim do Narodowej Agencji.

18. Erasmus dla uczelni Udział w Erasmusie oznacza dla szkoły wyższej możliwość prowadzenia wymiany studentów i pracowników, a także rozwój współpracy z instytucjami innych krajów uczestniczących w programie w ramach projektów międzynarodowych. • Uczelnia powinna być przygotowana merytorycznie i organizacyjnie do udziału w programie Erasmus, a także powinna określić stopień możliwego zaangażowania w realizację działań programu. Fundusze z budżetu programu Erasmus mogą być wykorzystywane tylko i wyłącznie w celu dofinansowania, a nie pełnego finansowania współpracy z europejskimi uczelniami partnerskimi. • Udział uczelni w działaniach programu Erasmus wymaga: • wyznaczenia Uczelnianego Koordynatora Programu Erasmus (więcej informacji o zadaniach koordynatora w „Poradniku uczelnianego koordynatora programu Erasmus”); • stałej współpracy Koordynatora Uczelnianego z władzami uczelni, z poszczególnymi wydziałami/jednostkami dydaktycznymi, służbami finansowymi/Kwesturą, organizacjami studenckimi; • przygotowania służb finansowych uczelni do prowadzenia rachunku bankowego i rozliczeń w EURO; • zapewnienia miejsca na gromadzenie niezbędnej dokumentacji; • stałego dostępu do Internetu; • sprawnie działającej poczty elektronicznej; • zapewnienia sprzętu umożliwiającego korzystanie z narzędzi informatycznych, m.in. z formularzy on-line.

19. Wymiana studentów a udział uczelni w projektach wielostronnych Szkoła wyższa zainteresowana udziałem w Erasmusie samodzielnie poszukuje partnerów do współpracy w ramach programu wśród europejskich uczelni, które posiadają Kartę Uczelni Erasmusa. Współpraca w ramach Erasmusa jest możliwa tylko pomiędzy uczelniami posiadającymi Kartę, natomiast jeśli chodzi o organizację praktyk i staży dla studentów oraz wymianę pracowników, uczelnie mogą współpracować także z innymi instytucjami. W tym celu warto wykorzystać wszelkie kontakty międzynarodowe. Podpisanie umowy międzyinstytucjonalnej jest koniecznew przypadku wymiany studentów wyjeżdżających na część studiów oraz wymiany wykładowców i innych pracowników; złożenie listu intencyjnego jest natomiast wymagane w przypadku udziału uczelni w projektach wielostronnych.

20. Karta Uczelni Erasmusa Karta Uczelni Erasmusa to dokument wydawany przez Komisję Europejską uprawniający uczelnie do dalszego wnioskowania o dofinansowanie działań związanych z mobilnością w danym roku akademickim lub do udziału w projektach. Najbliższy termin składania wniosku o Kartę upływa 30 listopada 2008 roku. Wniosek o Kartę Uczelni Erasmusa należy składać do: a) Agencji Wykonawczej - The Education, Audiovisual and Culture Executive Agency (EACEA, Executive Agency) w Brukseli, reprezentującej Komisję Europejską: - wniosek on-line poprzez stronę internetową Executice Agency - http://eacea.ec.europa.eu/index.htm; - wydruk wniosku złożonego on-line w formie i liczbie egzemplarzy określonej w formularzu wniosku; b)Narodowej Agencji w Warszawie: - wydruk wniosku złożonego on-line w formie i liczbie egzemplarzy określonej w formularzu wniosku. Uczelnie mogą składać wniosek o jeden z dwóch rodzajów Karty Uczelni Erasmusa: a) o Kartę standardową (standard) - uczelnie zainteresowane organizacją wyjazdów studentów w celu zrealizowania okresu studiów w uczelni partnerskiej, wyjazdów nauczycieli akademickich oraz innych pracowników; b) o Kartę rozszerzoną (extended) - szkoły wyższe, które mają zamiar realizować oprócz działań wymienionych w punkcie „a” także wyjazdy studentów na praktykę/staż w partnerskim przedsiębiorstwie, organizacji, instytucji szkoleniowej lub badawczej, niezależnie od wybranego przez uczelnie sposobu organizacji praktyk (samodzielnie lub za pośrednictwem innej instytucji).

21. Deklaracja polityki uczelni Erasmusa Erasmus Policy Statement - Deklaracja Polityki Uczelni Erasmusa jest zasadniczą częścią wniosku o Kartę Uczelni Erasmusa, w której uczelnia przedstawia swoją strategię współpracy europejskiej. • Uczelnia jest zobowiązana opracować ten dokument w dwóch językach: języku narodowym oraz wybranym języku obcym (angielski, francuski lub niemiecki). Deklarację w języku polskim będzie można wykorzystać do zaprezentowania strategii współpracy społeczności akademickiej danej szkoły wyższej. We wniosku o rozszerzoną Kartę Uczelni Erasmusa Deklaracja zawiera dodatkową część, w której uczelnia powinna przedstawić strategię działań służących zapewnieniu dobrej jakości organizacji praktyk dla studentów. • Deklaracja to niezwykle istotna część wniosku, w dużej mierze decydująca o jego akceptacji. Szczególna Państwa uwagę zwracamy na sprawy związane z zaleczaniem okresu studiów odbytych za granicą. Dokładne wskazówki o sposobie jej przygotowania zawarte są w instrukcjach do wypełnienia wniosku o Kartę Uczelni Erasmusa. Deklaracje uczelni, które otrzymają Kartę Uczelni Erasmusa zostaną opublikowane na stronie internetowej Komisji Europejskiej.

22. Erasmus dla studentów Studenci mogą ubiegać się w swojej uczelni o wyjazd do zagranicznej szkoły wyższej na część studiów albo do zagranicznej instytucji nieakademickiej na praktykę. Praktyki i staże dla studentów będą mogły być organizowane przez szkoły wyższe oraz inne instytucje mające doświadczenie w tej dziedzinie, które uzyskają odpowiedni "certyfikat” (placement certification) z Narodowej Agencji. Uczelnia, która zamierza wysyłać swoich studentów na praktyki może przewidzieć dwa sposoby organizacji praktyk: a) bez pośrednictwa - tj. samodzielnie nawiązując kontakt z zagranicznymi instytucjami; w tym przypadku uczelnia będzie wnioskować o przyznanie funduszy na praktyki do Narodowej Agencji w taki sposób, jak wnioskuje się o fundusze na wyjazdy studentów na część studiów oraz na wyjazdy pracowników; b) za pośrednictwem instytucji specjalizującej się w organizacji praktyk zagranicznych; w tym wypadku uczelnia również będzie musiała posiadać rozszerzoną Kartę Uczelni Erasmusa, a instytucja pośrednicząca będzie musiała zawrzeć porozumienia z uczelniami, których studentów będzie wysyłać na praktyki; uczelnia nie wnioskuje o fundusze na organizację praktyk przez pośrednika (o fundusze ubiega się sama instytucja pośrednicząca). Uczelnie, które nie posiadają Karty Uczelni Erasmusa, a planują złożyć wniosek, są zaproszone na spotkanie informacyjne. Odbędzie się ono w Warszawie 20 listopada. Rejestracja na spotkanie zostanie uruchomiona pod koniec października 2008.

23. Erasmus dla pracowników uczelni Nauczyciele akademiccy mogą skorzystać z wyjazdów Erasmusa do zagranicznych uczelni, aby przeprowadzić tam serię zajęć czy wykładów – albo, aby poszerzać swoją wiedzę poprzez wymianą doświadczeń czy udział w różnego typu szkoleniach i seminariach. Erasmus stwarza także wykładowcom możliwość doskonalenia umiejętności praktycznych związanych z ich dziedziną naukową w zagranicznych przedsiębiorstwach, placówkach badawczych czy innych instytucjach nieakademickich. Inni pracownicy uczelni (np. osoby zatrudnione w administracji) mogą korzystać z wyjazdów szkoleniowych do partnerskich instytucji za granicą.

24. Erasmus dla instytucji nieakademickich Instytucje specjalizujące się w organizacji praktyk zagranicznych są uprawnione do pośrednictwa w organizowaniu praktyk dla studentów współpracujących z nimi polskich uczelni. Instytucje te mogą ubiegać się o fundusze na ten cel w /narodowej /agencji. Przedsiębiorstwa, placówki badawcze i inne instytucje mogą także przyjmować zagranicznych stypendystów Erasmusa na praktyki oraz pracowników zagranicznych uczelni na krótkie pobyty szkoleniowe.

25. Kraje uczestniczące w programie Erasmus • 27 krajów Unii Europejskiej, • 3 kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego: Islandia, Lichtenstein, Norwegia, • kraj kandydujący: Turcja.

26. Szczegółowe informacje o programie Erasmus • http://www.erasmus.org.pl/ • http://www.frse.org.pl/

27. LEONARDO DA VINCIkształcenie i szkolenie zawodowe W programie Leonardo da Vinci finansowane są projekty promujące mobilność na europejskim rynku pracy oraz wdrażanie innowacyjnych rozwiązań edukacyjnych służących podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Program skierowany jest do osób korzystających ze szkolenia i kształcenia zawodowego nie będącego częścią programu studiów wyższych. Leonardo da Vinci wspiera projekty międzynarodowe, realizowane przez firmy, instytucje i organizacje oferujące różne formy kształcenia zawodowego i ustawicznego dla młodzieży szkolnej i osób dorosłych.

28. Znany program w nowej postaci Program Leonardo da Vinci jest częścią nowego programu edukacyjnego Unii Europejskiej “Uczenie się przez całe życie” (Lifelong Learning Programme). Będzie realizowany od 1 stycznia 2008 r. do końca grudnia 2013 r. Program Leonardo da Vinci wcześniej istniał jako samodzielny program o takiej samej nazwie.  Polskie instytucje mogły z niego korzystać już od 1998 roku. Program Leonardo da Vinci promuje innowacyjne podejścia do edukacji i doskonalenia zawodowego, w taki sposób, aby systemy kształcenia jak najpełniej odpowiadały potrzebom rynku pracy. Program Leonardo da Vinci wspiera także mobilność pracowników na europejskim rynku pracy, aby absolwenci i pracownicy zdobywali nowe kwalifikacje w czasie staży i praktyk zawodowych oraz doskonalili swoje umiejętności według nowoczesnych standardów. Niezwykle ważne jest przy tym kształtowanie otwartości i wrażliwości międzykulturowej, nauka języków obcych oraz umiejętności adaptowania się do warunków życia i pracy w różnych krajach europejskich. Rozwój innowacji i modernizacja systemów kształcenia ustawicznego jest realizowana w ramach tzw. projektów tematycznych, natomiast wspieranie mobilności na europejskim rynku pracy odbywa się w ramach projektów wymian i staży. 

29. Cele programu Leonardo da Vinci II • doskonalenie systemów wstępnego kształcenia i szkolenia zawodowego na każdym poziomie, umożliwiające dostosowanie i przekwalifikowanie zgodnie z wymaganiami rynku pracy; • poprawa jakości i dostępności kształcenia ustawicznego oraz doskonalenia zawodowego umożliwiająca zdobywanie umiejętności oraz kwalifikacji przez całe życie; • promowanie i poszerzanie zakresu innowacji w procesie kształcenia i doskonalenia zawodowego oraz rozwój konkurencyjności i  kształtowanie przedsiębiorczości. 

30. Nowość – Projekty Partnerskie Leonardo Od 2008 roku częścią programu będą Projekty Partnerskie Leonardo. Wnioski mogą być składane przez: szkoły zawodowe, instytucje kształcenia ustawicznego, firmy szkoleniowe, przedsiębiorstwa, partnerów społecznych i ich organizacje, organizacje branżowe, izby przemysłowo-handlowe, podmioty świadczące usługi doradztwa zawodowego i poradnictwa, ośrodki badawcze, organizacje non-profit i organizacje pozarządowe (,,NGO”). Projekty dają uczestnikom możliwość nawiązania współpracy międzynarodowej i organizacji wyjazdów na staże zagraniczne, pozwalają doskonalić warsztat metodyczny nauczycielom, trenerom i instruktorom. Zachęca się również do korzystania z możliwości dofinansowania w celu przygotowania projektów (Wizyty Przygotowawcze). Ofertę możliwości podnoszenia kwalifikacji kadry zarządzającej edukacją i kształceniem ustawicznym uzupełniają także Wizyty Studyjne.

31. Typy projektów wchodzących w skład programu - Wymiany i staże - dofinansowanie staży zawodowych dla uczniów, studentów i absolwentów, wymiany doświadczeń dla nauczycieli i szkoleniowców; - Projekty pilotażowe - promocja innowacyjnych metod nauczania z wykorzystaniem nowoczesnych technologii; - Projekty językowe - promocja znajomości języków obcych i kultur krajów europejskich; - Międzynarodowe sieci instytucji - tworzenie sieci ma na celu upowszechnianie wiedzy i doświadczeń na poziomie europejskim na temat szkoleń zawodowych; - Badania i analizy - mają dotyczyć zagadnień kształcenia ustawicznego i szkolenia zawodowego.

32. Projekty, które mogą być realizowane w ramach programu Projekty mobilności: • Projekty praktyk zawodowych i staży dla uczniów szkół technicznych i zawodowych, trwające od 2 do 39 tygodni (IVT); • Projekty staży dla młodych pracowników i osób poszukujących pracy (bez ograniczeń wiekowych), trwające od 2 do 26 tygodni (PLM); • Projekty wymiany doświadczeń dla szkoleniowców, kierowników działów kadr, doradców zawodowych, nauczycieli zawodu, trwające od 1 do 6 tygodni, które mają na celu stworzenie programu szkoleniowego, materiału dydaktycznego, itp. (VETPRO); Projekty wielostronne: • Projekty transferu innowacji – poprawa jakości i atrakcyjności systemów kształcenia i szkolenia zawodowego poprzez przenoszenie innowacyjnych rozwiązań oraz ich dostosowanie do potrzeb nowych grup odbiorców (TOI); • Projekty rozwoju innowacji – opracowanie innowacyjnych metod, aby ułatwić instytucjom z kilku krajów wdrożenie zagadnień, które nie były dotychczas stosowane (DOI); • Sieci tematyczne ekspertów i instytucji – upowszechnianie rezultatów i dobrych praktyk.

33. Leonardo da Vinci a fundusze strukturalne Oddzielnie w ramach programu można finansować projekty "dobrych praktyk" upowszechniające rozwiązania wypracowane podczas realizacji przedsięwzięć finansowanych z innych komponentów. Kwoty dotacji przyznawane są w zależności od kosztów poniesionych na realizację projektu i mogą one pokryć od 50% do 100% wydatków. Projekty mogą być przygotowywane przez placówki kształcenia i instytucje szkoleniowe, ośrodki i instytuty badawcze, małe i średnie przedsiębiorstwa czy organizacje pozarządowe.

34. Seminaria kontaktowe Seminarium Kontaktowe:organizowane przez Narodowe Agencje krajów uczestniczących w programie LLP stwarza możliwości: • uzyskania informacji o możliwościach współpracy europejskiej w dziedzinie, której dotyczy seminarium; • poznania osób z innych krajów europejskich, utworzenie z nimi grupy partnerskiej; • uzyskania konkretnych informacji i wskazówek dotyczących opracowania projektu (podział obowiązków i zadań w projekcie, opracowywania procedury oceny projektu i rozpowszechnienia jego wyników itp.); • uzyskania praktycznych informacji dotyczących procedur, wypełniania formularzy wniosków, zobowiązań finansowych i kontraktowych.

35. Poszukiwanie partnerów Na stronie internetowej http://www.leonardo.org.pl/index.php/ida/6/ są prezentowane na bieżąco informacje o organizacjach zainteresowanych poszukiwaniem partnerów do realizacji projektów w ramach Programu Leonardo da Vinci. Znajduje się tam zarówno lista organizacji europejskich poszukujących partnerów w Polsce, oferty miejsc staży za granicą, jak również lista polskich organizacji poszukujących partnerów za granicą.

36. Szczegółowe informacje o programie Leonardo da Vinci • http://www.leonardo.org.pl/ • http://www.frse.org.pl/

37. Program „Młodzież w działaniu” Program "Młodzież w działaniu" to program Unii Europejskiej wspierający uczestnictwo w kształceniu pozaszkolnym, czyli edukacji pozaformalnej. Umożliwia nawiązywanie kontaktów międzynarodowych i wymianę doświadczeń. Zachęca do podejmowania różnorakich działań na rzecz społeczności lokalnej, służących również indywidualnemu rozwojowi. Promuje ideę zjednoczonej Europy.Program rozpoczął się w 2008 i potrwa do 2013 roku. Bazuje  na  doświadczeniach jego wcześniejszych edycji: Programów MŁODZIEŻ (YOUTH), Młodzież Dla Europy (Youth for Europe) i Wolontariat Europejski (European Voluntary Service), a także na konsultacjach z beneficjentami i dokumentach wspólnotowych dotyczących kierunków rozwoju polityki młodzieżowej.Nadrzędnymi celami Programu jest przezwyciężanie barier, uprzedzeń i stereotypów wśród młodych ludzi, wspieranie ich mobilności oraz promowanie aktywności obywatelskiej. Program promuje przedsięwzięcia, które mają pomóc w rozwoju osobowości młodych ludzi.

38. Kto może uczestniczyć w programie W Programie może uczestniczyć każdy młody człowiek bez względu na płeć, pochodzenie etniczne, status społeczny, sytuację materialną etc. Szczególny nacisk Program kładzie na zwiększenie udziału w życiu społecznym młodzieży z mniejszymi szansami, czyli takiej, która ze względów społecznych, geograficznych, zdrowotnych lub ekonomicznych ma mniejsze możliwości uczestniczenia w życiu społecznym. Program wspiera młodzież i osoby pracujące z młodzieżą nie tylko poprzez finansowanie ich projektów, ale także poprzez udostępnianie im informacji, organizowanie szkoleń oraz tworzenie możliwości przygotowywania nowych przedsięwzięć z partnerami w całej Europie i poza jej granicami.

39. Beneficjenci programu Krajami uczestniczącymi w programie są Państwa Członkowskie, państwa EFT-y, będące członkami EOG, Turcja i kraje kandydujące z Europy Środkowej i Wschodniej, kraje Bałkanów Zachodnich oraz Szwajcaria (pod warunkiem zawarcia umów dwustronnych). W ramach akcji „Młodzież dla Świata”, w programie uczestniczyć mogą kraje, które zawarły układy o stowarzyszeniu ze Wspólnotą Europejską. Jako potencjalnych wnioskodawców art. 6 dokumentu wymienia: młodzież (w zależności od realizowanych działań w przedziale wieku od 13 do 30 lat), grupy młodzieżowe, animatorów społeczno-młodzieżowych, organizacje młodzieżowe i innych partnerów zajmujących się młodzieżą.

40. Główne cele programu „Młodzież w działaniu” • promowanie aktywnych postaw obywatelskich wśród młodzieży; • rozwój solidarności i tolerancji oraz wzajemnego zrozumienia wśród młodych ludzi z różnych   krajów; • podnoszenie jakości systemów wspierających działania młodzieży; • wspieranie współpracy europejskiej w dziedzinie młodzieży; • zwiększanie udziału w życiu społecznym młodzieży z mniejszymi szansami.

41. Formalności związane z programem – terminy i kryteria W Programie "Młodzież w działaniu" wnioski o dofinansowanie projektów można składać pięć razy w roku.Oto obowiązujące terminy składania wniosków: • 1 lutego • 1 kwietnia • 1 czerwca • 1 września • 1 listopada Projekt składa się na jeden z ww. terminów w jednym egzemplarzu. "Termin" oznacza, że w tym dniu wypełniony wniosek powinien znaleźć się w Narodowej Agencji Programu "Młodzież w działaniu" lub zostać nadany na poczcie (liczy się data stempla pocztowego). Jeżeli termin wypada w sobotę, niedzielę lub święto wniosek można jeszcze wysłać lub dostarczyć w najbliższy dzień pracujący.

42. Przyjmowane są tylko oryginalnie podpisane i opieczętowane wnioski. UWAGA! Zanim złożycie (lub wyślecie) wniosek sprawdźcie czy spełnia on wszystkie kryteria formalne. Wnioski przyjmuje się tylko w formie papierowej (nie można wysyłać wniosków e-mailem ani faxem). W przypadku dostarczenia wniosku osobiście istnieje możliwość otrzymania pieczątki potwierdzającej odbiór wniosku przez pracownika NA, ale tylko wtedy, gdy osoba dostarczająca posiada kopię wniosku lub jego części. Decyzje o przyznaniu dofinansowania są znane zwykle około 6-8 tygodni po terminie złożenia wniosku. Decyzje najwcześniej ogłaszane są na stronie internetowej http://www.mlodziez.org.pl w dziale: Komitet Ewaluacyjny/Decyzje.

43. Akcje w ramach programu „Młodzież w działaniu” • Akcja „Młodzież dla Europy”-wspierająca aktywne zaangażowanie młodych ludzi w życie demokratyczne, wymianę pomysłów i rozwijanie inicjatyw transnarodowych • Akcja „Europejski Wolontariat”– kontynuacja tradycji projektów indywidualnych i grupowych oraz współpracy ochotniczych służb ratowniczych. 3. Akcja „Młodzież dla Świata” – w ramach tej akcji możliwe jest realizowanie projektów z partnerami z krajów trzecich: • Współpraca z krajami sąsiadującymi z rozszerzoną Europą • Współpraca z pozostałymi krajami 4.Akcja „Animatorzy społeczno-oświatowi i systemy wspierające”– ma na celu wspieranie struktur organizacyjnych instytucji wspierających młodzież, w tym jednostek lokalnych i regionalnych. Umożliwić ma ona wymianę i szkolenia animatorów społeczno-wychowawczych oraz rozwijanie innowacyjności działań z młodzieżą 5.Akcja „Wspieranie współpracy politycznej”– skupiająca się na pogłębianiu współpracy państw członkowskich w dziedzinie polityki ds. młodzieży. Realizacja ma polegać na dialogu między kierownictwem ds. polityki młodzieżowej i młodzieżą: • Spotkania młodzieży i kierownictwa ds. polityki młodzieżowej • Wsparcie dla działań mających na celu lepsze zrozumienie i znajomość dziedziny młodzieżowej Współpraca z międzynarodowymi organizacjami (np. Radą Europy, ONZ)

44. AKCJA 1. Młodzież dla Europy Akcja 1.1 - Wymiana MłodzieżyWymiana Młodzieży to wspólne przedsięwzięcie co najmniej dwóch grup młodzieży z krajów europejskich, które umożliwia współpracę w oparciu o zainteresowania uczestników. Wymiana Młodzieży pozwala zdobyć ciekawe doświadczenia związane z pracą w grupie, w międzynarodowym środowisku, poznawaniem innych kultur. Ważnym etapem projektu jest spotkanie uczestników, kiedy to realizowane są wcześniej wypracowane pomysły.Akcja 1.2 – Inicjatywy MłodzieżoweW ramach tej Akcji dofinansowywane są projekty dotyczące działań służących społeczności lokalnej. Projekty te w całości są tworzone i realizowane przez młodych ludzi w kraju lub we współpracy z grupą z zagranicy. Akcja 1.3 Młodzież w DemokracjiProjekty Akcji 1.3 - Młodzież w Demokracji to nowość w programie "Młodzież w działaniu". Ich celem jest zwiększenie udziału młodzieży w życiu obywatelskim na poziomie lokalnym regionalnym i krajowym oraz promowanie tematyki związanej z demokracją i odpowiedzialnością obywatelską.

45. AKCJA 2. Wolontariat Europejski Wolontariat Europejski (European Voluntary Service – EVS) to Akcja umożliwiająca wolontariuszowi lub grupie wolontariuszy podjęcie pracy społecznej we wszystkich Krajach Programu i Sąsiedzkich Krajach Partnerskich. EVS powstał po to, by wolontariusze mogli zdobywać kompetencje i umiejętności wpływające na ich rozwój osobisty i zawodowy przez doświadczenia związane z edukacją pozaformalną. W Wolontariacie Europejskim może uczestniczyć każdy młody człowiek w wieku od 18 do 30 lat, w szczególnych sytuacjach możliwy jest udział młodzieży w wieku 16 - 17 lat. Pobyt w zagranicznej organizacji trwa od 2 do 12 miesięcy. Wolontariat Europejski to szansa dla organizacji i instytucji, które chcą gościć i wysyłać wolontariuszy. Organizacją Wysyłającą, Goszczącą lub/i Koordynującą może zostać każda organizacja, której działalność nie jest nastawiona na zysk. Organizacja taka musi uzyskać status akredytowanej organizacji EVS. 

46. AKCJA 3. Młodzież w Świecie Akcja 3. jest Akcją promującą wymianę i współpracę z regionami leżącymi poza UE i krajami nie należącymi do Krajów Programu. Wspiera projekty angażujące młodych ludzi i organizacje z Krajów Partnerskich. Działania wspierane przez Akcję 3.: Akcja 3.1 – Współpraca z Sąsiadującymi Krajami Partnerskimi Unii EuropejskiejWymiany Młodzieżowe (ogólne zasady i cele podobnie jak w Akcji 1.1)W wymianie musi wziąć udział jedna lub więcej grup z Sąsiadujących Krajów Partnerskich UE i przynajmniej jedna grupa z Kraju Unii Europejskiej.Szkolenia i projekty współpracy w sieci W projekcie musi wziąć udział jedna lub więcej organizacji/grup z  Sąsiadujących Krajów Partnerskich i przynajmniej jedna organizacja/grupa z Kraju Unii Europejskiej. Akcja 3.2 – Współpraca z innymi Krajami Partnerskimi na świecieAkcja scentralizowana. Beneficjenci składają wnioski do Education, Audiovisual and Culture Executive Agency w Brukseli w odpowiedzi na zaproszenia do składana wniosków, które pojawiać się będą na stronach:http://ec.europa.eu/youth/index_en.html oraz http://eacea.ec.europa.eu/static/index.htm

47. AKCJA 4. Systemy wsparcia młodzieży Akcja 4. pomaga osobom zaangażowanym w działania młodzieżowe, zainteresowanym problematyką młodzieżową i realizującym projekty w ramach Programu „Młodzież w Działaniu”. Wspiera działania organizacji promujących aktywne obywatelstwo na poziomie lokalnym, krajowym i międzynarodowym. Oferuje szkolenia, seminaria i staże dla osób pracujących z młodzieżą. Umożliwia wymianę doświadczeń, promocję dobrych praktyk oraz zdobywa­nie nowych kompetencji. W Akcji 4. może uczestniczyć zarówno młodzież jak i osoby pracujące z młodymi ludźmi (bez względu na wiek). Wszystkie podakcje Akcji 4., poza Akcją 4.3, są scentralizowane. O warunkach dofinansowywania, działaniach i składaniu wniosków w tych podakcjach można przeczytać w zamieszczonym na stronie „Młodzieży w Działaniu” Przewodniku po Programie.

48. AKCJA 5. Wsparcie europejskiej współpracy w zakresie problematyki i zadań Akcja 5. wspiera dialog młodzieży z osobami odpowiedzialnymi za kreowanie polityki młodzieżowej w Europie oraz europejską współpracę w zakresie problematyki i działań młodzieżowych. Ta Akcja m.in. tworzy warunki dla dialo­gu pomiędzy młodzieżą a osobami tworzącymi politykę młodzieżową. Działania wspierane przez Akcję 5.: Akcja 5.1 –  Spotkania młodzieży i osób odpowiedzialnych za politykę młodzieżową. Akcja 5.2 –  Wsparcie działań mających pogłębić zrozumienie problematyki i działańmłodzieżowych oraz wiedzę w tym zakresie. Akcja 5.3 –  Współpraca z organizacjami międzynarodowymi. Akcja 5.2 i 5.3 to Akcje scentralizowane, co oznacza, że aplikacje można składać tylko do Komisji Europejskiej. Zaproszenia do składania wniosków ogłaszane są na stronie http://ec.europa.eu/youth/index_en.html. Więcej informacji na ich temat można znaleźć w zamieszczonym na stronie Młodzieży w Działaniu „Przewodniku po Programie”.

49. Wizja programu w mediach Aby zobaczyć filmowe relacje z dotychczasowych akcji i spotkań, można pobrać pliki ze strony http://www.mlodziez.org.pl/index.php/ida/22/. Warto dołączyć do tysięcy internautów, którzy weszli na stronę http://youtube.com/watch?v=VE0mRmTRbfY.

50. Szczegółowe informacje o programie „Młodzież w działaniu” • http://www.mlodziez.org.pl/ • http://www.frse.org.pl/ • http://ec.europa.eu/youth/index_en.html • http://europa.eu.int/youth/ • http://ec.europa.eu/youth/program/sos/index_en.html • http://ec.europa.eu/comm/youth/program/sos/hei/hei_en.cfm • http://www.salto-youth.net/ • http://www.training-youth.net/ • http://www.yforum.pl/