บทที่ 3 POPULATION: ประชากร

1. บทที่ 3 POPULATION:ประชากร ความหมาย BOUGHEY(1973) กลุ่มสิ่งมีชีวิตที่มีลักษณะทั่วๆไปเหมือนกัน มีกำเนิดเหมือนกันสมาชิกสามารถผสมพันธุ์กันได้อย่างอิสระ ภายในประชากรไม่มี อุปสรรคขวางกั้น

2. CLARKE(1954) กลุ่มของสิ่งมีชีวิตที่มาอาศัยอยู่ภายในพื้นที่เดียวกัน ในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง จากความหมายนี้ได้เเบ่งประชากรออกเป็น 2 เเบบ คือ -SINGLE-SPECIES POPULATION -MIXED OR MULTI-SPECIES POPULATION

3. ODUM(1971) กลุ่มสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกัน อาศัยร่วมกันในพื้นที่ เเละ มีลักษณะเฉพาะของประชากร

4. เมื่อรวมความหมายจะได้ว่าเมื่อรวมความหมายจะได้ว่า • กลุ่มของสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกัน • อาศัยอยู่ในพื้นที่เดียวกัน • ในช่วงเวลาหนึ่ง • สมาชิกสามารถผสมพันธุ์กันได้อย่างอิสระ เเละมีลักษณะเฉพาะของประชากร

5. POPULATION CHARACTERISTICS ลักษณะของประชากร ลักษณะที่สำคัญ ได้เเก่ • รูปแบบการเจริญ • อัตราการเกิด-ตาย • โครงสร้างอายุ • การกระจายของสมาชิก

6. POPULATION GROWTH : การเจริญของประชากร การเจริญ ความเเตกต่างระหว่างการเกิดเเละการตาย ของประชากร ส่วนมากนิยมวัดในรูปของ อัตราการเจริญหรือ GROWTH RATE

8. รูปแบบการเจริญ แบ่งได้ 2 แบบ 1. EXPONENTIAL POP. GROWTH J-SHAPED FORM เพิ่มจำนวนช้าๆ ช่วงแรก..ประชากรยังน้อย ต่อมา เพิ่มอย่างรวดเร็ว โดยเต็มความสามารถของPOP. BIOTIC POTENTIAL

9. Nt=Noe rt

10. 2. LOGISTIC POPULATION GROWTH S-SHAPED FORM การเพิ่มจำนวนช่วงแรกช้าๆเหมือนJ-SHAPED เมื่อเพิ่มจำนวนมากขึ้น อัตราการเพิ่มเริ่มลดลง... จนถึงจุดที่การเกิด=การตาย เป็นจำนวนที่เหมาะสมกับความสามารถของพื้นที่ CARRYING CAPACITY….K จำนวนนักศึกษา ที่เหมาะสม กับห้องเรียนนี้?

11. K dN/dt=rN(K-N) N = K 1+ ea-rt

12. a แรงต้านจากสิ่งแวดล้อม ENVIRONMENTAL RESISTANCE ประชากรมากๆ อาหาร ที่อยู่อาศัย….การแก่งแย่ง ต่อสู้

13. อัตราการเจริญ(dN/dt) แบบ S-SHAPED dN/dt 0 TIME POP. NUMBER

14. J K

15. จากสูตรการเจริญ 1 + e a-rt r = biotic potential or intrinsic rate of natural increase N = number of individuals present at time t K = carrying capacity or number of individuals can persists at pop. equilibrium e = base of natural logarithms(2.71828)

16. r = b - d เกิด > ตาย

17. นกกระเรียน ใกล้สูญพันธุ์ ส่งเสริมให้เพิ่มจำนวน TEXAS

19. K = 448 CELLS/CC- Paramecium 2 spp. ควบคุมสภาพแวดล้อม กำจัดของเสีย และเติมอาหารทุกวัน

20. GROWTH OF YEAST IN LAB. KREBS 1985

22. ALLEE PRINCIPLE or ALLEE EFFECT “ประชากรที่มีความหนาเเน่นเหมาะสม (OPTIMAL DENSITY) จึงจะมีการเจริญที่ดี”

23. มีการศึกษาเกี่ยวกับแนวความคิดนี้ ไม่มากนัก สังเกตเห็น ช่วงที่มีประชากรน้อยๆ อัตราการเจริญจะต่ำ อาจเป็นเพราะ จำนวนน้อย ทำให้โอกาสพบและจับคู่ผสมพันธุ์น้อย หรือได้รับการผสมเกสรน้อยในพืช

24. NATALITY : การเกิด คำที่มีความหมายของการเกิดที่ใช้อยู่ 2 คำคือ NATALITY RATE, BIRTH RATE ซึ่งมีความหมายเเตกต่างกันเล็กน้อย มนุษย์ ทั่วไป NATALITY มีค่าเป็นได้ตั้งเเต่ 0 ถึง +

25. MAXIMUM NR (ABSOLUTE or PHYSILOGICAL or POTENTIAL NR) เป็นอัตราการเกิดที่ถูกจำกัดด้วยปัจจัยทางสรีระ (PHYSIOLOGICAL FACTOR) ECOLOGICAL NR (REALIZED NR) เป็นอัตราการเกิดที่ถูกจำกัดจากสภาพสิ่งเเวดล้อม

26. ค่า NR ในสัตว์นิยมศึกษาในรูปของ NR/FEMALE เป็นอัตราการเกิดต่อเพศเมีย 1 ตัว AGE-SPECIFIC NR….. เป็นอัตราการเกิด เฉพาะ ประชากรในระดับอายุหนึ่ง

27. 1 ปี 2 ปี Brewer1994

28. NR ของสัตว์ที่อายุต่างๆ กัน กำหนดให้อัตราส่วนเพศ เท่ากัน

29. แมลงปีกแข็ง 100 ตัว มีลูก 6.1 * 1028 ตัว ภายใน 82 อาทิตย์

31. MORTALITY : การตาย คำที่มีความหมายการตาย ที่ใช้อยู่ 2 คำ คือ MORTALITY RATE (MR), DEATH RATE *MINIMUM (POTENTIAL) MR เป็นอัตราการตายที่จำกัดด้วยปัจจัยทางสรีระนั่นคือตายตามอายุขัย (LONGIVITY)

32. *ECOLOGICAL (REALIZED) MR เป็นอัตราการตายที่ผันเเปรตามสิ่งเเวดล้อม หรือใช้ SURVIVAL RATE มากกว่า DEATH RATE or MR Death rate = M ดังนั้น Survival rate = 1 - M *ลักษณะประชากรโดยทั่วไป จะมี Potential NR > Potential MR

33. LIFE TABLE ตารางชีวิต ข้อมูลที่นำมาใช้สร้างตารางชีวิต อายุ เพศ การเกิด - ตาย การเจริญพันธุ์ เก็บข้อมูล ช่วงหนึ่ง ติดตามตั้งแต่เกิด ข้อมูลไม่แตกต่างกัน อย่างมีนัยสำคัญ ทางสถิติ 1. Static Life Table 2. Cohort Life Table

34. x = age at beginning of the interval lx= survivorship or no. of alive at the beginningof interval dx= mortality or no. dying in the interval qx= mortality or no. dying in the interval/no.at beginning ex= life expectation or average time left

35. ตัวอย่างตารางชีวิต ex

36. SURVIVORSHIP CURVES นำค่า lx และ x จากตารางมาเขียนกราฟ DEEVEY (1947) แบ่ง SURVIVORSHIP ออกเป็น 3 แบบ 1. CONVEX :อัตราการรอดตายสูงช่วงต้น ตายช่วงหมดอายุขัย สิ่งแวดล้อมไม่มีผลกระทบ เช่น มนุษย์ และสัตว์ ชั้นสูงส่วนมากมีพฤติกรรมการดูแลลูก 2. DIAGONAL: อัตราการตายค่อนข้างคงที่ เช่น นกบางชนิด สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง..Hydra 3. CONCAVE: อัตราการตายสูงช่วงต้นของชีวิต และค่อยๆลดต่ำลง อาจเกิดจากโรค หรือถูกล่า

37. CONVEX DIAGONAL CONCAVE

38. มนุษย์ ในประเทศที่พัฒนา รอดตายสูงมาก จนถึงแก่ หอย มีการรอดตายน้อยมากช่วงแรก และลดลงในช่วงหลัง กลางๆระหว่างแบบ1 และ2 การตายค่อนข้างคงที่ ตลอดอายุ พืช

41. SURVIVORSHIP CURVES

42. INSECT(SPRUCE BUDWORM)

45. Population Age Distribution : การกระจายอายุในประชากร BODENHEIMER (1938) เเบ่งระดับอายุของประชากรเป็น 3 ระดับ 1. PREREPRODUCTIVE (IMMATURE) SECTION : วัยก่อนเจริญพันธุ์ 2. REPRODUCTIVE (FECUND) SECTION : วัยเจริญพันธุ์ 3. POSTREPRODUCTIVE (NO-FECUND) SECTION : วัยหลังเจริญพันธุ์

46. AGE STRUCTURE

47. Expanding กำลังขยาย อัตราการเกิดสูง ฐานกว้าง Stable สมดุล สัดส่วนแต่ละอายุ ไม่แตกต่างกันมาก Declining กำลังเสื่อมถอย ลดน้อยลง

49. ไม่มีผู้ล่า มีผู้ล่า

50. 1983 Cactus ground finch