Azərbaycanda İstehlakçı Hüquqlarının Müdafiəsi və Maliyyə Savadlılığı

1. Azərbaycanda İstehlakçı Hüquqlarının Müdafiəsi və Maliyyə Savadlılığı Syuzan Rutledc Əlaqələndirici İstehlakçı Hüquqlarının Müdafiəsi və Maliyyə Savadlılığı Proqramları Bakı şəhəri, 24 iyun 2009

2. Maliyyə sektorunun dərinliyinin artırılması yoxsulluğu azaldır • Maliyyə xidmətlərindən istifadənin Peru səviyyəsindən Çili səviyyəsinə qaldırılması gündə 1 dollarla dolanacaq insanların sayını azaldır. • Əhalinin 10%-dən təxminən 5%-ə və hətta ondan aşağı səviyyəyə • (Beck, Demirguc-Kunt, Levine 2007) 1

3. İstehlakçı hüquqlarının müdafiəsi və maliyyə savadlılığı maliyyə sektorunu genişləndirir • İstehlakçı hüquqlarının müdafiəsi maliyyə istehlakçılarının hüquqi müdafiəsini artırır • İstehlakçıların etimadını yaradır • İstehlakçıları maliyyə xidmətlərindən istifadə etməyə həvəsləndirir • Maliyyə savadlılığı istehlakçılara maliyyə məhsulları və xidmətlərini anlamağa kömək edir • İstehlakçılara məlumatlı maliyyə qərarlarını verməyə kömək edir • İstehlakçılara öz öhdəliklərini anlamağa kömək edir 2

4. Ev təsərrüfatına verilən kreditlər sahəsində defolt hallarının artması banklar üçün risklər yarada bilər. 3

5. 4 Əsas sahələr İstehlakçılar üçün sadə və aydın açıqlamalar Maliyyə təşkilatları üçün etika məcəlləsi İstehlakçılarla mübahisələrin həlli üçün operativ və səmərəli şikayətvermə mexanizmləri Maliyyə savadlılığının artırılması üzrə səmərəli maliyyə təhsili proqramları 4

6. İstehlakçı üçün açıqlamalar aydın olmalıdır Əsas Faktlar haqqında Sənəd bir səhifədən ibarət olmalı və vacib şərtləri əhatə etməlidir. İstehlakçılara müxtəlif təchizatçıların təkliflərini müqayisə etmək imkanı yaradılmalıdır. Bütövlükdə müqavilələri asan əldə etmək imkanı yaradılmalıdır. 5

7. Maliyyə təşkilatları Etika Məcəlləsinə riayət etməlidirlər Maliyyə təşkilatları maliyyə xidmətlərini satdıqda məsuliyyətli davramağa məcbur olmalıdırlar. Etika məcəlləsində yüksək standartlar müəyyən edilməlidir. Etika məcəlləsi istehlakçılara anlamağa kömək edir ki, onların hüquqları və öhdəlikləri var. 6

8. Şikayətvermə mexanizmləri səmərəli olmalıdır Hər maliyyə təşkilatının şikayətlərlə məşğul olan departamenti olmalıdır. Şikayətlər üzrə ümumi statistik məlumatlar təhlil edilməli və dərc olunmalıdır. . Maliyyə ombudsmanı istehlakçılara problemləri həll etməyə kömək etməlidir. 7

9. İstehlakçılar, həmçinin, maliyyə təhsilinə ehtiyac duyur Maliyyə təhsili uzun müddətli proqramdır. O, yalnız Təhsil Nazirliyinə deyil, maliyyə sektoruna məxsusdur. Ölkə miqyasında həyata keçirilən maliyyə savadlılığı sorğusu maliyyə savadlılığının mövcud səviyyəsini baza qiymətləndirməsini təmin edə bilər. 8