E N D
Erasmus to obecnie największy i najlepiej znany program Unii Europejskiej wspierający mobilność i współpracę w dziedzinie szkolnictwa wyższego. Jak pokazują statystyki, studenci oraz pracownicy polskich uczelni chętnie i aktywnie w nim uczestniczą. W roku 2009/10 liczba wyjazdów na studia i praktyki za granicą wzrosła o 4,6% w stosunku do roku poprzedniego, a pod względem liczby wyjazdów pracowników uczelni Polska zajmowała – już kolejny raz – pierwsze miejsce w rankingu ogólnoeuropejskim. Również jeśli chodzi o wykorzystanie budżetu programu, osiągnęliśmy wyjątkowo dobre wyniki – fundusze przyznane naszemu krajowi na wspieranie mobilności wykorzystaliśmy niemal w stu procentach. Lider LLP S-E
Erasmus – program Unii Europejskiej dla szkolnictwa wyższego – wspiera międzynarodową współpracę szkół wyższych, umożliwia wyjazdy studentów za granicę na część studiów i na praktyki, ułatwia mobilność pracowników uczelni, a także stwarza uczelniom możliwości udziału w międzynarodowych projektach wraz z partnerami zagranicznymi. Studenci są największą grupą docelową programu – w latach 1987/88–2009/10 z oferowanych w programie wyjazdów skorzystało 2 278 459 studentów. Erasmus w programie „Uczenie się przez całe życie”
Od roku akademickiego 2007/08 Erasmus jest częścią programu „Uczenie się przez całe życie” (LLP – theLifelongLearning Programme), którego celem jest podnoszenie jakości i atrakcyjności kształcenia oraz ułatwianie międzynarodowej współpracy i wymiany w dziedzinie edukacji. LLP
Od roku akademickiego 2007/08 Erasmus jest częścią programu „Uczenie się przez całe życie” (LLP – theLifelongLearning Programme), którego celem jest podnoszenie jakości i atrakcyjności kształcenia oraz ułatwianie międzynarodowej współpracy i wymiany w dziedzinie edukacji. Kraje uczestniczące w programie Erasmus w roku 2009/10: • 27 krajów członkowskich UE: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Litwa, Łotwa, Malta, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy; • 3 kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego: Islandia, Lichtenstein, Norwegia; • 2 kraje kandydujące – Chorwacja i Turcja. Uczestnicy
W programie Erasmus mogą uczestniczyć szkoły wyższe, którym Komisja Europejska przyznała Kartę Uczelni Erasmusa (Erasmus University Charter), uprawniającą do ubiegania się o fundusze na dofinansowanie konkretnych działań przewidzianych w programie. Uczelnie mogą prowadzić wymianę studentów i pracowników, koordynować kursy intensywne Erasmusa (IntensiveProgrammes) lub brać w nich udział jako partnerzy, a także organizować kursy językowe dla studentów zagranicznych (EILC). Mają również możliwość udziału w projektach wielostronnych Erasmusa dotyczących np. opracowywania nowych programów nauczania, rozwoju potencjału badawczego i dydaktycznego, współpracy z przemysłem itp. Ponadto uczelnie mogą brać udział w sieciach akademickich Erasmusa oraz w tzw. działaniach horyzontalnych. Uczelnie
W ramach Erasmusa studenci mogą wyjechać na uczelnię w innym kraju uczestniczącym w programie na część studiów (na okres od 3 miesięcy do jednego roku akademickiego) lub do zagranicznego przedsiębiorstwa na praktykę (3–12 miesięcy). Obowiązuje zasada jednokrotnego wyjazdu – student może wyjechać jeden raz w celu studiowania i jeden raz w celu odbycia praktyki, niezależnie od tego, na ilu kierunkach studiuje. Warunkiem ubiegania się studenta o wyjazd jest udział jego macierzystej uczelni w programie Erasmus. Studenci mogą też wziąć udział w kursie intensywnym Erasmusa – jeżeli w projekcie tego typu uczestniczy ich wydział, a kurs dotyczy ich dziedziny studiów. Mogą również uczęszczać na wykłady lub innego rodzaju zajęcia prowadzone przez zagranicznych wykładowców lub specjalistów przyjeżdżających na ich uczelnię w ramach Erasmusa. Studenci
Kurs intensywny programu Erasmus – to projekt realizowany przez grupę uczelni z różnych krajów, polegający na opracowaniu i przeprowadzeniu intensywnego cyklu zajęć dotyczących specjalistycznego zagadnienia w danej dziedzinie albo tematyki interdyscyplinarnej. Wyjątkowy, międzynarodowy charakter kursu wynika stąd, że zarówno prowadzący go nauczyciele akademiccy, jak i studenci – uczestnicy kursu – pochodzą z różnych krajów. Projekty typu kurs intensywny
Nauczyciele akademiccy mogą wyjeżdżać do partnerskich uczelni za granicą w celu prowadzenia tam zajęć dydaktycznych. Natomiast wszyscy pracownicy uczelni mogą się ubiegać o wyjazdy szkoleniowe do zagranicznych uczelni lub instytucji. Inne możliwości udziału pracowników w Erasmusie to m.in. uczestnictwo w projektach typu kursy intensywne oraz w projektach wielostronnych i sieciach, w które są zaangażowane macierzyste jednostki pracowników. Pracownicy uczelni
Działania zdecentralizowane programu Erasmus – to działania programu Erasmus, za których koordynację są odpowiedzialne narodowe agencje programu w poszczególnych krajach, a nie centralnie Komisja Europejska. Działania zdecentralizowane Erasmusa obejmują: • wymianę studentów (Student mobility), • wymianę pracowników uczelni (Staff mobility), • realizację projektów typu kursy intensywne Erasmusa (IntensiveProgrammes, IP), • organizację kursów językowych Erasmusa (Erasmus IntensiveLanguageCourses, EILC). Terminologia związana z programem Erasmus
Działania (zdecentralizowane) typu „mobilność”: • wyjazdy studentów w celu zrealizowania części studiów na zagranicznej uczelni, • wyjazdy studentów na zagraniczne praktyki, • wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć dydaktycznych na uczelniach zagranicznych (oraz przyjazdy specjalistów z zagranicznych przedsiębiorstw/instytucji w celu prowadzenia zajęć dla studentów, finansowane z tej samej pozycji budżetowej), • wyjazdy pracowników uczelni na szkolenia. Działania zdecentralizowane
Działania scentralizowane podlegają bezpośredniemu nadzorowi Komisji Europejskiej; ich obsługę techniczną zapewnia powołana przez Komisję Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego (theEducation, Audiovisual and CultureExecutiveAgency – EACEA). Działania scentralizowane
Działania scentralizowane obejmują: Projekty wielostronne (MultilateralProjects) dotyczące następujących zagadnień: • rozwój współpracy między szkołami wyższymi i środowiskiem pozaakademickim – przedsiębiorstwami, organizacjami, stowarzyszeniami zawodowymi, izbami handlowymi i przemysłowymi, partnerami społecznymi, partnerami lokalnymi, regionalnymi, itp., • zwiększanie dostępności kształcenia w szkołach wyższych, • rozwój mobilności, likwidowanie barier ograniczających mobilność, • modernizacja programów kształcenia i rozwiązań instytucjonalnych w szkołach wyższych, • rozwój potencjału dydaktycznego i badawczego uczelni, zwiększanie innowacyjności i podnoszenie jakości kształcenia, zacieśnianie związków między kształceniem i badaniami; Działania scentralizowane
Sieci akademickie; • Działania towarzyszące (AccompanyingMeasures). Działania scentralizowane
3873 szkół wyższych z Kartą Uczelni Erasmusa • 2982 uczelnie prowadzące wymianę studentów i pracowników w ramach programu • 213 266 wyjazdów studentów, w tym • 177 705 wyjazdów na część studiów • 35 561 wyjazdów na praktykę • 37 776 wyjazdów pracowników uczelni, w tym • 29 031 wyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć • 8745 wyjazdów pracowników uczelni na szkolenia • 361 intensywnych kursów językowych Erasmusa (EILC) • 384 projekty typu kursy intensywne programu Erasmus (IP) Statystyki, rok 2009/2010
288 szkół wyższych z Kartą Uczelni Erasmusa • 233 uczelnie realizujące konkretne działania programu Erasmus w ramach umowy finansowej podpisanej z Narodową Agencją • 14 021 wyjazdów studentów, w tym • 11 613 wyjazdów na część studiów • 2408 wyjazdów na praktykę • 6070 przyjazdów zagranicznych studentów, w tym • 5534 przyjazdy na część studiów • 536 przyjazdów na praktykę • 2974 wyjazdy nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w zagranicznych uczelniach • 1476 wyjazdów pracowników uczelni na szkolenia • 1819 przyjazdów nauczycieli akademickich w celu prowadzenia zajęć w polskich uczelniach • 294 przyjazdy pracowników zagranicznych uczelni na szkolenia w Polsce Polska
Unia Europejska przeznacza znaczne fundusze na realizację swojego flagowego programu w dziedzinie edukacji. Budżet programu Erasmus stanowi aż 40% całkowitego budżetu programu „Uczenie się przez całe życie” (2007-2013) wynoszącego 6,97 miliarda euro. Budżet
Od chwili swojego powstania w 1987 r. program Erasmus umożliwił wyjazd na studia lub praktykę za granicę na okres od trzech do dwunastu miesięcy 2,5 milionom Europejczyków. W roku akademickim 2009/10 został pobity kolejny rekord – udział w nim wzięło 213 tysięcy studentów. Stypendyści programu Erasmus podkreślają, że wyjazd to nie tylko pobyt na innej uczelni, ale też doświadczenie, które pozwoliło im wykształcić w sobie prawdziwą świadomość europejską. To okazja, aby szlifować języki obce, rozwijać umiejętności dostosowywania się do nowych sytuacji oraz otworzyć się na inne kultury – a wszystkie te cechy są cenione na rynku pracy. Studenci nie wnoszą opłaty wpisowej za studia na uczelni, która ich przyjmuje, i otrzymują stypendium średnio w kwocie 254 euro miesięcznie. Po powrocie wykłady i zajęcia, na które uczęszczali za granicą, zostają w pełni uznane przez uczelnię macierzystą. Zalety
Mobilność studentów to największa, najbardziej popularna i znana „akcja” Erasmusa. Przeznacza się na nią rokrocznie ok. 85% budżetu programu. Według szacunków Komisji Europejskiej ok. 4% ogółu studentów z krajów uczestniczących korzysta z wyjazdów Erasmusa na różnych etapach studiowania. Statystyki - c.d.
Najwięcej studentów wyjechało w ramach Erasmusa z Hiszpanii (ponad 31 tys. osób), Francji (ponad 30 tys.), Niemiec (blisko 29 tys.), Włoch (21 tys.) i Polski (14 tys.). Z kolei najpopularniejszymi krajami docelowymi były: Hiszpania (ponad 29 tys. przyjętych studentów zagranicznych), Francja (22 tys.), Niemcy (blisko 18 tys.), Wielka Brytania (16,8 tys.) i Włochy (15,8 tys.). Skąd i dokąd?
1. Universidad de Granada E GRANADA01 Hiszpania 1851 2. UniversidadComplutense de Madrid E MADRID03 Hiszpania 1562 3. Università di Bologna I BOLOGNA01 Włochy 1548 4. Universidad de Sevilla E SEVILLA01 Hiszpania 1424 5. UniversidadPolitécnica de Valencia E VALENCI02 Hiszpania 1265 6. Uniwersytet Warszawski PL WARSZAW01 Polska 1255 7. UniversitàdegliStudi di Roma 'La Sapienza' I ROMA01 Włochy 1201 8. Universitat de Valencia (EstudiGeneral) UVEG E VALENCI01 Hiszpania 1117 9. UniverzitaKarlova v Praze CZ PRAHA07 Czechy 1070 10. UniversitàdegliStudi di Padova I PADOVA01 Włochy 1051 11. Universitaet Wien A WIEN01 Austria 996 12. Univerza v Ljubljani SI LJUBLJA01 Słowenia 917 13. UniversidadPolitecnica de Madrid (UPM) E MADRID05 Hiszpania 899 14. UniversidadAutonoma de Madrid E MADRID04 Hiszpania 869 15. UniversitatPolitècnica de Cataluña E BARCELO03 Hiszpania 858 16. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu PL POZNAN01 Polska 851 17. Uniwersytet Jagielloński PL KRAKOW01 Polska 838 UAM
Na podstawie danych ze wszystkich krajów uczestniczących w programie obliczono, że w roku 2009/10 średnio 0,94% populacji studentów skorzystało z wyjazdów Erasmusa. Najwyższy procent studentów Erasmusa odnotowały dwa kraje o bardzo niewielkiej populacji – Luksemburg i Liechtenstein. Łącznie powyżej średniej znalazło się 21 krajów. Znacznie powyżej średniej uplasowały się Austria, Finlandia, Hiszpania i Malta (wszystkie powyżej 1,5%). Poniżej średniej europejskiej znalazło się natomiast 11 krajów, w tym m.in. Szwecja, Polska, Norwegia, Wielka Brytania, Turcja, przy czym nie oznacza to, że w liczbach bezwzględnych kraje te wysyłają w ramach Erasmusa mniej studentów – Polska, Wielka Brytania i Turcja należą do czołówki krajów pod względem liczby wyjazdów studentów w programie Erasmus. Umiędzynarodowienie