Zasoby i walory w okolicy miasta Pogorzela.

1. Zasoby i walory w okolicy miasta Pogorzela.

2. Nadleśnictwo Piaski

3. Położenie Nadleśnictwo Piaski podlega administracyjnie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu. Powierzchnia ogólna Nadleśnictwa wynosi 19861 ha, natomiast leśna 19081 ha. Lasy Nadleśnictwa położone są w odległości od 40 do 100 km na południe od Poznania, na terenie sześciu powiatów ( Śrem, Gostyń, Rawicz, Kościan, Krotoszyn i Jarocin ) oraz osiemnastu gmin wielkopolskich.

4. Nadleśnictwo składa się z trzech obrębów leśnych : Książ, Piaski i Rawicz. Pod względem przyrodniczo - leśnym lasy Nadleśnictwa znajdują się w III Krainie Wielkopolsko - Pomorskiej, w tym cały obręb Książ i północna część obrębu Piaski w 7 Dzielnicy Niziny Wielkopolsko - Kujawskiej w mezoregionie Pojezierza Wielkopolskiego, pozostała część obrębu Piaski i północna część obrębu Rawicz w 8 Dzielnicy Krotoszyńskiej, a pozostała, południowa część obrębu Rawicz w 9 Dzielnicy Kotliny Żmigrodzko - Grabowskiej. Pod względem klimatycznym obszar Nadleśnictwa zaliczany jest wg Gumińskiego do VII Dzielnicy Środkowej. Średni roczny opad wynosi 579 mm, okres wegetacyjny trwa średnio 210 dni.

5. Lasy Lesistość Nadleśnictwa wynosi 14,5%. Nadleśnictwo składa się z 229 kompleksów i parcel; osiem kompleksów ma powierzchnię powyżej 1000 ha, a jeden 2200 ha. Powierzchniowy udział siedliskowych typów lasu przedstawia się następująco: • Bśw     -    8% • BMśw  - 19% • BMw   -    6% • LMśw  -  24% • Lśw      - 30% • LMw    -   6%  • Lw        -  4% Powierzchnia drzewostanów następujących gatunków stanowi: drzewa iglaste - 62,9 % , dąb - 25,5 % , brzoza - 4,9 % , olcha - 4,6 %.

6. Lasy Nadleśnictwa zostały podzielone  pod względem kategorii ochronności na: Drzewostany I i II klasy wieku stanowią 32,3% powierzchni leśnej; przeciętna zasobność na 1 ha wynosi 223 m3, przeciętny przyrost roczny na 1 ha - 3,73 m3. Gospodarstwo zrębowe obejmuje 53% powierzchni leśnej, przerębowo - zrębowe - 32,6%, zrębowe Id - 10,3% , specjalne - 4,1%. • rezerwaty - 0,1% • lasy ochronne - 58,8% (w tym wodochronne - 35,4% ) • lasy gospodarcze - 41,1%

7. Historia Nadleśnictwo utworzone zostało na początku 1945 roku. Pierwsza siedziba mieściła się w Pogorzeli, a od 1950 roku we wsi Strzelce Wielkie. Po kilku latach siedziba została przeniesiona do wsi Piaski, ale nazwa "Nadleśnictwo Strzelce Wielkie" przetrwała do 1966 roku. W 1972 roku do Nadleśnictwa Piaski przyłączono Nadleśnictwo Książ, a w 1979 roku Nadleśnictwo Rawicz.

8. Na terenie Nadleśnictwa znajduje się kilka miejsc ściśle związanych z historią regionu i Polski. Na terenie Leśnictwa Stawiszyn zachowało się wczesnośredniowieczne grodzisko, obok którego odnaleziono osadę  z epoki neolitu. W uroczysku Dębno, w okolicach Rawicza, znajduje się obelisk upamiętniający miejsce śmierci w 1863 roku Stefana Bobrowskiego - jednego z przywódców Powstania Styczniowego. W Leśnictwie Krasnolipka głaz upamiętnia miejsce śmierci porucznika Stanisława Kamińskiego - dowódcy oddziału Powstańców Wielkopolskich z 1918 roku walczących o Rawicz. W lasach Sarnowy znajduje się pomnik - głaz poświęcony pamięci setek Polaków zamordowanych w więzieniu rawickim w latach 1939-1945. W pobliżu siedziby Nadleśnictwa, we wsi Godurowo urodził się w 1838 roku jeden z najwybitniejszych wielkopolskich leśników - Filip Wawrzyniec Skoraczewski - długoletni nadleśniczy lasów miłosławskich.

9. 4 rezerwaty przyrody: • • Rezerwat "Bodzewko" o powierzchni 1,10 ha powołany w celu zachowania ze względów naukowych skupienia lipy drobnolistnej na naturalnym stanowisku. • • Rezerwat "Pępowo" o powierzchni 12,21 ha powołany w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu lasu mieszanego z udziałem dębu, buka oraz brekini i modrzewia.

10. Rezerwat "Czerwona Róża" o powierzchni 5,64 ha powołany w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych lasu mieszanego z udziałem modrzewia, dębu i sosny oraz pojedynczą domieszką brekini Dąb w leśnictwie Międzyborze

11. Rezerwat "Dębno" o powierzchni 7,66 ha powołany w celu zachowania ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu boru mieszanego wilgotnego z zespołem Magnocaricetum. Można w nim zobaczyć 300-letni dąb „z twarzą” oraz chroniony bluszcz pospolity. Jednak największą atrakcję stanowi kozioróg dębosz - jeden z największych europejskich chrząszczy. Wszystko to można zobaczyć podczas spaceru ścieżką przyrodniczo-leśną „Dębno”.

12. Poza gruntami Nadleśnictwa, w obszarze jego terytorialnego zasięgu występują jeszcze dwa rezerwaty przyrody na gruntach nieleśnych: • • Rezerwat częściowy "Miranowo" o powierzchni 4,78 ha utworzony w celu zachowania zespołu rzadkich gatunków roślin. Utworzony w 1972 roku do ochrony naturalnego zbiorowiska wapniolubnych roślin łykowych o charakterze reliktowym. • Rezerwat obejmuje podmokłą łąkę o powierzchni 4,78 ha, która pasem o szerokości 50-100 metrów okala fragment jeziora Dolskiego Wielkiego na długości około 0,5 km.

13. W rezerwacie „Miranowo” występują m.in.: • kosatka kielichowa • goryczka błotna • sit tępokwiatowy • turzyca dwupienna • komonica skrzydlatostrąkowa • marzyca ruda • kłoć wiechowata • turzyca Davalla

14. • Rezerwat częściowy "Torfowisko źródliskowe w Gostyniu Starym" o powierzchni 3,58 ha powołany w celu zachowania źródliskowego torfowiska niskiego z rzadkimi gatunkami roślin kalcyfilnych. • Część lasów Nadleśnictwa wchodzi w skład "Krzywińsko-Osieckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu" oraz Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego "Łęgi Mechlińskie".

15. Na terenie Nadleśnictwa znajdują się również pomniki przyrody: • aleja 48 żywotników zachodnich, • aleja 115 świerków, • sześć głazów narzutowych. • 55 dębów szypułkowych, • jeden jarząb brekinia, • jeden buk zwyczajny, • oraz dwa wiązy, • Występują tutaj także rośliny i zwierzęta podlegające indywidualnej ochronie. Z roślin można wymienić jarzęba brekinię, wawrzynka wilczełyko, lilię złotogłów, rosiczkę okrągłolistną. Wokół gniazd bociana czarnego, kani rudej i orła bielika wyznaczono strefy ochronne.

16. Występowanie wawrzynka wilczełyko (Daphne mezereum L.) w lasach Nadleśnictwa Piaski Rodzaj – wawrzynek, należący do rodziny wawrzynkowate, rząd – mirtowe reprezentowany jest na świecie przez około 100 gatunkówrosnącychgłównie w południowo-wschodniej Azji, w Himalajach i w południowej Europie. W 2004 r. w Nadleśnictwie Piaski kwitnienie rozpoczęło się około 10 marca. Owoce jaskrawoczerwone dojrzewają latem i są chętnie zjadane Wawrzynek wilczełyko . przez drozdy. Owoce podobnie jak inne części wawrzynka są silnie trujące, gdyż zawierają glukozyd – dafninę. Spożycie kilku owoców może okazać się śmiertelną dawką dla dorosłego człowieka.

17. Podczas inwentaryzacji miejsc występowania wawrzynka wilczełyko, przeprowadzonej w Nadleśnictwie Piaski w marcu 2004 r., stwierdzono trzy skupiska tego krzewu. Ogółem doliczono się 169 sztuk wawrzynka. •Stanowisko nr 1 zlokalizowano w Leśnictwie Dobrapomoc w oddz. 308 c. Na niewielkiej powierzchni (około 2 ary) rośnie 13 osobników wawrzynka wilczełyko. Stanowisko znajduje się w drzewostanie w wieku 40 lat, o składzie gatunkowym 7 Db, 2 Brz, 1 Św. Najwyższy krzew ma wysokość 120 cm, a najniższy około 50 cm. Krzewy są znacznie rozgałęzione, średnia szerokość krzewów przekracza 45 cm. •Skupisko nr 2, oddalone od poprzedniego o kilkaset metrów, znajduje się na skarpach rowu w oddz. 308, 309. Rośnie tam 50 krzewów o wysokości od 20 do 110 cm. Średnia wysokość wynosi 63 cm. Krzewy są mniej rozgałęzione niż na pozostałych stanowiskach.

18. Średnia szerokość wynosi około 36 cm. •Stanowisko nr 3 znajduje się w Leśnictwie Siedmiorogów w oddz. 205 m, n. Od dwóch poprzednich oddalone jest o kilka kilometrów. Na tym stanowisku naliczono 106 osobników. Wawrzynek wilczełyko występuje tu w 98 – letnim drzewostanie dębowym i 35 – letniej olszynie, z udziałem dębu i świerka. Krzewy występują na powierzchni około 8 hektarów, rosną pojedynczo lub w grupach po kilka osobników. Najniższe krzewy mają 20 cm wysokości, a najwyższe 120 cm. Średnia wysokość wszystkich krzewów wynosi 70 cm, a średnia szerokość 44 cm.

19. W Polsce w stanie dzikim występują dwa gatunki : wawrzynek wilczełyko i wawrzynek główkowy. Wawrzynek wilczełyko w Polsce podlega całkowitej ochronie. Występuje na obszarze całego kraju, ale stosunkowo rzadko. Preferuje tereny pagórkowate i lasy górskie z drzewostanami liściastymi i mieszanymi. Zasięg pionowy gatunku w Polsce dochodzi do 900 m n.p.m. W Wielkopolsce należy do grupy około 90 gatunków rzadkich. Na Nizinie Wielkopolskiej zainwentaryzowano po 1990 roku 28 stanowisk tego gatunku (wg L.Bednorz “Zmienność i struktura populacji wawrzynka wilczełyko(Daphne mezereum L.) na Nizinie Wielkopolskiej”, Poznań 1998). Według literatury wawrzynek wilczełyko jest niewysokim, skąpo rozgałęzionym krzewem. Dorasta do wysokości 1,5 m. Odznacza się wyjątkowo powolnym przyrostem na wysokość. Pączki kwiatowe tworzą się w roku poprzednim i przezimowują na zdrewniałych pędach.

20. Amatorzy wycieczek rowerowych mogą skorzystać z licznych tras i szlaków rowerowych: •im Kaspra Miaskowskiego - pierwsza trasa rowerowa łącząca trzy gminy (Gostyń, Piaski, Borek), Po drodze można zobaczyć między innymi „Szwajcarię Godurowską” z dębem „Kasper”, dolinę rzeki Dąbrówki, łąki obrzańskie a także zespół klasztorny oo. Filipinów. Bazylika Księży Filipinów na Świętej Górze w Gostyniu to jeden z najcenniejszych zabytków architektury barokowej w Polsce. Początki tej wspaniałej świątyni wiążą się z założeniem Kongregacji Oratorium św. Filipa Neri w Polsce w 1668 r.

21. •Z kolei na terenach rawickich aktywnie czas można spędzić na „Rawickim Mickiewiczowskim szlaku rowerowym”, który poświęcony jest miejscom związanym z pobytem Adama Mickiewicza. Wędrując jego szlakiem koniecznie zobaczyć trzeba eklektyczny kościół św. Marcina z XIX w. W pobliżu Rawicza w uroczysku Dębno znajduje się obelisk, upamiętniający miejsce śmierci w 1863 r. Stefana Bobrowskiego – jednego z przywódców Powstania Styczniowego. • W urokliwe miejsca zapraszają także takie szlaki rowerowe jak: „Jarosławski”, „Trakt Błażejewski”, „Pagórki Dolskie”, „Dziesięciu Jezior”, „Wokół Jeziora Dolskiego”, czy „Kosynierów”.

22. •W urokliwe miejsca zapraszają także takie szlaki rowerowe jak: „Jarosławski”, „Trakt Błażejewski”, „Pagórki Dolskie”, „Dziesięciu Jezior”, „Wokół Jeziora Dolskiego”, czy „Kosynierów”. • Dla celów poznawczych utworzone zostały Ścieżka Przyrodniczo-Leśna „Dębno” oraz Ścieżka Edukacyjna „Miranowo”. Na wyznaczonych punktach przystankowych dowiedzieć się można jak rośnie las, jakimi mechanizmami rządzi się ekosystem leśny oraz jakie prace wykonuje leśnik podczas codziennych zajęć. Po zakończonej wędrówce można odpocząć w specjalnie przygotowanych miejscach.

23. Istnieją również inne punkty edukacji, w których pracownicy Nadleśnictwa prowadzą spotkania z dziećmi i młodzieżą. Z myślą o tych ostatnich utworzona została przy siedzibie Nadleśnictwa „Izba leśna”, w której będą prowadzone warsztaty przyrodnicze, realizowane – w zależności od grup wiekowych. W zależności od wieku uczestników i potrzeb nauczycieli istnieje możliwość przeprowadzenia różnego typu zajęć tematycznych. W „Izbie leśnej” zgromadzono szereg pomocy naukowych tj. gablot z owadami, wydmuszkami ptasich jaj, pędami drzew i krzewów oraz plansz przy pomocy, których najmłodsi goście naszej „Izby leśnej” mogą zaznajomić się z tak złożonym organizmem, jaki jest las i procesy w nim zachodzące.

24. Gospodarka łowiecka W zasięgu terytorialnego działania Nadleśnictwa zlokalizowanych jest 26 obwodów łowieckich; 20 z nich dzierżawi 16 kół łowieckich, a 6 obwodów stanowi ośrodki hodowli zwierzyny ( z tego trzy prowadzone są przez Nadleśnictwo ). Stan zwierzyny na dzień 15.03.2003 roku przedstawiał się następująco: Jelenie – ok. 413 szt. daniele – 308 szt.

25. sarny - 5087 szt. dziki - 900 szt. zające - 1221 szt.

26. kuropatwy - 1118 szt. bażanty - 3057 szt.

27. lisy - 948 szt. borsuki - 192 szt. kuny - 247 szt. piżmaki - 301 szt.

28. tchórze – 137 szt. norka amerykańska - 27 szt. jenoty - 265 szt.

29. W takim lesie, które reprezentuje Nadleśnictwo Piaski wprowadziłabym,np. lekcję biologii, czy też ekologii. Wydaje mi się, że szybciej nie tylko dzieci ale i młodzież, uczy się poprzez zabawę, np. Odgadywanie „co to jest za drzewo?”, lub „co to jest za roślina”? • Mogą odbywać się też różnego rodzaju wycieczki krajoznawcze, gry i zabawy, np. słynne „podchody”.

30. Starsi mogą odkryć w sobie ducha harcerza, i odkrywcy poprzez ćwiczenia z mapą jak i kompasem. Próba rozpoznawania kierunków świata przy pomocy natury, np. kora drzew, mech, słońce. Takie ćwiczenie pomaga nam orientować się nie tylko w lesie ale i np. w górach na szlaku. • Przeprowadzać można lekcje wychowania fizycznego, co na świeżym powietrzu jest idealne dla naszego zdrowia i urody.

31. Na pytanie: „Co bym zmieniła?” automatycznie odpowiedziałabym, że nic. Jednak po dłuższym przemyśleniu stwierdzam, że przydałoby się więcej punktów widokowych, tras rowerowych i specjalnie dla nich przeznaczonych miejscach na odpoczynek. Sadzę iż powinno odbywać się więcej festynów oraz zabaw i imprez na świeżym powietrzu, bo mało kto bywa w lesie na wycieczce rowerowej, mało kto z Nas Pogorzelan wie, że na terenie Nadleśnictwa Piaski znajduje się drzewo z twarzą oraz że w ogóle istnieją ścieżki rowerowe.

32. Dzieci Szkoły Podstawowej im. Adama Mickiewicza na zajęciach ekologii.

33. Bibliografia: • Oficjalny serwis Nadleśnictwa Piaski http://piaski.lasypanstwowe.poznan.pl • Fotografie pochodzą z encyklopedii internetowej Wikipedia • Broszurka informacyjna miejscowości Piaski