330 likes | 584 Views
Mikrosensory półprzewodnikowe. Podstawowe sensory i ich technologia. Plan. Dlaczego krzem? Własności i zjawiska wykorzystywane w sensoryce Technologia – podstawowe procesy. Materiały używane w technologii mikromechanicznej.
E N D
Mikrosensory półprzewodnikowe Podstawowe sensory i ich technologia Wykład 3, 2010/11
Plan • Dlaczego krzem? Własności i zjawiska wykorzystywane w sensoryce • Technologia – podstawowe procesy Wykład 3, 2010/11
Materiały używane w technologii mikromechanicznej • Krzem i związane z nim materiały są podstawą mikrosystemów. Należy tu wymienić: • krzem monokrystaliczny (SCS-single crystal silicon) • multikrystaliczny krzem • amorficzny krzem (a-Si) • stopy krzemu z germanem • amorficzny kwarc SiO2 • azotek krzemu Si3N4 SOI-silicon on insulator Wykład 3, 2010/11
Dlaczego krzem? • tani i dobrze scharakteryzowany materiał, łatwo dostępny (25.8% Si w skorupie ziemskiej, związany jako SiO2) • duża liczba i różnorodność technik wytwarzania i obróbki krzemu • duży potencjał dla integracji z układami kontroli i przetwarzania sygnałów • dobre własności: elektryczne, mechaniczne (anizotropia), termiczne • tworzy stabilny tlenek (tzw. native oxide) SiO2 – elektryczny izolator Wykład 3, 2010/11
Krzem Struktura diamentu Eg = 1.12 eV Wykład 3, 2010/11
Technologia Metody wytwarzania można podzielić na: top-down bottom-up Metody „top-down” dotyczą usuwania materiału. Proces niszczy siły spójności pomiędzy elementami ciała stałego. Metody „top-down” to trawienie „mokre” i „suche”, obróbka mechaniczna, laserowa ablacja, plazmowe trawienie, fotolitografia, itp.. Metody „bottom-up” dotyczą tworzenia nowych struktur ze stopionej masy, stanu gazowego, ciekłego lub stałego. Metody „bottom-up” to np. samoorganizujące się struktury ale także cienkie warstwy (epitaksja z fazy ciekłej lub gazowej). Zastosowanie STM Wykład 3, 2010/11
Wzrost kryształu Główne etapy technologii IC Cięcie Cienkie warstwy: -epitaksjalne Si -polikrystaliczne Si -SiO2 -Si3N4 -polikrystaliczne Si -metaliczne Nanoszenie warstw Domieszki Litografia Trawienie Maski Porcjowanie Wykład 3, 2010/11 Pakowanie
Najważniejsze procesy • Litografia jest techniką polegającą na przenoszeniu wzoru (ang. pattern) z maski na warstwę lub podłoże przy użyciu materiału światłoczułego lub czułego na inne promieniowanie (X, elektrony, jony).Dla optycznej ekspozycji najczęściej używa się nazwy „fotorezyst”. • Trawieniejest to selektywne usuwanie materiału z pewnych ustalonych obszarów warstwy lub podłoża. Rozróżnia się trawienie mokre i suche, a także anizotropowe i izotropowe. Wykład 3, 2010/11
Izotropowe czy anizotropowe trawienie? Wykład 3, 2010/11
wo w Szybkość trawienia anizotropowego w Si zależy od kierunku krystalograficznego Stosunek szybkości trawienia w kierunku <100> i <110> do trawienia w kierunku <111> wynosi odpowiednio 400:1 i 600:1 w Rowek typu U (ang. U-groove), krótki czas trawienia, h - głębokość wytrawiona Rowek typu V (ang.„V-groove”) długi czas trawienia Wykład 3, 2010/11
Trawienie anizotropowe krzemu Najczęściej do trawienia anizotropowego krzemu używa się mieszaniny roztworu KOH w wodzie z alkoholem izopropylowym. Dla przykładu dla 34% wag. KOH w 70.9oC szybkość trawienia wynosi: 1.292 μm/min dla płaszczyzny (110), 0.629 μm/min dla (100) i tylko 0.009 μm/min dla (111) Wykład 3, 2010/11
SEM image of bulk micromachined cantilever fabricated by p+ etch stop and anisotropic etching Objętościowe struktury wykonane w technologii mikromechanicznej Wykład 3, 2010/11
Struktura sensora pojemnościowego Rezonujący w pionie sensor oparty na oscylacjach skrętnych wykonany w krzemie techniką mikromechaniczną objętościową Wykład 3, 2010/11
Trawienie plazmowe lub jonowe • RIE (ang. reactive ion etching) • DRIE (ang. deep reactive ion etching) Wykład 3, 2010/11
Przykładowe struktury Wykład 3, 2010/11
Surface micromachining – obróbka powierzchniowa sacrificial layer deposition – nanoszenie warstwy protektorowej trawienie w celu utworzenia kotwic (ang. anchor) i obszarów złączek (ang. bushing regions) usuwanie warstwy protektorowej (structural layer patterning) wolno-stojąca struktura (np. dźwignia, belka) Wykład 3, 2010/11
LIGA – technika wykorzystująca litografię, elektroplaterowanie (electroplating) i wypełnianie, formowanie (molding) Jest to technika stosowana do wytwarzania mikrostruktur w szeregu materiałach takich jak metale, polimery, ceramika i szkło. Mikrostruktury trójwymiarowe 3D charakteryzują się tzw. high-aspect-ratio. Wykład 3, 2010/11
Promieniowanie synchrotronowe Struktura absorbująca Maska Fotorezyst Podstawa struktura fotorezystu LIGA (Litograhie, Galvanoformung, Abformung) 1. Naświetlanie 2. Wywoływanie Wykład 3, 2010/11
Metal Struktura fotorezystu Przewodząca podstawa Wnęka formy 3. Elektroformowanie 4. Tworzenie formy Wykład 3, 2010/11
Substancja wypełniająca formę (np. plastik) Struktura w plastiku 5. Wypełnianie formy 6. Usuwanie formy Wykład 3, 2010/11
Scanning Tunneling Microscope STM Wykład 3, 2010/11