2.01k likes | 5.22k Views
İKLİM ELEMANLARI. İKLİM ELEMANLARI . Atmosfer olaylarından sıcaklık, basınç, rüzgar, nem, yağış, bulutluluk gibi olayların tümüne iklim elemanları denir. . İKLİM ELEMANLARI . SICAKLIK BASINÇ VE RÜZGAR NEM VE YAĞIŞLAR. SICAKLIK. Yeryüzünün güneşten aldığı ısı oranına sıcaklık denir.
E N D
İKLİM ELEMANLARI • Atmosfer olaylarından sıcaklık, basınç, rüzgar, nem, yağış, bulutluluk gibi olayların tümüne iklim elemanları denir.
İKLİM ELEMANLARI • SICAKLIK • BASINÇ VE RÜZGAR • NEM VE YAĞIŞLAR
SICAKLIK • Yeryüzünün güneşten aldığı ısı oranına sıcaklık denir. • Termometre ile ölçülür.
SICAKLIK DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER • GÜNEŞ IŞINLARININ GELIŞ AÇISI • ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ • YÜKSELTİ • KARA VE DENİZLERİN ISINMA ÖZELLİĞİ: • OKYANUS AKINTILARI • KAYA VE TOPRAĞIN CİNSİ • GÜNEŞLENME SÜRESI • RÜZGARLAR
GÜNEŞ IŞINLARININ GELIŞ AÇISI • Bir yerin güneşten aldığı enerji miktarı güneş ışınlarının düşme açısına bağlıdır.
Güneş ışınları ne kadar dik ise • Isınma o kadar fazla
Güneş ışınları ne kadar dik ise • Aydınlanma az
Güneş ışınları ne kadar dik ise • Güneş ışınlarının atmosferde aldığı yol az
Güneş ışınları ne kadar dik ise • Güneş ışınlarının atmosferde tutulma oranı az
Güneş ışınlarının geliş açısı çeşitli faktörlerin etkisindedir. • ENLEM • GÜNÜN SAATİ • MEVSİMLER • EĞİM VE BAKI
ENLEM • Güneş ışınları dünyanın şeklinden dolayı ekvator ve çevresine dik açı ile gelirken, kutuplara doğru gittikçe eğik açı ile gelir.
BUNUN SONUCUNDA • Sıcaklık ekvatordan kutuplara gidildikçe azalır.
NOT • Bu duruma ENLEM-SICAKLIK ilişkisi denir.
ÖRNEK • Karadeniz kıyılarının Akdeniz kıyılarından soğuk olması örnektir.
BUNUN SONUCUNDA • Ekvatora yakın yerler daha sıcak kutuplar ve çevresine yakın yerler daha soğuktur.
BUNUN SONUCUNDA • Ekvator yönünden gelen rüzgarlar ve okyanus akıntıları gittikleri yerin sıcaklığını artırır. • Kutuplar ve çevresinden gelenler ise sıcaklığı düşürürler.
NOT • Dünya üzerinde her yerde enlem-sıcaklık ilişkisi düzenli değildir.
Sıcaklık-Enlem İlişkisini Bozan Faktörler • Okyanus akıntıları
ÖRNEK • Ege ve Doğu Anadolu,aynıenlemde olmalarına rağmen sıcaklıkları farklıdır.
MEVSİMLER • Dünyanın ekseninin eğikliği ve yıllık hareketi sonucu güneş ışınlarının geliş açısının değişmesi sonucu mevsimler meydana gelir.
MEVSİMLER • Buna bağlı olarak güneş ışınları yazın dik,kışın eğik açıyla gelir. • Sonuçta yazın sıcaklık fazla kışın az olur.
GÜNÜN SAATİNE GÖRE • Güneş ışınları sabah ve akşam eğik açıyla gelirken öğleyin dik ve dike yakın açılarla gelir.
GÜNEŞLENME VE SICAKLIK • Herhangi bir merkezde günün en sıcak vakti öğleyin 12-14 arası, en soğuk vakti ise güneş doğmadan önceki vakittir. • Çünkü dünya gece boyunca ısı kaybetmiştir.
EĞİM VE BAKIYA GÖRE • Eğimin fazla olduğu yerlere güneş ışınları daha dik geldiği için ısınma daha fazladır.
BAKI • Bakı; bir yerin güneşe dönük olup olmama durumuna denir.
BAKI • Türkiye’de özellikle dağlık alanlarda, dağların güneye bakan yamaçları, kuzeye bakan yamaçlarından daha fazla ısınırlar.
BAKI • Ancak Karadeniz Dağları buna ters düşer.
BAKI • K.Y.K’de güneye G.Y.K’de ise kuzeye bakan yamaçlar bakı yönünden şanslıdırlar ve daha fazla ısınırlar.
BAKI YÖNÜNDEN ŞANSLI YERLERDE • Güneş ışınları dik geldiği için sıcaklık daha fazladır. • Güneşlenme süresi daha uzundur. • Orman yetişme sınırı ve daimi kar sınırı daha yüksekten başlar. • Aynı tür bitkilerin olgunlaşma süresi daha kısadır.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ • Nemin fazla olduğu yerlerde ısınma ve soğuma frenlenir.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ • Dolayısıyla günlük ve mevsimlik sıcaklık farkı az olur.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ • Bunu ekvatoral iklim ile karasal iklimi karşılaştırırsak rahat görürüz.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ • Mesela; sıcaklık farkının en az olduğu yer ekvatoral iklimdir.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ • En fazla olduğu yer ise karasal iklimdir. • Bunun sebebi nemdir.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ • Yine nemin etkisiyle ortaya çıkan bulutluluk günlük ısınma ve soğuma üzerinde etkilidir.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ • Kışın havanın bulutlu olduğu günlerde hava ılık,bulutsuz olduğu günlerde ise daha soğuk geçer.
YÜKSELTİ • Dünya üzerinde sıcaklık her yerde yukarılara çıkıldıkça her 200 metrede 1ºC azalır aşağıya inildikçe ise sıcaklık 1ºC artar.
YÜKSELTİ • Bunun iki sebebi vardır: • Troposferin yerden geriye yansıyan ışınlarla ısınması.
YÜKSELTİ • Sıcaklığı tutan nemin aşağılarda bulunması.
Not • Bir yerin bulunduğu yükseltisi iklimine etki eder.
YÜKSELTİ • Aynı enlem üzerinde yükseltisi fazla olan yerler diğerine nazaran daha soğuktur. • Örnek:İç Anadolu ve Doğu Anadolu.