Gabonetan gaudela eta zoriondu nahi zaituztegu bertso batekin:

1. Zorionak eta Urte Berri On • Gabonetan gaudela eta zoriondu nahi zaituztegu bertso batekin: Lehenengo zoriontzen dugula Arrasateko denoi, Baina zuei oparitu nahi Dizuegula mila polboroi, gabonak dira eta ikusi Pare bat balkoi, urte berri on zernola eta parte hartzaile guztioi.

2. Luthierrei buruz hitz egiten ari garela eta, Arrasaten bertan daukagun batekin, Lorentzo Altuberekin egon gara. Berarengandik ikasi ditugu berak egindako musika instrumentuei buruzko zenbait datu, ixtorio, nola egiten dituen, zein material erabiltzen dituen…..Argazkietan ikusten ditugu berak egindako instrumentuak, gaur egun Eskoriatzako museoan dituenak. Txalaparta jotzen Txalaparta txikia tobera

3. Luthier batekin izandako esperientzia • Lorentxo Altube gaur egun Euskal Herrian ditugun Luthier gutxiren artean kontsideratuko dugu. Orain dela hogeitalau urte inguru hasi zen musika instrumentuak egiten, txalapartarekin hasi zen, Euskal Herri guztitik ibili ohi da informazio eta materiala bila. Egiten dituen instrumentuen artean aurkitzen dira: txalaparta, tobera, albokak, xaramelak, txanbelak, maniura, adarrak. Berak dionez zailena materiala aurkitzea da, egurraren kasuan sikatu behar izaten da,. Berak kontatu dizkigun ixtorioen artean, Aita Barandiaranek Leze Txiki kobazuloan egon zenean aztarnak aurkitzen berak lagundu zion eta txalapartaren jatorria azaldu zien

4. Argazki hauetan Lorentzok egindako sokazko instrumentuak

5. Argazki hauetan haizezko instrumentuak.

6. Argazki hauetan ttun-ttuna sokazko instrumentua eta Lorentzo bere instrumentua jotzen.

7. Hemen ikusten duzue txalapartarekin gure lehen ikutuak eta gure Luthier Lorentzorekin talde osoa.

8. Luthierrak

9. Bibolin baten zer atalek eragiten du, batez ere, haren soinuan? Biolinak, gero eta zaharrago gero eta soinu hobeagoa dute, esaten dutenez. Biolinaren soinua hariak igurtzita eragiten da. Biolin bat entzutean, ez dugu entzuten harien bibrazioa; soinu ozenena egiten duten hariek ere oso soinu txikia dute bibratzean. Anplifikatu egin behar da. Anplifikazioa biolinaren gorputzaren bitartez egiten da (errexonantzia kaxaren bitartez). Horretarako, harien bibrazioa transmititu egin behar da. Transmisioaren bidea ez da batere luzea, baina ondo zaindu beharrekoa, soinu ona lortzeko. Harien bibrazioa zubiak jasotzen du, eta zubiarena, biolinaren gaineko tapak; azkenik, tapa horrekin batera, kutxa osoak bibratzen du, eta barruko aireak. Horregatik, kutxaren erresonantziak eragindako soinua entzuten dugu, konturatu gabe biolinaren soinuaren prosezuan atal guztiek hartzen dutela parte. Biolinak soinu ona izateko, osagai guztiek bibratu behar dute egoki, baina pieza bakoitzak modu desberdinean bibratzen du, eta hori kontrolatzea da artisauen lana. Ez da soilik egurra lantzea, beraz.

10. LUTHIERRAK ZER DIRA LUTHIERRAK? Luthier hitza frantsesetik dator, sokasko instrumentuak eskuz egiten dituztenak dira eta mota askotako tresnak egiten dituzte.Tresna desberdin asko egin zituzten; biolinak, biolak, biolontxeloak, kontrabaxuak eta beste edozein motatako gitarra eta bandolin . EZAGUTZEN AL DUZUE LUTHIER FAMATUREN BATEN IZENA?NONGOA ZEN? Stradivariusak dira garrantzitsuenetariko biolinak adibidez.Antonio Stradivarius 1644 jaio zen eta 1737 an hil. Beste adibide bat Stepan Konstanian da, Armenian jaioa.1983an bere lehen biolina saldu zuen. Taller bat du Cordoban, non biolinak konpontzen ditu.Guarnieri ere garrantzitsuenetariko bat da, italiarra.

11. BESTE LUTHIER BATZUK: *Gaspano de Saló (Brescía 1542-1609) *Giovani Paolo Maffini (Brescía 1580-1603) *Andrea Anati (Cremona 1510-1580) *Nicola Anati (Cremona 1596-1684)

12. BIOLIN BAT EGITEKO PAUSOAK Lehendabizi, plano zehatzak lortu behar dira, egingo den modeloaren arabera. Bigarren urratsa patroi-gisa jokatuko duen egurrezko pieza egitea da, kutxa harmonikoaren barruko zuloaren formarekin. Hirugarren urratsean, biolinaren gorputzaren paretak itsasten zaizkio patroi horri. Beste hainbat pieza bezala, pareta horiek astigarrez eginda daude, oso egur ona baita bibrazioa transmititzeko. Normalean, pareta sei zatik osatzen dute; zati bakoitza behar bezala okertzeko, arotzen teknikak erabiltzen dira, hots, beroa eta hezetasuna aplikatzen dira. Laugarren urratsa tapak egitea da, harmonikoa eta azpikoa. Tapa bakoitza bi piezakoa egiten da normalean, simetrikoa izan dadin. Tapa harmonikoa izei-egurrez egiten dute. Azpikoa, aldiz, astigar-egurrez. Tapa harmonikoak, gainera, f-itxurako zuloak eta hainbat piezatxo ditu barrutik itsatsita; pieza horiek sonoritatean eta kutxa harmonikoaren erresistentzian laguntzen dute. Bi tapak eginda daudenean, patroia kendu, eta paretako piezei itsasten zaizkie. Bosgarren urratsa gainerako piezak egitea da: giderra, zubia, kordala (harien euskarria) eta giltzak. Zubiak ez du itsasgarririk behar, harien presioak eusten dio. Bukatzeko, biolina bernizatu egin behar da.

13. TEKNOLOGIAKO PROIEKTUA TEKNOLOGIAKO PROIEKTUARI BURUZKO MATERIAL ETA PROZESUA

14. GALDERA Amaitzeko, eta 'prozesu teknologikoan' adituak zaretela jakinik... zertan ibili zarete azken boladan zuen teknoko tailerretan? Azaldu, labur-labur, zertan datzan zuen hiruhileko honetako proiektua.

15. ERANTZUNA Lehenengo hiruhilabeteetan erreduktora sistema bat egin genuen gero semaforo bat egiteko.Erreduktora sistema poleen bitartez motorraren indarra handitu eta abiadura txikitzeko erabili genuen. Sistema konplexu honekin semaforo bat programatzen ari gara bigarren hiruilabete honetan.

16. MATERIALA • Pila • Motorea • Kablea • Etengailua • Eroalea den potea • Aluminiozko perfil zulatua • Torlojuak • Zirrindolak • Abrazadorea

17. TEKNOLOGI PROZESURAKO PAUSOAK 1.Fasea: Arazoaren planteamendua. 2.Fasea: Diseinua/planifikazioa. Informazioa bilatu Taldeak egin Ardurak banatu Beharrezko materiala 3.Fasea: Eraikuntza Erreduktora sistema Potea Semaforoa Kableak Programazioa 4.Fasea:konprobatu 5.Fasea:Berdiseinua 6.Fasea:Aurkezpena Makina Memorialana