Download
1 / 39
E N D
Ham veriyi kendisine öğretilen yöntemlerle işleyen ve bu işlemler sonucunda elde ettiği sonuçları bize sunan makinadır.Bilgisayar ingilizce “hesaplayıcı (computer)” adını almıştır. Girdiğiniz verileri makine diline çevirir. Sadece 0 ve 1’lerle çalışır ama bu çalışma çok hızlı ve süreklidir.
Bilgisayarın Gelişimi ve Tarihçesi Son 45-50 yıldır insanlığın hizmetinde olan bilgisayar, artık hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Bankalardan kartlarla para çekebilmemiz, elektronik bilgi-işlemle telefonlarla kaliteli görüşme yapabilmemiz ve burada sayamadığımız daha bir çok kolaylık hep bilgisayar sayesinde hayatımıza girmiştir.
Bilgisayar kontrollü fabrikalar ile endüstrideki üretim patlamıştır. Günümüz ticareti, hızlı para transferi yapabilen banka bilgi işlem ortamı ile coğrafi sınır ve zaman farkı tanımaz hale gelmiştir. Sıradan bir öğrenci, Internet gibi bilgi ağları ile kütüphaneler dolusu bilgiye anında ulaşabilmektedir.
Mimarlık ve mühendislik sektörü, her türlü tasarım alanına uygun bilgisayar ve programlar ile üretim gücünü daha verimli kullanabilmektedir. Bilgisayar teknolojisindeki hızlı gelişmeyi daha iyi anlayabilmek için bir karşılaştırma yaparsak; bilgisayar teknolojisi gibi hava taşımacılığı teknolojisi de gelişseydi bakın neler olurdu; bugünkü sıradan 250 yolcu kapasiteli bir yolcu uçağının maliyeti ile 2000 kişi taşıyabilen bir uçak yapılabilir, bu uçakla İstanbul'dan New York'a yarım saatte gidilebilir ve yolculuk süresince sadece 2 litre yakıt harcanırdı. .
Bilgisayarları Sınıflandırırsak • Kişisel Bilgisayarlar (Personal Computer-PC) (veya Mikrobilgisayar): • Genellikle tek kişi tarafından kullanılan bilgisayarlardır. Bu yüzden bu bilgisayarlara kişisel bilgisayar yani PC denir. Mikro bilgisayarlar 1970'li yıllardan sonra yaygınlaşmış ve bir çok kullanım alanı bulmuştur. Daha öncede belirtildiği gibi bizim üzerinde çalışacağımız, kullanımını öğreneceğimiz bilgisayar türü PC'dir. Öğrenilmesi ve kullanımı diğer bilgisayarlara kıyasla daha kolay olduğundan hemen hemen her yerde karşılaşabiliriz.
b) Mini Bilgisayarlar (Frame): PC'nin aksine çok kullanıcı bir bilgisayar türüdür. Uygun bir klavye ve ekranla en fazla 100 kişi aynı anda kullanabilir. Banka şubelerindeki bilgisayar bu tür bilgisayarlara iyi bir örnektir. c) Ana bilgisayar (MainFrame): 100 kullanıcıdan daha fazlasına hizmet veren bilgisayarlardır. Çok büyük işyerlerinde kullanılır. d) Süper Bilgisayar: Kullanıcı sayısı çok olmamakla beraber çok yüksek işlem hızı gerektiren bilimsel çalışmalarda kullanılır. Büyük üniversiteler veya NASA gibi bilimsel kurumlarda kullanılmaktadır. Ülkemizde de TUBİTAK bir süper bilgisayar kurulması için çalışmalar başlatmıştır
İşletim Sistemi Nedir? Donanım testini tamamladıktan sonra kullanıcının bilgisayar ile bir şekilde iletişime geçmesini sağlayan programlar topluluğudur. İşletim Sistemi (Operating System), sistemde bulunan çevre elemanları ile (Donanım, =Hardware) yazılımlarınızın (Software) haberleşmesini sağlayan yapıdır. İşletim sistemi de bir çeşit yazılımdır, ve bu yazılım, daha düşük seviyeli erişimlerle donanımın kontrolünü, kaynakların kullanımını ve paylaşımını sağlar.
Girdi-İşlem-Çıktı Prensibi Bilgi işleyen her sistemi en azından üç seviyeye ayırmak mümkündür: Girdi veya veri kabul etme, veri işleme ve sonuncu olarak çıktı olarak verilmesi. Eğer sistem bunlara ek olarak veriyi tutabiliyorsa veri saklama denen bir dördüncü bileşen daha bunlara eklenir. PC'nin içinde takılı veya dışarıdan ona bağlı cihazlar "Girdi ve Çıktı (I/O-Input/Output)", "İşlem(Processing)" veya "Saklama (Kaydetme) (Storage)" işlev gruplarından birine dahildir.
Donanım denilince anlaşılması gereken bilgisayarın fiziki görünümüdür. Bunu açacak olursak bilgisayar kasası (ve içindekiler: anakart, RAM, ekran kartı vs.), ekran (veya monitör), klavye, mouse, yazıcı (printer), tarayıcı (scanner), hoparlör-mikrofon gibi birimler bilgisayar ortamının donanım bileşenini oluştururlar. Yazılım ise bilgisayarın kullandığı programların genel adıdır. Bu programlara ise örnek olarak işletim sistemleri, kelime işlemci programlar, elektronik tablolama programları ve tabi ki oyunları verebiliriz.
İşlemci (processor) • Bellek (memory) • Sabit disk sürücü (Hard disk driver) • Disket sürücüleri (Floppy Disk Driver) • Çıkış birimleri • Portlar ve Ekran kartı bulunur.
Microsoft FrontPage Microsoft Access Microsoft Outlook Microsoft PowerPoint Microsoft Word Microsoft Excel
Bilgisayarda birimler arası haberleşme basit olarak elektriksel sinyalleşme ile olmaktadır. Bilgisayar birimleri birbirleriyle hepsi büyüklüğü 5 volt olan sinyallerle haberleşir. Zaman eşit aralıklara bölünmüştür. Buna birim zaman diyoruz. Örneğin Pentium 100 işlemcide işlemcinin dışında saniyenin 50 milyonda birine işlemci içinde ise 100 milyonda birine eşittir. Birim zamanda elektrik ya 5volt yada 0 volt değerlerini alabilir. Bu durum matematiksel olarak 1 ve 0 durumlarına karşılık gelmektedir. İşte bu 1 veya 0 olma durumuna BIT denir. Sekiz tane bite ise BYTE (bayt) denir. Bilgisayar ortamında bir byte bir karakteri temsil eder. Bir disket 1,44 MB (Megabayt=Milyonbayt) kapasitesinde olduğuna göre bu demek ki bir diskete 1.440.000 karakter bilgi kaydedilebilir. Bilgisayarla ilgili bir çok cihazda (disket, harddisk, ekran kartı ve RAM) bu cihaza ait kapasite özellikleri Byte cinsinden belirtilmiştir.
Verinin İletilmesi Bir noktadan diğer bir noktaya binary veya digital bilgilerin iletilmesine, " veri iletimi " adı verilir. Veri iletimi Bilgisayar - Bilgisayar, bilgisayar - devre arasında gerçekleşir. Bilgisayarların, veri haberleşmesinin ve ağların amacı veriyi bilgiye çevirmektir. Veri bir bilgisayarda saklanır ve bir haberleşme sistemi üzerinden ikilik tabanda (0 veye 1’ ler biçiminde) iletilir.
Bir bilgisayardaki bitler elektrik işaretinin polarizasyon seviyeleri ile gösterilirler. Bir bilgisayardaki saklama elemanı içindeki yüksek-seviye işareti 1’i ve alçak-seviye işareti 0’ı gösterebilir. Bu elemanlar birlikte dizilerek belirlenmiş kodlara göre sayı ve karakterleri oluştururlar. Veri; haberleşme yolu üzerinden (örneğin telefon hattı) bilgisayar-yönlendirmeli cihazlar arasında elektrik işaretleri ve bit katarları ile iletilir. Bu elektrik işaretleri ve bit katarları harf ve karakterleri belirtir. Bazı durumlarda, veri ışık işaretleri ile gösterilir (fiber optik hatlarda).
Verinin gönderici cihazdan çıkışı, haberleşme ortamından geçişi ve alıcı cihaza gelişi görülmektedir. İkilik veri kodu, terminaller ve çıkışlarda on tabanına çevrilirek gösterilir. Saniye başına bit (bit/sn) terimi iletim hızını belirtmek üzere kullanılır. Bu terim haberleşme yolu veya parçası üzerinden saniyede iletilen bit sayısını verir. Örneğin 2400 bit/sn’lik bir hat, bir sayı veya karakteri belirtmek için 8-bit’lik kodlar kullanıyorsa, saniyede iletilen karakter sayısı 300 (2400 / 8) olur. Haberleşme hızı genelde bit/sn oranı ile verilir.
İletim Karakteristikleri Veri haberleşmesini anlamak için, elektriğin iletim karakteristikleri hakkında genel bir bilgiye sahip olunmalıdır. Hat kapasitesi, hata kontrol teknikleri, ve diğer pek çok ağ bileşeni elektriğin yapabildikleri ve sınırlamaları çerçevesinde analiz edilir ve tasarlanır. veri, haberleşme kanalı üzerinden elektrik işaretinin değişimleri ile iletilir. Bu değişimler 1 ve 0’ları gösterir. Elektrik işaretinin konumu kendini ya bir işaret seviyesi ya da bir başka kompleks elektrik işareti şeklinde gösterir. Bir işaretin iletim yolu üzerindeki hareketine işaret yayılması denir. Bir kablo yolu üzerinde, işaret yayılması elektrik akımı şeklindedir.
VERİ İLETİMİ Digital veya binary hale dönüştürülebilen ses, görüntü gibi analog bilgilerin iletilmesi de veri iletimi ile gerçekleştirilir. Digital tekniklerin, yüksek verimliliğin yanı sıra maliyetlerinin de düşük olması veri iletiminde kullanılmasının en önemli sebeplerindendir. Digital sinyaller, herbiri bir voltaj seviyesiyle tanımlanan ve birbirinden farklı iki durumdan oluşan "binary pulse" lerdir. Bu pulse'ler iki seviye arasında değişir. Bu seviyeler sırasıyla; "0" veya "low" ve "1" veya "high" seviyeleridir. Binary 0 seviyesi genellikle 0 V veya ground, binary 1 seviyesi de genellikle +5 V olarak tanımlanır.
Veri Nasıl İletilir? Verinin iletimi kablolar sayesinde gerçekleşir. Ama kablolar sadece elektrik sinyali iletir. 5V x x Elektrik=>> Matematik ve =>>Siz 1.Hat > 0 kanal 2.Hat > 1 kanal
1.HAT ÇÖZÜM: Tabiki Hat eklemek 2.HAT 1.hat 2.hat 1 1A 1 0B 0 1C 0 0D Not; 8 tane kanal eklemeliyiz. Dört farklı sinyal dört karakter anlamına gelir. Gerisi yok Alfabeyi bile tamamlayamadık.
27 26 25 24 23 22 21 20 128 + 64 + 32 + 16 + 8 + 4 + 2 + 1=255 American Standart Code Temel karakterler 256’dır. Harfler Rakamlar Semboller Boşluk Bunlar standart bir koda göre hazırlanmıştır. Buna (ASCII) denir. ASCI 4 Bit ASCII 8 Bit
Karakterini elde etmek için izlemeniz gereken yol nedir? A 27 26 25 24 23 22 21 20 64 + 1=65 Böylece hangi kanallardan elektrik gideceğini belirledik. Buda bize A diye ulaştı. 0 1 0 0 0 0 0 1=8 bit
ANAKART ÜZERİNDEKİ VERİYOLLARI • CPU’nun faydalı olabilmesi için bellek, genişleme kartları klavye ve benzeri şeylerle iletişim kurması gerekir. Anakart üzerindeki diğer aygıtlarla, basılı devre üzerindeki metal yollar, bir kart üzerinde dolaştığını gördüğünüz gümüş çizgiler aracılığı ile iletişim kurar. Bunlar bu ince metal yollarda elektron fırlatarak konuşur. • İlk bilgisayarda bile, en başta bilgisayar içindeki hemen tüm önemli devrelere erişim verdiği için “omnibus bağlantı” olarak adlandırıldı. “omnibus” ifadesi kısa süre içinde bus (veri yolu) olarak kısaltıldı ve böylece kaldı.
Ön Bellek Veriyolu (Cache bus): Pentium Pro ve PentiumII gibi yüksek seviyeli mimarilerin önbelleğe ulaşabilmek için kullandıkları özel bir veri yoludur. İşlemci VeriYolu (Processor bus): Bu veri yolu chipsetin işlemciye bilgi göndermek ve işlemciden bilgi almak için kullandığı en üst seviye veri yoludur. VeriYolu Hiyerarşisi Modern PC'lerin çoğunda en azından dört veriyolu bulunmaktadır.Herbiri bir üst seviyedekine bağlanır ve herbiri bir üst seviyedekinden daha yavaştır. Bellek Veriyolu (Memory bus): Bellek veriyolu bellek alt sistemlerinin çipset yada işlemciyle bağlantısını sağlayan ikinci_seviye bir veriyoludur
Yerel Giriş/Çıkış Veriyolu (Local I/O Bus): Yüksek hızlı giriş/çıkış (input/output) veriyoludur ve yüksek hız gerektiren aygıtların bellek, chipset ve işlemciyle bağlantısını sağlar.Örnek olarak video kartları, yüksek hızlı network arabirimleri genellikle bu tip bir veriyolu kullanırlar.Standart Giriş/Çıkış Veriyolu (Standard I/O Bus) : Yukarıdaki üç veriyolunu biribirine bağlayan standart giriş çıkış (I/O) veriyoludur. Genellikle daha yavaş aygıtlar için kullanılır (fareler, standart modemler....) Bilgisayarın içinde veri bayt olarak akar. Baytlar veriyolu adı verilen metal yollar üzerinden taşınırlar. Her veriyolu birkaç raydan oluşur. Üç tip veriyolu bulunur.
Veriyolu Bant Genişliği (Bus Bandwith ): Bus bandwith (bant genişliği) teorik olarak birim zamanda veriyolu üzerinden transfer edilebilen bilgi miktarı olarak açıklanabilir. Veriyolu Hızı (Bus Speed) : Veriyolu hızı saniyede kaç bitlik bilgi gönderilebildiğine karşılık gelir. Veriyolu Yönetimi (Bus Mastering): Yüksek bant genişliğine sahip veri yollarında her saniye çok büyük boyutlarda bilgi akışı olamktadır.Veri tansferinin standard metodu olarak her tür bilginin işlemci üzerinden transferi gerekirken bazı aygıtlar direkt olarak bilgi akışını sağlayabilmaktedirler. Veri yolu kontrolünü elinde bulundurabilen aygıtlara veriyolu yöneticileri (bus masters) adı verilmektedir.Bilgisayar dünyasında veriyolu yöneticiliği PCI veriyolu tarafından yapılsa da belirli koşullar altında IDE/ATA sabit disk sürücülerinin de PCI üzerine veriyolu yöneticiliği yapabilmeleri mümkündür.
VERİYOLU TÜRLERİ ISA Veriyolları: ISA veriyolları 1984 yılında 16 bite genişletilmesinden beri hiç bir gelişime uğramamış olamaları ve bilgisayar dünyası için yavaş performansları dolayısıyla bir dar boğaza sebep olamalarına rağmen ISA uyumlu aygıtların çokluğu ve hala standard veriyolları gerektiren (standard modemler gibi) aygıtlar için kullanılabilir olmaları nedeniyle varlıklarını sürdürmektedirler.IBM PC’ler kullanılmaya başlanan Isa veriyolları 8 bit bantgenişliğine ve 4.77 MHZ hızına sahipti.1984 yılında IBM AT ‘nin piyasayla tanıştırılmasıyla 16 bantgenişliğine ve 8 MHZ hızına sahip veriyolları kullanılmaya başlandı.Fakat bundan sonra ISA veriyollarıyla ilgili hiç bir gelişme kaydedilmedi.
EISA Veriyolları : EISA Compaq tarafından IBM’in ürettiği MCA ‘a misilleme olarak piyasaya çıkarıldı. MCA ‘in özelliklerine ek olarak Isa ile uyumlu olarak üretilmişti.Aşağıdaki özelliklere sahip olarak üretildiler. 32 bit bant genişliği Veriyolu yönetimi (Bus Mastering) Tak çalıştır (Plug and Play) Fakat performanslarının VESA ve PCI ile karşılaştırılınca çok düşük seviyelerde olması nedeniyle hemen hemen yok oldular.
PCI Yerel Veriyolu PCI 1993 yılında İntel tarafından piyasaya sürüldü. 32 bit genişliğinde ve 33 MHZ hızında olmasına rağmen kendisini kontrol eden chipsetin içinde bulunması VESA ‘ya karşı büyük bir üstünlüğüdür Bu chipset veriyolunun tüm veri alışverişindeki organizasyonu düzenler.
Burst Mode: Veriyolu yönetimi (Bus Mastering): PCI daha üstün performans için ,gerekli tüm veriyolu yönetim desteğini sağlar. High Bandwith Options: 64 bitlik ve 66 MHz hızında PCİ ‘lar geliştirilmesine rağmen bazı uyum problemleri yüzünden 32 bitlik ve 33 MHZ’ lik PCI veri yolları kullanılmaktadır. PCI Veriyolu Performansı: PCI aşagıda sayılan özelikleri nedeniyle şu anda piyasadaki en yaygın giriş/çıkış veriyoludur.
AGP video kartına sahip olan sistemler üzerindeki CPU’lar, video görüntülerini video kartlarına oldukça hızlı bir biçimde aktarır. Bir video kartının kendi video belleğine biraz sistem belleği eklemesini sağlar. Sadece rekabet Intel en önde olmak istiyordu. Daha hızlı bir veriyolu ile ortaya çıkmadan önce bu işi intel yaptı. Bu veriyolu iki şey gerçekleştirir. Veri transferi açısından PCI’a oranla dört kat daha hızlıdır.
ÖRNEK SORULAR 1 disket=1,44 mb Harddisk=8,4 GB=8601,6 MB Hdisk=8400 mb (8400/1,5 mb=4200 disket eder.) 1 CD =670-750 mb arasında değişir. CD=(750/1,5 MB=350 disket eder.) DVD=7,5-9 GB arasında değişir. • Sorular • 30 mb’lık bir program kaç disket eder (cevap=20) • 3 GB’lık bilgiyi kaç CD’ye kaydedersiniz (cevap=4)
