270 likes | 653 Views
Podstawy patologii nowotworów. Jacek Jassem Katedra i Klinika Onkologii i Radioterapii jjassem@amg.gda.pl JESIENNA SZKOŁA ONKOLOGII DLA PRZEDSTAWICIELI ORGANIZACJI PACJENTÓW CHORYCH NA NOWOTWORY 21-23 października 2005.
E N D
Podstawy patologii nowotworów Jacek Jassem Katedra i Klinika Onkologii i Radioterapii jjassem@amg.gda.pl JESIENNA SZKOŁA ONKOLOGII DLA PRZEDSTAWICIELI ORGANIZACJI PACJENTÓW CHORYCH NA NOWOTWORY 21-23 października 2005
Ostateczne rozpoznanie nowotworu musi być oparte na badaniu mikroskopowym (histopatologicznym lub cytologicznym)
Badania mikroskopowe • histopatologiczne (ocena tkanek) • cytologiczne (ocena komórek)
Przykłady badań histopatologicznych • wycinek • biopsja gruboigłowa • biopsja otwarta • biopsja trepanacyjna kości
Rodzaje badań histopatologicznych • klasyczne (oparte na barwieniu hematoksyliną i eozyną) • immunohistochemiczne (z użyciem przeciwciał skierowanych przeciwko swoistym antygenom związanym z poszczególnymi nowotworami) • śródoperacyjne (materiał zamrożony)
Nowotwór Grupa komórek, które w wyniku mutacji rosną szybciej niż sąsiadujące z nimi zdrowe komórki • Nowotwór łagodny: dochodzi wyłącznie do szybszego, miejscowego rozrostu komórek • Nowotwór złośliwy: dochodzi do naciekania i niszczenia otaczających tkanek oraz powstawania przerzutów
Cechy morfologiczne • Guzy łagodne: składają się z komórek dobrze zróżnicowanych • Guzy złośliwe:szeroki zakres zróżnicowania komórek • naciekanie sąsiednich tkanek • utrata zróżnicowania • pleomorfizm • przyspieszony wzrost (duża liczba figur mitotycznych) • aneuploidalność
Zróżnicowanie • Guzy dobrze zróżnicowane zawierają komórki, które przypominają wyglądem komórki tkanek, z których pochodzą • Guzy nisko zróżnicowane lub niezróżnicowane zawierają komórki, które nie przypominają wyglądem swoich normalnych odpowiedników (potrzebne są dodatkowe badania w celu ustalenia pochodzenia komórek)
Stopień zróżnicowania (grade) • G1 - wysokie zróżnicowanie • G2 - średnie zróżnicowanie • G3 - niskie zróżnicowanie • G4 - brak zróżnicowania (anaplazja)
Cechy komórek nowotworowych • niekontrolowany rozrost, a następnie utrata swoistych czynności życiowych • naciekanie sąsiednich zdrowych tkanek i podścieliska • tworzenie przerzutów • nieodwracalność nowotworzenia
Naciekanie • Cecha nowotworów złośliwych • Naciekanie niszczy otaczające tkanki (istotną rolęodgrywająpowierzchnia komórki i macierz międzykomórkowa)
Przerzuty • Rozsiew guza do odległych narządów • Zawsze wskazują na złośliwość • Drogi przerzutów: - rozsiew krwiopochodny - rozsiew limfatyczny - rozsiew wewnątrz jam ciała