This project is co-financed by the European Union and the Republic of Turkey

1. This project is co-financed by the European Union and the Republic of Turkey JeotermalBölgeIsıtmaSistemlerindeKavramsalPlanlama Umran Serpen FWC BENEFICIARIES 2009 - LOT 4 Enerji ve Nükleer Güvenlik EuropeAid/127054/C/SER/multi “Doğrudan Jeotermal Enerji Kullanımına İlişkin İller Bankası’nın Kurumsal Kapasitesinin Güçlendirilmesi için Teknik Yardım” Proje EXERGIA S.A. tarafından yürütülmektedir ( Konsorsiyum üyesi )

2. JEOTERMAL BÖLGE ISITMA SİSTEMİPROJESİ • KAVRAMSAL PLANLAMA • UYGULAMA PROJESİ • UYGULAMA • TEST VE İŞLETMEYE ALMA • İŞLETME

3. BİR PROJEDE KALİTE VE MALİYETİ ETKİLEME GÜCÜ PLANLAMA UYGULAMA İŞLETME KAVRAMSAL PLANLAMANIN ÖNEMİ

4. TEKNİK FİZİBİLİTE EKONOMİK FİZİBİLİTE POLİTİK FİZİBİLİTE KAVRAMSAL PLANLAMA

6. jeotermal akışkan sıcaklıkları • jeotermal akışkan debileri • jeotermal akışkanın kimyasal yapısı • üretim ve re-enjeksiyon kuyularının sayısı • kuyu karakteristiklerinin-kuyu üretim re-enjeksiyon testleri sonuçları • saha ve kuyuların topoğrafik yapısı

7. Rezervuar performanslarının (uygun teknikle) belirlenmesi devlet tarafından finanse edilmelidir: • Bu sistemler (uygun ısıl konforun yaratılması, çevresel yanma emisyon kirliliğinin azaltılması nedenleriyle) devletin görevlerinden biri olan toplum sağlığının korunmasına önemli katkılarda bulunmaktadır. • Jeotermal bölge ısıtma sistemleri, gerek planlama ve yatırım aşamasında gerekse işletme aşamasında istihdam ve katma değer yaratan işletmelerdir. Devlet için vergi anlamında gelir kaynağıdır. • Bu sistemlerin işletilmeye başlanılması ile ithal edilen enerji kaynakları için ödenen dövizden tasarruf edilmektedir. Bu tasarrufun toplum açısından hem doğrudan (döviz maliyetinden tasarruf edilmesi) hem de dolaylı (tasarruf edilen dövizin başka gereksinimler için kullanılması) faydası söz konusudur.

8. tipik iklim yılı için 365 gün x 24 saat dış sıcaklık ortalamaları ısıtma tasarım sıcaklığı

9. Binaların, Oturma alanları Kat sayıları Kat yüksekleri Konut sayıları Konut kullanım alanları Konut değilse kullanım cinsiAda büyüklükleri-yüzölçümleri Adada var olan binaların toplam oturma alanı Adada var olan binaların toplam kullanım alanı Adada gelecekte olan yeni yapıların, imar iznine bağlı olarak ilgili büyüklüklerinin tahmini değerleri Bölgenin büyüklüğü-yüzölçümü Bögede var olan binaların toplam oturma alanları Bölgede gelecekte olan yapılaşmaya ait toplam oturma alanları

12. EK 1

14. FİNANS • KAMU • BELEDİYE • İL ÖZEL İDARELERİ • KREDİ • İÇ • DIŞ • KULLANICI

16. Teknik fizibiliteSistem tasarımıYatırım maliyeti analizİşletme Maliyeti analiziEkonomik fizibilitePolitik fizibilite

17. Sistem tasarımı • Sistem ısı yükünün bulunması • Enerji transfer sisteminin belirlenmesi • Jeotermal akışkan üretimi planlaması • Enerji transfer merkezlerinin ve akışkan dağıtım şebekelerinin planlanması • Otomasyon: Gözlem ve kontrol sistemlerinin tasarımı • Gözlem ve Veri Toplama: • Rezervuar karakteristikleri (Ri): • Bölge ısıtma sistemi işletme parametreleri (Bi) • İklim verileri (Ci) • Kontrol:

18. kademesiz

19. Tek kademeli

20. İki kademeli

24. KAVRAMSAL PLANLAMANIN SONUÇLARI - 1 • Jeotermal saha bilgileri: • Jeotermal saha hakkında yapılmış yüzey ve derin arama çalışmalarının sonuçları • Sahada mevcut üretim kuyuları • Jeotermal akışkan üretim sıcaklıkları • Üretim debileri • Sahada mevcut re-enjeksiyon kuyuları • Üretim ve re-enjeksiyon performans tahmini

25. KAVRAMSAL PLANLAMANIN SONUÇLARI - 2 • Bölgesel iklim verilerinin(mevcut değilse) analizi • Isıtma yükü tasarım sıcaklığı • Isıtma sezonu uzunluğu • Isıtma sezonu boyunca saatlik ortalama sıcaklıklar • Aylık ortalama sıcaklıklar • Günlük ortalama sıcaklıklar

26. KAVRAMSAL PLANLAMANIN SONUÇLARI - 3 • Bölge jetermal enerji kullanım alanları parametreleri: • Konfor ısıtması yapılacak alanlar ve cinsleri • Konutlar • Sağlık kurumları • Eğitimkurumları • Resmi daireler • İş yerleri • Diğer alanlar • Endüstriyel kuruluşlar • Üretim alanları • Jeotermal enerji kullanılacak proses cinsleri • Proses sıcaklıkları • Enerji gereksinimleri • Tarım tesisleri • Seralar: alanlar, sera cinsi ve özellikleri, üretim cinsi • Diğer uygulama alanları parametreleri • Gelecekteki yapılaşma alanları ve cinslerine göre dağılımı, parametreleri • Yapılaşma senaryosu

27. KAVRAMSAL PLANLAMANIN SONUÇLARI - 4 • Bölgesel enerji ve sosyo-ekonomik parametreler • Kullanılan yakıt cinsleri, toplamları, dağılımları • Kulanılan ısıtma sistemleri çeşitleri ve dağılımı • Yıllık yakıt maliyetleri • Jeotermal sisteme katılım isteği: bölgesel katılım oranı senaryoları

28. KAVRAMSAL PLANLAMANIN SONUÇLARI - 5 • Bölgesel yük dağılımının analizi • Konfor ısıtması ısı kaybı ve sıcak su yükü ve yıl boyunca dağılımı, toplamı • Endüstriyel ısı yükü ve yıl boyunca dağılımı, toplamı • Tasarım tepe ısı yükü • Bölgesel tepe yük dağılımı • Bölgesel katılım oranı senaryolarına göre tepe yük dağılımlarının değişimi

29. KAVRAMSAL PLANLAMANIN SONUÇLARI - 6 • Sistem analizi ve tasarımı • Enerji transfer sistemi • Çalışma sıcaklıkları • Sistem ekipmanları: malzemeleri, büyüklükleri ve miktarları • Kuyu başı ekipmanları • Pompalar ve frekans konvertörleri • Isı değiştirgeçleri • Vanalar • Kontrol ekipmanları • İşletme yardımcı araç ve gereçleri • Otomasyon yazılımı ve ekipmanları

30. KAVRAMSAL PLANLAMANIN SONUÇLARI - 7 • Sistem elektrifikasyonu • Enerji hattı/hatları • Trafo/lar

31. KAVRAMSAL PLANLAMANIN SONUÇLARI - 8 • Tepe yük jeotermal akışkan debisi • Yıllık jeotermal akışkan üretimi miktarı • Konvansiyonel enerji performansı : CER tahmini • Ekipman ve bileşen(kuyular) ömürleri • Yatırım maliyetleri (Tablo 3). • Bölge katılım senaryolarına göre birim alan yatırım maliyeti • Birim güç yatırım maliyeti • Birim enerji yatırım maliyeti • İşletme maliyetleri (Tablo 4) • Bölge katılım senaryolarına göre birim alan işletme maliyeti

32. KAVRAMSAL PLANLAMANIN SONUÇLARI - 9 • Ekonomik analiz • Sistem ömrü • Amortisman senaryosu • Hurda değerler • Yatırım senaryosu • Finansman modeli • Kullanıcı katılım senaryoları • Kullanıcı (yatırım) katılım payı ve zamana dağılımı • Kullanıcı enerji kullanım ücretleri ve zamana dağılımı • Kullanıcı dışı yatırım kaynakları ve zamana dağılımı • Karlılık analizi

33. KAVRAMSAL PLANLAMANIN SONUÇLARI - 10 • Tasarımı yapılan jeotermal sistemin, bölgede mevcut sistemlerle ekonomik ve çevresel etkiler açısından karşılaştırılması: • Konvansiyonel enerji kaynaklarındaki tasarruf • İthal enerji kaynaklarında tasarruf • Isıl konforda değişim • CO2 emisyonu • Kullanıcılar açısından ekonomik değerlendirme: Alternatif enerji kaynakları (doğalgaz, kömür, elektrik) ile karşılaştırma ve geri ödeme süreleri.

34. KAVRAMSAL PLANLAMANIN SONUÇLARI - 11 • Ekonomik analizin, saha performansı ve bölge katılım oranları açısından eleştirisi ve öneriler • Jeotermal saha geliştirme ve yönetimi önerisi • Yatırım kararı ve planı önerileri

35. BİR PROJEDE KALİTE VE MALİYETİ ETKİLEME GÜCÜ PLANLAMA UYGULAMA İŞLETME SONUÇ

36. HİZMET DIŞI SİSTEMLER... • YENİLEME VE DEĞİŞİM GEREKSİNİMİ... • EKONOMİK OLMAYAN İŞLETMELER... • EKONOMİK DUYARLILIĞI OLMAYAN İŞLETMELER... • BORULAR, BORULAR... • YILLARCA SÜREN YATIRIMLAR... • ................................................