1 / 59

بنام آنکه جان را فکرت آموخت

بنام آنکه جان را فکرت آموخت. سمینار آشنایئ با کارآفرینی در سازمان های پیشرو تیرماه 1381 July 2002 تالیف : دکتر کامبیزطالبی استادیار دانشگاه و مدیرتوسعه منابع انسانی و کارآفرینی سازمان صنایع کوچک ایران. آشنایئ با ابعاد کارآفرینی.

kelli
Download Presentation

بنام آنکه جان را فکرت آموخت

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. بنام آنکه جان را فکرت آموخت سمینار آشنایئ با کارآفرینی در سازمان های پیشرو تیرماه 1381 July 2002 تالیف : دکتر کامبیزطالبی استادیار دانشگاه و مدیرتوسعه منابع انسانی و کارآفرینی سازمان صنایع کوچک ایران

  2. آشنایئ با ابعاد کارآفرینی درسال 2000 در دنیا بیش از 62 درصد از جمعیت دنیا اظهار داشتند که می خواهند دارای شغل مستقل ( فعالیت خوداشتغالی ) داشته باشند. 34 درصد از کل جمعیت بالا آماده پذیرش ریسک به منظور دستیابی به رضایت شغلی متکی بر فعالیتهای فرد تاکید داشتند. آندسته از افرادی که در آمریکا دوره های ( حداقل یک دوره ای ) کارآفرینی گذراندند بیش از 798% بیشتر از افرادی که دوره یا دوره های ویژه کارآفرینی را فرا نگرفتند موفق بودند.

  3. براساس آخرین نظرسنجی که تحت عنوان فرهنگ کار و نگاه ایرانیان به آن انجام شده است ، فقط 42% از جمعیت ایران خواهان شغلهای ثابت اداری و یا در چارچوب شغلهای وظیفه گرائی هستند. روحیه کارآفرینی بشدت درمیان جمعیت جوان ایران درحال گسترش است.

  4. تعاریف کارآفرینیEntrepreneurship روند شکل گیری تفکرات تولید ارزش افزوده از طریق تولید، خدمات و یا هرگونه خروجی اقتصادی که به همراه خود ایده سازی و خلاقیت های ذهنی ، فرصت شناسی (فرصت طلبی) ، ابتکار عمل ، پشتکار و سخت کوشی را کارآفرینی می گویند.

  5. تعاریف کارآفرینیEntrepreneurship کارآفرینی : فرآیندی که بتواند با استفاده از خلاقیت ، چیز نوئی را همراه با ارزش جدید با استفاده از شناخت زمان ، منابع و بکارگیری ریسک و همراه کردن ً همراهان ً بوجود آورد ، کارآفرینی نامیده می شود.

  6. تعاریف کارآفرینیEntrepreneurship هرانسانی که در زندگی اقتصادی خود بتواند مسئولیت اجراء یک پروژه اقتصادی (طرح درآمدزا) را ضمن ساماندهی مجموعه خلاقیتها و فرصتها را همراه با سازماندهی منابع ضمن تقبل ریسک و شکست را بعهده بگیرد کارآفرین خطاب می شود.

  7. تعاریف کارآفرینیEntrepreneurship عوامل کلیدی : 1- شناخت هدف Goal 2- داشتن افقVision 3- بکارگیری خلاقیتهای ذهنی Opportunities Creative 4- واقع بینانه برخورد کردن با تفاوت بین خلاقیت ها و فرصت ها 5- جامعه گرا و جامعه پذیر بودن Social Acceptance 6- شهامت ، ابتکار، امیدوار و ریسک پذیربودن Active , Brave , Risk Taking

  8. ابعاد کارآفرینی حال می توانیم بگویم که ابعاد کارآفرینی از 5 عامل (شاخص) تشکیل می گردد: 1- خلاق یک چیز نو با ارزش نو 2- سازماندهی منابع انسانی و سایر منابع دیگر 3- پذیرش دیسک در راه کسب موفقیت 4- برخوردار از هدف ً رشد ً بعنوان یک مولفه همیشگی 5- نوآوری در مقابل تغییرات آزاردهنده

  9. فرآیند کارآفرینیفرایند کارآفرینی از هیچ فرمول جادوئی برخوردار نیست بلکه 1- داشتن ایده و شناخت فرصت (درسازمانها ی کارآفرینی 90 درصد از ایده های خلاق و فرصتهای شناخته شده حاصل کارگروهی است.) 2-قدرت سازماندهی منابع و ایجاد یک بنگاه اقتصادی ( تولیدی، خدماتی و....)که محیط را برای شکل گیری خلاقیتها فراهم می سازد. 3- برای شروع ، حتماً نیاز به پول می باشد ، ولی با پول کم هم می شود شروع کرد.

  10. عوامل تاثیرگذار بر تصمیمات کارآفرینانه

  11. ویژگی های شخصیتی کارآفرینان 1- افراد مصمم ، جستجوگر و ریسک پذیر 2- دارای روحیه نیاز به موفقیت 3- داشتن شعور استقلال طلبی ( از نظرشخصیتی و اقتصادی ) 4- برخورداری از قدرت خود کنترلی و پرهیز از پراکندگی ذهن ( میدانم به دنبال چه چیز هستم ) 5- بردبار و تحمل ناکامیابی و شکست 6- شیفته آنچه را تصورمی کند ( مصمم است ) که باید انجام دهد 7- برخوداری ازمقبولیت خوب اجتماعی وبرخوداری از شخصیت جامع پذیر

  12. آنچه را که باید کارآفرینان موفق بدانند(انجام دهند) 1- شناخت تهدیدات و تنگناهای رقابت و روشهای مقابله با آن 2- شناسایی ( کشف ) فرصتها 3- مشاهده و درک عمیق از نیازها و خواسته های مشتری 4- به خال زدن ( حرکت به طرف هدف ) 5- رهبریت سازمان 6- تکمیل حلقه های آگاهی در زمینه اقتصاد و بازار ( اقتصاد کسب و کار) 7- آشنایی با دانش فنی وفن آوری حرفه ای که انتخاب کرده است 8- اخلاق کسب و کار 9- ادبیات کسب و کار 10- برخورداری از قدرت چانه زنی 11- انعطاف پذیری

  13. شاخص های کیفی کارآفرینان آموزش دیده(Learned Entrepreneurial) 1- کاملاً مصمم و با هدف تجزیه و تحلیل شده حرکت می کنند. 2- برخوردار از اراده لازم و تاکتیکهای اجرایی کاملاً حساب شده به جهت کسب موفقیت و رشد هستند. 3- حرکت بر اساس فرصتهای شناخته شده وهدفهای تعیین شده مبتنی بر فرصتها است ( برخلاف سازمانهای غیرکارآفرینی که براساس منابـــع و یک استراتژی ثابت حرکت می کنند). 4- ایجاد شوروشوق درمیان همکاران وتقسیم بندی مسئولیت( کارآفرینان بسیار مسئولیت پذیر هستند). 5- برخورداری از عزم و جزم لازم برای حل مشکلات ( کارآفرینان تبحر فراوان در مقابله با مشکلات دارند).

  14. شاخص های کیفی کارآفرینان آموزش دیده(دنباله)(Learned Entrepreneurial) - تصمیم گیری عاقلانه و مبتنی بر تجزیه و تحلیل دقیق مسایل * تصمیم گیری براساس دیدن نقاط قوت و ضعف * تصمیم گیری براساس میزان قدرت انعطاف پذیری * تصمیم گیری بر اساس ریسکهایی که موفقیت را تا حدودی تضمین می کند 7- تجزیه و تحلیل بازخوردها برای تصمیمات آینده 8- برخورداری ازاعتماد به نفس کامل و کنترل هیجانات واحساسات خام درونی 9- تحمل ناملایمات ، شکستها ، طولانی شدن فرآیند موفقیت و ابهامات 10- برخوداری از ریسکهای محاسبه شده و شریک کردن همکاران در ریسک ها

  15. شاخص های کیفی کارآفرینان آموزش دیده(دنباله)(Learned Entrepreneurial) 11-عدم برخورداری ازاحساس غرور کاذب و یا ذوقزدگی آنی واستفاده از قدرت کسب شده برای طراحی کارهای بزرگتر 12- اهل مشاورت در تصمیم گیری ها و تصمیم سازی ها 13-هنرتبدیل تفکرات وریسکهای فردی به تفکرات و ریسکهای گروهی 14- شناسایی منابع در جزیی ترین نیازها 15- تسلط برسازمان و رهبریت فعالیتهای انجام گرفته درارتباط با پروژه تعیین شده

  16. شاخص های کیفی کارآفرینان آموزش دیده(دنباله)(Learned Entrepreneurial) 16- برخوردارازقدرت نوآوری و افزایش دانش لازم در همین خصوص 17- ایجادتحرک فراوان درهمکاران برای افزایش خلاقیتها و نوآوری های فردی و تبدیل آن به نوآوری سازمانی 18- بکارگیری “مهندسی ارزش” در فرآیند تکمیل و اجـرای نوآوری ها در سازمان

  17. ایده و خلاقیت تعاریف : ایده : ایده کاملاٌ با شناخت فرصت متفاوت میباشد، بلکه ایده ، راه حل های گوناگون ذهنی میباشد بدون اینکه مشکل یا مسئله را بشناسد ( یا بداند) فرصتها: مجموعه از عقاید و ایده های میباشند که قادربه حل مسائل و مشکلات مییباشند

  18. پالایش ایده : خلاقیت : تقابل ایده با واقعیتهاو شناخت روشنتر فرصتها: خلاقیتهایی که با منشاء ایده ها توانسته است راه حل منطقی را بوجود آورد ایده و خلاقیت (دنباله ) ایده : طوفانهای ذهنی که بدون شناخت مسایل بوجود میایند خلاقیت: برون داد ایده از مغز به روی واقعیتها و جهت دهی مناسب برای شناخت مسائل ، مشکلات و یا هردو

  19. هفت عامل مهم در موفقیت کارآفرین 1- برخوداری از ایده و خلاقیت های تحول ساز 2- شناخت فرصتها 3- شناخت و گردآوری منابع 4- ریسک پذیری 5- برنامه ریزی و اجرایی کردن طرح نو 6- قدرت راهبری و سازماندهی منابع 7- نوآوری و برخورداری از مدیریت استراتژیک

  20. خلاقیت و ایده سازی پنج فاکتور ثروتمندشدن الف: متولد در یک خانواده ثروتمند ب : ازدواج با یک فرد ثروتمند ج : برنده شدن در یک قرعه کشی د : شروع یک کسب و کار شخصی در آمریکا دو میلیون نفر از درآمد ماهیانه 1 میلیون دلاری برخوردار هستند که 90% از آنها دارای شرکتهای تولید، خدماتی که با شروع فعالیتهای کارآفرینی همراه بود ، میباشند.

  21. فرصت هاOpportunities فرصت ها در حقیقت عواملی هستند که ایجاد ارزش برای ذینفعان سازمان های کارآفرین می کنند. این ذینفعان عبارتند از 1- مشتری و بازارهای جدید 2- سرمایه گذار ( سهامداران) 3- کارآفرین فرصت ها درحقیقت ریسکهای مدیریت شده ای است که توسط کارآفرین بکار می رود.

  22. فرصت هاOpportunities فرصت ها در حقیقت عواملی هستند که ایجاد ارزش برای ذینفعان سازمان های کارآفرین می کنند. این ذینفعان عبارتند از 1- مشتری و بازارهای جدید 2- سرمایه گذار ( سهامداران) 3- کارآفرین فرصت ها درحقیقت ریسکهای مدیریت شده ای است که توسط کارآفرین بکار می رود.

  23. فرصت ها(دنباله) فرصتها مجموعه ای از آن چیزهایی است که یک کارآفرین برای حیـات اقتصـادی خود شناختـه و انجام میدهـد . حیـات سازمانهای کارآفرین بستگی به استفاده و مدیریت فرصت ها دارد. ویژه گیهای فرصـت ، فرصت شناسی : * جذاب ، جالب و قابل تقدیر * نه خیلی بزرگ – نه خیلی کوچک * پایدار و دارای پتانسیل لازم برای زمانهای طولانی * زمان ، پنجره فرصتها می باشد * عامل ایجادارزش برای تولیدکننده وارزشمند برای مشتریان

  24. فرصت ها(دنباله) فرصتها + منابع+ تیم کاری= آن چیزی راکه مشتری حاظر به پرداخت آن می باشد. فرمول بالا را بخاطر بسپارید فرصت یعنی آن چیزی را که مشتری بدنبال خرید آن است و باید قبلاً توسط کارآفرین شکار شده باشد.

  25. فرصت ها مشتری را میتوان دنیای واقعی کارآفرین نامید. مشتری حاظر است پول برای: * کالای باکیفیت * کالای تامین کننده نیاز او * کالای زیبا و جذاب * کالای با مقاومت * کالای نه خیلی ارزان و نه خیلی گران بپردازد

  26. فرصت ها درحوزه های زیر را باید اینطور شناخت : فرصتها در بازار :Opportunity in Markets 1- بازار هنوز وسعت زیادی دارد و میتوانیم چنگی بیاندازیم . میتوانیم از تقاضاهای جدید بهترین استفاده را ببریم و یا با کمی خردمندی تقاضاهای جدید را بوجود آوریم 2- مشتریان در فاصله کمی با” ما” قرار دارند.،رصت مکان در بازار ، دسترسی جغرافیائی 3- بازارهای پرمشتری ، خوش پرداخت ، اهل خرید، اهل خرید انبوه ، اهل خرید متنوع 4- بازارهای که مشتریان با”شاخص قیمت “ محصول را انتخاب نمیکنند بلکه کالای نو و جذاب را با هرقیمتی میخرند مثال:فروش تلویزیونهای دیجیتالی بالامپ تصویرپلاسما (کریستال مایع) درآمریکا توسط سونی

  27. TR C TC M F زمان فرصت در حوزه اقتصاد : 1- دسترسی به نقطه سربسر خیلی سریع اتفاق می افتد 2- بازگشت سریع ریسک سرمایه گذاری ازنقطهC به نقطه M 3- وجود سرمایه ، بازارسرمایه، مشارکت در سرمایه گذاری 4- بالابودن حاشیه سود باتوجه به پائین بودن نرخ بهره بانکی ، وجود بازارهای بیشتر QB تولید(حجم کمی)

  28. فرصت ها درحوزه های دیگر : 1-فرصتهای زیادی برای سرمایه گذاری (وجود فرصتهای بازارواقتصاد) درفعالیتهای متنوع وجود داردHarvesting Oppprtunity “فعالیت خود را محدود به یک کالا نگاه نکنیم بلکه درشاخه صنعتی سایر فعالیتهای دیگر را هم دنبال کنیم” 2-شناسائی فرصت درحوزه “رقابت “ در زمانیکه از قدرت رقابت گری و رقابت پذیری خود مطمئمن هستیم 3- شناسایی فرصت درجائیکه قدرت مدیریت (سوابق ، خوش نامی و معروفیت ) ما می تواند دامنه فعالیت ما را گسترش دهد

  29. فرصت ها درحوزه های دیگر : “ زمان، دوراندیشی ، اطلاعات جامع ، روحیه کارآفرینی برنامه ریزی” حلقه های : شناخت فرصت واستفاده موثرازآن جهت نیل به هدف می باشد

  30. استراتژی در سازمان های کارآفرینEntrepreneurial Strategy استراتژی یعنی : فرآیندی که با بکارگیری منابع مختلف ، ماموریت های لازم را ضمن برنامه ریزی و زمانبــدی جهت کســـــب فرصت های شناخته شده که بعنوان افق “ vision” سازمان درنظر گرفته شده در قالـب اهداف کوچکتـر (اهداف اجرائی ) ما را سریعتر ، کاملتر و باخطاء کمتر به آینده می رساند.

  31. ابزارهای استراتژی در سازمانهای کارآفرین

  32. استراتژی در سازمان های کارآفرین یک الزام است ماموریت و اهداف Mission & Goals مبحث استراتژی ( دنباله) ارزیابی داخل سازمان، بنگاه و موقعیت محیط اطراف ارزیابی خارج بنگاه ،محیط دورتر، بازارهای صادراتی و... انتخاب استراتژی کارآمد و کاربردی مطالعات برای تعیین استراتژی توسط کارآفرین و گروه همراه سازماندهی منابع مختلف برای اجرای طرح تدوین استراتژی

  33. Strength قوت Opportunities فرصت ها چهارعامل محیطی تاثیرگذاربرشکل استراتژی یک سازمان کارآفرین SWOT قضفت Weakness ضعف ها Threats تهدیدها

  34. چهارعامل محیطی تاثیرگذاربر شکل استراتژی یک سازمان کارآفرین فرصت ها: قوت ها: - وجودفرصتهای بکردربازارها - قدرت کلان رقابت پذیری - وجود تنوع دربازار - قدرت مالی مناسب - وجود تکنولوژیهای ارزان قیمت - داشتن برنامه های کاربردی و مکمل کننده فرآیند نوآوری - برخورداری از نیروی انسانی - نیاز به محصولات نوآوری شده و مدیریت ماهر تهدیدها: ضعف ها: - وجود رقبای جدید - راندمان پائین تولیدی - بالارفتن سطح نیاز و توقع مشتریان - عدم برخورداری از قدرت و - وجود قوانین بدون خاصیت منابع کافی مالی - موانع و چالش های قانونی - مدیریت ضعیف(استاد-شاگردی) - نداشتن برنامه و یا برخورداری از برنامه های ضعیف و ناکارآمد

  35. نتایج : 1- سودآوری 2- برخورداری از سهم بازار( در بازارها 3- رضایت مشتریان 4- ادامه حیات شرکت مدل استراتژی مبتنی بر برتری دررقابت استراتژی ها استراتژی مبتنی بر سایر مولفه ها- استراتزی مبتنی بر قیمت (نوآوری و.....) ارزیابی شرکت (بنگاه) ارزیابی عواملی محیطی پایه های بنیادی

  36. مبحث استراتژی ( دنباله) حال رسیدیم به طراحی یک مدل استراتژی برتری در رقابت ولی ...!!! دوستان باید ابتداء به سوالات زیر پاسخ دهند 1- چه عواملی درطراحی استراتژی شرکت شما مهم است؟ 2- تفاوتهای استراتژی با اهداف را بگوید؟ 3- آیا استراتژی انعطاف پذیر و قابل تغییر می باشد؟ 4- آیا اهداف هم قابل تغییر و منعطف می باشند؟ 5- خودتان را درکدام استراتژی موفق میدانند؟ الف: استراتژی مبتنی بر عرضه کالا با قیمت رقابتی ب: استراتژی مبتنی بر تولیدکالای نوآوری شده باقیمت رقابتی ج: استراتژی مبتنی برتولیدکالای منحصربه فرد بدون استراتژی قیمت

  37. مبحث استراتژی ( دنباله) نگاه به فرصت ها در بازارهای دور و نزدیک ، این الزام را برای کارآفرینان و سازمان های کارآفرینی بوجـود می آورد کـه باید مجموعه خروجی سازمان یعنی تولید (یاخدمات) بتواند اولین دسته از مشتریان را درمقیاسی که درهنگام تولید با قیمت ارزان 75% از ظرفیت تولید را بنوعی پیش فروش کند و یا اینکه در کمتر از 2 ماه قابلیت جذب مشتری برای فروش حداقل 45% از ظرفیت تولید خود که دارای ویژگی های جدید با ارزش افزوده جدید ( نه براساس پائین ترین قیمت ) را داشته باشد.

  38. مسئولیت درمقابل مشتری ( نیازها وخواسته) مبحث استراتژی ( دنباله) قیمت بالاتردرمحصولات جدید با فرآیند نوآوری دستیابی به استراتژی برتری دررقابت نوآوری کیفیت قیمت پائین تر یا قدرت درعرضه محصولات با پائین ترین قیمت

  39. قیمت/ ارزش افزوده 1 برخورداری از قدرت خدمات پس از فروش با کیفیت 5 رضایت مشتری 2 قدرت در نوآوری محصولات جدید و مشتری پسند 4 برخورداری از تجارب شناخت نیازهای مشتری 3 مبحث استراتژی ( دنباله) استراتژی برتری در رقابت دارای برتری در حلقه های (1،2،3،4،5) میباشند بنابراین بدین نتیجه رسیدم که باید از استراتژی برتری دررقابت برخوردار باشیم

  40. مبحثاستراتژی ( دنباله) بدانیم که برخورداربودن از استراتژی، باعث پایداری برتری دررقابت خواهد بود. رقابت یعنی : شرکتهای رقیبشرکت شما - درآمد شرکتهای رقیب - درآمدشرکت شما مخارج (جمع هزینه ها) مخارج(جمع هزینه ها) _____________ _______________ برابراست با = برابراست با = سود خالص سود ناخالص (++) (+++)

  41. مبحثاستراتژی ( دنباله) موفقیت !!

  42. چرخه عمرمحصول دوره بلوغ تقاضا دوره شتاب (کامل شدن) بسته شدن نطفه دوره نزول دوره رشد زمان (حرکت چرخه نطفه به شکل دهی ظاهری موجود زنده در تولید؛ شروع مقدمات تولید کالا)

  43. جواب سوال: بلی، شما تولید کننده محصول یا محصولات هستید: بنابراین؛ فرصت برای تولید محصولات مشتریپذیر هدف می باشد استراتژی برمنبای کشف بازار استراتژی برتری دررقابت ولی....!!! درموردچرخه عمر( سیکل عمر) محصول خود فکرکرده اید؟

  44. انتخاب استراتژی مناسب که بتواند فرصتهارا شکارنموده و آنرابه واقعیت تبدیل کند مدیریت برنتایج بدست آمده از استرایژیهای تدوین شده که براساس عینیت دادن به فرصتها می باشد شناسایی فرصت ها براساس عقاید و طرحهای کارآفرینی مبحث استرا تژی (دنباله ) سئوال از کارآفرینان حاضر درجلسه به نظر شما : کدام فرصت ها ؟ و....... چه مدل استراتژی؟

  45. نوآوری در سازمان های کارآفرینیInnovation In SMEs تعاریف : 1- نوآوری : فرآیندی که کارآفرین با یک ایده خلاق و برخودار ازجوانب کاربردی قابلیت ایجا د یک ارزش جدید را از طریق تولید یک کالا ویژه و یا از طریق منابع نو کالای قبـلـی را بدست می آورد ، نوآوری می نامند

  46. نوآوری در سازمان های کارآفرینی 2- استفاده ازپتانسیل های جدید که توسط کارآفرینان کشف میشود و می تواند با ساخت یک کالای جدید و یا یک ارزش نو کــه از طریق تغییر فرآیند تولید و منابع متفاوت بوجود می آید، را نوآوری می نامند ( پیتر دراکر)

  47. چرا نوآوری ؟ قبل ازپاسخ نظر خودتان را(مخالف یا موافق) درمورد سوالات زیراعلام بفرمائید. سوالات : 1- آیا فکرمی کنید که همیشه کالای شما دارای مشتری است؟ 2- آیا فکرمی کنید که تغییر با نوآوری تفاوتی ندارد؟ 3- آیا تغییر روند تولید شما و یا تغییر در شکل ظاهری و حتی ساختار اصلی کالای شما مشتری را قانع می کند؟ 4- آیا ما باید زودتر از مشتری پی به تقاضا / تقاضاهای جدید ببریم؟ 5-آیا شکل فرآیند نوآوری از داخل بنگاه شروع و بعداً بشکل نمادی (کالای جدید) به بیرون مصرفی می شود؟

  48. رضایت مشتریان شکل گیری تقاضا براساس روند تکنولوژیهای پایه شاخص قیمت هرواحدکالای فروخته شده تغییردرذائقه مشتری ازطریق تکنولوژیهای پیشرفته تقاضا حجم یا تعداد تولیدات عرضه شده منبع : مقاله دکتر کلوس در سمینار جهانی شدن نوآوری – آلمان 2000

  49. نوآوری (دنباله) استراتژی برتری در رقابت نشان دهنده شاخص قرارگرفتن (موردهدف بودن ) “مشتری” بعنوان محورحرکتها و برنامـه برنامه ریزی ها در سازمان های کارآفرینی می باشـد بنابراین ازآنجائیکه تغییرات گوناگون درفاکتورهای مهم مانند تکنولوژی، دانش فنی ،اطلاعات، دائقه ، نیازهای جدید و زمان مستقیماً بـر روی ذائقه و نیاز مشتریان تاثیر میگذارد ، تنها عامل مهمی که میتواند از این تغییرات درجهت مثبت استفاده کند، نوآوری است. شکل و مدل نوآوری را براساس بازارهای هدف باید مشخص کرد.

More Related