350 likes | 3.4k Views
Punim Seminarik. Nxënësit : Mentori : Nobela Kumnova Pleurat Rudi Endrit Qurdina Nesa Baruti Bunjamin Bytyqi Kleida Haxhikadrija Gjakovë , 2014. Historia e Matematikës. Isak Njutoni.
E N D
PunimSeminarik Nxënësit: Mentori: NobelaKumnovaPleurat Rudi EndritQurdina NesaBaruti BunjaminBytyqi KleidaHaxhikadrija Gjakovë, 2014
Historia e Matematikës IsakNjutoni
1.1 Biografia(JetadheVepra) • IsakNjutonilindimë 25 dhjetor 1642 nëWoolsthorpe, Manor. • Ai ishtefizikant, matematicient, teologdheastronom . Ai bashkë me GaussindheArkimedinbëjnëpjesënë “ Treshen e Artë” tëmatematikës. • Ai u rrit pa kujdesin e babaitdheasnjëherënuk u martua. • Më 27mars 1727 aindërroijetë. Fig. 1. IsakNjutoni 3
1.2 KarrieradheSuksesi I tij • IsakNjutonipatinjëkarrierëtëbujshme . • Ai hodhithemeletpërshumicën e mekanikësklasike me librin e tij “PhilosophiaeNaturalis Principia Mathematica”. • Jeta e tijishte e mbushurpërplot me çmimedhemirënjohje. Më 28 prill 1664 u zgjodhdijetardhemoridiplomë ‘Bachelor’, në 1672 u zgjodhsianëtar I “ShoqërisëMbretërore” , ndërsamë 1703 zgjidhetsi president I “ShoqërisëMbretërore” dhe u rizgjodhderinëvdekjen e tij. • Ai krijoi 3 ligjenëfizikë, matematikëdhenëastronomi. Fig. 2 PhilosophiaeNaturalis PrinciiaMathematica- Libri I Njutonit 4
2.1 Ligji I Parë I Njutonit – Ligji I Inercisë • Ligji I parë I Njutonitthotë: “Çdotrupvazhdontëqëndrojënëgjendjen e tijtëqetësisëosetëlëvizjesdrejtvizoretënjëtrajtshme, përderisaveprimi I ndonjë force nuk e detyrontandryshojëatëgjendje” . Ose… Çdotrupështëosendodhetnënjëgjendjeprehjejederisanëçastinkurmbitëvepronnjëforcë e pabalancuar. KyligjreferohetsiLigji I Inercisë . Fig. 3 Shembull ngaLigji I Inercisë 5
2.2 Ligji I Dytë I Njutonit • Forcarezultantenëkëtëligjështënëpërpestimtëdrejtë me shpejtësinë e ndryshimittësasisësëlëvizjes, e cilakryhetnëdrejtimtëveprimittëforcës . • Termi “impuls”, “vrull” dhe “relativitet” janëtëlidhurangushtë me Ligjin e DytëtëNjutonit. Fig. 4 ShembujngaLigji I Dytë I Njutonit 6
2.3 Ligji I Tretë I Njutonit • PërçdoforcëekzistongjithmonënjëkundërveprimI barabartë me kahtëkundërtosepërforcat e dytrupavembinjëritjetrinjanëgjithmonëtënjejtadhenëdrejtimetëkundërta. 7 Fig.5 ShembujngaLigji I Trete I Njutonit
3. Fjalajonë • Fjalajonëdhemendimiynëështë se për ne, IsakNjutoniishtedheështëfigurëkyqenëfizikë , matematikëdheastronomi. Ai ka qenëdheështëshembulli I gjithëshkenctarëvetësotëm. Pa ligjet e tijshkencanuk do tëkishtëarritur, aty ka arritur sot. 8 Fig.6 IsakNjuton
4. PërshtypjetTona • IsakNjutoniishtenjëshkencëtaricili ka bërëshumëzbulimetëcilatkanëgjeturzbatimnëjetëttonatëpërditshme. Para se tëmësonimrrethzbulimevetëIsakNjutonitdheligjevetëtijmenduam se do tëishteshumëe vështirëpërt’ikuptuar se siai I ka zbuluardhesijanëvërëatonëzbatim. Por, pas hulumtimeveqëkemibërëmësuamqëatondodhenvetëmprejdisashkaqeveshumëtënatyrshme. 9
5. Përmbajtja Hyrja ………………………………………………….. 1 IsakNjutoni ……………………………………….. 2 1.1. Biografia (Jetadhevepra)……………………. 3 1.2. Karrieradhesuksesi I tij ……………………… 4 2.1. Ligji I parë I Njutonit ………………………….. 5 2.2. Ligji I dytë I Njutonit ………………………….. 6 2.3. Ligji I tretë I Njutonit …………………………. 7 • Fjalajonë …………………………………………... 8 • Përshtypjettona ………………………………… 9 10