EGIT 112 8. Ünite

1. EGIT 112 8. Ünite BİLİŞSEL YAKLAŞIM

2. BİLİŞSEL YAKLAŞIM • KorhanileBerkaynisınıftadersdinlemislerdir. • Dersinsonundaöğretmeninsorduğu soruları • Korhan doğruolarakyanıtlarken, • Berkyamtlayamamıştır. • Bu iki öğrenciyeöğretmentarafındansunulanuyarıcılaraynıolmasına ve • Öğretmentarafındanher ikiöğrenciyede pekiştireçverilmemesinerağmen, niçin KorhanBerk'tendahaiyioğrenmiştir?

3. BİLİŞSEL YAKLAŞIM • Bu sorununyantınıdavranışçıyaklaşımla açıklamakoldukça güçtur. • Bilişselkuramcılaryukandakiörnekte gözlenenfarklılığıöğrenmedekiiçse! süreçlerle açıklamayaçalışmaktadır. • Bu görüşe göre bireyinyenigelen birbilgiyi öğrenebiimesiiçin, • öğrenme sürecinezihinselolaraketkinkatılması, • diğerbirdeğişle kendinesunulanuyancılan seçmesi, • kendisiiçin anlamlıhale getirmesive • uyguntepkiyiüretmesigerekir (Shuell,1986).

4. BİLİŞSEL YAKLAŞIM 1912-13 yıllarında • Amerika'dadavranışcıyaklaşımıbenimseyenpsikologveeğitimcileröğrenmeyi, uyarıcıiledavranışarasında bağkurmaişiolarakelealırken, • Almanya'dabirgrupbilimadamıda öğrenmedeönemliroloynayandoğrudan gözlenemeyenbilişsel süreçlerleilgilenmeyebaşlamıştır. • Bu küçük grupkendilerine"Gestalt psikologları" adınıvermiştir.

5. BİLİŞSEL YAKLAŞIM • Gestalt psikologlarının özelliklealgıüzerineyaptıklanaraştırmalarlabaşlayan, • öğrenmedekibilişsel süreçlere yönelikçalışmalar, • dahasonraPiaget'ninbilişselgelişimkuramı, • Atkinson veShiffrin'inbellekmodelleri, • Bruner veAusubel'inöğretimmodelleriilehızlagelişmişvebilişselkuramlar adı altındatoplanmıştır.

6. BİLİŞSEL YAKLAŞIM Bili§, • insanzihninin • dünyayıveçevresindekiolaylarıanlamayayöneiikyaptığızihinselişlemlerin tümüdür. • Dıştan alınan uyanımlarınalgılanması, • öncekibilgilerle karşılaştırılması, • yenibilgilerinoluşturulması, • eldeedilenbilgilerinbelleğe depolanması, hatırlanmasiilezihinselürünlerinkalitevemantık yönünden değerlendirilmesi, biliskapsammagirenzihinselsüreçlerleilgilietkinliklerdir (Fidan, 1986). • Tanımındanda anlaşılacağıgibibilişoldukça kapsamhbirkavramdır.

7. Davranışçı Yaklaşım ve Bilimsel Yaklaşım Arasındaki Temel Farklar 1. • DavranışçıPsikologlar, davranışanedenolanvedavranışıtakipedenuyancıları gözleyerek, • öğrenmeye açıklık getirmeyeçalışmışlardır. • Bilişselkuramcılarise, uyarıcının bireytarafmdanalgılanmasındanitibaren, • bireydemeydanageleniçsel süreçlerveöğrenmeyeetkiedenbireyselozelliklerleilgilenmektedirler.

8. Davranışçı Yaklaşım ve Bilimsel Yaklaşım Arasındaki Temel Farklar 2 • Davranışçıyaklaşıma göre davranışöğrenilir. • BilişseIyaklaşıma göre isebilgiöğrenilir. • Bilgidemeydanagelendeğişme davranışa yansır (Shuell, 1986;WooIfoik,1993).

9. Davranışçı Yaklaşım ve Bilimsel Yaklaşım Arasındaki Temel Farklar 3 • Her ikiyaklaşım da pekiştireceönemverir. • Davranişçı yaklaşımdapekiştireçdavranışıkuvvetlendirirvedıştan verilenpekiştireç!eröğrenmedeönemliroloynar. • Bilişse! kuramcılara göre dıştan verilenpekiştireçleröğreneniçin, yaptığıdavranışın doğruluğu hakkında dönüt sağlar • Öğrenmede, başarılıolma, belirsizliktenkurtulma gibiiçselpekiştireçlerönemliroloynar (Woolfoik, 1993).

10. Davranışçı Yaklaşım ve Bilimsel Yaklaşım Arasındaki Temel Farklar 4. • Her ikiyaklaşımdada öğrencininaktifolmasıgerekir. • Ancakdavranışçıyaklaşımdaöğrenen, • uyarıcılarlaetkileşimdebulunmakvepekistireçalmakiçin aktifolmailıdır. • Bilişselyaklaşımdaiseöğrenen, dikkatinikontrolederekuyancıları seçerek, onlarıanlamlıhale getiripkodlayaraköğrenme sürecineaktifolarakkatılır.

11. Davranışçı Yaklaşım ve Bilimsel Yaklaşım Arasındaki Temel Farklar 5. • Davranışçıkuramlar, dahaçok kontrollülaboratuvarortammda, çoğunluklahayvanlarüzerindearaştırmalaryaparaköğrenmeyi açıklayangenelilkeleribulmayaçalışmışlardır. • Bu nedenlegenelliklebasitdavranışlarınkazandırılmasıüzerindedurmuşlardır. • Bilişselkuramcılarinsanlann doğal çevreiçinde değişikdurumlardanasıl öğrendikleriniaraştırmışlardır. • Bilisselkuramcılar, • kavramveilkeöğrenme, • problem çözme, • Eleştiriel düşünmegibibilişsel yönü ağırlık taşıyandahakarmaşık davranışlarınöğrenilmesini açıklamayacalışmışlardır (Shuell,1986).

12. BİLGİYİİŞLEMEKURAMI Bilişsel öğrenmeyi • en kapsamlı biçimde • algılayankuramdır.

13. BİLGİYİİŞLEMEKURAMI BilgiyiislemekuraminmikitemelsayIltIsIvardIr: 1. Öğrenme sürecineöğrenciaktifolarakkatılmakzorundadır. 2. Önbilgilervebilişselbecerileröğrenmeyietkiler. (Seifert,1991)

14. BİLGİYİİŞLEMEKURAMININ ÖĞELERİ • Öğrenmeyeetkiedenikitemelunsurvardır. • bilginindepolandığıbellekler, • bubelleklerebilginin • işlenmesini, • saklanmasınıve • hatırlanmasınısağlayan yürütücükontrol süreçleridir.

15. BİLGİYİİŞLEMEKURAMININ ÖĞELERİ • bilgi sırasıyla • duyusal, • kısa sürelive • uzun süreli belleklerdesaklanır.

16. BİLGİYİİŞLEMEKURAMININ ÖĞELERİ Duyusalkayıttabilgi • çok küçük birzamandilimiiçindekalır, sonraunutulur. Duyusalkayıtta çok sayıda uyarıcıgeldiğihalde, buuyarıcıların çok azı kısa süreli belleğe geçer

17. BİLGİYİİŞLEMEKURAMININ ÖĞELERİBilgiyi İşleme Sistemi

18. BİLGİYİİŞLEMEKURAMININ ÖĞELERİ • Kısa süreli belleğin, • bilgilerisaklama • süresive • kapasitesiçok sınırlıdır.

19. BİLGİYİİŞLEMEKURAMI Ancakkısa sürelibellek • bilgilerinkullanılmasınıve • uzun süreli belleğe aktarılmasınısağlar.

20. BİLGİYİİŞLEMEKURAMININ ÖĞELERİ Uzun süreli belleğin ise • hem bilgilerisakla­ma süresi • hem de kapasitesi sınırsızdır. • bilgilergenellikle • şemalarve • önermeler biçimindekorunur.

21. BİLGİYİİŞLEMEKURAMININ ÖĞELERİ • Uzun süreli bellek • Bilişsel psikologlar uzun süreli belleğe depolanan bilgilerin türü ve örgütleniş biçimlerine göre 3 türlü bellek tanımlamaktadırlar: 1. Anlamlı Bellek; bilgi anlamlı hale gelir. 2. Anısal Bellek; yaşadığmız olaylar depolanır. 3.İşlemsel Bellek; belli bir işin yapılması için gerekli işlem basmaklarını depolandığı yerdir.

22. BİLGİYİİŞLEMEKURAMININ ÖĞELERİ • Bazendersçalışırken3-4 sayfaokuduktansonra, • okuduklarımızdanaklımızda hiçbirşeykalmadığınıfarkederiz, • BilgiişIemkuramına göre budurumdabilgilierhangibellegekaydolmuştur?

23. YÜRÜTÜCÜ KONTROL SÜREÇLERİ Bilgilerin • çevreden alınıp • uzun süreli belleğe işlenmesi sürecinde, • algı, • dikkat, • tekrar, • anlamlandırmave • örgütleme (gruplama)önemliroloynar.

24. YÜRÜTÜCÜ KONTROL SÜREÇLERİ Bireyinneyiöğreneceğini • seçicialgı, Öğrenme düzeyiniise • bilgilerikodlamadakullandığıstratejilerbelirler.

25. YÜRÜTÜCÜ KONTROL SÜREÇLERİ • Uzun sürelibellektekibilgilerin • davranişa dönüşmesiiçin ise hatırlama sürecinin • iyiçalışmasıgerekir.

26. İşleme düzeyikuramcıları ve bilgi • Bilgininhangibelleklereişlendiğindençok, • zihinselolarakanalizedilmederecesiüzerindedururlar. Organizmatarafından • dış dünyadanalınan uyarıcılaryada • bilgilerfarkliduzeylerdebelleğe işlenir. • Bilgiyiişleme sürecine kadarderinolursa, bilgi o kadarkolayhatırlanır.

27. Yapılandırmacı kuram • bütün bilgilerbireytarafındanoluşturulur. Bireytarafından oluşturulanbilgi, • kişininöğrendiğindenve • anladığındandahaçoktur.

28. Yapılandırmacı kuram Öğrenmede • bireyinön bilgilerininyanı sıra • kültürelve • sosyaliçerik de önemliroloynar.

29. Yapılandırmacı kuram Bellibirdurumda • doğruoiarakkabuledilenbilgi, • başkakoşullar altınndayanlışkabuledilebilir.

30. Bilişselkuramcılar ve öğretmekuramları • buluşyoluyla ve • sunuşyoluylaöğretimdir.

31. Buluşyoluylaöğretim • sunulacakbilgininyapısı, • bilgiyisunuş sırasıönemliroloynar. • öğrencibelli birkonununyapısını tümevarım yoluylaöğrenir.

32. Buluşyoluylaöğretim • öğrenciyebolörnekverilir, • öğrencinin • buörnekleriinceleyerek • bilgiyi • kendisininbulmasısağlanır.

33. Buluşyoluylaöğretim Başarılıolmasıiçin, • öğrencinin güdülenmesi, • öğretmeninöğrenciyerehberliketmesive • öğrencininolumludavranışlarının pekiştirilmesigerekir.

34. Sunuşyoluylaöğretim • Tümdengelimyaklaşımıkullanılır. • Öğrencikendisinesunulanbilgileriöğrenir. • Öğrenme anlamlıolmalıdır. • öğrencininyenigelenbilgilerleeskibilgileriarasında bağkurmasıgerekir. • örgütleyicilerbireyinbubağıkurmasına yardım eder.

35. Gagne’nin Öğretim Durumları Modelleri Gagne • öğretimin düzenlenmesindesekizöğeye yerverilmesigerektiginisavunmaktadir. • dikkatçekme, • öğrenciyihedeftenhaberdaretme, • önbilgilerin hatırlatılması, • uyarıcımateryalinsunulması, • öğrenciyerehberliketme, • davranışıortayaçıkarma, • dönut-düzeltmeverme, • kalıcılığıve transfer! sağlamadır.

36. Gagne’nin öğrenme aşamaları