PERFORMAN S SİSTEMİNİN İLKELERİ VE SONUÇLARI

1. PERFORMANS SİSTEMİNİN İLKELERİ VE SONUÇLARI Dr. Hasan GÜLER T.C Sağlık Bakanlığı Performans Yönetimi ve Kalite Geliştirme Daire Başkanlığı

2. Sağlık personelinin yetersiz olması Kamu hastanelerindeki yığılmalar ve aşırı hizmet talep miktarı Uzun bekleme süreleri Çalışan memnuniyetsizliği Hasta memnuniyetsizliği Kapasitenin kısıtlı olması Uzun hasta kuyrukları Düşük maaşlar Özel sektörde yarı ya da tam zamanlı çalışmayı tercih eden hekimler Yeni reformların yapılmasına ihtiyaç duyulan sorunlar

3. Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi

4. Amaç • Bu sistemin başlıca amacı kamu sektöründeki sağlık personelinin çalışma motivasyonunun teşvik edilmesi ve verimliliğini arttırmaktır.

5. Modelin Geliştirilme Süreci ve Uygulama Aşaması • Uygulama ilk olarak 2003’de başlatılmıştır. • Başlangıçta 10 hastanede pilot olarak uygulanmıştır. • Bunu müteakip 2004 yılında Sağlık Bakanlığına bağlı tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında yaygınlaştırılmıştır. • Uygulama yakından takip edilmiş, geri bildirimler değerlendirmeye alınarak sistem geliştirilmeye devam etmiştir. • Halihazırda Sağlık Bakanlığına bağlı 850 hastanede ve birinci basmak sağlık kuruluşlarında Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi uygulanmaktadır.

6. 20032004200520062009 Modelin Geliştirilmesi ve Uygulanması PİLOT ÇALIŞMA BİREYSEL KURUMSAL YÖNETİCİ PERFORMANSI KLİNİK İNDİKATÖR BELİRLENMESİ

7. Bütçe kalemlerine göre taban maaş uygulaması Mevcut maaşlara ek olarak ilave ödemeler yapılması Hastane gelirlerinden performansa dayalı ödeme yapılması Sağlık personelinin performansına bağlı olarak prim-ikramiye niteliğinde ödemeler yapılması Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi (PDEÖS) Nedir?

8. Sağlık Personeline Ödemeler Her bir personel sabit bir maaş almaktadır + İlave olarak kendi performans puanı ve buna karşılık gelen kurum performans puanıyla tespit edilen miktarda ek ödeme almaktadır Listelenmiş Hizmet Kalemleri Bütçelemesi Hastane Gelirleri Bireysel Performans Sabit Kurumsal Performans Maaş + PDEÖ

9. Sistem 3 farklı model üzerine kurgulanmıştır • Birinci basamak PDEÖS • İkinci basamak PDEÖS • Üçüncü basamak PDEÖS Bu sunuda ikinci basamak Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi anlatılacaktır.

10. Bireysel Performansın Ölçülmesi Her bir hizmet türü bir puanla derecelendirilmiştir. Her bir klinik çalışanı kendi yaptığı görevler (hizmet yükü) itibariyle kendine ait bir puan toplamaktadır.

11. Sistemin ana unsurlarından birisi hastanelerde yapılmakta olan 5300 işlemin bağıl değerlerinin belirlenerek puanlandırılmasıdır. Bu puanlamada hekimler tarafından başından sonuna kadar bire bir bulunarak zihinsel ve bedensel mesleki katkı ile bizzat sonuçlandırılan işlemler puanlandırılmıştır. (Örnek: muayene, ameliyat, vb.). Bunun dışında hekim sorumluluğunda olsa da cihaz ve yardımcı sağlık personeli tarafından yapılan işlemler puanlandırılmamıştır. (Örnek: enjeksiyon, laboratuar işlemleri, vb.). Üretilen hizmet ve puanlar; SUT ‘ne (Sağlık Uygulama Tebliği) göre İnceleme Heyeti tarafından, mesleki etik kuralları, mükerrerlik, hata ve uygunluk açısından incelenir. Faturalar SGK’ ya (Sosyal Güvenlik Kurumu) Puanlar da ek ödeme hesaplamalarında kullanılmak üzere hastane içindeki ilgili birime yollanır.

12. Birkaç tane ödüllendirici ya da cezalandırıcı unsur bulunmaktadır ve bunlar personelin net performans puanlamalarının düşmesine ya da artmasına neden olur. Baştabiplerin ödüllendirme ya da cezalandırma hususunda sınırlı da olsa inisiyatif kullanma hakları bulunmaktadır. + / - bonuslar

13. PDEÖS nasıl çalışır?

14. Sistem Nasıl Çalışır? Sağlık personelinin ne kadar ek ödeme alacağının belirlenmesine etki eden faktörler: • Hastanenin toplam döner sermaye gelirinin %40’ını dağıtabilecekleri üst tavan sınırı vardır. • Bu sınır hastanenin sunduğu hizmetlere bağlı olarak tespit edilen ve 0-1 arasında değişen Kurumsal Performans Katsayısı ile yeniden belirlenmektedir. • Her bir sağlık çalışanı ve diğer personel için bireysel düzeyde performans puanı hesaplanmaktadır.

15. Kurumsal Performans için Gösterge Kategorileri Muayeneye Erişim Hizmet Kalite Standartları Kurumsal Performans Hasta Memnuniyeti Kurumsal Verimlilik ve Kurum Hedefleri 0 - 1 N1 + N2 + N3 + N4 ∑: N1 -N4 / 4

16. Hastane Gelirlerinin Dağıtılması Hastane Gelirleri 40 – 80 % Standart Hastane harcamalarına Ayrılan Miktar Yönetim Kurulu 0 – 40 % PDEÖS Bütçesi 20 % Vergiler Sağlık personeline döner sermayeden yapılacak olan ek ödemelerin miktarlarının toplamı, toplam hastane döner sermaye gelirinin azami %40’ı ile sınırlandırılmıştır.

17. Medikal işlemler ve hekimler için işlemlerin puanlanmasına ait bazı örnekler

18. Fatura edilen ama puan karşılığı olmayan bazı medikal işlemler için örnekler

19. Bireysel puanlar ve Hastane ortalaması Her dönem hekimlerin yapmış oldukları bütün işlemlerin puanları toplanarak kendi bireysel performansları tespit edilmektedir. Hastanede çalışan tüm hekimlerin performans puanlarının toplamı, bu hekimlerin aylık çalışma günlerinin toplamına bölünmesi ile o dönem hastane hizmet puan ortalaması tespit edilmektedir. Dr 1 Dr 2 Dr 3 Dr 4 Dr 5 300 10 1000 10 21 21 10 1000 10 21 21 21 30 21 30 21 30 300 300 300 13.000 + 15.000 + 5.000 + 17.000 + 7.000 Σx1...xn /n 57.000 /5 11.400

20. Medikal prosedür yapmayan sağlık personeli için hastane hizmet puan ortalaması esas alınmaktadır. (ortalama miktarı 11.400 olarak alınmıştır) BAŞHEKİM X 4.5 =51.300 11.400 X 2.5 =28.500 11.400 BİYOKİMYA UZMANI HASTANE MÜDÜRÜ X 1 = 11.400 11.400 X 0.5 =5700 ANESTEZİ TEKNİSYENİ 11.400 HEMŞİRE X 0.4=5600 11.400 İDARİ PERSONEL X 0.25=2850 11.400 DESTEK PERSONEL X 0.25 =2850 11.400 DİĞER

21. AYARLAMALAR • Bir hekimin toplam puanına etki eden temel kriterler: • Kadro unvan katsayısı: Klinik hizmetlerin sağlanmasından ayrı olarak iş yükünün dikkate alınması ve ölçülmesi için (örneğin idari görevler, eğitim vermek vb.) • O ay içerisinde ilgili personelin aktif olarak çalıştığı gün sayısı • İlgili personelin serbest olarak (özel sektörde yarı zamanlı) çalışıp çalışmadığına bağlı olarak serbest meslek katsayısı (0.3 ya da 1.0).

22. Kontrol Noktaları Hizmet Sunumu Hastane Geliri Faturalama/Kayıt altına alma Hastane Geliri Sosyal Güvenlik Kurumu MEDULA İnceleme Heyeti PDEÖ Bütçesi Elektronik ve Elle kontrol Faturalama / Kayıt altına alma işlemi iki kontrol noktasına sahiptir.

23. Sistemdeki üst/tavan sınırlandırma türleri aşağıdaki gibidir: Hastane gelirlerinin dağıtılması için belirlenen bir üst sınır vardır: 40 % Döner Sermaye Komisyonu Mesleki unvanlar için Tavan Ek Ödeme Katsayısı Sınırlaması Sistemdeki üç türlü sınırlama

24. Ek ödeme tavan katsayıları

25. TAVAN EK ÖDEME MİKTARLARI

26. Diğer PDEÖS Modelleri • Birinci Basamak Sağlık Kuruluşları • Bazı koruyucu sağlık hizmeti indikatörleri puanların belirlenmesinde kullanılmaktadır. • Bebek başına ortalama izlem sayısı, • Gebe başına ortalama izlem sayısı, • HepB1 aşılama yüzdesi, • DBT1 aşılama yüzdesi, • KKK aşılama yüzdesi, • Tarama testleri (fenilketonüri, thalasemi ve benzeri) numune alma yüzdesi, • Modern aile planlaması yöntemi kullanma yüzdesi. • Personelin çalıştığı bölgenin özelliklerine göre bazı farklı düzenlemeler yapılmaktadır.

27. Diğer PDEÖS Modelleri Üçüncü Basamak Modeli Bu modelde; eğitim ve araştırma hastanelerinin özelliğinden dolayı asistan eğitimine ve bilimsel yayın yapılmasına teşvik amacıyla, Eğitim faaliyetleri Bilimsel çalışmalar için ilave performans puanı verilmektedir. Eğitim ve araştırma hastaneleri kişi yerine klinik şefliği birimi bazında değerlendirme yapılır.

28. PDEÖS (Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi) sonrasında ne değişmiştir ?

29. “Ülkemizdeki sağlık reformlarından birisi olarak algılanıyor.” “Sağlıkta Dönüşüm Programı”nın bir parçası . Bugün etkilerini değerlendirdiğimizde programın önemli bir inovasyonu olduğunu görüyoruz. PERFORMANS GÖRE ÖDEME SİSTEMİ

30. Başlangıçta Sağlık Bakanlığının stratejik amaçlarına yönelik kullandığı bir araçPerformans sistemi, kapsamı, uygulanışı, mali boyutu, sonuçları ve özgün modellemesi itibariyle değerlendirildiğinde sadece bir araç olmaktan öte sistemin önemli bir müstakil parçası haline gelmiştir.Bugün geldiğimiz noktada belki de daha iddialı bir ifade ile; sağlık sistemini daha iyiye doğru sürükleyen, motive eden ve sistemin sorunların çözümünde güvenilir bir güç haline gelmiştir. PERFORMANS GÖRE ÖDEME SİSTEMİ

31. KAMUDA KULLANILMASI GÜÇTÜ AMA BAŞARIYLA KULLANILIYOR. SİSTEMİN VERDİĞİ TECRÜBE VE BİRİKİM SEKTÖRÜN ÖZEL AYAĞINIDA DÜZENLİYOR.ÇOK DİNAMİK, SÜREKLİ GELİŞİYOR.KAYNAKLARI TÜKETTİĞİ SÖYLENİYOR AMA TOPLUMA KARŞILIĞINI FAZLASIYLA VERİYOR.ÖRNEK ALINIYOR.SORUNLARI ÇÖZÜYOR.ETİK VE SİYASİ KARARLARI DESTEKLİYOR.KIT YETİŞMİŞ İNSAN KAYNAKLARININ ETKİN KULLANILMASINI SAĞLIYOR.KAMU SAĞLIK HİZMETLERİNDEN MEMNUNİYETİ ARTIRIYOR.HEKİMLERİN SADECE KAMUDA GÖNÜLLÜ ÇALIŞMASINI SAĞLIYOR.SAĞLIK ÇALIŞANLARI İÇİN ÖNEMLİ BİR ÖZLÜK HAKKI HALİNE GELİYOR.OTURMUŞ VE KABUL EDİLMİŞ BİR KANUNİ DAYANAĞI VAR PERFORMANS GÖRE ÖDEME SİSTEMİ KISA KISA

32. Yıllara Göre Hastaların Hastanelere Başvurma Sayısındaki Değişiklikler

33. Kamu Hastanelerinde Muayene Odalarının Sayısı

37. EK ÖDEME ORTALAMALARI 2008

38. 2008 YILINDA GERÇEKLEŞEN TOPLAM ÖDEME MİKTARLARI

39. Branşlara Göre Net Ek Ödeme Ortalamaları (2008)

41. Hastane türleri

42. Faturalama için çok yüksek düzeyde teknolojik ve dijital kayıt altına alma sistemleriyle entegre olarak organize edilmiş bir yapı kurulmuştur. Neredeyse bütün kamu hastanelerinde şu anda Hastane Bilgi Sistemleri mevcut bulunmaktadır. Kayıt dışı ve benzer süreçler oldukça azalmıştır. Dolayısıyla sağlık finansmanının daha uygun yürütülebilmesi için gerekli olan çok daha güvenilirveri toplama metotlarına ulaşma konusunda ciddi katkılar sağlanmıştır. Kamu hastanelerinde geçirilen çalışma sürelerinin artması nedeniyle, cerrahi, laboratuar, görüntüleme hizmetlerinde daha fazla hizmet verilmeye başlanmıştır. Görüntüleme ve patoloji laboratuarlarında verilen randevu süreleri kısalmıştır. Sağlık kurumlarının gelir-gider dengesi, adeta tümüyle profesyonel bir özel sağlık işletmesinde olması gerektiği şekilde hassas biçimde izleme-takip altına alınmaya başlamıştır. Bütün sağlık personelinin, kurumun bir paydaşı olduklarının farkında olmaları hususunda duyarlıkları arttıkça, yapılan faaliyetleri daha çok sorgulayarak geliştirmek, kapasiteyi iyileştirmek ve gelişmelere adapte etmek için daha çok soru sormaya başlamışlardır ve kalitenin inşası için gerekli olan adımları atmak için daha destekleyici ve görevlere daha sahip çıkan pozisyonlarda olmaya başlamışlardır. Diğer iyileştirme çalışmaları

43. TUİK Yaşam Memnuniyet Anketi Sağlık merkezlerinin hizmetlerinden memnun olan insanlar(%) Sağlık hizmetlerinden genel olarak memnun olan insan sayısındaki değişme(%) Kamu sağlık hizmetlerinden memnun olanların artış oranları(%) Sağlık için yapılan cepten harcama miktarındaki değişme (%) Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu

47. TEŞEKKÜRLER