Spotkanie z Marszałkiem Województwa Wielkopolskiego Gogolewo, 13 maja 2008 r.

1. Możliwość osiągnięcia efektu ekologicznego przez gminy należące do MZWiKWw kontekście braku środków zewnętrznych Spotkanie z Marszałkiem Województwa Wielkopolskiego Gogolewo, 13 maja 2008 r. Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

2. PLAN PREZENTACJI Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

3. WPROWADZENIE Efekt ekologiczny – wskaźnik wynikający z założeń Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych jaki należy spełnić do roku 2015 w celu realizacji przepisów w zakresie odprowadzania ścieków zgodnie z dyrektywą Rady 91/271/EWG oraz zgodnie z przyjętymi przez Polskę zobowiązaniami w Traktacie o Akcesji do UE. KPOŚK – Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych zawierający wykaz niezbędnych przedsięwzięć w zakresie budowy i rozbudowy sieci kanalizacyjnych, pozwalający na spełnienie efektu ekologicznego (1577 aglomeracji, 37 tys. km sieci, budowa 1734 oczyszczalni) Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

4. Aglomeracja – teren o takiej koncentracji zaludnienia i działalności gospodarczej, że celowe jest wybudowanie sieci kanalizacyjnej; obszar i granice wyznaczane w rozporządzeniach wojewodów (wielkości aglomeracji: >100 tys. RLM, 15-100 tys. RLM, 2-15 tys. RLM) Liczba RLM – równoważna liczba mieszkańców, miara ładunku zanieczyszczeń organicznych, które rozkładają się w procesie oczyszczania ścieków zależna od ilości mieszkańców oraz wielkości zrzutu z produkcji WSKAŹNIK AMORTYZACJI – czynnik obliczany jako iloraz wartości nakładów inwestycyjnych planowanych na lata 2007 – 2015 na sieci kanalizacyjne i liczby mieszkańców „skanalizowanych” w 2015 r. (3750zł /mieszk.) Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

5. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY ZA GOSPODARKĘ WODNO -ŚCIEKOWĄ W 1991 roku powołany został Międzygminny Związek Wodociągów i Kanalizacji Wiejskich z siedzibą w Strzelcach Wielkich. Realizuje on zadania związane z eksploatacją urządzeń zbiorowego zapotrzebowania w wodę oraz urządzeń kanalizacji sanitarnej dla czterech gmin: KOBYLIN, KROBIA, PĘPOWO, POGORZELA. MZWiKW jest jedynym dostawcą usług w zakresie zaopatrzenia w wodę i zagospodarowania ścieków na przedmiotowym obszarze, zatrudniającym 37 pracowników. Przewodniczący Zarządu Związku – Bernard Jasiński, Burmistrz Kobylina Dyrektor Związku, V-ce Przewodniczący Zarządu Związku – Leszek Mikołajski Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

6. Skala działalności Związku Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

7. GMINA KOBYLIN Gminę Kobylin wchodzącą w skład powiatu krotoszyńskiego zamieszkuje 8200 mieszkańców z czego 3070 osób w mieście. Jej powierzchnia wynosi 10745 ha. Gminę tworzy miasto Kobylin oraz 20 sołectw. Burmistrz Kobylina – Bernard Jasiński Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

8. GMINA KROBIA Gminę Krobia wchodzącą w skład powiatu gostyńskiego zamieszkuje 13100 mieszkańców z czego 4200 osób w mieście. Jej powierzchnia wynosi 12959 ha. Gminę tworzy miasto Krobia oraz 22 sołectwa. Burmistrz Krobi – Sebastian Czwojda Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

9. GMINA PĘPOWO Gminę Pępowo wchodzącą w skład powiatu gostyńskiego, zamieszkuje 6100 mieszkańców. Jej powierzchnia wynosi 8670 ha. Gminę tworzy 13 sołectw. Wójt Pępowa – Stanisław Krysicki Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

10. GMINA POGORZELA Gminę Pogorzela wchodzącą w skład powiatu gostyńskiego zamieszkuje 5300 mieszkańców z czego 2000 osób w mieście. Jej powierzchnia wynosi 9640 ha. Gminę tworzy miasto Pogorzela oraz 12 sołectw. Burmistrz Pogorzeli - Piotr Curyk Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

11. Koncepcja kanalizacji sanitarnej MZWiKW Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

12. INFORMACJE O PROJEKCIE Tytuł: Systemy Kanalizacji Zbiorczych Aglomeracji Gmin Kobylin-Krobia-Pępowo-Pogorzela Beneficjent: MZWiKW w Strzelcach Wielkich Ilość aglomeracji: 5 Obszar objęty planem kanalizacji: 414,42 km2 Ilość miejscowości: 3 miasta, 69 wsi Przyłączona liczba mieszkańców: 17 757 Liczba RLM: 84 557 (duża ilość ścieków generowanych przez zakład HJ Heinz S.A. Pudliszki ) Wartość projektu: 26,5 mln euro (2006) Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

13. CHRONOLOGIA NAJWAŻNIEJSZYCH DZIAŁAŃ ZWIĄZANYCH Z KANALIZACJĄ SANITARNĄ 2003 • Opracowanie koncepcji kanalizacji zbiorczych aglomeracji dla 4 gmin • Złożenie pierwszej Karty Potencjalnego Przedsięwzięcia w WFOŚiGW 2004 • Opracowanie wstępnego studium wykonalności przy uwzględnieniu możliwości dofinansowania z Funduszu Spójności • Wycofanie KPP ze względu na duży koszt budowy systemu • Wydanie rozporządzenia w sprawie konieczności sporządzenia planów aglomeracji 2005 • Opracowanie nowej koncepcji systemu kanalizacyjnego po zdefiniowaniu pojęcia aglomeracji • Złożenie zmodyfikowanej KPP w WFOŚiGW Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

14. 2006 • Rozporządzenia wojewody w sprawie ustanowienia aglomeracji • Dostosowanie projektu do rozporządzeń oraz przekazanie do NFOŚiGW • Rejestracja projektu w MŚ w puli projektów kluczowych do realizacji w ramach Funduszu Spójności 2007 • Zakwalifikowanie projektu na tzw. listę indykatywną do Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko • Zlecenie wykonania projektów budowlanych • Zlecenie wykonania kompleksowego studium wykonalności 2008 • Wykreślenie z listy indykatywnej • Udzielenie poparcia dla realizacji inwestycji przez Wojewodę Wielkopolskiego • Aktualizacja KPOŚK • Zmiana aglomeracji Krobia (oczyszczalnia w Rokosowie) • Podjęcie uchwał w/s zabezpieczenia środków na realizację projektu Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

15. PROBLEMY WYNIKAJĄCE ZE ZMIANY PRZEPISÓW • Przelicznik przyjęty do obliczeń w KPP – 2004 – aktualizacja • Konieczność wprowadzenia aglomeracji – 2005 – aktualizacja • Usunięcie z listy indykatywnej– 2007 – interwencja WFOŚiGW - powrót • Ponowne usunięcie z listy indykatywnej – 2008 – bezskuteczne odwołanie, skierowanie do procedury konkursowej (?) • Aktualizacja KPOŚK – 2008 - zakwalifikowanie aglomeracji Pogorzela do projektów niespełniających wymogu „wskaźnik amortyzacji” oraz Kobylin do projektów „efekt ekologiczny” (?) • Poniesiony koszt przygotowania dokumentacji, ekspertyz, analiz finansowych – około 1,7 mln zł Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

16. Przeprowadzone spotkania, korespondencja (ostatni rok) Spotkanie z przedstawicielami UM oraz WFOŚiGW w sprawie możliwości wnioskowania w ramach WRPO (p.Arkadiusz Błochwiak, p.Radosław Krawczykowski, p.Sergiusz Urban) Spotkanie w sprawie możliwości wnioskowania w ramach POIiŚ – Departament Infrastruktury i Środowiska (p.Aleksandra Malarz) Spotkania z posłami i senatorami z naszego okręgu (p.Wiesław Szczepański, p.Mariusz Witczak, p.Andrzej Grzyb, p.Maciej Orzechowski, p.Wojciech Ziemniak) Wysłano odwołania m.in. w sprawie listy indykatywnej do p.Elżbiety Bieńkowskiej – Minister Rozwoju Regionalnego, w sprawie aktualizacji KPOŚK do p.Piotra Florka - Wojewody Wielkopolskiego Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

17. MOŻLIWE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA I BARIERY W POZYSKANIU ŚRODKÓW Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Priorytet: Gospodarka wodno-ściekowa Dostępne środki: 3 275,2 mln euro Bariery: - skreślenie z listy indykatywnej - aktualizacja KPOŚK Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny Priorytet III: Środowisko Przyrodnicze Działanie 3.4: Gospodarka wodno – ściekowa Dostępne środki: 83 mln euro Bariery: - aglomeracja Krobia >15 tys. RLM - mała alokacja środków Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

18. PONADLOKALNE EFEKTY REALIZACJI PROJEKTU • Zdecydowane poprawienie jakości wód powierzchniowych w zlewni rzeki Baryczy (dopływy: Rów Polski, Orla, Dąbrocznia), rzutujące bezpośrednio na stan ostoi przyrody o międzynarodowej randze na terenie Parku Krajobrazowego Doliny Baryczy • Ochrona przed zanieczyszczeniami zasobów Głównego Zbiornika Wód Podziemnych (GZWP nr 308) zlokalizowanego w Gostyniu • Konieczność niezwłocznej realizacji kanalizacji sanitarnej w ciągu drogi wojewódzkiej nr 434 ze względu na planowaną budowę obwodnicy miasta Krobia oraz przebudowę drogi na odcinku Łubowo-Rawicz • Ochrona przed zanieczyszczeniami zasobów wód podziemnych ujęć wody będących źródłem zbiorowego zapotrzebowania w wodę, zlokalizowanych na terenie 4 gmin Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

19. STAN UJĘĆ WODY NA PRZYKŁADZIE BUKOWNICY Ujęcie wody BUKOWNICA położone jest w górnym odcinku doliny Rowu Polskiego. Zasięg strefy ochrony wód podziemnych obejmuje obszar 11 ha. Właściwości gleb wykazują niekorzystne warunki ochrony ujęcia. Wysoki współczynnik filtracji oraz okresowe podtapianie powodują stopniowe pogorszenie jakości wody. W latach 2001-2007 analiza fizykochemiczna wykazała znaczne zwiększenie substancji szkodliwych dla zdrowia. Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

20. Ujęcie składa się z 4 studni wierconych, dwie z nich po stwierdzeniu skażenia wód wyłączono z eksploatacji w lutym 2003r. Wykonano m.in. : • opinię hydrologiczną w sprawie jakości wód • raport z monitoringu jakości wód Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

21. JAKOŚĆ WODY NA PODSTAWIE ZAWARTOŚCI AZOTANÓW [mg/l NO3] Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

22. JAKOŚĆ WODY NA PODSTAWIE TWARDOŚCI WODY [mg CaCO3] Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

23. WNIOSKI Z PRZEPROWADZONYCH BADAŃ Jakość wody w studniach 2 i 4 nie nadaje się do dalszej eksploatacji Stan zanieczyszczenia wody w pozostałych studniach zwiększa się, szczególnie w zakresie zawartości azotanów, amoniaku, siarczanów i twardości wody, co jest skutkiem braku kanalizacji sanitarnej oraz intensywnej gospodarki rolnej w strefie pośredniej ujęcia. Klasa czystości wód w ujęciach wody pobierających zasoby z tego samego pokładu spadła w latach 2001-2007 z II klasy do IV. Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

24. ZALECENIA Jak najszybsza budowa kanalizacji sanitarnej na terenie zagrożenia ujęć wody Egzekwowanie zakazów stosowania nawozów w dawkach zabronionych przez RZGW w regulacji dotyczącej strefy ochrony pośredniej Wymiana gruntów w strefie ochrony ujęcia wody na zasoby Skarbu Państwa, administrowane przez ANR, położone w Pijanowicach, a następnie wyłącznie z produkcji rolnej oraz zalesienie terenu ochronnego (podjęto stosowne działania – ANR odmawia zamiany gruntów wskazując na brak odpowiednich przepisów w celu dokonania transakcji zamiennej) Wykonanie prac melioracyjnych, które doprowadzą do przekierowania spływu rowów na terenie strefy ochrony pośredniej Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

25. MOŻLIWOŚCI FINANSOWANIA BUDOWY KANALIZACJI SANITARNEJ ZE ŚRODKÓW WLASNYCH NA PRZYKŁADZIE GMINY KROBIA Prognoza wolnych środków w latach 2007 - 2013. Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

26. ZAKŁADANY MONTAŻ FINANSOWY Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

27. WYDATKI INWESTYCYJNE W LATACH 2007-2013 [%] Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

28. PODSUMOWANIE Założenia wynikające z KPOŚK – osiągnięcie efektu ekologicznego możliwe jest wyłącznie przy dofinansowaniu ze środków zewnętrznych. Wykonanie systemu w planowanym zakresie z własnych środków nie jest możliwe. Budowa systemu zbiorczych kanalizacji jest konieczna ze względu na oddziaływania ponadlokalne, zabezpieczenie mieszkańców w wodę pitną oraz rozbudowę infrastruktury drogowej (także wojewódzkiej) Działania zmierzające do realizacji inwestycji wymagają wsparcia samorządów przez instytucje regionalne (mimo, że oczyszczanie ścieków i zaopatrzenie w wodę należą do zadań własnych gminy, przedstawiona koncepcja, zagrożenie stanem kryzysowym oraz wpływ na realizację innych inwestycji mają znaczenie ponadlokalne) Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej

29. Dziękuję za uwagę Andrzej Olejnik Naczelnik Wydziału Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej Urząd Miejski w Krobi Wydział Inwestycji i Gospodarki Przestrzennej