Redelijkheid en lichamelijkheid

1. Redelijkheid en lichamelijkheid Marc Slors

2. Wat ik wil gaan beweren.....

3. Wat ik wil gaan beweren..... • De grote uitdaging voor filosofie van de geest en cognitieve neurowetenschappen is het leren begrijpen van redelijkheid in relatie tot lichamelijkheid.

4. Wat ik wil gaan beweren..... • De grote uitdaging voor filosofie van de geest en cognitieve neurowetenschappen is het leren begrijpen van redelijkheid in relatie tot lichamelijkheid. • Dat heeft alles te maken met: • 1. Het feit dat een lichaam-geest tweedeling beter een driedeling (bv. lichaam-ziel-geest) kan zijn

5. Wat ik wil gaan beweren..... • De grote uitdaging voor filosofie van de geest en cognitieve neurowetenschappen is het leren begrijpen van redelijkheid in relatie tot lichamelijkheid. • Dat heeft alles te maken met: • 1. Het feit dat een lichaam-geest tweedeling beter een driedeling (bv. lichaam-ziel-geest) kan zijn • 2. Het feit dat het bij zo’n twee- of driedeling niet om verschillende ‘dingen’ (objecten) gaat maar om beschrijvingsniveau’s

6. Wat ik wil gaan beweren..... • De grote uitdaging voor filosofie van de geest en cognitieve neurowetenschappen is het leren begrijpen van redelijkheid in relatie tot lichamelijkheid. • Dat heeft alles te maken met: • 1. Het feit dat een lichaam-geest tweedeling beter een driedeling (bv. lichaam-ziel-geest) kan zijn • 2. Het feit dat het bij zo’n twee- of driedeling niet om verschillende ‘dingen’ (objecten) gaat maar om beschrijvingsniveau’s • Om dit duidelijk te maken moeten grote sprongen door de geschiedenis van de filosofie worden gemaakt

7. Het contrast tussen redelijkheid en lichamelijkheid: • Wordt inhoudelijk vaak gekoppeld aan het verschil tusen geest en lichaam (zie bv Plato): • Lichaam herbergt de driften • Geest herbergt de redelijkheid

8. Het contrast tussen redelijkheid en lichamelijkheid: • Wordt inhoudelijk vaak gekoppeld aan het verschil tusen geest en lichaam (zie bv Plato): • Lichaam herbergt de driften • Geest herbergt de redelijkheid • Dit inhoudelijke verschil wordt bv. door Descartes tot een ontologisch verschil gemaakt (ontologie ≈ leer van dat wat bestaat): • Lichaam/driften bestaan in materie (‘uitgebreide substantie’) • Geest/redelijkheid bestaan in ziel (‘denkende substantie’)

9. ‘Philosophy of Mind’ na Descartes (I) • Descartes’ lichaam/ziel onderscheid blijkt onhoudbaar in het licht van het 20e eeuwse wetenschappelijke wereldbeeld.

10. ‘Philosophy of Mind’ na Descartes (I) • Descartes’ lichaam/ziel onderscheid blijkt onhoudbaar in het licht van het 20e eeuwse wetenschappelijke wereldbeeld. • Dus, 20e eeuwse ‘philosophy of mind’ = het project om de geest een plaats in de natuurlijke (materiële) wereld te geven:

11. ‘Philosophy of Mind’ na Descartes (I) • Descartes’ lichaam/ziel onderscheid blijkt onhoudbaar in het licht van het 20e eeuwse wetenschappelijke wereldbeeld. • Dus, 20e eeuwse ‘philosophy of mind’ = het project om de geest een plaats in de natuurlijke (materiële) wereld te geven: • Van dualisme naar behaviourisme

12. ‘Philosophy of Mind’ na Descartes (I) • Descartes’ lichaam/ziel onderscheid blijkt onhoudbaar in het licht van het 20e eeuwse wetenschappelijke wereldbeeld. • Dus, 20e eeuwse ‘philosophy of mind’ = het project om de geest een plaats in de natuurlijke (materiële) wereld te geven: • Van dualisme naar behaviourisme • Van dualisme naar identiteitstheorieën

13. ‘Philosophy of Mind’ na Descartes (I) • Descartes’ lichaam/ziel onderscheid blijkt onhoudbaar in het licht van het 20e eeuwse wetenschappelijke wereldbeeld. • Dus, 20e eeuwse ‘philosophy of mind’ = het project om de geest een plaats in de natuurlijke (materiële) wereld te geven: • Van dualisme naar behaviourisme • Van dualisme naar identiteitstheorieën • Van identiteitstheorieën naar functionalisme

14. ‘Philosophy of Mind’ na Descartes (II) • Voordelen van functionalisme en de computermetafoor (hersenen = hardware, geest = software): • Geest/materie onderscheid vervalt • Maar geest wordt niet gelijkgesteld aan hersenen of materie

15. ‘Philosophy of Mind’ na Descartes (II) • Voordelen van functionalisme en de computermetafoor (hersenen = hardware, geest = software): • Geest/materie onderscheid vervalt • Maar geest wordt niet gelijkgesteld aan hersenen of materie • Dit leek een tijd lang de “best of both worlds”; een ideale situatie.

16. ‘Philosophy of Mind’ na Descartes (II) • Voordelen van functionalisme en de computermetafoor (hersenen = hardware, geest = software): • Geest/materie onderscheid vervalt • Maar geest wordt niet gelijkgesteld aan hersenen of materie • Dit leek een tijd lang de “best of both worlds”; een ideale situatie. Dat is schijn.

17. Van functionalisme naar belichaamde cognitie: • Functionalisme maakt kunstmatige intelligentie (AI) mogelijk.

18. Van functionalisme naar belichaamde cognitie: • Functionalisme maakt kunstmatige intelligentie (AI) mogelijk. • Klassieke artificiële intelligentie ‘mislukt’ en wordt langzaam vervangen door de belichaamde cognitie benadering. • Goed voorbeeld: het mislukken van het ‘Cyc’ project vs. De successen van een kakkerlak robot.

19. Een kakkerlak-robot:

20. Maar gaat het in belichaamde cognitie nog wel om redelijkheid? • Terug naar de geschiedenis van de filosofie: • De ziel volgens Aristoteles

21. Maar gaat het in belichaamde cognitie nog wel om redelijkheid? • Terug naar de geschiedenis van de filosofie: • De ziel volgens Aristoteles • Komt dicht bij de opvatting van ‘mind’ in belichaamde cognitie

22. Afbeeldingen van zielen

23. Afbeeldingen van zielen

24. Maar gaat het in belichaamde cognitie nog wel om redelijkheid? • Terug naar de geschiedenis van de filosofie: • De ziel volgens Aristoteles • Komt dicht bij de opvatting van ‘mind’ in belichaamde cognitie

25. Maar gaat het in belichaamde cognitie nog wel om redelijkheid? • Terug naar de geschiedenis van de filosofie: • De ziel volgens Aristoteles • Komt dicht bij de opvatting van ‘mind’ in belichaamde cognitie • MAAR: Aristoteles maakte een belangrijk verschil tussen geest en ziel.

26. Maar gaat het in belichaamde cognitie nog wel om redelijkheid? • Terug naar de geschiedenis van de filosofie: • De ziel volgens Aristoteles • Komt dicht bij de opvatting van ‘mind’ in belichaamde cognitie • MAAR: Aristoteles maakte een belangrijk verschil tussen geest en ziel. • Belichaamde cognitie gaat over ziel, niet over geest, en dus (nog) niet over redelijkheid

27. Waar we nu staan • Grote vraag voor ‘philosophy of mind’ en cognitieve neurowetenschap is nu: Hoe valt redelijkheid in te passen in het belichaamde cognitie model?

28. Waar we nu staan • Grote vraag voor ‘philosophy of mind’ en cognitieve neurowetenschap is nu: Hoe valt redelijkheid in te passen in het belichaamde cognitie model? • Het gaat daarbij niet om een geest die als los object naast het bezielde lichaam staat (niet terug naar Descartes). Het gaat om een beschrijvingsniveau.

29. Waar we moeten zoeken (I) • Een belangrijk aspect van redelijkheid is het geven van redenen voor handelingen.

30. Waar we moeten zoeken (I) • Een belangrijk aspect van redelijkheid is het geven van redenen voor handelingen. • De praktijk van het geven van redenen voor handelingen fungeert in de sociale werkelijkheid--d.w.z. tussen mensen. En wel daar waar onze natuurlijke belichaamde vormen van interactie niet meer ‘werken’.

31. Waar we moeten zoeken (II) • Cognitieve neurowetenschappen beperken zich doorgaans tot wat er binnen de schedel gebeurt.

32. Waar we moeten zoeken (II) • Cognitieve neurowetenschappen beperken zich doorgaans tot wat er binnen de schedel gebeurt. • Dat verklaart (deels) waarom redelijkheid nog niet in het belichaamde cognitieparadigma past.

33. Waar we moeten zoeken (II) • Cognitieve neurowetenschappen beperken zich doorgaans tot wat er binnen de schedel gebeurt. • Dat verklaart (deels) waarom redelijkheid nog niet in het belichaamde cognitieparadigma past. • En geeft tegelijkertijd aan hoe we dat paradigma zouden moeten uitbreiden om redelijkheid wel die plaats te geven: kijk naar de sociale werkelijkheid

34. Dank u voor uw aandacht!