630 likes | 1.31k Views
OSNOVE KLIMATOLOGIJE. Pritisak. P = F / A (N/m 2 = Pa). Vazdušni (atmosferski) pritisak. 1 atm 760 mm Hg 101325 N/m 2 1013,25 mb 101325 Pa. Merenje vazdušnog pritiska. P = hρg h – 0,76m ; ρ – 13595 kg/m 3 ; g 9,80665 m/s 2. Merenje vazdušnog pritiska. Vertikalna promena.
E N D
Pritisak P = F/A (N/m2 = Pa)
Vazdušni (atmosferski) pritisak 1 atm 760 mm Hg 101325 N/m2 1013,25 mb 101325 Pa
Merenje vazdušnog pritiska P = hρg h –0,76m ; ρ –13595 kg/m3; g 9,80665 m/s2
Horizontalna promena +30mb / -60mb • Temperatura • Vlažnost vazduha (do 2%) Mr(H2O)=18 Mr(O2)=32 Mr(N2)=28
Vetar • Vetar nastaje usled težnje da se izjednače horizontalne razlike u vazdušnom pritisku • Najčešći razlog za pojavu vetra je razlika u pritisku usled nejdnakog zagrevanja Zemljine površine • Na jačinu i pravac vetra utiču: • Sila gradijenta pritiska • Koriolisov efekat • Trenje
Sila gradijenta pritiska FG = Razlika u pritscima / razdaljina
Koriolisov efekat • Severna hemisfera – desno • Južna hemisfera – levo • Ne utiče na brzinu vetra • Najizraženija na polovima • Ne postoji na ekvatoru
Trenje • relativno ravne površine – ugao u odnosu na izobare 10 do 20 stepeni; brzina vetra 2/3 u odnosu na geostrofski vetar • neravne površine - ugao u odnosu na izobare do 45 stepeni; brzina vetra 1/2 u odnosu na geostrofski vetar
Sibirski anticiklon (1084mb)
Uticaj vetrova na raspored padavina • Uticaj planina • Udaljenost od vodenih površina
Vazdušne mase • termin označava veliku zapreminu vazduha, debljine nekoliko kilometara i prečnika obično većeg od 1500 km, koju karakterišu homogene fizičke osobine za datu visinu
Nastajanje vazdušnih masa • Dovoljno velika i unifroman oblast • Dovoljno dugo zadržavanje vazduha
T vazdušne mase < T površine – __k cP → cPk mT → mTk T vazdušne mase > T površine – __w cP → cPw mT → mTw
Vremenskiuslovisrednjihgeografskihširina su pod velikim uticajem ciklona
Topografija (planine) • Pod uticajem morskih struja • Temperaturne razlike ( kopno - voda) • Krivudavi tok vazduha u višim slojevima atmosfere