350 likes | 625 Views
Systemy wbudowane. Wykład nr 3: Komputerowe systemy pomiarowo-sterujące Elementy i urządzenia automatyki Piotr Bilski. Wymagania wobec sterowania obiektami i procesami. Dokładna identyfikacja obiektu lub procesu Pełna kontrola stanu obiektu lub procesu
E N D
Systemy wbudowane Wykład nr 3: Komputerowe systemy pomiarowo-sterujące Elementy i urządzenia automatyki Piotr Bilski
Wymagania wobec sterowania obiektami i procesami • Dokładna identyfikacja obiektu lub procesu • Pełna kontrola stanu obiektu lub procesu • Duża szybkość przetwarzania znacznej ilości informacji (z czujników pomiarowych) • Uwzględnienie niekorzystnych efektów rzeczywistych (np. addytywnego szumu) • Uwzględnienie w sterowaniu wszystkich zależności między wielkościami procesu
Struktura komputerowego systemu pomiarowo-sterującego (KSPS) • Jest to system cyfrowy połączony ze środowiskiem zewnętrznym przy pomocy modułów wejścia/wyjścia • Sprzęt obejmuje zestaw mikroprocesorowy pełniący rolę układu przetwarzającego dane • Oprogramowanie to całokształt środków programowych związanych z typem systemu cyfrowego
Struktura sprzętu KSPS Pamięci zewnętrzne PROCES STEROWANY Kanały wejścia/wyjścia Kanał auto-maty-ki Urządzenie sterujące Pamięć operacyjna JEDNOSTKA CENTRALNA ALU Kanały wejścia/wyjścia Urządzenia zewnętrzne
Elementy KSPS • Kanał automatyki – wyspecjalizowane urządzenia zewnętrzne, pośredniczące miedzy systemem cyfrowym a procesem sterowanym • Oprogramowanie dla sprzętu • System operacyjny (opcjonalny) • System programowania (języki symboliczne i graficzne) • Oprogramowanie użytkowe
Idea oprogramowania dla systemów wbudowanych + GPOS + RTOS
Klasyfikacja KSPS • Występowanie podsystemów: • Zbierania i przetwarzania zmiennych stanu procesu • Sygnalizacji, kontroli i dokumentacji procesu • Sterowania zmiennych procesowych binarnych • Sterowania zmiennych procesowych ciągłych • Sterowanie operatywne • Zarządzanie
Klasyfikacja KSPS (c.d.) • Powiązanie systemu sterowania z procesem sterowanym • System nadzorujący • System sterowania automatycznego • System sterowania bezpośredniego • System sterowania nadrzędnego
Rozproszona natura KSPS użytkownik nadzorca Element pomiarowo- wykonawczy medium transmisyjne monitorowany obiekt
System sterowania bezpośredniego (DCC) zlecenia operatora meldunki SYSTEM CYFROWY SYGNAŁY STERUJĄCE WIELKOŚCI MIERZONE PROCES
System sterowania nadrzędnego (SPC) zlecenia operatora meldunki SYSTEM CYFROWY SYGNAŁY STERUJĄCE R R R PROCES WIELKOŚCI MIERZONE
Oprogramowanie systemu SPC • Program kontrolny i stałe z nim związane • Polecenia użytkowników • Wartości wielkości regulowanych w procesie • Informacja o stanie elementów wykonawczych • Dane historyczne na temat wielkości regulowanych i wykonawczych
Obliczenia wykonywane przez SPC • Wnioskowanie o aktualnych wartościach zmiennych badanego obiektu • Procedury obliczeniowe dotyczące sterowania • Predykcja stanów obiektu • Raportowanie i dokumentacja obiektu
Sterowanie binarne • Sterowanie dotyczy zmiennych o charakterze dwustanowym: • Przełączników i przekaźników • Zaworów odcinających • Dozowników • Problemem jest duża liczba zmiennych • Implementacja modułowa algorytmów
Sterowanie zmiennych ciągłych • Problem konwersji danych ciągłych na dyskretne i odwrotnie • Konieczność zastosowania filtracji cyfrowej • Problem całkowania • Kontrola przekroczenia wartości granicznych • Konieczność linearyzacji i korekcji charakterystyk statycznych
Operacja odszumiania • Parametry filtrów: częstotliwości graniczne, dobroć, zafalowania (ripple) • Rodzaje filtrów: dolno-, górno-, pasmowoprzepustowe, pasmowozaporowe
Schemat układu regulacji Sygnał regulujący u1(t) Sygnał regulowany Obiekt y(t) Element wykonawczy Element pomiarowy y1(t) Sygnał pomiarowy Sygnał sterujący u(t) x(t) e(t) - Regulator Zadajnik +
Rodzaje regulatorów ciągłych • Regulator proporcjonalny typu P • Regulator całkujący typu I • Regulator różniczkujący typu D • Regulator proporcjonalno-całkujący typu PI • Regulator proporcjonalno-różniczkujący typu PD • Regulator proporcjonalno-całkująco-różniczkujący typu PID
Regulator proporcjonalny (typu P) • Sygnał sterujący regulatora: u(t)=k·e(t) gdzie k– współczynnik wzmocnienia regulatora: Δu/Δe • Zakres proporcjonalności: x = (1/k)·100% • Transmitancja idealnego regulatora: • Transmitancja regulatora z inercją:
Regulator proporcjonalny (typu P) (c.d.) • Charakterystyka skokowa regulatora typu P idealnego oraz z inercją
Regulator całkujący (typu I) • Sygnał sterujący regulatora: gdzie Ti– stała całkowania • Transmitancja idealnego regulatora: • Transmitancja regulatora z inercją:
Regulator całkujący (typu I) (c.d.) • Charakterystyka skokowa regulatora typu I idealnego oraz z inercją
Regulator różniczkujący (typu D) • Sygnał sterujący regulatora: gdzie Td– stała różniczkowania • Transmitancja idealnego regulatora: • Transmitancja regulatora z inercją:
Regulator różniczkujący (typu D) (c.d.) • Charakterystyka skokowa regulatora typu D idealnego oraz z inercją
Regulator proporcjonalno-całkujący (typu PI) • Sygnał sterujący regulatora: • Transmitancja idealnego regulatora: • Transmitancja regulatora z inercją:
Regulator proporcjonalno-całkujący (typu PI) (c.d.) • Charakterystyka skokowa regulatora typu PI idealnego oraz z inercją
Regulator proporcjonalno-różniczkujący (typu PD) • Sygnał sterujący regulatora: • Transmitancja idealnego regulatora: • Transmitancja regulatora z inercją:
Regulator proporcjonalno-różniczkujący (typu PD) (c.d.) • Charakterystyka skokowa regulatora typu PD idealnego oraz z inercją
Regulator proporcjonalno-całkująco-różniczkujący (typu PID) • Sygnał sterujący regulatora: • Transmitancja idealnego regulatora: • Transmitancja regulatora z inercją:
Regulator proporcjonalno-całkująco-różniczkujący (typu PID) (c.d.) • Charakterystyka skokowa regulatora typu PID idealnego oraz z inercją
Dobór regulatorów • Parametry dla regulatora: • Charakterystyki obiektu regulacji (wyznaczenie T0i T) • Wymagania odnośnie jakości regulacji • Etapy doboru regulatora: • Wybór rodzaju regulatora (np. ciągły lub impulsowy), w zależności od T0/T • Wybór typu regulatora (P, PD, PI, PID) • Dobór nastaw (wzmocnienie krytyczne, okres drgań krytycznych)
Dobór elementów pomiarowych • Czujniki pomiarowe • Ciśnienia • Natężenia przepływu • Tensometry oporowe • Tensometry termoelektryczne • Termometry optyczne • Wilgotności • Zapylenia • Gęstości płynów • Przetworniki pomiarowe • Oporowo-stykowe • Tensometryczne • Magnetyczne • Pojemnościowe • fotoelektryczne
Przetwornik pomiarowy Charakterystyka przetwornika: Struktura przetwornika: y czujnik wzmacniacz zasilanie x
Przykład: tensometr oporowy • Czujnik mierzący naprężenie • Stosowany do pomiaru ciśnienia lub masy • Wykorzystuje zjawisko zmiany oporności w wyniku zmiany długości elementu: • gdzie: L – długość, A – pole przekroju poprzecznego